Επιχείρηση Titanic

Βρετανοί Αλεξιπτωτιστές-Ανιχνευτές συγχρονίζουν τα ρολόγια τους πριν την απογείωση για ρίψη στη Νορμανδία (Πηγή)

Στις 6 Ιουνίου του 1944 το πρωί, ξεκίνησε η μεγάλη συμμαχική επιχείρηση "Overlord" που περιλάμβανε τον διάπλου των στενών της Μάγχης και την απόβαση στις γαλλικές ακτές της Νορμανδίας. Εκεί κάθε χρόνο,  συγκεντρώνονται οι ηγέτες των χωρών που είχαν εμπλακεί στον πόλεμο και στην επιχείρηση, νικητές και νικημένοι, για ν' αποτίσουν τον φόρο τιμής στους νεκρούς και να δείξουν με την παρουσία τους (δυστυχώς μόνο θεωρητικά), ότι πρέπει να υπάρχει ενότητα και όχι να καλλιεργούνται μίση, που οδηγούν σε πόλεμο. Από ελληνικής πλευράς, συμμετείχαν ελληνικά πλοία στην αποβατική ενέργεια.

Πριν όμως ξεκινήσει αυτή η επιχείρηση τότε, έγινε η προετοιμασία όχι μόνο σε επίπεδο συγκέντρωσης δυνάμεων, αλλά και με την εφαρμογή υποβοηθητικών επιχειρήσεων, μεταξύ των οποίων και επιχειρήσεων παραπλάνησης.

Η ιδέα ήταν να παραπληροφορήσουν τις γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών, ως προς τον χρόνο και τον τόπο διενέργειας μεγάλων επιθετικών επιχειρήσεων προς την γερμανοκρατούμενη Ευρώπη. Να τους παραπλανήσουν ως προς την εκτέλεση της απόβασης στην Νορμανδία.

Γι' αυτό οι τότε 3 σύμμαχοι ηγέτες, ο Στάλιν, ο Τσόρτσιλ και ο Ρούσβελτ, σε δύο διαδοχικές συσκέψεις που είχαν, μία στο Κάιρο και μια στην Τεχεράνη το 1943, συζήτησαν το θέμα και συμφώνησαν σε μια ενιαία γραμμή ενεργειών.

Ο στόχος ήταν βασικά να εκτελεσθεί η απόβαση στη Νορμανδία. Αλλά παράλληλα έπρεπε να τηρούν τους Γερμανούς στο θέατρο επιχειρήσεων της Ευρώπης, σε μια κατάσταση ασάφειας ως προς τον τόπο και τον χρόνο. Έπρεπε να πείσουν τους Γερμανούς, ότι θα μπορούσε να εκδηλωθεί μια τέτοια ενέργεια οπουδήποτε στην ευρωπαϊκή ακτογραμμή είτε στο βορρά είτε στο νότο.

Με αυτόν τον τρόπο οι Γερμανοί θα ήταν υποχρεωμένοι να τηρούν στρατεύματα παντού και να έχουν διεσπαρμένες δυνάμεις, που δεν θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν και να επέμβουν έγκαιρα στο σημείο της πραγματικής προσβολής. Οι δε δυνάμεις άμεσης επέμβασης και οι εφεδρείες, θα αναγκάζονταν να βρίσκονται σε συνεχή ετοιμότητα, με αποτέλεσμα να εθίζονται στην απειλή και στο τέλος να ..χαλαρώνουν! (Μια σύγκριση με την σημερινή "ημετέρα" κατάσταση θα ήταν πολύ καλή υπόθεση εργασίας)

Έτσι τότε στην Τεχεράνη, μπήκαν οι βάσεις για ένα μεγαλόπνοο γενικό σχέδιο παραπλάνησης, που έλαβε την κωδική ονομασία "Bodyguard" δηλαδή "Σωματοφύλακας". Για την ιστορία, δεν βγήκε τυχαία το όνομα. Ο Τσόρτσιλ τότε, στη σύσκεψη, "πέταξε" μια ωραία φράση, με το τυπικό αγγλικό φλέγμα που τον χαρακτήριζε: "In wartime, truth is so precious that she should always be attended by a bodyguard of lies." (Σε πολεμική περίοδο η αλήθεια είναι τόσο πολύτιμη, που πρέπει πάντα να προστατεύεται από ένα σωματοφύλακα με ψέματα)

Το σχέδιο αυτό,  η σύνοψη του οποίου παρουσιάσθηκε στο συμμαχικό επιτελείο τον Φεβρουάριο του 1944, αποτελούσε τον κορμό πολλών άλλων επί μέρους σχεδίων, που κατένειμαν γεωγραφικά και χρονολογικά απαιτούμενες ενέργειες με μέσα επικοινωνιών, με κατασκόπους, με κινήσεις στρατευμάτων, με διπλωματικές ενέργειες και με εκτέλεση στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Όλα τα σχέδια υλοποιήθηκαν και τα περισσότερα πέτυχαν το σκοπό τους. Πράγματι η γερμανική διοίκηση είχε περιέλθει σε προβληματισμό περί των προθέσεων των αντιπάλων. Υποκλοπές γερμανικών σημάτων, (μετά την διάρρηξη του γερμανικού κώδικα κρυπτογράφησης Enigma γεγονός που τηρήθηκε επτασφράγιστο μυστικό μέχρι τέλους του πολέμου) δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις παραπλάνησης των συμμάχων έκαναν τους Γερμανούς να εκτιμούν ότι η αποβατική ενέργεια των συμμάχων θα μπορούσε να συμβεί παντού, είτε στη Μεσόγειο, ή στις γαλλικές ακτές ή ακόμη και στη Νορβηγία.

Μια σχηματική εικόνα των περιοχών της Ευρώπης όπου στόχευαν όλα τα σχέδια παραπλάνησης μπορείτε να δείτε παρακάτω.

Τα συμμαχικά σχέδια παραπλάνησης της γερμανικής ηγεσίας, ως προς τις προθέσεις των συμμάχων για την εισβολή στην Ευρώπη: Fortidude:North, εισβολή στη Νορβηγία. South, απόβαση στο Καλέ. Γινόταν συγκέντρωση εικονικών δυνάμεων στη Σκωτία και στη Νότιο Αγγλία αντίστοιχα, με ταυτόχρονη έντονη και πολλαπλή εκπομπή ραδιοσημάτων, που υποδήλωναν ύπαρξη στρατηγείων. Ironside: Εκπομπή πλαστών σημάτων που άφηναν την εντύπωση προετοιμασίας δυνάμεων για απόβαση στην περιοχή το Μπορντό. Παράλληλα δίκτυα κατασκόπων, διέσπειραν  εντέχνως πληροφοριακά στοιχεία για την επικείμενη σ' εκείνη την περιοχή απόβαση. Copperhead: Εμφάνιση σωσία του στρατηγού Μοντγκόμερι στο Γιβραλτάρ,για υποτιθέμενες επιτελικές συσκέψεις περί επικείμενης μεγάλης επιχείρησης στη Μεσόγειο. Graffham: Παραπλανητικές βρετανικές διπλωματικές ενέργειες προς τη ουδέτερη Σουηδία, που άφηναν να εννοηθεί στην γερμανική αντικατασκοπεία, ότι γίνεται προσεταιρισμός της ουδέτερης χώρας προς τη συμμαχική πλευρά, ενισχύοντας έτσι το σενάριο εισβολής στη Νορβηγία. Zeppelin: Εικονικό σχέδιο αποβατικής ενέργειας των συμμάχων στην Κρήτη, στη νότια Πελοπόννησο στην Κροατία και στη Μαύρη Θάλασσα (για την προσβολή των πετρελαιοπηγών της Ρουμανίας). Οι εικονικές συγκεντρώσεις και μετακινήσεις βρετανικών αποικιακών στρατευμάτων προς Μέση Ανατολή, ενίσχυαν την γερμανική ανησυχία. Ήταν οι ενέργειες αυτού του σχεδίου παραπλάνησης, που κράτησαν ισχυρές γερμανικές δυνάμεις μέχρι τέλους στην Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου. Στο γενικότερο πλαίσιο του σχεδίου, είχε συμμετοχή και ο Ιερός Λόχος με τις αμφίβιες καταδρομές του στο Αιγαίο. Vendetta: Εικονικό σχέδιο απόβασης στη Νότια Γαλλία με σκοπό να κάνει τους Γερμανούς να κρατήσουν κατά μήκος των νότιων γαλλικών ακτών την 19η Στρατιά τους, μακριά από τις ακτές της Νορμανδίας. Ενισχυόταν η γερμανική πεποίθηση γι' αυτό, λόγω της ύπαρξης ισχυρών συμμαχικών δυνάμεων στη βόρεια Αφρική, που στην πραγματικότητα ετοιμάζονταν για επιχειρήσεις στη Γαλλία ένα μήνα μετά την απόβαση στη Νορμανδία. Ferdinand: Εικονικό σχέδιο απόβασης συμμάχων στην ιταλική Γένοβα. Royal Flush:  Διπλωματικές ενέργειες προσέλκυσης και προσεταιρισμού ουδετέρων χωρών στη συμμαχία, Τουρκίας, Ισπανίας και Σουηδίας, με σκοπό να ενισχύεται η πεποίθηση των Γερμανών για επικείμενες επιχειρήσεις είτε στο Βορρά, είτε στο Νότο. Στην περιοχή μας, μεγάλο ενδιαφέρον είχε η τουρκική προσέγγιση, που ενίσχυε τις υποψίες των Γερμανών για επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας στο Αιγαίο. Οι Τούρκοι ήταν πάντα δεκτικοί σε συμμαχικές αλλά και γερμανικές προτάσεις για προσχώρηση στο αντίστοιχο στρατόπεδο, με αντάλλαγμα νησιά του Αιγαίου.(Πηγή φωτογραφίας)

Όσο πλησίαζε χρόνος ο χρόνος για την απόβαση στη Νορμανδία, εντείνονταν οι προσπάθειες απόκρυψης και παραπλάνησης. Την παραμονή της D-Day, η βρετανική βασιλική πολεμική αεροπορία, η γνωστή RAF, ανέλαβε ακόμη 2 αποστολές παραπλάνησης με σκοπό να αποπροσανατολίσει ακόμη και την τελευταία στιγμή τις εκτιμήσεις των γερμανικών επιτελείων και να εμποδίσει την έγκαιρη συγκέντρωση γερμανικών εφεδρικών δυνάμεων στην επιλεγμένη περιοχή του προγεφυρώματος στην Νορμανδία. Η επιδίωξη ήταν να πεισθούν οι γερμανικές δυνάμεις, ότι η απόβαση θα γινόταν βορειότερα και να στρέψουν προς τα εκεί τις εφεδρείες τους, μακριά από την πραγματική ακτή απόβασης.

Η πρώτη αφορούσε στην δημιουργία πλασματικής εικόνας περί αποβατικού στόλου και πολεμικών αεροσκαφών, στην οθόνη των παράκτιων γερμανικών ραντάρ. Οι Γερμανοί που από τα μέσα του πολέμου είχαν ήδη κατασκευάσει και εγκαταστήσει ραντάρ, τα προστάτευαν με ισχυρά οχυρωματικά έργα, που άντεχαν στους επανειλημμένους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Τα είχαν καταστήσει απόρθητα οχυρά, διότι βασίζονταν στην εικόνα που τους παρείχαν σε μεγάλη εμβέλεια και επομένως και στην έγκαιρη προειδοποίηση. Οργανώθηκε ολόκληρη καταδρομική επιχείρηση των Βρετανών αλεξιπτωτιστών για να μπορέσουν τελικά να καταλάβουν οι Βρετανοί περί τίνος επρόκειτο.

Οι σύμμαχοι, αντί να προσπαθήσουν να τα καταστρέψουν με αμφίβολο αποτέλεσμα, προτίμησαν τελικά να τα εκμεταλλευθούν υπέρ τους, αφού έβαλαν επιστημονικές τους ομάδες να εργασθούν για μια λύση. Έτσι λύθηκε το πρόβλημα με τη χρήση μικρών λεπτών φύλλων αλουμινίου, τα λεγόμενα Chaffs πάνω στα οποία αντανακλούσαν τα κύματα του ραντάρ και πολλαπλασίαζαν τις ενδείξεις, περί μεγάλου αριθμού ιπταμένων μέσων, ή "μπλόκαραν" την οθόνη. Βέβαια ήταν μια μέθοδος που και οι δύο αντίπαλοι χρησιμοποιούσαν μέσα στο σύνολο των ηλεκτρονικών μέτρων και αντιμέτρων που επινοήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2ου ΠΠ.

Άλλη μέθοδος ήταν με την εγκατάσταση κατάλληλων πομπών και αναμεταδοτών με την κωδική ονομασία "Moonshine" ή "Mandrel" επάνω σε ειδικά διασκευασμένα αεροσκάφη, που μπορούσαν να παρουσιάσουν εσφαλμένη εικόνα στα γερμανικά ραντάρ, τα οποία επιτηρούσαν την δυτική ακτογραμμή της Γαλλίας. Με τη μέθοδο αυτή, 8 αεροσκάφη που πετούσαν έχοντας τέτοιες συσκευές, μπορούσαν να μιμηθούν μια δύναμη 100 βομβαρδιστικών.

Σχηματική παρουσίαση των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών αντιμέτρων που έγιναν τη νύκτα 5/6 Ιουνίου του 1944 προς υποβοήθηση της απόβασης στην Νορμανδία (Πηγή)

Με τις παραπάνω μεθόδους οργανώθηκαν δύο αεροπορικές επιχειρήσεις παραπλάνησης  η επιχείρηση "Taxable"  και η επιχείρηση "Glimmer". που εκτελέσθηκαν λίγο πριν από την απόβαση, δίνοντας την εικόνα στους Γερμανούς, ότι επίκειται άμεση απόβαση στο εγγύτερο σημείο των στενών του Καλέ. Παράλληλα διεξαγόταν και  αεροπορική επιχείρηση αντιμέτρων "Mandrel" που "θάμπωναν" τις γερμανικές οθόνες και δεν μπορούσαν να αντιληφθούν τις πραγματικές κινήσεις πλοίων και αεροσκαφών προς Νορμανδία.

Τέλος διεξήχθη και μια ακόμη αεροπορική επιχείρηση τακτικής παραπλάνησης, με την κωδική ονομασία "Titanic" στην οποία συμμετείχαν και 4 ομάδες των SAS με σκοπό να παρασύρουν τις γερμανικές εφεδρείες μακριά από τις πραγματικές ζώνες ρίψης αλεξιπτωτιστών κατά την D-Day.

Ένας Rupert, που διασώθηκε μέχρι σήμερα. (Πηγή)

Επρόκειτο για εικονική ρίψη αλεξιπτωτιστών που ξεκίνησε από τις δωδεκάμισι το βράδυ 5/6 Ιουνίου μέχρι τα ξημερώματα της 6 Ιουνίου 1944. Για την ακρίβεια, επρόκειτο περί ομοιωμάτων αλεξιπτωτιστών (dummies), που τους έδωσαν το παρατσούκλι "Rupert". Είχαν το μισό ύψος ενός ανθρώπου μετρίου αναστήματος. Το βράδυ το περίγραμμά τους έμοιαζε πολύ με αυτό ενός πραγματικού αλεξιπτωτιστή. Μόλις χτύπαγαν στο έδαφος, έσκαγαν, κάνοντας θόρυβο πυροβολισμού και καίγονταν, ώστε όταν έβρισκαν τα απομεινάρια τους, να υπέθεταν ότι οι αλεξιπτωτιστές που φορούσαν τ' αλεξίπτωτο, βγάζοντάς το, το έκαιγαν για να μην το μαζέψουν άθικτο οι Γερμανοί.

Η επιχείρηση περιλάμβανε, 3 σχεδόν παράλληλες χρονικά ενέργειες, σε  αντίστοιχα διαφορετικά σημεία, που είχαν επιλεγεί σαν υποτιθέμενες ζώνες ρίψης (ΖΡ) αλεξιπτωτιστών. Έπεσαν 200  Ruperts, μαζί με 12 άνδρες των SAS, βόρεια του ποταμού  Seine  (Σηκουάνα)  κοντά στις πόλεις  Yvetot, Yerville,Doudeville   και  Fauville, προσομοιάζοντας τη ρίψη μεγάλης μονάδας αλεξιπτωτιστών.

Άλλοι 50 Ruperts έπεσαν στην περιοχή Calvados κοντά στην πόλη Maltot ώστε να παρασύρουν τις γερμανικές εφεδρείες μακριά και δυτικά της πόλης Caen βόρεια της οποίας θα έπεφταν Βρετανοί αλεξιπτωτιστές την ήμερα της απόβασης.

Τέλος, άλλοι 200 Ruperts έπεσαν κοντά στην πόλη Marigny με άλλες δύο ομάδες SAS. Οι συγκεκριμένες ομάδες που ρίχθηκαν κοντά στην πόλη του Saint-Lô μετέφεραν μαζί τους μεγαφωνικές συσκευές και γραμμόφωνα που μετέδιδαν για 30 λεπτά στ' αγγλικά φωνές ανδρών με εντολές, όπως σε μια πραγματική ρίψη, καθώς και θορύβους βολών όπλων, ακόμη και όλμων.

Η παραπλάνηση των Ruperts τελικά έπιασε! Στις 2 το πρωί της 6 Ιουνίου, όπως διαπιστώθηκε από υποκλοπές σημάτων τους, οι γερμανικές μονάδες της περιοχής ανέφεραν προσγείωση αλεξιπτωτιστών στις παραπάνω περιοχές. Η ανωτέρα στρατιωτική διοίκηση της περιοχής εξέδωσε εντολή ετοιμότητας για την ενδεχόμενη απόβαση στα στενά του Καλέ.

Εφεδρικές μονάδες αρμάτων και πεζικού διατάχθηκαν να εξουδετερώσουν τους αλεξιπτωτιστές με έρευνας περιοχής και έτσι απομακρύνθηκαν από την πραγματική ακτή απόβασης και από τους αιγιαλούς "Ομάχα" και "Γκολντ", καθώς και από τις ΖΡ της αμερικανικής 101ης μεραρχίας αλεξιπτωτιστών.

Η αποστολή των SAS ολοκληρώθηκε μεν με επιτυχία, αλλά 8 από αυτούς, δεν τα κατάφεραν να γυρίσουν πίσω. Είτε σκοτώθηκαν επί τόπου, είτε τους συνέλαβαν οι Γερμανοί και τους εκτέλεσαν, εφαρμόζοντας την "περίφημη" διαταγή περί κομάντος του Χίτλερ.

Ήδη από τότε διαπιστώθηκε η ικανότητα των ειδικών δυνάμεων να αναλαμβάνουν και να εκτελούν επιχειρήσεις τακτικής παραπλάνησης του αντίπαλου. Άλλωστε η ευρηματικότητα, η φαντασία και η τόλμη που χρειάζονται στην παραπλάνηση, είναι αναπόσπαστα συστατικά τους. Ξεχασμένες τακτικές, αλλά πάντα επίκαιρες.

Ίσως αν δεν είχε προετοιμασθεί το σχέδιο "Σωματοφύλακας" και δεν είχαν υλοποιηθεί όλες αυτές οι επιχειρήσεις παραπλάνησης, σήμερα πιθανόν να μην μιλούσαμε για την μεγαλύτερη νίκη αλλά για την μεγαλύτερη καταστροφή του πολέμου, γιατί η απόβαση των συμμάχων μάλλον θα αποτύγχανε, αν δεν είχαν κρατηθεί μακριά από εκεί, οι τεράστιες δυνάμεις που διατηρούσαν οι Γερμανοί σε όλη την Ευρώπη.

Ανιχνευτής

Ο τελευταίος των Ιερολοχιτών

 Σήμερα το πρωί, τελέσθηκε το καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο των Καταδρομών στο Καβούρι. Η τελετή, όπως πάντα λιτή, με λόγια μνήμης για τους πεσόντες Ιερολοχίτες και Καταδρομείς στα πεδία των μαχών! Οι επίσημοι προσκεκλημένοι όπως πάντα, στη θέση τους, μεταξύ των οποίων και ο Ιερολοχίτης Στρατηγός Κωνσταντίνος Κόρκας, ο τελευταίος των Ιερολοχιτών. 

Άκουσε ο υπέργηρος Στρατηγός για τις μάχες και τις τοποθεσίες των επιχειρήσεων που συμμετείχε. Γεύτηκε για μια ακόμη φορά, τα λόγια θαυμασμού και αγάπης προς το πρόσωπό του, για τις πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα. Έφερε στη μνήμη του τους παλιούς του συναδέλφους και συμπολεμιστές. Πλήρης τιμών και ημερών, στο τέλος έγειρε εκεί, στο μνημείο των Καταδρομών και έφυγε από αυτόν τον κόσμο, αντιμετωπίζοντας τον θάνατο όρθιος, μέχρι την τελευταία στιγμή.

Ό θάνατος τον σεβάστηκε, και τον άφησε να χαρεί την τελευταία του τελετή, πριν τον αγκαλιάσει για να τον συνοδεύσει στον άλλο κόσμο. Προκαλεί αισθήματα θλίψης αυτή η έκτακτη αναχώρηση του Στρατηγού! Αλλά ήταν ένας ωραίος θάνατος ανάμεσα σε συναδέλφους και αγαπημένα πρόσωπα, σε μια ωραία ημέρα. Ήταν μια υπερκόσμια και στιγμιαία σύνδεση του ορατού με τον άυλο κόσμο.  Ήταν μια καλή ημέρα για να πεθάνει ένας εκατονταετής, ηρωικός Ιερολοχίτης Καταδρομέας.

Καλό σου ταξίδι Στρατηγέ! Σε ευχαριστούμε για όλα όσα έχεις προσφέρει. Θα τηρούμε πάντα μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας για σένα. Τα φλογερά πατριωτικά σου λόγια θα μας εμπνέουν όσο ζούμε. 

Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα

 

Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Κόρκας γεννήθηκε στο χωριό Πουλίτσα Κορινθίας το έτος 1921.

Αποφοίτησε από τη ΣΣΕ το 1943 με το βαθμό του Ανθλγού (ΠΖ).

Απεστρατεύθη το 1980 με το βαθμό του Αντιστρατήγου και με τον τίτλο του Επίτιμου Διοικητού της 1ης Στρατιάς.

Διοίκησε:

Τον 14 ΛΟΚ (1947 – 49)

Τη Γ’ ΜΑΚ (1954 – 55)

Το 3ο ΣΠ «ΡΙΜΙΝΙ» (1971 – 72)

Την ΧΙ ΜΠ (1973 – 74)

Το Β’ ΣΣ το 1974-1976

Το Δ’ ΣΣ του οποίου υπήρξε ο πρώτος διοικητής το 1976

Την 1η Στρατιά

Υπηρέτησε:

Στην Συμμαχική Δύναμη Μ.Ο. 4 – 133 Δύναμης το 1944.

Στο ΝΑΤΟ LSE το 1955 – 57.

Ως ΑΚΕΔ Βουκουρεστίου–Βουδαπέστης το 1968–70

Ως Α’ Υ/ΓΕΣ το 1977 και

Ως ΓΕΠΣ/ΓΕΣ το 1979 – 80.

Πολέμησε:

Στις επιχειρήσεις της Κρήτης (1941), της Β. Αφρικής (1942-43), στα νησιά του Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα (1943 – 45) και τέλος στις επιχειρήσεις της περιόδου 1947-49 όπου και τραυματίσθηκε δύο φορές.

Τιμήθηκε με τις εξής ηθικές αμοιβές:

α. Προαγωγή επ’ ανδραγαθία.

β. Χρυσό Σταυρό Φοίνικα μετά Ξιφών.

γ. Χρυσό Σταυρό Βασιλικού Τάγματος Γεωργίου Α ́.

δ. Σταυρό Ταξιαρχών Βασιλικού Τάγματος Φοίνικος.

ε. Σταυρός Ταξιαρχών Τάγματος Γεωργίου Α ́.

στ. Χρυσόν Αριστείον Ανδρείας (εξάκις)

ζ. Πολεμικό Σταυρό Β’ Τάξεως.

η. Πολεμικό Σταυρό Γ’ Τάξεως (επτάκις)

θ. Μετάλλιο Εξαιρέτου πράξεων (Τρις)

ι. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Β’ Τάξεως

ια. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ’ Τάξεως.

ιβ. Αναμνηστικό Μετάλλιο Πολέμου 1940-41.

ιγ. Αναμνηστικό Μετάλλιο Πολέμου 1941-45

ιδ. Βρετανικό Μετάλλιο Ανδρείας

ιε. Ανώτατο Παράσημο Εθνικής Αξίας της Γαλλίας.

Αυτός που ίδρυσε τις Δυνάμεις Καταδρομών στην Ελλάδα

(Αναδημοσίευση από άρθρο του 2016)

Γράφει ο Αντγος ε.α. Νικόλαος Λάζαρης

Παλαιότερη φωτογραφία του Στγου Καλίνσκη, με το βαθμό του Συνταγματάρχη μεταξύ αξιωματικών μονάδας, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων εναντίον των ανταρτών. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Πριν από 66 χρόνια, στις 21 Μαΐου 1956, άφηνε αυτή τη ζωή, χτυπημένος από την επάρατη ασθένεια, σε ηλικία 61 ετών ο Υποστράτηγος Ανδρέας Καλίνσκης, ο τιμημένος Ιερολοχίτης, πρώτος διοικητής των Δυνάμεων Καταδρομών. Όσοι έχουν υπηρετήσει στις Ειδικές Δυνάμεις, θα έχουν σίγουρα βρεθεί στο ΚΕΕΔ, όπου το στρατόπεδο έχει τ' όνομά του, υπάρχει η προτομή του και κάποια προσωπικά του αντικείμενα μέσα στη λέσχη του μονίμου προσωπικού.

Τιμήθηκε εν ζωή και τιμάται ανελλιπώς και μετά θάνατον. Η εικόνα του κοσμεί σχεδόν όλα τα γραφεία των διοικητών των σχηματισμών και μονάδων Καταδρομών!

Ίσως αρκετοί να μην γνωρίζουν καλά την ιστορία του και τις πράξεις του, γι' αυτό  μπορείτε να διαβάσετε την συνοπτική βιογραφία του, πιέζοντας ΕΔΩ!

Θα σταθούμε μόνο σε ορισμένα περιστατικά που εξάγονται από τα ιστορικά αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, της ΔΕΔ και έγκυρων εφημερίδων που φιλοξένησαν στο παρελθόν σχετικά άρθρα, στα οποία περιγράφονται δραστηριότητες και στοιχεία του χαρακτήρα του. 

Από τον Αύγουστο του 1945, ενώ ήταν επικείμενη η διάλυση του Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής, υπέβαλε στο ΓΕΣ, πρόταση διατήρησης ενός μικρού πυρήνα εμπειροπόλεμου προσωπικού, με σκοπό να δημιουργηθεί σε δεύτερο χρόνο, μια "Δύναμη Καταδρομών" της οποίας χαρακτηριστικό γνώρισμα θα ήταν ο συνδυασμός των δυνατοτήτων που παρουσίασε στις επιχειρήσεις του Αιγαίου ο Ιερός Λόχος, όπως και οι Βρετανοί SAS και SBS, δηλαδή εκτέλεση καταδρομικών ενεργειών από ξηρά, θάλασσα και αέρα. Εκείνη τη χρονιά, ενώ όλοι στην στρατιωτική ιεραρχία συμφώνησαν ως προς την ιδέα, δεν προχώρησαν στην υλοποίηση.

Ο Καλίνσκης, Ταξίαρχος πλέον, φωτογραφίζεται ανάμεσα σε αξιωματικούς των Καταδρομών κατά την επίσκεψη μονάδος. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Το 1946, όταν άρχισαν οι αντάρτες του "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας" (ΔΣΕ)  (όπως μετεξελίχθηκε τότε ο ΕΛΑΣ ) να προσβάλουν στην ύπαιθρο χώρα με μεγάλη ευκολία και επιτυχία τις δυνάμεις ασφαλείας και του στρατού της νόμιμης κυβέρνησης της χώρας και να τις κατανικούν, όλοι κατάλαβαν ότι κάτι διαφορετικό έπρεπε να γίνει! Έπρεπε με κάθε τρόπο να επιτευχθεί η ασφάλεια και να κερδηθεί η εμπιστοσύνη του ταλαιπωρημένου άμαχου πληθυσμού που, πριν προλάβει ν' ανασάνει από το τέλος της γερμανικής κατοχής, άρχισε να σφίγγεται και να πληγώνεται ξανά, από τον χειρότερο αδελφοκτόνο πόλεμο.

Οι αντάρτες στελεχώνονταν και με έμπειρους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, που ανήκαν παλιότερα στον ελληνικό στρατό, με πλούσια πολεμική δράση! Ξεκίνησαν με τον τρόπο που ήξεραν, σαν αντάρτες, με πολλά και ταυτόχρονα κτυπήματα του συμβατικού νεοσύστατου  και "άψητου" εθνικού στρατού, αλλά και της χωροφυλακής. Κέρδιζαν σχεδόν παντού!

Τότε ο Σχης Καλίνσκης, που υπηρετούσε στο ΓΕΣ, στη Διεύθυνση Πεζικού, το καλοκαίρι του 1946, υπέβαλε ξανά νέα πρόταση οργάνωσης ανεξάρτητων Λόχων Ορεινών Καταδρομών, (ΛΟΚ) ώστε κατάλληλα εκπαιδευμένοι, να μπορούν  να ενεργούν με τις ανταρτικές μεθόδους και να προσβάλουν τους αντάρτες όπου τους βρίσκουν. Ο σκοπός της συγκρότησής τους ήταν να πετύχουν τρία πράγματα:

• Να ακολουθούν από κοντά τους αντάρτες και να συλλέγουν πληροφορίες
• Να τους προσβάλουν αιφνιδιαστικά και να τους αφαιρέσουν την πρωτοβουλία κίνησης
• Να δημιουργήσουν αίσθημα ασφάλειας στον πληθυσμό

Έτσι τον Δεκέμβριο του 1946, εκδόθηκε η διαταγή του ΓΕΣ που καθόριζε τη συγκρότηση των πρώτων 40 ανεξάρτητων Λόχων Ορεινών Καταδρομών, που έμειναν στην ιστορία γνωστοί σαν ΛΟΚ! Αυτοί κατανεμήθηκαν στις περιοχές ευθύνης των τότε Σωμάτων Στρατού όπως παρακάτω:

• Α' ΣΣ οι 1ος έως 10ος ΛΟΚ
• Β' ΣΣ οι 11ος έως 25ος ΛΟΚ
• Γ' ΣΣ οι 26ος έως 40ος ΛΟΚ

Η αλήθεια είναι ότι αν και η πρόθεση ήταν καλή, η πολύ λίγη εκπαίδευση (μόνο ενός μηνός) σε αντικείμενα Καταδρομών δεν ήταν αρκετή για να τους μετατρέψει σε αποτελεσματικούς μαχητές! Επίσης δεν έγινε σωστή επιλογή προσωπικού και κυρίως στελεχών, που θα έπρεπε να προέρχονται οπωσδήποτε από αυτούς που πολέμησαν στη Μ. Ανατολή και ειδικότερα από τον Ιερό Λόχο! Και το κυριότερο, τέθηκαν υπό την διοίκηση σχηματισμών ή και μονάδων, των οποίων οι διοικητές και οι επιτελείς, είχαν άγνοια της τακτικής χρησιμοποιήσης τέτοιων τμημάτων, με αποτέλεσμα να τους χρησιμοποιούν σε στατικές αποστολές ασφαλείας και φρούρησης.

Δυστυχώς τ' αποτελέσματα των προσπαθειών δεν ήταν τ' αναμενόμενα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Ο Καλίνσκης τότε, τον Μάρτιο του 1947, πρότεινε τον ανασχηματισμό των Δυνάμεων Καταδρομών, με άμεση εποπτεία τους από το ΓΕΣ, μέσω μιας νέας Υποδιεύθυνσης Μονάδων Ορεινών Καταδρομών, ΥΜΟΚ, όπως την ονόμασαν, που θα ήταν ενσωματωμένη στη Διεύθυνση Πεζικού. Οι ανεξάρτητοι ΛΟΚ θα διαλύονταν, πλην τεσσάρων, των 32, 36, 39 και 40 ΛΟΚ που είχαν καλά αποτελέσματα στην περιοχή επιχειρήσεων του Γ' ΣΣ. 

Δημιουργήθηκαν οι πρώτες Μοίρες Καταδρομών, των οποίων την διεύθυνση είχε η ΥΜΟΚ με πρώτο διευθυντή τον Συνταγματάρχη Καλλίνσκη. Η ΥΜΟΚ, ήταν υπεύθυνη για την επιλογή προσωπικού και συγκρότηση μονάδων, για τις κατευθύνσεις εκπαιδεύσεως και για την εκπόνηση οδηγιών επί της ορθής τακτικής χρησιμοποίησης των ΛΟΚ.

Ο Καλίνσκης εποχούμενος σε τζιπ. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Οι πρώτοι 20 νέοι ΛΟΚ, συγκροτήθηκαν τον Μάρτιο του 1947 μετά από αυστηρή επιλογή και εκπαιδεύθηκαν στο Χαϊδάρι (μετέπειτα ΚΕΒΟΠ) με μέριμνα των παλαιών Ιερολοχιτών και την υποστήριξη Βρετανών συμμάχων SAS. Από τον Απρίλιο του 1947, άρχισε να λειτουργεί το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Μονάδων καταδρομών (ΚΕΜΚ) στη Βουλιαγμένη, από το οποίο πέρασαν όλοι οι Καταδρομείς που τοποθετήθηκαν στις Μοίρες ΚΔ κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Το έμβλημά τους, ήταν παρόμοιο με αυτό που έφεραν οι Βρετανοί κομάντος κατά τον 2ο ΠΠ, δηλαδή άγκυρα, με ένα τόμιγκαν και πτέρυγες αλεξιπτωτιστού, για να υποδηλώνουν τις επιχειρήσεις που μπορούν ν' αναλαμβάνουν, από αέρα, θάλασσα και ξηρά. Περισσότερες λεπτομέρειες για την συγκρότηση των Δυνάμεων Καταδρομών και την εξέλιξη των Ειδικών Δυνάμεων του Σ.Ξ., μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ.

Ξεκινώντας από την ζωή του στον Ιερό Λόχο, γράφει σε ένα άρθρο της εφημερίδας "ΕΣΤΙΑ" της 13 Ιουνίου 1987, ο τότε αρθρογράφος Ι.Π. Μιχαλόπουλος που όπως φαίνεται ήταν και ο ίδιος Ιερολοχίτης:

"Ο Καλίνσκης ήτο ο χαρακτηριστικός τύπος του Ιερολοχίτου. Πειθαρχικός, ευγενής, γενναίος και προσιτός εις τους πάντας... Γλωσσομαθής, έθετεν εις τον διδάσκοντα συνήθως Άγγλον αξιωματικόν ή υπαξιωματικόν το ερώτημα: "Θα μου επιτρέψη ο κ. ομιλητής μίαν παρατήρησιν;" Αλλά η παρατήρησις ήτο σχεδόν δυναμίτης και έφερεν εις δύσκολον θέσιν τον ομιλητήν. 

Συνεκέντρωνε φρύγανα από τα σπάνια της ερήμου και τα διετήρει εις τον σάκκον του. Κατά την ώραν της αναπαύσεως απευθύνετο εις οποιονδήποτε συνάδελφον και προσέφερεν σ' ένα κύπελλον τον ερατινόν, τον οποίον εκείνον έψηνεν με τα φρύγανα του σάκκου του. Ακούραστος, αθόρυβος. 

Ασφαλώς αν επρόκειτο να κατασκευασθή ο Ανδριάς του Ιερολοχίτου, ο Καλίνσκης θα ήτο το ιδεώδες πρότυπον..."

Όταν τον Οκτώβριο του 1943 εκτελέσθηκε το πρώτο (και μοναδικό) επιχειρησιακό άλμα του Ιερού Λόχου στη Σάμο, ο Καλλίνσκης τέθηκε επί κεφαλής του  1ου αεραποβατικού τμήματος. Μια παλιά εφημερίδα της Ρόδου του 1947, εξιστορεί το εγχείρημα του Ιερού Λόχου στη Σάμο, και προφανώς από τις μεταγενέστερες αφηγήσεις των Ιερολοχιτών που συμμετείχαν, περιγράφει την εικόνα που επικρατούσε μέσα στο αεροσκάφος που βρισκόταν ο Καλλίνσκης.

Όλοι είχαν τεταμένες τις αισθήσεις τους, από την υπερένταση που προκαλούσε το γεγονός ενός νυκτερινού επιχειρησιακού άλματος, έστω και αν θα έπεφταν σε ΖΡ που την είχαν εξασφαλίσει φίλιες δυνάμεις του νησιού! Ο Καλίνσκης κατά τη διάρκεια της πτήσης παρέμενε νηφάλιος, διαβάζοντας ένα βιβλίο που είχε πάρει μαζί του, μειώνοντας έτσι το φορτισμένο κλίμα έντασης των ανδρών του.

Στην καταδρομή της Λέσβου τον Απρίλιο του 1944, ο Καλίνσκης αναλαμβάνει τη διοίκηση του καταδρομικού τμήματος και εκτελεί την αποστολή με πλήρη επιτυχία.

Ξανά, αναλαμβάνει την καταδρομή στη Χίο τον Ιούνιο του 1944 και με την σχολαστικότητα που τον διέκρινε, ολοκλήρωσε με άψογο τρόπο την επιχείρηση. Υπάρχει επίσης η περιγραφή της καταδρομικής ενέργειας της Χίου και σε βιβλίο αγγλικής έκδοσης και γλώσσας!

Η επαγγελματική μεθοδικότητα, οι γνώσεις του  αλλά και η προσήνειά του ενέπνευσαν εμπιστοσύνη, σεβασμό και αγάπη στους συναδέλφους του,  συνεργάτες και υφισταμένους του, που τον ακολουθούσαν στις επιχειρήσεις. Ήξεραν ότι μαζί του η επιτυχία ήταν σίγουρη.

Δεν ήταν καθόλου τυχαία όπως φαίνεται, η επιλογή του και η τοποθέτησή του σε θέση του ΓΕΣ για την συγκρότηση Δυνάμεων Καταδρομών. Οι συνεχείς παρεμβάσεις του και οι προτάσεις του κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων 1947-1949 για την σωστή επιχειρησιακή και τακτική χρησιμοποιήση των Δυνάμεων Καταδρομών, σφραγίζουν την μετέπειτα εξέλιξη των σύγχρονων Ειδικών Δυνάμεων της χώρας μας.

Ο Υποστράτηγος Καλίνσκης, επιδίδει βραβεία σε νικητές Καταδρομείς αγώνων χιονοδρόμων (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Μετά τον πόλεμο, μερίμνησε, σαν Διοικητής Δυνάμεων Καταδρομών με τον βαθμό του Υποστρατήγου πλέον, για την κατασκευή του μνημείου πεσόντων Καταδρομέων στον λόφο του Καβουρίου. Ο φακός της κινηματογραφικής μηχανής, αποθανάτισε τα αποκαλυπτήρια του μνημείου με την παρουσία  του βασιλικού ζεύγους και όλων των αρχών, τον Μάρτιο του 1953.

Δυστυχώς, οι πρώτοι 40 ΛΟΚ δεν μνημονεύονται στο μνημείο των Καταδρομών, το οποίο ξεκινά την καταγραφή ονομάτων και μονάδων από τις μετέπειτα ιδρυθείσες Μοίρες ΚΔ.  Ίσως επειδή διατέθηκαν  υπό διοίκηση μονάδων πεζικού, δεν υπήρχε συγκεντρωτικός έλεγχος και δεν καταγράφηκαν σε ημερολόγιο που τηρούσε αργότερα η Διοίκηση Καταδρομών. Δεν είναι γνωστό γιατί ο  Καλίνσκης αποφάσισε τότε, να μην τους συμπεριλάβει στο μνημείο. Είναι θέμα που χρειάζεται έρευνα και μελέτη των αρχείων της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, για να αποκατασταθούν οι Λόχοι και οι νεκροί τους. 

Στο πρώτο μνημόσυνο των Καταδρομών τον Σεπτέμβριο του 1950, στο ΚΕΜΚ της Βουλιαγμένης, ο Καλίνσκης  μίλησε με ένα πύρινο λόγο για τα πεπραγμένα και για το μέλλον των Καταδρομών, υπογραμμίζοντας τον ρόλο τους. Δυστυχώς, ο Στρατηγός έφυγε πρόωρα νικημένος από τον θάνατο και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει όσα είχε στο μυαλό του. Έφυγε, φορώντας τον πράσινο μπερέ, όπως ταιριάζει σε Καταδρομέα!

Η Λέσχη Καταδρομέων και Ιερολοχιτών, για να τιμήσει τον αείμνηστο Στρατηγό, διοργάνωσε (μετά από πρόταση του  εξέχοντος μέλους της, Στρατηγού Φωτόπουλου Χρήστου, ο οποίος υπηρέτησε και σαν επιτελής του Καλίνσκη) και τέλεσε στις 18 Μαΐου 2016, στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών στον τάφο του, ένα λιτό τρισάγιο. Παρέστησαν πολλοί παλαιοί και νέοι Καταδρομείς, όλων των βαθμών. Ο δε αειθαλής Στρατηγός Κόρκας, ο "Νέστορας" των Ειδικών Δυνάμεων και επίσης εξέχον μέλος της Λέσχης, επικέντρωσε επάνω του για μια ακόμη φορά, την προσοχή των παρισταμένων αφηγούμενος τις παλιές δόξες του Ιερού Λόχου και την συμβολή του Στρατηγού Καλίνσκη σε όλα όσα έγιναν.

 Ο τάφος του βρίσκεται πλέον υπό την εποπτεία της ΔΕΔ και διατηρείται σε ευρεπή κατάσταση, ενώ από πάνω του κυματίζουν πλάι-πλάι, η ελληνική σημαία και ο θυρεός των Ειδικών Δυνάμεων.

Η Μάχη της Κρήτης. Ιστορική Αναδρομή

 

Ο άνθρωπος που δεν υπήρξε ποτέ!

Μια καταπληκτική επιχείρηση παραπλάνησης, εξελίσσεται τον Απρίλιο του 1943 με σκοπό τον αποπροσανατολισμό των Γερμανών για την επικείμενη απόβαση στη Σικελία. 

Δημιουργήθηκε "ένας άνθρωπος που δεν υπήρξε ποτέ"! Προσέφερε το σώμα του για να μπερδέψει τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες και τα κατάφερε αρκετά καλά!

Τόσο καλά, που η ιστορία του γυρίστηκε και ταινία την 10ετία του '50! Οι Γερμανική ανωτάτη διοίκηση πίστεψε ότι η επικείμενη απόβαση των συμμάχων θα γινόταν στην Σαρδηνία και στην νότια Πελοπόννησο! Εδώ "κολλάει" κατά κάποιο τρόπο, και η έντονη δραστηριότητα στο Αιγαίο με τις επιχειρήσεις του Ιερού Λόχου!

Διαβάστε για την επιχείρηση "Mincemeat" (Κιμάς) για να καταλάβετε καλύτερα! 

Mια νέα έκδοση της ταινίας (2021), παίζεται στην πλατφόρμα του Netflix.

Ανιχνευτής