"ΠΥΡΣΟΣ"

Ήταν το κωδικό όνομα των τελευταίων επιχειρήσεων που διεξήγαγε ο Εθνικός Ελληνικός  Στρατός, κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, κατά την διάρκεια του εμφύλιου πολέμου τον Αύγουστο του 1949. Ήταν η τελευταία πράξη ενός ακόμη ελληνικού δράματος! Έλληνες εναντίον Ελλήνων! Αποκαλούσαν  ένας τον άλλο με απαξιωτικές εκφράσεις. Εκφράσεις που δυστυχώς χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα! Σφάζονταν μεταξύ τους, συναγωνιζόμενοι σε αγριότητα. Ποιος φταίει; Με τι κίνητρα: Γιατί καλλιεργήθηκε τόσο μίσος; Γιατί σκότωνε ο αδελφός τον αδελφό; 

Ερωτήματα βασανιστικά, άλλα απαντημένα και άλλα όχι. Άλλα παθήματα έγιναν μάθημα και άλλα όχι! Το τελευταίο, πρέπει να μας προβληματίσει πολύ! Τα ιστορικά γεγονότα που ακολούθησαν διέψευσαν φρούδες ελπίδες κάποιων, αλλοίωσαν ή άλλαξαν ιδέες, πρώην εχθροί έγιναν φίλοι και πρώην φίλοι εχθροί! Τι σημασία έχει πια ποιος φταίει πιο πολύ ή πιο λίγο; Το αποτέλεσμα της διχόνοιας στο τέλος ήταν ζημιογόνο και αποκαρδιωτικό.

Το "πληρώνουμε" μέχρι σήμερα! Οι νεότερες γενιές που ήδη έχουν αρχίσει και διαβάζουν την ιστορία, δεν θα συγχωρήσουν τις γενιές εκείνης της εποχής, για το τρομακτικό λάθος της διχόνοιας! Ενώ παράλληλα, με οξύμωρο σχήμα, τις θαυμάζουν για την γενναιότητα που έδειξαν στην αντίστασή τους, απέναντι στους κατακτητές! Ναι, 3 ήταν στην Κατοχή, οι κατακτητές! Ιταλοί, Γερμανοί και Βούλγαροι! Οι πιο φοβεροί όμως αντίπαλοι ήταν οι ίδιοι οι Έλληνες, ή καλύτερα ο εαυτός τους, όπως αποδείχθηκε στον εμφύλιο σπαραγμό! 

Μπορεί να φαίνονται πολύ μακρινά όλα, να δείχνουμε στους παλιούς εχθρούς μας μακροθυμία και μεγαλοψυχία τώρα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε την ιστορία! Επαληθεύτηκε με τον πιο θλιβερό και αυτοκαταστροφικό τρόπο, για μια ακόμη φορά  η ρήση: " Έλληνες ενωμένοι, ποτέ νικημένοι! Έλληνες διχασμένοι, πάντα χαμένοι".

Τρεις επιχειρήσεις "ΠΥΡΣΟΣ" έγιναν τότε, που κράτησαν όλο τον Αύγουστο του 1949: 

•  "ΠΥΡΣΟΣ Α'" αποτέλεσε παραπλανητική ενέργεια προς το Γράμμο.
•  "ΠΥΡΣΟΣ Β'" ήταν επιθετικές επιχειρήσεις του Β' Σώματος Στρατού για οριστική εκκαθάριση του αντίπαλου από το Βίτσι.
•  "ΠΥΡΣΟΣ Γ'", επιθετικές επιχειρήσεις του Α' Σώματος Στρατού για οριστική εκκαθάριση του Γράμμου.

Στην ουσία ήταν μία ευρείας κλίμακας εκκαθαριστική επιχείρηση στους δύο ορεινούς όγκους του Γράμμου και του Βίτσι ή Βέρνου όρους, όπως επίσης λέγεται το δεύτερο, σήμερα. Ήταν μία περίπτωση "εγκλωβισμού". Από τις πρώτες, σε  μεταπολεμικό ανταρτοπόλεμο.

Στις 2 τελευταίες επιχειρήσεις, έλαβε μέρος το σύνολο των μονάδων Καταδρομών, υπό την ηγεσία του αείμνηστου ιδρυτού και διοικητού της Διοίκησης Δυνάμεων Καταδρομών,  Στρατηγού Ανδρέα Καλλίνσκη. Η Διοίκηση, με την κωδική ονομασία "ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού" περιλάμβανε την Ιη Ταξιαρχία Καταδρομών, (Α', Β' ΜΚ) με την κωδική ονομασία "78 Ταξιαρχία Πεζικού" και την ΙΙη Ταξιαρχία Καταδρομών, ( Γ', Δ', Ε' ΜΚ) με την κωδική ονομασία "79 Ταξιαρχία Πεζικού". 

Λόγοι μυστικότητας και αιφνιδιασμού του αντίπαλου, επέβαλαν τις κωδικές ονομασίες. Η ΙΙΙη Μεραρχία, (πρόγονος της ΙΙΙης ΜΕΔ) είχε υπό διοίκηση το 480 Τάγμα Διαβιβάσεων Καταδρομών, που  οργανώθηκε τον Μάρτιο του '49, με πυρήνα τον πρώην 48 Λόχο Διαβιβάσεων  και ένα Χειρουργείο Εκστρατείας. Όλες οι μονάδες της, είχαν εξοπλισθεί και εκπαιδευτεί στον σύγχρονο, για εκείνη την εποχή, αμερικανικό οπλισμό, με ατομικό τυφέκιο το ημιαυτόματο Μ1.

Η Α' Μοίρα Καταδρομών, έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις με τον συνθηματικό τίτλο "635 Τάγμα Πεζικού". Έχουμε  αναφερθεί γενικά για  τις επιχειρήσεις σε προηγούμενο άρθρο. Εδώ, θα σταθώ σε μία από τις αποστολές, αυτής της Μοίρας,  κατά την διάρκεια της επιχείρησης "ΠΥΡΣΟΣ Β'" στο Βίτσι, που είναι σήμερα, ένας καλός τουριστικός, αλλά και ορειβατικός προορισμός.

Ήταν νύκτα της 9 Αυγούστου 1949 όταν άρχισε να κινείται η Μοίρα για την εκτέλεση της αποστολής της: 

"   1. Περίσφιγξις κατά την νύκτα της 10/11.8.1949 δια Διλοχίας εκ Ν. και Ν.Α. του υψώματος ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ (ΜΠΑΡΟ), προς εξασφάλισιν ανενόχλητου διεισδύσεως των Β', Γ' και Δ' Μοιρών Καταδρομών.

      2. Προσβολή άμα τη έω της 11ης Αυγούστου και κατάληψις του υψώματος ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ τη βοηθεία αρμάτων μάχης.

   3. Μετά την κατάληψιν του ως άνω υψώματος, προώθησις Τριλοχίας προς κατάληψιν των υψωμάτων ΜΠΟΥΦΑΡΙ και ΚΛΟΤΣΙΚΑ ΠΑΔΕΝΑ.

      4. Διάβασις του ποταμού ΑΛΙΑΚΜΟΝΟΣ δια Διλοχίας και εγκατάστασις επί των υψωμάτων 1087 και 1137.

       5. Κίνησις εν συνεχεία προς ύψωμα ΒΑΡΜΠΑ"

Γερή αποστολή, με πολλές απαιτήσεις και πολλές ενδεχόμενες καταστάσεις. Ήταν ένα "μείγμα" αποστολών Πεζικού, αλλά και καταδρομικών ενεργειών. Εκείνη την περίοδο, οι Μοίρες αποτελούνταν από 5 Λόχους Ορεινών Καταδρομών (ΛΟΚ) και ένα Λόχο Βάσεως. Ο Λόχος Βάσεως συμπεριλάμβανε διμοιρία όλμων, διμοιρία πολυβόλων και διμοιρία μηχανικού, με το σκεπτικό να διαθέτει ομάδες στους ΛΟΚ και να τους ενισχύει σε ισχύ πυρός.

Όλη την ημέρα της 10 Αυγούστου, παρέμειναν οι Καταδρομείς της Α' Μοίρας, κρυμμένοι κοντά στο χωριό Μαυρόκαμπος.(Δείτε το χάρτη) Δεν ήταν οι μόνοι. Υπήρχαν και άλλες Μοίρες εκεί, με ανάλογες αποστολές. Δηλαδή, νυκτερινές διεισδύσεις και αιφνιδιαστικές καταλήψεις εδαφών τακτικής σημασίας. Το βράδυ αργά,  οι λόχοι της Α'ΜΚ, άρχισαν να κινούνται σύμφωνα με το σχέδιο, για το ύψωμα  του Προφήτη Ηλία. Παρά τα μέτρα μυστικότητας που πήραν, έγιναν αντιληπτοί και στις 3 τα ξημερώματα, δέχθηκαν επίθεση από τους αντάρτες, η οποία όμως αποκρούσθηκε με επιτυχία.

Το πρωί στις 9, τ' άρματα μάχης που είχε σχεδιασθεί να έλθουν, δεν είχαν φανεί. Έτσι διατάχθηκε να επιτεθεί η μονάδα μόνη της για την κατάληψη του υψώματος. Η μάχη εξελίχθηκε και μετά από μισή ώρα το ύψωμα είχε "πέσει" στα χέρια των ΛΟΚ.  Οι μάχες συνεχίστηκαν  στις 11 και στις 12 Αυγούστου και ήταν σκληρές, με τον αντίπαλο ν' αμύνεται με πείσμα και αποφασιστικότητα. Οι Μοίρες βοηθούσαν και υποστήριζαν η μία την άλλη.

Έφτασε η 13η Αυγούστου 1949, που βρήκε την Α' Μοίρα να έχει εγκαταστήσει προγεφύρωμα δυτικά του ποταμού Μπελίτσα, παραποτάμου του Αλιάκμονα. Στις 2 το βράδυ, ξεκίνησαν οι Καταδρομείς για την κατάληψη του υψώματος 1134-ΒΑΡΜΠΑΣ. Η κίνηση έγινε αντιληπτή! Ο αντίπαλος αντέδρασε δυναμικά με προσβολές από περιπόλους και στη συνέχεια, με καλά επισημασμένες βολές πυροβολικού.

Ο διοικητής της Μοίρας, ζήτησε άμεση υποστήριξη πυρών υποστηρίξεως, αλλά δεν δόθηκε! Ίσως λάθος συντονισμός; Ό,τι πιο επίφοβο! Σε τέτοιες περιπτώσεις ο συντονισμός πυρών υποστηρίξεως είναι καταλυτικός. Την κρίσιμη στιγμή, διέταξε την σύμπτυξη της Διλοχίας που είχε προωθηθεί, στις αρχικές θέσεις εξορμήσεως. Ο εχθρός όμως προφανώς είχε ήδη αντιληφθεί με παρατηρητές του ή περιπόλους του, τις ακριβείς θέσεις των τμημάτων της μονάδας και άρχισε να βομβαρδίζει με το πυροβολικό του και τους όλμους του. Εκεί σκοτώθηκε ο διοικητής, ο Ταγματάρχης Σέεμαν Καίσαρ! Σας λέει κάτι τ' όνομα; Είναι το όνομα του, που δόθηκε στο στρατόπεδο που βρίσκεται η Σχολή Αλεξιπτωτιστών. στον Ασπρόπυργο.  Μαζί του σκοτώθηκαν ένας Λοχαγός του  επιτελείου του και Καταδρομείς που τον συνόδευαν.

Προσέξτε τώρα και κάτι άλλο. Παράλληλα με την Α' Μοίρα και στα δεξιά της, μπροστά από το ύψωμα 1078, βρισκόταν ένα Τάγμα Πεζικού, το οποίο, πιεζόμενο από τα έντονα πυρά και τις αντενέργειες των ανταρτών, συμπτύχθηκε! Τότε όλα τα εχθρικά πυρά, συγκεντρώθηκαν μαζικά πλέον, στις θέσεις της Μοίρας, ενώ το δεξί πλευρό της, έμεινε τελείως ακάλυπτο.

Ο διοικητής χάθηκε, αλλά η μονάδα δεν έμεινε "ακέφαλη". Ο αμέσως αρχαιότερος ανέλαβε την διοίκηση και αντιλαμβανόμενος τον μεγάλο κίνδυνο σοβαρών απωλειών, διέταξε την σύμπτυξη της Μοίρας σε ασφαλέστερη τοποθεσία, ενώ κατόπιν εντολής της Ιης Ταξιαρχίας, η Β' Μοίρα, με διοικητή τον τότε Ταγματάρχη Δημήτρη Οπρόπουλο, έφτασε εσπευσμένα και κάλυψε το δεξί κενό. Τι μπορεί να έγινε για το μπέρδεμα αυτό; Εκτιμώ ότι ένας συνδυασμός κακών πληροφοριών περί του αντιπάλου που είχε κάνει καλή προετοιμασία και ελλιπούς συντονισμού με τους φίλιους, προκάλεσε την καθήλωση της μονάδας.

Η 15 Αυγούστου 1949, βρήκε τη Μοίρα με απώλειες, στο ύψωμα ΚΛΟΤΣΙΚΑ ΠΑΔΕΝΑ με αποστολή την ασφάλεια της περιοχής του χωριού Βατοχώρι και την εξερεύνηση του πεδίου της μάχης.  Περισσότερο ήταν χρόνος ανασυγκρότησης και αναδιοργάνωσης, μετά τις έντονες στιγμές του πεδίου της μάχης. Τη ΒΑΡΜΠΑ την ανέβηκε άλλη Μοίρα! Οι επιχειρήσεις δεν είχαν τελειώσει! Στις 16 Αυγούστου οι Λοκατζήδες φορτώθηκαν στ' αυτοκίνητα και ξεκίνησαν για τον νέο τους προορισμό. Τον Γράμμο! Για την επιχείρηση "ΠΥΡΣΟΣ Γ'"

Αυτά, είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι από όσα έγιναν τότε. Ανιχνεύοντας, βρήκα από τα υπέροχα αρχεία της ΕΡΤ, μία σειρά  των 5 ντοκιμαντέρ, με τον τίτλο "Βίοι Παράλληλοι του Εμφυλίου", στα οποία μιλάνε "πρωταγωνιστές" εκείνων των επιχειρήσεων. Με ψύχραιμη πια σκέψη, εξιστορούν τα όσα έζησαν και τα σχολιάζουν. Αξίζει να τα δείτε ή να τα θυμηθείτε, όσοι παλιότεροι τα έχετε δει. Θα σας παραπέμψω μόνο στο 6ο, που αφορά στην περίοδο για την οποία συζητάμε. Πιέστε: Αρχεία ΕΡΤ .

Ανιχνευτής

Πηγή: "Η Ιστορία των Δυνάμεων Καταδρομών"/ ΓΕΣ

      

Οι αντάρτες Μόνταγκναρντς (Montagnards)

Μαχητές Montagnards με στέλεχος των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στο Βιετνάμ (Πηγή)

Σε προηγούμενο άρθρο είχαμε πολύ λίγο αναφέρει για τους Μόνταγκναρντς (Montagnards) τις ορεσίβιες φυλές του Βιετνάμ, που κατά την διάρκεια του ομώνυμου πολέμου, εκπαιδεύτηκαν στον ανταρτοπόλεμο από τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις για να αντιμετωπίσουν τους Βιετκόνγκ. 

Στο τέλος δεν κέρδισαν και πολλά αυτοί οι άνθρωποι, μετά τον αγώνα που έδωσαν πιστεύοντας εύκολα ίσως τότε, στις υποσχέσεις για ανεξαρτησία και καλύτερη ζωή! Στον πόλεμο του Βιετνάμ, το ότι οι περισσότεροι είχαν ασπαστεί από την εποχή της γαλλικής αποικιοκρατίας τον χριστιανισμό, μοιραία τους οδήγησε στο "αντίπαλο" στρατόπεδο, δηλαδή στους δυτικούς και έτσι αντιμετωπίστηκαν σαν εχθροί. Λάθος τακτικής ενδεχομένως, των φανατικών Βιετκόνγκ εκείνη την εποχή. Όσοι ήταν τυχεροί, μπόρεσαν μετά τον πόλεμο να μετακινηθούν στις ΗΠΑ και να φτιάξουν την ζωή τους, απ' την αρχή. Πολλοί σκοτώθηκαν από τους Βιετκόνγκ και αρκετοί παραμένουν εκεί στα ορεινά.

Βασικά οι Degar ή Montagnards, λέξη που προέρχεται από τα γαλλικά και σημαίνει "ορεσίβιοι", είναι άλλος λαός. Αναγκάστηκαν να ανεβούν στα βουνά πιεζόμενοι από τους λοιπούς, Ταϊλανδέζους και  Βιετναμέζους. Έμπλεξαν λοιπόν θέλοντας και μη στον ανταρτοπόλεμο.  Δεν είμαι σίγουρος τι συμβαίνει σήμερα σ' εκείνη την απομακρυσμένη περιοχή. Λένε ότι ζουν περίπου 1 εκατομμύριο ψυχές από αυτές τις φυλές ακόμη, αν και έχει γίνει μεγάλος εποικισμός.

Μαζί με αυτούς τους ιθαγενείς, οργανώθηκαν μικτά "ειδικά τμήματα" από Αμερικανούς και Αυστραλούς κομάντος, που ενεργούσαν στις περιοχές επιρροής των Βιετκόνγκ, προσβάλλοντας εγκαταστάσεις, προσωπικό, συνεργάτες και συμμάχους τους. 'Ήταν η "Mobile Strike Force" (Κινητή Δύναμη Κρούσης)  ή πιο γνωστή σαν "Mike Force". 

Βοηθούσαν επίσης σε καταδείξεις στόχων, διέσωζαν πιλότους που είχαν καταρριφθεί, οργάνωναν ζώνες ρίψεως και προσπαθούσαν να δημιουργήσουν αντικίνημα αντίστασης. Ενεργούσαν σαν περίπολοι μάχης ή αναγνώρισης σε αποστολές έρευνας-διάσωσης ή έρευνας και προσβολής. Έκαναν αυτό που σήμερα ονομάζεται "Foreign Intrenal Defence"  Στο στρατηγικό επίπεδο οι ΗΠΑ τελικά δεν τα κατάφεραν και επομένως όλες οι προσπάθειες αυτών των ειδικών τμημάτων έγιναν μάταια, αν και τα πήγαιναν  καλά. 

Ο κακός χειρισμός και η συμπεριφορά του συμβατικού αμερικανικού στρατού και οι  βομβαρδισμοί, είχαν σαν  αποτέλεσμα να μην κερδίσουν "τα μυαλά και τις καρδιές των ντόπιων" Τα παθήματα έγιναν μαθήματα; Φαίνεται πως κάτι γίνεται καλύτερα στο Αφγανιστάν σήμερα με τα επιλεκτικά και προσεκτικά "κτυπήματα".

Παρακάτω σας παραθέτω ιστορικό οπτικό υλικό σχετικά με την εκπαίδευση των Μontagnards από τους Green Berets και από την δράση της Mike Force. 

Διάβασα σε παλιό άρθρο εφημερίδας, ότι με τους τελευταίους ήταν και ένας Έλληνας πρώην "λεγεωνάριος", που πολέμησε στο πλευρό τους! Διηγείται δε πολλά τεχνάσματα που εφαρμόζονταν στην μάχη. Είναι μια ακόμη καλή ενημέρωση, για τους ενδιαφερόμενους με το θέμα. 

Ανιχνευτής

                            

Πολεμικές εμπειρίες Καταδρομών ..

Άνδρες των ΛΟΚ σε πορεία (Φωτ. αρχείου ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ, με τον τίτλο:

"ΜΝΗΜΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ 1897-1974 ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ" έκδοσης 2012, μπορεί ο αναγνώστης να διατρέξει την νεότερη στρατιωτική ιστορία μας και όχι μόνο, μέσα από αφηγήσεις και προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τις δύσκολες, τραγικές και συνάμα ηρωικές εποχές. Στην ουσία είναι σταχυολογήσεις από πολλά βιβλία που έχουν γραφεί στο παρελθόν από αυτούς τους ανθρώπους.

Μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα "Νεώτερη Ελληνική Ιστορία" θα σας δώσει την ευκαιρία να δείτε μερικά αποσπάσματα από αυτήν την εξαιρετική έκδοση της ΔΙΣ

Παρακάτω αναδημοσιεύω απαοσπάσματα που αφορούν στις Δυνάμεις Καταδρομών:

Γέφυρα Λογγίστης Αιτωλοακαρνανίας, Ιανουάριος 1949

"Οι Μοίρες ακριβείς στο ραντεβού τους, επετέθησαν το πρωί, λίγο πριν ξημερώσει, με το σύνθημα και έγινε χαλασμός. Οι αντάρτες αιφνιδιασθέντες πλήρως, όσοι δεν σκοτώθηκαν από τους καταδρομείς,που όρμησαν και κατέλαβαν τα υψώματα έπεσαν προς το ποτάμι όπου παραδόθηκαν στο λόχο της Β' Μοίρας που το μπαμ της επιθέσεως εξουδετέρωσε αμέσως το φυλάκιο, που ήταν πολύ μικρό σε δύναμη (μια διμοιρία) και κατέλαβε τη γέφυρα και τις προσβάσεις της. Άλλοι έπεσαν στο ποτάμι και κολυμπώντας επέρασαν απέναντι και παραδόθηκαν στα τμήματα του Ελαφρού Πεζικού. Άλλοι παραδόπθηκαν στις Μοίρες και οι υπόλοιποι κατόρθωσαν να ξεφύγουν τρέχοντας προς το τάγμα τους της εφεδρείας που ήταν πίσω.

Η διάβαση της γέφυρας τη νύχτα από τη Β' Μοίρα έγινε όπως είχε προβλεφθεί. Πέρασαν δύο Καταδρομείς από κάτω από τη γέφυρα, εξουδετέρωσαν το σκοπό, ύστερα τα ψαλίδια και οι ναρκαλιευτές άνοιξαν τα συρματοπλέγματα και καθάρισαν τη γέφυρα και το καταπληκτικότερο όλων, κανείς δε βγήκε από το φυλάκιο για να αλλάξει το σκοπό μέχρι την ώρα που έγινε η επίθεση. Φαίνεται  η συνήθειά τους ήταν να πηγαίνει ο ίδιος ο σκοπός να ξυπνάει τον αντικαταστάτη του και επειδή ο σκοπός είχε κοιμηθεί για πάντα, συνέχισαν όλοι τον ύπνο τους μέχρι που βρέθηκαν την αυγή αιχμάλωτοι.
..................................................................................................................................................................

Η Α' Μοίρα υπέφερε πολύ. Πρώτον η διάβαση του παγωμένου ποταμού με τα σχοινιά μέσα στην νύχτα ήταν πραγματικά δύσκολη. Το νερό παγωμένο, το βάρος που έφερνε ο καθένας μεγάλο, με το χέρι στο σχοινί και το άλλο να κρατάει το όπλο ψηλά έξω από το νερό και τα πόδια να κλοτσ΄΄ανε για να προχωρήσει, ιδίως στη μέση, που δεν πατώνανε και με τα ξύλα και τους πάγους που κουβάλαγε το ποτάμι και που τους χτυπούσανε με ορμή, ήταν θαύμα που μόνο δύο άντρες χάθηκαν αυτή την εφιαλτική νύχτα και το θαύμα αυτό οφειλόταν στην σκληρή εκπαίδευση που είχαν υποστεί και στη σκληρή ζωή που είχαν κάνει ως τότε στις επιχειρήσεις, που τους είχε δυναμώσει πολύ τα πόδια, τα χέρια, τα πνευμόνια, και όλο το σώμα γενικά.

Όταν ανεβήκαμε στα υψώματα της Σουβλερής, χιόνιζε δυνατά και φύσαγε ένας δαιμονισμένος αέρας. Το χιόνι ήταν ψιλό σαν σπειρί και έμπαινε παντού όσο και αν ήσουνα τυλιγμένος, στο στόμα σου και στα ρουθούνια σου όταν ανέπνεες, στο λαιμό σου, στα μανίκια σου. Τα χέρια και τα πόδια ήταν ξυλιασμένα.

"Κοιλάδα Σινιάτσικου Κοζάνης, Νοέμβριος 1949

Η εικόνα που παρουσίαζαν τα υποχωρούντα τμήματα των Μοιρών Καταδρομών, που ενώ έδιναν σκληρό αγώνα κουβαλούσαν και στους ώμους τους, τους νεκρούς και τραυματίες αξιωματικούς και οπλίτες, ήταν και συγκινητική και ωραία σαν πολεμική σκηνή. Έδειχνε τους ψημένους και εμπειροπόλεμους άνδρες των Μοιρών Καταδρομών να εκτελούν ένα υποδειγματικό ελιγμό κάτω από τα δυνατά πυρά και την  σκληρή πίεση του εχθρού, μεταφέροντας συγχρόνως στους ώμους τους όλους τους νεκρούς και τραυματίες συναδέλφους τους, εκτός από δύο ανθυπολοχαγούς που έπεσαν νεκροί σε προωθημένη θέση και όλες οι προσπάθειες που έγιναν να τους αποσύρουν απέτυχαν, γιατί ο τόπος είχε κατακλυσθεί από αντάρτες. 

Για την ιστορία αναφέρω ότι το ίδιο βράδυ, όταν είχαμε πια εγκατασταθεί ισχυρά στα νότια υψώματα, ένας επιλοχίας με μερικούς Καταδρομείς, χωρίς να αναφέρουν τίποτα σε κανένα, γιατί ήξεραν ότι δεν θα τους αφήναμε, ξαναμπήκαν αργά τη νύχτα βαθιά μέσα στην κοιλάδα, πήγαν στο μέρος που κείτονταν άταφοι οι δύο ανθυπολοχαγοί και τους έφεραν τα ξημερώματα πίσω, περνώντας κοντά από αντάρτες, που κοιμόνταν κατάκοποι και αυτοί."

"Μνήμες πολέμου και ειρήνης" του  Κυριάκου Παπαγεωργόπουλου, σελ. 147, 170-172,                    

Αυτές οι σκηνές περιγράφονται στο εξαντλημένο πλέον δίτομο συγγραφικό  έργο του παλιού Ιερολοχίτη και Καταδρομέα, αντιστρατήγου Κυριάκου Παπαγεωργόπουλου, ενός από τους ιδρυτές της  Λέσχης Καταδρομέων και Ιερολοχιτών. 


Σε ένα επίσης σπάνιο βιβλίο, του στρατηγού Ιερολοχίτη Κων/νου Κόρκα με τον τίτλο "Σαράντα Καυτά Χρόνια, 10  Πόλεμος και 30  ειρήνη 1940-1980" περιγράφονται άλλες ανέκδοτες σκηνές.  Μια χαρακτηριστική είναι η παρακάτω με τον ιδιαίτερο τρόπο αφήγησης του συγγραφέα, ο οποίος τότε ήταν ο διοικητής του 14ου Λόχου Ορεινών καταδρομών:

"....Στα τέλη Μαρτίου 1947 ο 14ος ΛΟΚ πήρε διαταγή να κινηθεί βράδυ και να αχθεί στην κορυφή του όρους Μαυροβούνι (υψ 1053) (σ.σ. απέναντι από  Κίσσαβο). Είχε χιόνι και κρύο. Το 502 ΤΠ θα εκινείτο δεξιά μου προς το χωριό Κουκουράβα, διότι πληροφορίες μας έλεγαν ότι στο Μαυροβούνι βρίσκεται όλο το συγκρότημα του Χρυσόστομου (σ.σ. τοπικός καπετάνιος του ΕΛΑΣ). Οι στρατιώτες είχαν ρίξει στα παγούρια τους και λίγο ...κονιάκ, που μας είχε χορηγήσει η υπηρεσία. Μετά από 4 με 5 ώρες πορεία οι στρατιώτες δεν μπορούσαν να συνεχίσουν. Είπα στον επιλοχία μου να ξεκουραστούν για λίγο και να τους φέρει στην κορυφή του βουνού. Εγώ πήρα τριάντα άνδρες περίπου και αφού φόρτωσα τον ασύρματο Νο 22 στο μουλάρι, προχώρησα. Πριν ξημερώσει έφθασα στο 1053 του Μαυροβουνίου, έριξα μια ματιά στην εκκλησία Προφήτης Ηλίας και μετά πήρα τους στρατιώτες και πήγαμε πιο κάτω, όπου είχε μείνει ο ασυρματιστής. 

Είπα να πάρουμε επαφή με το 502 ΤΠ και να το ενημερώσουμε ότι στην κορυφή του βουνού δεν υπάρχει εχθρός. Ένας στρατιώτης έρχεται κοντά μου και μου λέει ότι αντιλήφθηκε σκιές ανθρώπων στη ράχη. Του είπα ότι προ ολίγου είμαστε εκεί. Ο στρατιώτης επέμενε και μου είπε ότι είναι τσοπάνος και ότι βλέπει καλά τη νύχτα. Είπα στον ασυρματιστή, να συνεχίσει την προσπάθεια να πιάσει επαφή με το 502 ΤΠ στο Μαυροβούνι. Μέχρι εκείνη την ώρα ο υπόλοιπος λόχος ακόμη δεν είχε έλθει. Άφησα εκεί στον ασυρματιστή δύο ομάδες περίπου και εγώ με μια ομάδα και τον στρατιώτη που είχε τις σκιές ξαναπήγαμε στο ύψωμα 1053 και τον Προφήτη Ηλία αλλά δεν είδαμε τίποτα. Είχε αρχίσει πλέον να χαράζει. Ρίχνω ξανά μια ματιά προς το χωριό Κουκουράβα οπότε διακρίνω μια πυκνή φάλαγγα να ανηφορίζει από την Κουκουράβα προς τον Προφήτη Ηλία σε απόσταση περίπου 150 μέτρα. Διατάσσω την ομάδα να πιάσει θέσεις μάχης, να ετοιμάσουν τις χειροβομβίδες και γεμιστήρες και όταν πλησιάσουν στα 30-50 μέτρα να αρχίσουμε τα πυρά όλοι μαζί. Οι στρατιώτες γενικά ήταν ανήσυχοι και ήθελαν να πυροβολήσουν από μακριά. Εγώ τους έλεγα ΟΧΙ, αλλά όλοι βλέπαμε τη φάλαγγα να ανηφορίζει προς εμάς, διότι το μονοπάτι περνούσε 10 μέτρα μπροστά μας και το Μαυροβούνι έχει δάσος πυκνό.

Η απόσταση που μας χώριζε από τον ασύρματο ήταν 100 μέτρα και εκτίμησα ότι δεν προλάβαιναν να έλθουν και οι άλλοι στρατιώτες κοντά μας. Σε μια στιγμή πίσω μας, από το μέρος του Προφήτη Ηλία, ακούω μια φωνή " Ρε, τι είστε εσείς;" γυρίζουμε απότομα εγώ και οι στρατιώτες προς το μέρος που ακούστηκε η φωνή και βλέπουμε μερικούς συμμορίτες με γένια και σκούφους, πίσω από κάποια δέντρα. Αμέσως αρχίζουμε τους πυροβολισμούς εναντίον τους με συνέπεια να χάσουμε και τη φάλαγγα και τους απέναναντι συμμορίτες αλλά κι εμείς να γλυτώσουμε. Όπως απεδείχθη ο στρατιώτης που μιλούσε για σκιές είχε δίκιο τελικά.Φαίνεται ότι αυτοί οι λίγοι, 5 με 8 συμμορίτες, αποτελούσαν την προπομπό του συγκροτήματος που ανηφόριζε από την Κουκουράβα. Είχαν ανέβει κορυφή, πέρασαν τον Προφήτη Ηλία και επέστρεφαν εκεί όπου εμείς τους αντιληφθήκαμε. Μάλλον εκεί θα ήταν το σημείο συνάντησής τους με τη φάλαγγα. Μετά μάθαμε ότι η φάλαγγα που ανέβαινε στο Μαυροβούνι, ήταν αυτή του Χρυσοστόμου και ότι από τη συμπλοκή αυτή είχαν δύο νεκρούς. 

Από τότε πήρα δύο καλά μαθήματα:
Πρώτον, ποτέ κονιάκ στους στρατιώτες
Δεύτερον, παντού και πάντα ολόπλευρη παρατήρηση, ακόμα και όταν είναι ένας στρατιώτης, πρέπει ένα μάτι να βλέπει εμπρός και το άλλο μάτι να βλέπει πίσω!......." (Σελ. 77-79)

Ανιχνευτής

Μνήμες των ΛΟΚ

Ανδρας των ΛΟΚ  1948-1949 (Φωτ. αρχείου)

Σήμερα θα αναδημοσιεύσω συνεντεύξεις που έδωσαν παλιά  Ιερολοχίτες, από τους πρώτους που ίδρυσαν τις Δυνάμεις Καταδρομών, τους πρώτους Λόχους Ορεινών Καταδρομών, γνωστούς με την σύντμηση ΛΟΚ και αφορούν στις επιχειρήσεις στο Γράμμο και στο Βίτσι το καλοκαίρι του 1949. Τέλος Αυγούστου -αρχές Σεπτέμβρη τότε, τελείωσε ο εμφύλιος πόλεμος. Παράλληλα υπάρχει και μαρτυρία ενός στελέχους του ΔΣΕ.

 Θεώρησα σκόπιμο να το πράξω, για να δώσω μία αίσθηση του πνεύματος και της σκέψης των παλιών καταδρομέων αλλά και των αντιπάλων τους. Ποιό ήταν το πιστεύω τους και γιατί πολεμούσαν τότε στον αδελφοκτόνο σπαραγμό της περιόδου '46-'49. Ποιός έφταιγε; Αποκλειστικά εμείς οι Έλληνες, όπως φταίμε και τώρα, με την οικονομική κρίση. Είναι το ελάττωμά μας, η "διχόνοια η δολερή", από τα πανάρχαια χρόνια . Την έχουμε στο DNA μας.

 Είναι και η ευπιστία μας στον ξένο παράγοντα "εξ απ'ανέκαθεν". Όταν κάποιες στιγμές "ξεφεύγουμε", μεγαλουργούμε. Λυπηρό που αυτές οι στιγμές είναι τόσο λίγες!

Δεν πρέπει να ξεχνάμε την ιστορία μας γιατί απ' αυτήν μαθαίνουμε ν' αποφεύγουμε τις σύγχρονες κακοτοπιές. Το μαθαίνουμε; Η αλήθεια είναι ότι προβληματίζομαι ν' απαντήσω στην ερώτηση. Τουλάχιστον ας ξέρουμε τι έκαναν οι παλιοί!

  Ανιχνευτής

"Στις 6:30 π.μ. της 10ης Αυγούστου, η 22α Ταξιαρχία αρχίζει την επίθεσή της καταλαμβάνοντας ύστερα από πέντε ώρες σκληρού αγώνα τα οχυρά σημεία 1585 και Πολενάτα .

Από τον διάδρομο που άνοιξαν οι ηρωικώς μαχόμενοι άνδρες της Ταξιαρχίας, διεισδύει η XI Μεραρχία με την Ε' Μοίρα Ορεινών Καταδρομών και το πρωί της επόμενης ημέρας βρίσκει τους άνδρες του Στρατού κυρίους της οχυρής θέσης Τσούκα και πλησίον του υψώματος Λέσιτς, πίσω ακριβώς από τους αντάρτες.

Το ίδιο βράδυ, η III Μεραρχία Καταδρομών ορμά αιφνιδιαστικά στο εσωτερικό της τοποθεσίας που κατέχουν οι αντάρτες και την 11η Αυγούστου οι ΛΟΚατζήδες καταλαμβάνουν το ιδιαιτέρως σημαντικό ύψωμα Μπάρο, προσβάλλοντας ταυτόχρονα το ύψωμα Λέσιτς από το νότο, την ώρα που εναντίον του Λέσιτς επιτίθεται άλλη Μοίρα Καταδρομών με ορμητήριο την περιοχή Κουλκουθούρια. Η μάχη συνεχίζεται το ίδιο λυσσαλέα μέχρι την 16η Αυγούστου, οπότε οι αντάρτες "σπάνε" και το Βίτσι πέφτει στα χέρια του Στρατού μαζί με το μεγαλύτερο μέρος του βαρέως πολεμικού υλικού των ανταρτών και τις εγκαταστάσεις της κυβέρνησής τους".

Πηγή

Μαρτυρία ΛΟΚ

«Είχε παρασυρθεί μια μεγάλη μερίς του ελληνικού λαού κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και είχε υποστηρίξει τους αντάρτες του βουνού» εξομολογείται ο (μακαρίτης πλέον) στρατηγός ε.α. Περικλής Παπαθανασίου όταν θυμάται τα δύσκολα εκείνα χρόνια και τις μάχες στα βουνά. Οι αναμνήσεις έρχονται εύκολα αλλά με έντονη τη συναισθηματική φόρτιση για τον στρατηγό που ήταν από τους πρώτους αξιωματικούς οι οποίοι έφτιαξαν τις Δυνάμεις Ορεινών Καταδρομών (τα γνωστά ΛΟΚ), οι οποίες και έκριναν την τύχη του πολέμου.

«Ο ελληνικός στρατός δεν γνώριζε από νυχτερινό πόλεμο, δεν μπορούσε να απαντήσει στους αντάρτες που εκινούντο με άνεση τη νύχτα σε όλη τη χώρα και εξολόθρευαν στρατιωτικές μονάδες, κατέστρεφαν έργα υποδομής, πατούσαν χωριά, κυρίως ακριτικά, και μικρές πόλεις. Οι Δυνάμεις Ορεινών Καταδρομών άλλαξαν τη μορφή του πολέμου, επειδή μπορούσαν να απαντήσουν στην τακτική αυτή των ανταρτών, να διεξάγουν νυχτερινές επιχειρήσεις, να ανεβαίνουν σε δύσκολες πλαγιές και να πατούν τις πιο δυσπρόσιτες κορυφές των βουνών, που ήταν και τα «απάτητα» οχυρά του Δημοκρατικού Στρατού».

Ο στρατηγός Παπαθανασίου αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1938 και ήταν ήδη ανθυπολοχαγός στον πόλεμο του 1940· με το 27ο Σύνταγμα της Κοζάνης ήταν από τις μονάδες που πρώτες μπήκαν στην Αλβανία από την Κρυσταλλοπηγή και κατέλαβαν την Κορυτσά. Μετά την εισβολή των Γερμανών και την κατάρρευση του Μετώπου κατέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου κατετάγη στον Ιερό Λόχο· πήρε μέρος στις επιχειρήσεις στα νησιά του Αιγαίου και ήταν με τις μονάδες που συνόδευσαν τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου κατά την απελευθέρωση των Αθηνών

Μετά τη Βάρκιζα υπηρέτησε ως εκπαιδευτής στη Σχολή Ευελπίδων και στις αρχές του 1947 ­ «όταν άρχισε να διαφαίνεται ο εσωτερικός διχασμός» υπογραμμίζει ­ μαζί με άλλους 12-15 αξιωματικούς υπό τον στρατηγό Ανδρέα Καλλίνσκη αποτέλεσαν τον πυρήνα δημιουργίας των Δυνάμεων Ορεινών Καταδρομών και υπηρέτησε ως διοικητής της Γ' Μοίρας στις επιχειρήσεις στον Γράμμο και στο Βίτσι.

Την εποχή εκείνη το διεθνές κλίμα ήταν θερμό μεταξύ των συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρώπη και στην Αμερική και των Αριστερών, μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, θυμάται ο στρατηγός:

 «Εμείς ήμασταν στη μέση και έπρεπε να πολεμήσουμε. Ιδιαίτερα όσοι υπηρετούσαμε στο ΛΟΚ γνωρίζαμε ότι αγωνιζόμασταν υπέρ βωμών και εστιών».

Όταν τον ρωτάμε αν αυτό το συμμεριζόταν ολόκληρος ο Στρατός και ο άμαχος πληθυσμός, απαντάει καταφατικά και προσθέτει: «Η λιποταξία από την πλευρά των ανταρτών προς τον Στρατό ήταν μαζική. Αντίθετα οι λιποταξίες από την πλευρά του τακτικού Στρατού προς τους αντάρτες ήταν ελάχιστες και αφορούσαν μεμονωμένες περιπτώσεις».

Όταν τον ρωτήσαμε αν πίστεψε ποτέ ότι κάτι άλλο συνέβαινε πάνω από τα κεφάλια τους, δεν απάντησε ευθέως, μόνο θυμήθηκε ένα περιστατικό: «Το καλοκαίρι του 1947 διεξήγαμε επιχειρήσεις στον Κίσαβο και είχαμε εξολοθρεύσει τις εκεί ομάδες των ανταρτών. Σε ένα χωριό βρήκαμε κιβώτια με σύγχρονα όπλα αγγλικής κατασκευής που επάνω έγραφαν "Made in England, 1947...»

«Άλλη μια φορά» προσθέτει «στο ύψωμα Λίπα του Σιδηροκάστρου συλλάβαμε μια ολόκληρη ομάδα ανταρτών. Κατά την ανάκρισή τους καταλάβαμε ότι δεν μπορούσαμε να συνεννοηθούμε, επειδή δεν ήξεραν λέξη ελληνικά. Φωνάξαμε έναν διερμηνέα και διαπιστώσαμε ότι ήταν όλοι τους βουλγαρόφωνοι και όταν τους ρωτήσαμε πού γεννήθηκαν μας απάντησαν "στη Βουλγαρία". Ήταν μάλιστα παρών και ο Αμερικανός αξιωματικός, που επιβεβαίωσε το γεγονός».

Ο στρατηγός Παπαθανασίου, με τη μοίρα του, ήταν εκείνος που μπήκε πρώτος στην πολιορκούμενη Κόνιτσα, τον Δεκέμβριο του 1948, μία από τις πιο κρίσιμες μάχες του Εμφυλίου, θυμάται. «Είχαμε δώσει το σύνθημα "Ζαχαράκης", προς τιμήν του διοικητού όλων των επιχειρήσεων. Όταν φθάσαμε στην παλαιά πέτρινη γέφυρα, ήταν δέκα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα ­ εκεί κάναμε Πρωτοχρονιά το 1949 ­ και συναντήσαμε τους πρώτους Μάηδες, οι οποίοι μας είπαν το σύνθημα "Ζαχαράκης". Μας είπαν και "καλή χρονιά", σφίξαμε τα χέρια».

Τμήμα των ΛΟΚ σε πορεία. Πηγή φωτογραφίας: ΓΕΣ

Ιστορικής σημασίας, θυμάται, είναι και η επιχείρηση της μονάδας του για την εκπόρθηση του οχυρού του Γράμμου:

Ξεκινήσαμε από το χωριό Γράμμος και ανεβήκαμε προς την Κιάφα» εξιστορεί και τα μάτια του δακρύζουν. «Ήταν νύχτα. Η δεξιά πτέρυγα ήταν ακριβώς στα σύνορα της Αλβανίας» λέει. «Μήπως τα πατήσατε κιόλας;» ρωτάμε για να αμβλύνουμε κάπως την έντονη συγκίνηση. «Οχι» απαντάει «δεν νομίζω, αλλά δεν αποκλείεται κιόλας. Κάποια στιγμή μας κατάλαβαν οι αντάρτες και έδωσαν σκληρή μάχη. Ήξεραν ότι έχαναν το τελευταίο οχυρό και την πρωτεύουσά τους που ήταν η Αετομηλίτσα του Γράμμου. Τα οχυρά τους με επτά και οκτώ σειρές δένδρων, αλλά τα παιδιά πολέμησαν. Τους πήραμε τον αέρα και υποχώρησαν τρέχοντας προς την Αλβανία. Ήταν τέλος Αυγούστου. Ο πόλεμος τελείωσε». Ανακουφίζεται από τη συναισθηματική φόρτιση ο στρατηγός, ξαναγίνεται ο στρατιωτικός.

Όταν τα συζητάει ομολογεί ότι τίποτε δεν θα αναθεωρούσε από τα όσα έπραξε την εποχή εκείνη, διότι ήταν στρατιώτης και «υπηρετούσαμε με βάση τον όρκο μας προς την πατρίδα και το δημοκρατικό μας πολίτευμα. Είχαμε και έχουμε την αίσθηση του νομίμου κράτους, το οποίο πρέπει όλοι μας να υπηρετούμε ανεξαρτήτως των προσωπικών ιδεολογικών διαφορών».

«Αυτά που συζητάμε τα καταλαβαίνουν οι νέοι, τα εγγόνια σας;» ρωτάμε. «Οι νέοι, οι πολύ νέοι, δεν καταλαβαίνουν. Αλλά μετά το 25ο έτος ηλικίας μας προκαλούν να τους μιλήσουμε για την ψυχολογία μας εκείνη την εποχή, για την αλήθεια των διαφόρων δημοσιευμάτων. Είναι γνωστό ότι πολλά εγράφησαν και περισσότερα γράφονται. Τα πλείστα είναι εξωπραγματικά και αβάσιμα» κλείνει τη συζήτηση."

Πηγή: εφημερίδα Το Βήμα


Δείτε τώρα, την "άλλη πλευρά του λόφου":

Ένα ημερολόγιο τιμής και μνήμης

Η τελική μάχη, μέρα τη μέρα, όπως τη θυμάται ένας μαχητής του ΔΣΕ

Μαχητές του ΔΣΕ (Πηγή)

Την ανακατάληψη του Γράμμου την άνοιξη του 1949 πραγματοποίησαν με διαταγή του Γενικού Αρχηγείου (ΓΑ) η ΙΧ Μεραρχία, με τις δύο ταξιαρχίες της (16η και 108η) και η Σχολή Αξ/κων του ΓΑ, διεισδύοντας από το Βίτσι στο Γράμμο (η Σχολή Αξ/κων στις 23.3.49 και η ΙΧ Μεραρχία στις 1.4).

Με σκληρές μάχες, μέσα σε άσχημες καιρικές συνθήκες κι ένα μέτρο χιόνι, η 108η ταξιαρχία καταλαμβάνει την Πυρσόγιαννη, με αιφνιδιαστικό δυναμικό. Η 16η ανακαταλαμβάνει την κορυφογραμμή Ψωριάρικα – Τσάρνο Βήτο – Τσαγκός – Καραούλι – Ανθρωπάκο, η δε Σχολή Αξ/κών δίνει σκληρές μάχες στο Ταμπούρι Φούρκας, όπου τραυματίζεται ο διοικητής της Κόλιας και υποκύπτει. Στη συνέχεια, καταλαμβάνονται τα Πατώματα Λυκόραχης και η Οξυά Θεοτόκου. Στο Γράμμο είχε διεισδύσει πρωτύτερα η Διλοχία του Κ. Παλαιολόγου και ορισμένα τμήματα της 8ης Μεραρχίας, που κατέλαβαν τον Πύργο Στράτσανης. Ετσι διαμορφώθηκαν στο Γράμμο συνθήκες αντιμετώπισης των μελλοντικών εχθρικών επιχειρήσεων.

2.8.49: Ο κυβερνητικός στρατός εξαπολύει σφοδρή επίθεση στον Α. Γράμμο. Εισβάλλοντας στο αλβανικό έδαφος χτυπά πισώπλατα το Λόχο, που υπερασπιζόταν την “Γκίνοβα” και τον κυκλώνει. Ο Λόχος γλιτώνει την αιχμαλωσία του χάρη στην αυτοθυσία του. Ο στρατός, όμως, καταλαμβάνει την “Γκίνοβα” και στη συνέχεια καταλαμβάνει το “Ταμπούρι – Καψάλια”.

6.8.49: Ο κυβερνητικός στρατός επιτίθεται με δύο Ταξιαρχίες στο “Τσάρνο”. Η σθεναρή αντίσταση των τμημάτων μας και οι σοβαρές απώλειες του στρατού, τον υποχρεώνουν να σταματήσει τις επιθέσεις του. Στη μάχη αυτή από βλήμα πυροβολικού σκοτώνεται ο Ταξίαρχος της 16ης Ταξιαρχίας Σ. Παπαδημητρίου. Αποδείχτηκε ότι οι ενέργειες αυτές του κυβερνητικού στρατού ήταν παραπλανητικές, που απόβλεπαν να καλύψουν την αιφνιδιαστική συγκεντρωτική επίθεσή του στο Βίτσι.

10.8.49: Εξαπολύεται κεραυνοβόλα και με όλα τα μέσα (τανκς, τεθωρακισμένα και μηχανοκίνητα, πεδινά και ορειβατικά πυροβόλα, αεροπλάνα) μαζική επίθεση των μοναρχοφασιστικών δυνάμεών του στο Βίτσι. Παρά την ηρωική αντίσταση των τμημάτων μας στην άνιση αυτή μάχη, ο κυβερνητικός στρατός σε τέσσερις μέρες καταλαμβάνει το Βίτσι, προξενώντας εξοντωτικές απώλειες στα τμήματά μας, που το υπεράσπιζαν και, ταυτόχρονα, καθοριστικό πλήγμα στη συνέχιση του αγώνα μας. Τα μισοδιαλυμένα τμήματα του ΔΣΕ, όσα κατόρθωσαν να περισωθούν, άλλα μπήκαν στην Αλβανία και άλλα με αυτοθυσία κατόρθωσαν να περάσουν στο Γράμμο.

Τη δ/νση της ΙΧ Μεραρχίας αποτελούσαν οι Δημ. Ζυγούρης (Παλαιολόγος) διοικητής Μεραρχίας, Δήμος Σιδηρόπουλος ΠΕ, Ζήσης Ζωγράφος επιτελάρχης, Γ. Τσερβελής δ/τής Β` Γραφείου Πληροφοριών, Θ. Ανάγνου δ/τής Γ` Γραφείου, Στ. Τέμπος Γραφείο Διαβιβάσεων, Γ. Καραμπίλιας επιμελητής και Β. Οικονόμου δικαστικός. Η έδρα της Μεραρχίας ήταν στην “Αρένα” και μετά την πτώση του Βίτσι, στο “Φλάμπουρο”, στη χαράδρα “Μπαρούκα”.

23.8.49, ώρα 17.30: Ο κυβερνητικός στρατός με μαζικούς κανονιοβολισμούς δεκάδων πυροβόλων και αεροπορικούς βομβαρδισμούς επί τρεις ώρες σφυροκοπεί τις θέσεις μας και σμπαραλιάζει τις οχυρώσεις μας.

24.8.49: Από τις πρωινές ώρες με μαζικούς βομβαρδισμούς επί ώρες εξαπολύει με όλες του τις δυνάμεις την τελική γενική επίθεση εναντίον των τμημάτων μας που υπερασπίζονταν το Γράμμο. Η επίθεση, που ολημερίς υποστηριζόταν από δεκάδες πυροβόλα, όλμους και αεροπλάνα κατευθύνθηκε σε δύο άξονες: Η μία προς Μονόπυλο – Πουριά – Φούσια – Πέτρα Οσμάν, με τελικό σκοπό την κατάληψη του 2522 υψώματος και η άλλη προς Ανθρωπάκο – Τσάρνο Βήτο – Ψωριάρικα. Στόχος, ο εγκλωβισμός και η εξόντωση όλων των δυνάμεων του ΔΣΕ και το κλείσιμο της συνοριακής γραμμής με την Αλβανία.

Λαμπαδιασμένος ο Γράμμος τραντάζεται από τις μαζικές εκρήξεις των ολοήμερων βομβαρδισμών. Μια απερίγραπτη γιγαντομαχία διεξάγεται. Τα τμήματά μας μάχονται σκληρά με αφάνταστο ηρωισμό και αυτοθυσία, με άνισους όρους, πολλές φορές κυκλωμένα και μεμονωμένα, μέσα σε μια λάβα φωτιάς και σίδερου. Δεν παραδίνονται, όμως, πολεμάνε, σπάζουν κλοιούς και συμπτύσσονται μέσα από τις εχθρικές δυνάμεις.

25.8.49: Ο κυβερνητικός στρατός βγαίνει με τα τανκς στη συνοριακή γραμμή και καταλαμβάνει το Μονόπυλο.

26.8.49: Ο κυβερνητικός στρατός καταλαμβάνει τα Πουριά – Φούσια και επιτίθεται στην κατεύθυνση “Πέτρα Οσμάν”, που την υπεράσπιζε ένα ενισχυμένο τάγμα της 8ης Μεραρχίας, με επικεφαλής τον Μέραρχο Βαγγέλη Φωκά.

27.8.49: Ολες τις μέρες άυπνοι, νηστικοί, εξαντλημένοι, διψασμένοι, μπαρουτοκαπνισμένοι οι μαχητές και οι μαχήτριες πολεμούν σκληρά, με αυταπάρνηση, πιστοί στο δίκιο του αγώνα μας. Ο κυβερνητικός στρατός στις 12.30 το μεσημέρι σπάζει την αμυντική γραμμή και καταλαμβάνει την “Πέτρα Οσμάν”, ανοίγοντας το δρόμο για την κατάληψη του 2522. Ένα τμήμα του κινείται τις απογευματινές ώρες προς το Φλάμπουρο, όπου βρισκόταν ο Σταθμός Διοίκησης της ΙΧ Μεραρχίας.

Εκείνες τις στιγμές, η κεραυνοβόλα ενέργεια του γιατρού Σακελαρίου και του Σπύρου Πεσεξίδη (Φωκάς) (διοίκηση του Νοσοκομείου του ΓΑ) και του Διοικητή της Μονάδας Εφοδιασμού και Μεταφορών του Γράμμου Πετρόμπεη (Σακαλή Αλέκο), έσωσαν από την αιχμαλωσία δεκάδες τραυματίες, προωθώντας τους στην Αλβανία. Το Νοσοκομείο βρισκόταν στη χαράδρα “Μπαρούκα”.

Στη 1 το μεσημέρι, φτάνει στην έδρα της Μεραρχίας ο διοικητής Παλαιολόγου, που βρισκόταν τρεις μέρες στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Δίνει εντολή με επικεφαλής τον ίδιο να συμπτυχθούν οι σχηματισμοί της Μεραρχίας στην κατεύθυνση Πλεκάτη. Επιχειρείται μέσα σ’ ένα πανδαιμόνιο και κάτω από το συνεχές σφυροκόπημα των αεροπλάνων. Δημιουργήθηκε, όμως, σύγχυση ανάμεσα στους σχηματισμούς, με αποτέλεσμα άλλοι να προλάβουν και να περάσουν προς Πλεκάτη και άλλοι να κλειστούν στον κλοιό, που πραγματοποίησε ο κυβερνητικός στρατός, καταλαμβάνοντας το Φλάμπουρο.

28.8.49: Τις πρωινές ώρες συμπτύσσεται και η 16η Ταξιαρχία που όλες τις μέρες αμυνόταν σκληρά στα Ψωριάρικα – Τσάρνο – Ανθρωπάκο.

Ο κυβερνητικός στρατός τελικά τις βραδινές ώρες της 28ης Αυγούστου 1949 καταλαμβάνει το 2522, κλείνει τη συνοριακή γραμμή και μαζί κυκλώνει τα τμήματα του ΔΣΕ του Γράμμου. Καταλαμβάνει ολοκληρωτικά το Γράμμο. Τις πρωινές ώρες της 29ης όλα τα τμήματα που συγκεντρωθήκαμε στην Πλεκάτη με κάλυψη οπισθοφυλακής περνάμε τα σύνορα και μπαίνουμε στην Αλβανία.

Αυτό ήταν ουσιαστικά το τέλος της εποποιίας του ΔΣΕ. Εγκαταλείποντας τα ποτισμένα με το αίμα μας χώματα της πατρίδας μας, οι σκέψεις μας πετούσαν στους συντρόφους μας, που πολεμούσαν σε Πελοπόννησο, νησιά, Ρούμελη, Θεσσαλία, στους συντρόφους μας που βρίσκονταν σε φυλακές και εξορίες. Όσο κι αν αυτά τα σκληρά πικρά συναισθήματα πλημμύριζαν τις σκέψεις μας και την καρδιά μας, κατά βάθος νιώθαμε τιμή και υπερηφάνεια για τον αγώνα μας.

Θανάσης ΑΝΑΓΝΟΥ

Πηγή: Ριζοσπάστης

Οι αναμνήσεις ενός άλλου Λοκατζή :

Στοιχείο όλμου 60 χιλ. Καταδρομών,  στη μάχη Καρπενησίου 1949 (Φωτ. αρχείου)

Αμαχητί έπεσε το Βίτσι, θυμάται ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του ΠαΣοΚ και στρατηγός ε.α. Αντώνης Δροσογιάννης, ο οποίος πήρε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο ως αξιωματικός των Λόχων Ορεινών Καταδρομών (ΛΟΚ). Η μάχη στο Βίτσι το 1949 ήταν σκληρή, συνεχίζει:

«Επικεφαλής τεσσάρων λόχων των ΛΟΚ, με ξαφνική επίθεση, πήραμε το ύψωμα Μώρος, μεταξύ Τσούκας και Λέσιτς. Νύχτα ήταν και δεν μας πήραν μυρουδιά. Από την άλλη πλευρά έκανε επίθεση η άλλη τετραλοχία των ΛΟΚ αλλά τους αντιλήφθηκαν και τους καθήλωσαν. Στο Λέσιτς η άμυνα ήταν σκληρή αλλά εμείς συλλάβαμε μια ημιονηγό, γυναίκα, μέσα στη βρώμα, η οποία, όταν την ανακρίναμε, μας είπε ότι είχε φέρει τον Ζαχαριάδη, από τη βάση του στην Αλβανία στο Λέσιτς για να διευθύνει τις μάχες.

Ήμασταν πάνω στο ύψωμα και πίσω μας οι Πρέσπες και η Αλβανία. Σε λίγο ρίξαμε ομοιώματα αλεξιπτωτιστών, στον Λαιμό της λίμνης, και μόλις τους είδε ο Ζαχαριάδης απέσυρε τις δυνάμεις του αμέσως και ζήτησε να τον συνοδεύσουν για την επιστροφή του στην Αλβανία. Ήταν βασικό αυτό το λάθος του Ζαχαριάδη, επειδή μετά του απέμεινε μόνο ο Γράμμος».

Ήταν απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων. Ο πόλεμος του 1940 τον βρήκε τριτοετή αλλά αμέσως συμπλήρωσαν βιαστικά την εκπαίδευση και τους έστειλαν στο μέτωπο. Στη συνέχεια, μετά την κατάρρευση του μετώπου και την κατάληψη της χώρας από τους Γερμανούς, έφυγε για τη Μέση Ανατολή, όπου έγινε Ιερολοχίτης. Το 1946 ήταν από τους λίγους εκείνους αξιωματικούς που έφτιαξαν τους ΛΟΚ. Το 1947 βγήκε στις επιχειρήσεις, στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο, στο Καϊμακτσαλάν, στο Βίτσι, όπου αρρώστησε και τον υπόλοιπο καιρό τον πέρασε στο νοσοκομείο.

«Οι επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο» θυμάται «ήταν εύκολες. Στη Ζαραφώνα ήταν 1.500 αντάρτες κι εμείς μόνο 150. Και μάλιστα είχα δύο λόχους, υπολείμματα λόχων, και τους νικήσαμε. Αλλά στην Ήπειρο οι αντάρτες ήταν άλλο πράγμα. Είχαν μένος, ήταν ισάξιοι με τους Γερμανούς. Αυτοί πολεμούσαν».

Στο Καϊμακτσαλάν οι μάχες ήταν επίσης πολύ σκληρές και οι αντάρτες πολεμούσαν. «Ενα ύψωμα» θυμάται «το κρατούσαν γυναίκες. Ήταν 13 γυναίκες με πυροβόλα και μας είχαν καθηλώσει. Δεν μπορούσαμε να τις διώξουμε. Τελικά υποχρεωθήκαμε και ρίξαμε δακρυγόνα και έτσι πήραμε το ύψωμα με αιφνιδιαστική επίθεση. Τις πιάσαμε όλες αιχμάλωτες».

Τα όσα έζησε ως αξιωματικός και η εμπειρία από τις μάχες στην Ήπειρο και στη Μακεδονία τον πείθουν ότι πολύ δύσκολα θα τελείωνε ο εμφύλιος πόλεμος αν δεν είχε την έμπνευση ο Ζαχαριάδης να μετατρέψει το αντάρτικο σε τακτικό στρατό. «Εμείς είχαμε εφεδρείες,είχαμε πολλές εφεδρείες, με τις οποίες αναπληρώναμε τις απώλειες. Οι αντάρτες δεν είχαν εφεδρείες. Ούτε μπορούσαν να αναπληρώσουν τις απώλειες με την υποχρεωτική επιστράτευση στα χωριά και στις πόλεις. Αυτό ήταν το μεγάλο του λάθος, όπως και η θεωρία ότι το Βίτσι και ο Γράμμος ήταν απάτητα».

Είναι αναμνήσεις στις οποίες δεν ανατρέχει εύκολα· ο πόλεμος, οι κακουχίες, με όλες τις συνέπειές τους, του αλλάζουν τη διάθεση, τον κάνουν σκεπτικό. Η κριτική είναι πιο εύκολη υπόθεση: «Μετά την πτώση του Βίτσι ήμουν πλέον απολύτως πεπεισμένος για τη νίκη. Ήταν θέμα χρόνου» μας λέει. «Παρ' όλο που στο Καϊμακτσαλάν και στο Βίτσι οι αντάρτες ήταν ψημένοι στις μάχες, ήταν επίλεκτα σώματα».

Πηγή: εφημερίδα Το Βήμα

Ελάχιστος Φόρος Τιμής στους Πεσόντες και Αγνοούμενους στη Κύπρο. (Ξεχωριστή Ηρωική Μορφή o τότε Υπολοχαγός Νίκος Κατούντας)

Τουρκική αποβίβαση χωρίς να πέσει ντουφεκιά στην ακτή. "Βρήκαν τη πόρτα ανοιχτή και μπήκαν οι εχθροί μας…. και εμείς μαλώναμε σαν τα παιδιά!!!"

Γράφει ο Άντγος ε.α  Αναστάσιος Θεοδωρόπουλος
ΣΣΕ 76

Κάθε χρόνο το τελευταίο δεκαήμερο του Αλωνάρη, καθώς ξυπνούν μέσα μας οι τραγικές μνήμες των γεγονότων της Τουρκικής εισβολής στη Κύπρο, μιας αναπάντεχης και ριζικής καταστροφής του Ελληνισμού , μιας εγκληματικής και ασυγχώρητης προδοσίας των γνωστών υπευθύνων της τότε «πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας», η σκέψη μας αυθόρμητα αγκαλιάζει με ανείπωτη συγκίνηση κι ευλάβεια, με άκρατο σεβασμό και εθνική υπερηφάνεια τους οπλίτες και αξιωματικούς, οι οποίοι, παρά τις συντριπτικά αντίξοες συνθήκες, αντιστάθηκαν και πολέμησαν μονάχοι μέχρις εσχάτων, προσφέροντας τη ζωή τους λύτρον υπέρ του Ελληνισμού. 

Του Ελληνισμού με τα υπέροχα χαρίσματα αλλά και το μαύρο στίγμα του διχασμού και του αδελφοκτόνου σπαραγμού. Εκείνης της κατάρας και του άγους, τα οποία στην τρισχιλιετή διαδρομή της Ιστορίας, μας γέμισαν με χαμένες πατρίδες και χαμένες ευκαιρίες .

Τότε νοιώθεις από το μνήμα του χρόνου να ακούγονται κάποιες φωνές και να ανεβαίνουν κάποιες μορφές των πεσόντων στο νησί της Αφροδίτης το 1974. Τότε θαρρείς, πως από τη στάχτη τη βαθιά εκείνων των ημερών, από τη μαύρη καταχνιά και τη πικρή σκλαβιά στα κατεχόμενα, μια σπίθα κι ένα γαλάζιο φως είναι έτοιμα να αναδυθούν και να πετάξουν, για να μας φέρουν το ψυχικό χαλασμό αλλά και τη κάθαρση και την επιταγή του χρέους να παλέψουμε για αυτό το μείζον εθνικό θέμα. 

Παράλληλα συνειδητοποιούμε την υποχρέωση να αποδώσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής που αξίζει, σ` αυτούς οι οποίοι προέταξαν τα στήθη τους κι έδωσαν το αίμα τους σε αυτή την κακή συγκυρία, για να φυλάξουν νέες Θερμοπύλες. Αυτούς, που μέσα από το "χαλασμό και το σεισμό", έστησαν "κάστρο" τη γνώμη και τη ψυχή τους, για να δώσουν ότι πολυτιμότερο έχει ο άνθρωπος, την ίδια του την ύπαρξη.

Σε μένα έτυχε στις 20 Ιουλίου του 74 να βιώσω ως εκκολαπτόμενος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, ως Εύελπις Δευτέρας Τάξεως αυτή την εθνική τραγωδία, της εισβολής του ύπουλου και βάρβαρου Αττίλα, που με σημάδεψε. Τον ενθουσιασμό των πρώτων ωρών της επιστράτευσης με την πάροδο του χρόνου αντικατέστησε η απογοήτευση, η πίκρα και ένα πελώριο "γιατί" . 

Στη συνέχεια, με ενδιαφέρον άκουσα και διάβασα πολλά από όλες τις πλευρές για τα όσα διαδραματίστηκαν στη Μεγαλόνησο. Στο σύνολό τους σχεδόν, δυσάρεστα. Έχοντας όμως κατά νου πάντα τη σοφή φράση του ποιητή ότι, "από το παρελθόν , από τη παράδοση κρατάμε και προβάλουμε πάνω από όλα ότι πιο ζωντανό και μεγαλειώδες", άρχισα να αναζητώ οτιδήποτε σχετικό με εκείνα τα γεγονότα και ιδιαίτερα να ρωτώ μεγαλύτερους συναδέλφους, που υπηρετούσαν στη Κύπρο τις μέρες της εισβολής, για αυτούς που μαχόμενοι μέχρις εσχάτων έπεσαν ή αγνοούνται.

Αριστερά: Ο τότε Αντισυνταγματάρχης Πυροβολικού Καλμπουρτζής Στυλιανός λαμπρό παράδειγμα Δόξας και Τιμής για τους πυροβολητές, είχε στη καρδιά του την επωδό του εμβατηρίου τους " …θα πεθάνω, θα πεθάνω στο κανόνι μου επάνω.."

Aρκετές οι περιπτώσεις Αξιωματικών και Oπλιτών, που όσο ο χρόνος περνά, θα καταγράφονται με λεπτομέρειες στο πάνθεο των ηρώων μας, όπως χαρακτηριστικές είναι του Διοικητή της 33 Μοίρας Καταδρομών τότε Ταγματάρχη Κατσάνη Γεωργίου και του Διοικητή της 181 Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού τότε Αντισυνταγματάρχη Καλμπουρτζή Στυλιανού, που θυσιάστηκαν υπέρ της ελευθερίας και της τιμής.

Χάριν όμως της οικονομίας του άρθρου κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε αναλυτικότερα σε μία ξεχωριστή , όπως όλοι μου είπαν ηρωϊκή μορφή, στον τότε Υπολοχαγό Νικόλαο Κατούντα Διοικητή Λόχου της 33 Μοίρας Καταδρομών. Ένα λεβέντη Αχαιό με εξαίρετα σωματικά, ψυχικά και πνευματικά χαρίσματα, με αναπτυγμένες στο έπακρο όλες τις στρατιωτικές αρετές, που πολέμησε γενναία στον Άγιο Ιλαρίωνα και στην Κερύνεια της Κύπρου και αγνοείται από τις 22 Ιουλίου του 1974.

Αριστερά: Ο τότε Ταγματάρχης Πεζικού Κατσάνης Γεώργιος πίστεψε στην ελευθερία της Κύπρου και πρόσφερε το αίμα του εμψυχώνοντας τους καταδρομείς του 

Μεγάλη η συγκίνησή μας όταν διαβάζουμε στο διαδίκτυο την αφήγηση του αγγελιοφόρου του, τότε Λοχία Κυρίλλου Χαράλαμπου, ο οποίος ήταν ο τελευταίος από τους οπλίτες που τον είδε να μάχεται σαν λιοντάρι, καλύπτοντας και προτρέποντάς τους να διαφύγουν για να μην μαυροφορεθούν οι μανάδες τους.

Η σκηνή αυτή έλαβε χώρα κοντά στον Αγ. Γεώργιο της Κερύνειας, στις ακτές της οποίας εξελισσόταν η κύρια αποβατική προσπάθεια των Τούρκων. Λίγοι οι δικοί μας, σχεδόν μια "χούφτα", εξήντα δυό καταδρομείς, εναντίον πολυάριθμων στο στόμα του Λύκου. Ελαφρά οπλισμένοι, χωρίς καμία υποστήριξη, χωρίς ούτε καν σταγόνα νερού , να σταθούν μπροστά από εκατοντάδες άρματα, καθώς η εχθρική αεροπορία ανενόχλητη τους σφυροκοπούσε παραλύοντας κάθε αντίσταση στο Νησί. Παράλληλα το τούρκικο ναυτικό αποβίβαζε ανεμπόδιστα νέες δυνάμεις και τούρκοι αλεξιπτωτιστές σχημάτιζαν πίσω τους αεροπρογεφυρώματα . 

Στιγμές ηρωϊσμού , αυτοθυσίας, μάχης μέχρις εσχάτων για το Λοχαγό, τον ηγέτη, τον πατέρα, τον φίλο, όπως τον αποκαλεί εκ μέρους των συναδέλφων του ο τότε Λοχίας Κυρίλλου, για να καταλήξει την τελευταία στιγμή που τον είδε, σε μια υπερκόσμια λάμψη και σ` ένα παράξενο χαμόγελο που διέκρινε στα μάτια του.

Σίγουρα στο φως αυτό του τελευταίου αποχαιρετισμού του Νίκου Κατούντα προς τα εγκόσμια, που τυπώθηκε θαρρώ στο σκληρό δίσκο της Ιστορίας, θα ήταν και η εικόνα της συζύγου του, η οποία σε λίγο, με ένα κοριτσάκι εννιά μηνών στην αγκαλιά της και ένα στα σπλάχνα της, θα έπαιρνε το δρόμο από τη Κερύνεια προς το νοτιά, μαζί με χιλιάδες ξεριζωμένους, για να περιμένει μάταια μέχρι σήμερα κάποια είδηση για εκείνον, πάντα όμως, περήφανη και δυνατή. 

Αριστερά: Ο τότε Υπολοχαγός (ΠΖ) Κατούντας Νικόλαος "το Λιοντάρι της Κερύνειας"  πολέμησε ως άλλος Λεωνίδας. Δεν ρώτησε πόσοι είναι οι εχθροί αλλά που είναι και όρμησε για τον δήμο των αθανάτων !!!

Υπό το πρίσμα ότι, η Ιστορία είναι η αμφίδρομη επικοινωνία με το παρελθόν για να χαραχθεί ελπιδοφόρα η πορεία προς το μέλλον, ας αποδώσουμε χωρίς κανένα δισταγμό τον ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτούς που χάθηκαν πολεμώντας στη μαρτυρική μας Κύπρο το 1974, για να τον αποδίδουν προς εθνικό όφελος κι οι επόμενες γενιές. 

Ιδιαίτερο παράδειγμα ας προβάλλεται  πάντα ο Νίκος Κατούντας, ο οποίος ως καταδρομέας, χιονοδρόμος, αλεξιπτωτιστής και υποβρύχιος καταστροφέας ήξερε και μπορούσε έγκαιρα και εύκολα να διαφύγει . 

Δεν το έπραξε όμως. Προτίμησε να μαυροφορεθούν η μάνα κι η γυναίκα του παρά οι μανάδες των στρατιωτών του και να μεγαλώσουν επίσης ορφανές οι κόρες του, αρκεί να μην καταφρονεθεί η μεγάλη μάνα Ελλάς. "Mίσεψε" σαν τον άνεμο προετοιμασμένος και ενσυνείδητος. Πέρασε στην αθανασία με σταθερό ψυχικό βηματισμό ως μέλος μιας πορείας πολύ παλιάς, των μαχόμενων Ελλήνων προς τον ένδοξο θάνατο, η οποία αν απαιτηθεί θα πρέπει να συνεχιστεί. 

Είναι η πορεία προς το τελευταίο μετερίζι. Το μετερίζι της ψυχής, της τιμής αλλά και της ανάστασης του σταυρούμενου εκάστοτε γένους μας. Εκεί που δεν έχει "φτωχούς" και "πλούσιους". Εκεί που ότι κι αν συμβαίνει, όλα του κόσμου τα δεινά κι αν σε περιβάλουν, ακόμη κι αν σε πρόδωσαν, ο φόβος πρέπει να λείπει . 

Κι αυτό ακριβώς συνέβη στον αδερφό μας Νίκο Κατούντα. Οι Θερμοπύλες σίγουρα εκείνες τις στιγμές θα ρίγησαν. Το Μεσολόγγι , το Κούγκι, το Μανιάκι και τ` Αρκάδι, θα σκίρτησαν περήφανα. 

Ο Άγιος Ιλαρίωνας θα βγήκε στου Παράδεισου τις πύλες να τον προϋπαντήσει. Τα χώματα κι ο ουρανός της Κερύνειας που κράτησαν επτασφράγιστο μυστικό το πέταγμα του στη δόξα, στην αθανασία, είμαι σίγουρος πως κάθε χρόνο από τότε, προσμένοντας τη λευτεριά, κάνουν μνημόσυνο μυστικό . 

Αιωνία η ηρωϊκή του μνήμη!!! 

Αιωνία σας η μνήμη αδέρφια μας!!!



Υπενθύμιση: Στο βιβλίο των Πρακτικών της Ημερίδας με τον τίτλο "Οι Καταδρομείς κατά του Αττίλα", μπορείτε να διαβάσετε τις λεπτομέρειες της μάχης, μέσα από την αφήγηση του τότε Λοχαγού Ευαγγέλου Ματζουράτου, υποδιοικητού της 33 ΜΚ, ο οποίος είχε αναλάβει την διοίκηση της Μοίρας, μετά τον θάνατο του διοικητού της, Τχη Κατσάνη.

Μέχρι και τις 10 Σεπτεμβρίου λόγω των θερινών διακοπών , η καλύτερη επικοινωνία είναι στην ηλεκτρονική διεύθυνση: info.contactlki@gmail.com

Ανιχνευτής