Καλά Χριστούγεννα.

Ζ' ΜΑΚ

Αναδημοσίευση από 31/7/2010

Γράφει ο Αντγος ε.α. Νικόλαος Λάζαρης, πρώτος διοικητής της μονάδας

Ήταν Πέμπτη, 29 Ιουλίου 2010, όταν παραβρέθηκα καλεσμένος, σε τελετή παράδοσης-παραλαβής διοικήσεως της Ζ’ Μοίρας Αμφιβίων Καταδρομών, της Ζ’ ΜΑΚ. Κάθε φορά που τύχαινε να επισκέπτομαι τη μονάδα, κάτι από τα παλιά μου ερχόταν στο μυαλό, αφού είμαι από τους πρώτους που την οργάνωσαν και τη λειτούργησαν.

Παραμένει έντονα στη μνήμη μου η πρώτη ημέρα! Ήταν μια ημέρα του Αυγούστου του 1996, που παρουσιάστηκα στις παλιές εγκαταστάσεις του στρατοπέδου, σαν διοικητής της μονάδας, ν' αναλάβω καθήκοντα. Είχα μαζί μου τη διαταγή συγκρότησης και τη σφραγίδα! Με περίμενε ο τότε υποδιοικητής στις παλιές εγκαταστάσεις του 480 ΤΔΒ σε ένα γραφείο με 2 πτυσσόμενα καθίσματα, ένα τραπέζι και ένα μαγνητικό τηλέφωνο! 

Θυμάμαι τους πρώτους συναδέλφους μου, άνδρες γεμάτους θέληση και ενθουσιασμό, η αφρόκρεμα των Καταδρομών, να προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις, χωρίς ωράριο, να "στήσουν" τη νέα τότε μονάδα. Είχαμε πέσει όλοι "με τα μούτρα" στη δουλειά, με τη συναισθηματική πίεση μετά τα γεγονότα των Ιμίων και ξέροντας το βάρος της ευθύνης μας, να συγκροτήσουμε απ' την αρχή μία νέα επαγγελματική μονάδα.

Τη στρατολόγηση και την κατάταξη των νέων οπλιτών, ακολούθησε μία περίοδος εντατικής εκπαίδευσης. Ατέλειωτες ώρες σκληρής προπόνησης: σωματική αντοχή, πορείες, πάλη σώμα με σώμα, κολύμβηση, οπλομηχανήματα, ασκήσεις στην ξηρά, στη θάλασσα και στον αέρα. Οι βολές διαδέχονταν η μία την άλλη, με χιλιάδες φυσίγγια για τον κάθε εκπαιδευόμενο μαχητή, σε σημείο που όταν αργά το απόγευμα αφήναμε το πεδίο βολής, όλοι είχαμε καπνιά από τα αέρια του όπλου, στα πρόσωπα. Η εκπαίδευση γινόταν με τη μέθοδο της επιλογής. Όποιος δεν έκανε, έφευγε. 

Έτσι σταθερά και προοδευτικά, το τοπίο ξεκαθάρισε. Αυτούς που έφευγαν τους αντικατέστησαν άλλοι που έρχονταν και είδαμε όλοι μετά από διάστημα ενός χρόνου, μία νέα μονάδα να ξεπροβάλλει, διεκδικώντας ισάξια θέση ίσως και "ανώτερη", από τις άλλες Μοίρες Καταδρομών. Ποτέ δε συμφώνησα με τη λογική "Ποια Μοίρα είναι καλύτερη". Σε όσους με ρωτούσαν, απαντούσα ότι αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να είμαστε καλύτεροι από τον αντίπαλο και όχι από τους δικούς μας. Αλλά ξέρετε, πάντα υπήρχε και θα υπάρχει το στοιχείο του ανταγωνισμού. Καλό, αρκεί να είναι θεμιτό και καλοπροαίρετο.

Ακόμη θυμάμαι το "διαγωνισμό" που προκηρύξαμε ανάμεσα στους καταδρομείς για τη σχεδίαση ενός νέου εμβλήματος για τη μονάδα που κατέληξε σ' αυτό που έχει τώρα. Τους έβλεπα όλους στην εκπαίδευση ν' αλλάζουν, να μεστώνουν, ν' αποκτούν αυτοπεποίθηση, να εκτελούν βολές με σταθερό βλέμμα και χέρι, να μπαίνουν στις βάρκες χωρίς σκέψη για το νερό και το κύμα, να κινούνται το βράδυ σε νησιά σαν να είναι το σπίτι τους, να γίνονται τελικά μαχητές, άξιοι της εμπιστοσύνης μας, μαχητές που θα ήθελα να είχα στο πλευρό μου κατά τη μάχη.

Δε συζητώ για τα υλικά τους και τον οπλισμό τους! Ότι καλύτερο κυκλοφορεί στον κόσμο! Σημασία είχε όμως να είναι άριστοι χειριστές και το πετύχαμε. Δημιουργήσαμε τους "Κεραυνούς του Αιγαίου" που με απορία, εθνική ικανοποίηση και θαυμασμό έβλεπαν οι συνάδελφοι των άλλων μονάδων και κλάδων με τους οποίους συνεργαζόμασταν. Οι αξιολογήσεις από ειδικές επιτροπές και επιθεωρητές ήταν όλες με άριστο αποτέλεσμα.

Αυτά βγήκαν σε χρόνο δευτερολέπτων από το μυαλό μου εκείνη την ημέρα, ενώ έβλεπα τον παλιό διοικητή να παραδίδει στο νέο, με την παρουσία του προϊσταμένου τους διοικητή της Ταξιαρχίας. Δεν έχουν σημασία τα ονόματα, αλλά για μένα μετρούσε το ότι ήταν άνθρωποι με τους οποίους είχα συνεργαστεί και συνυπηρετήσει στο παρελθόν. Αξιωματικοί, κάποτε μαθητευόμενοί μου, αλλά τώρα καταξιωμένοι, έμπειροι, ικανοί να αντιμετωπίζουν τα δύσκολα, σεμνοί και άξιοι συνεχιστές των παραδόσεων των ειδικών δυνάμεων, αξιωματικοί, που με κάνουν να αισθάνομαι υπερήφανος γι' αυτούς.

Έβλεπα όμως και τους κομάντος, περιποιημένους στη στολή, καλογυμνασμένους, με βλέμμα γεμάτο αυτοπεποίθηση, να αποπνέουν μία αύρα σιγουριάς, σε όλους τους παριστάμενους σε βαθμό που κάποιος καλεσμένος, κοσμογυρισμένος καθηγητής του διεθνούς δικαίου και άλλων πολλών, να γυρίσει και να μου πει: "Οι Καταδρομείς μου δίνουν ηθικό, όταν τους βλέπω".  Εγώ είπα από μέσα μου "Οι κόποι μας δεν πήγαν χαμένοι".

Ο ιερέας πρώτος τίμησε και ευλόγησε την τελετή και πρόσεξα ότι υπήρχαν αντιπροσωπείες στελεχών από τη Σχολή Αλεξιπτωτιστών την Αεροπορία Στρατού και από όλους τους άλλους κλάδους των ενόπλων δυνάμεων με τους οποίους συνεργάζεται η μονάδα. Το χρώμα  της διακλαδικότητας είχε αρχίσει να γίνεται εμφανές. Η τελετή ήταν σεμνή, λιτή, και απέριττη, όπως ταιριάζει σε σεμνούς μαχητές. Βλέποντας όλα αυτά, μου ήλθε αβίαστα στο μυαλό, μία φράση του προγόνου μας Θουκυδίδη, του πατέρα για μένα, της στρατιωτικής ιστορίας: 

       

        " Όπου τιμούν τον θεό, ασκούνται στις πολεμικές τέχνες και σέβονται τους νόμους, όλα είναι πλήρη ελπίδων"

Αυτή  είναι η Ζ' ΜΑΚ! Η μονάδα που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από οποιαδήποτε άλλη παρόμοια μονάδα άλλων σύγχρονων στρατών. Ένα άριστο "εργαλείο" για κάθε δύσκολη στιγμή. Αρκεί ο "χειριστής" να ξέρει να το χρησιμοποιεί, αλλά και να το συντηρεί σωστά!

Οργάνωση ΖΡ και ΖΠ

(Αναδημοσίευση παλαιότερου άρθρου)

Πώς οργανώνεται μια ζώνη ρίψεως (ΖΡ) ή προσγειώσεως (ΖΠ), είναι από τα πρώτα που μαθαίνει ένας  καταδρομέας στην προχωρημένη εκπαίδευση. Ανιχνεύοντας μέσα στο διαδίκτυο, βρήκα μια παλιά αμερικανική εκπαιδευτική  ταινία που με συγκίνησε, γιατί είναι απ' αυτές που κάποτε έβλεπα και εγώ σαν εκπαιδευόμενος. Είναι το πρώτο βίντεο στη σειρά, παρακάτω.

Όχι ότι τα πράγματα άλλαξαν δραστικά ως προς την φιλοσοφία, σήμερα! Έχουν όμως εκμοντερνισθεί με σύγχρονα μέσα και έχουν εξειδικευθεί πολύ. Σήμερα θεωρείται αδιανόητο να ενεργείς νύκτα χωρίς διόπτρες νύκτας ή ΔΝΟ (Διόπτρες Νυκτερινής Όρασης), όπως τις αποκαλούν οι πιλότοι των ελικοπτέρων ή ΟΝΥΠΑΣ (Όργανα Νυκτερινής Παρατήρησης Σκόπευσης) όπως έχει επικρατήσει η σύντμηση στο στρατό ή Νυκτοσκόπια, όπως τα ονοματίζουν οι Ναυταίοι! Πού είναι η περισκοπική όραση* που μαθαίναμε πιο παλιά; Πιστεύω να συνεχίζουν να την μαθαίνουν οι νεότεροι. Τα σύγχρονα υλικά, καλά και χρήσιμα είναι, αλλά δεν μας "χαλάει" να ξέρουμε και τις κλασσικές μεθόδους! Τα μηχανήματα μπορεί να σε αφήσουν στη "μέση του πουθενά", για πολλούς και διαφόρους λόγους. Μετά τι κάνεις; Και δεν μιλάω στον αέρα! Μου είχε συμβεί κάμποσες φορές!

Το δεύτερο βίντεο περιγράφει  ακριβώς αυτό που έθιξα προηγουμένως, τη σύγχρονη νυκτερινή τακτική ενέργεια για εξασφάλιση ΖΠ. Εμπλέκονται όλα τα μέσα και το προσωπικό ειδικών επιχειρήσεων της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας: Τμήματα Ειδικής Τακτικής, ελικόπτερα ΜΗ-53Js, αεροσκάφη AC-130 με πυροβόλα και άλλα πολλά! Σε παλιά μου άρθρα είχα περιγράψει  για όλα αυτά, τα οποία έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Το πιο ωραίο όμως είναι η εκτέλεση πραγματικών πυρών, πάνω από τα κεφάλια των ασκουμένων. Δείτε το και θα καταλάβετε τι εννοώ. Οι PJs της αμερικανικής ΠΑ, εκπαιδεύονται καλά και πιστεύω να συνεργάζονται πλέον με δικούς μας.

Ανιχνευτής

*Τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, τον αποτελούν δύο ειδών κύτταρα: τα κωνία και τα ραβδία. Τα κωνία δίνουν στο άτομο τη δυνατότητα να διακρίνει τα χρώματα, τα μεγέθη και τις μεγάλες αντιθέσεις. Απαιτείται μεγάλη ποσότητα φωτός, για να ενεργοποιηθούν γιατί είναι τυφλά όταν το φως είναι λίγο.Τα κωνία συγκεντρώνονται, σε ευθεία γραμμή, πίσω από το φακό του ματιού και λιγοστεύουν προοδευτικά απ' το κέντρο προς τα σύνορα (όρια) της περιοχής. 

 Τα ραβδία παράγουν χημική ουσία, που είναι γνωστή σαν οπτική πορφύρα, η οποία τα ενεργοποιεί στο σκοτάδι ή σε περιόδους ελαττωμένου φωτισμού. Τα ραβδία κάνουν το άτομο ικανό να διακρίνει το μαύρο, το άσπρο με τις σκιές του γκρίζου, όπως και να διακρίνει και το γενικό περίγραμμα ενός αντικειμένου. Τα περισσότερα από τα ραβδία βρίσκονται σ' εκείνη την περιοχή του αμφιβληστροειδή που βρίσκεται γύρω απ' την περιοχή των κωνίων και μερικά απ' αυτά βρίσκονται και μέσα σ' αυτή. 

 Η αποδοτική χρησιμοποίηση των ματιών κατά τη διάρκεια της νύχτας απαιτεί την εφαρμογή των αρχών της νυχτερινής όρασης, που είναι: Η προσαρμογή στο σκοτάδι, η έκκεντρη όραση και η επισκόπηση. Η εφαρμογή όλων αυτών, συνιστούν την νυκτερινή περισκοπική όραση!

Προσαρμογή στο σκοτάδι σημαίνει εξοικείωση των ματιών στην παρατήρηση κάτω από συνθήκες περιορισμένης ορατότητας. Απαιτείται περίπου μισή ώρα (30') για τα ραβδία, για να παράγουν αρκετή οπτική πορφύρα για να αρχίσουν να ενεργούν κι έτσι να γίνει το άτομο ικανό να διακρίνει τα αντικείμενα στο αμυδρό φως. Αυτό μπορούμε επίσης να το πετύχουμε με την παραμονή του ατόμου σε περιοχή φωτισμένη από κόκκινο φως ή με τη βοήθεια κόκκινων γυαλιών που φοράει το άτομο για 20' και στη συνέχεια τα βγάζει και παραμένει για 10' στο σκοτάδι για να έχει το χρόνο η κόρη του ματιού να διασταλεί. 

 Έκκεντρη όραση είναι η τεχνική διατηρήσεως της προσοχής συγκεντρωμένης σε ένα αντικείμενο, χωρίς όμως να το βλέπουμε απευθείας.Την ημέρα κάποιος βλέπει στην ευθεία ένα αντικείμενο και η εικόνα σχηματίζεται πάνω στην περιοχή των κωνίων. Η περιοχή όμως των κωνίων δεν είναι ευαίσθητη τη νύχτα, γι' αυτό πρέπει να βλέπει κάποιος λίγο αριστερά, δεξιά, πάνω ή κάτω απ' το αντικείμενο, οπότε η εικόνα σχηματίζεται πάνω στην περιοχή των ραβδίων που είναι ευαίσθητη στο σκοτάδι. 

 Επισκόπηση είναι η χρησιμοποίηση της έκκεντρης οράσεως για την παρατήρηση μιας περιοχής ή ενός αντικειμένου.

Όταν η παρατήρηση γίνεται με τα ραβδία κύτταρα, η οπτική πορφύρα που χρησιμοποιούν, προκαλεί, εξαιτίας φυσικής αλλοιώσεως, συσκότιση για 4 έως 10 δεύτερα, οπότε και το αντικείμενο που παρατηρούμε εξαφανίζεται. Όταν συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει να αλλάξει λίγο η θέση των ματιών, έτσι που να χρησιμοποιήσουν νέα οπτική πορφύρα. Γι' αυτό τα μάτια κινούνται γύρω από το στόχο με μικρές απότομες και ακανόνιστες κινήσεις ενώ η προσοχή συγκεντρώνεται πάνω στον στόχο, χωρίς όμως να τον βλέπουν στην ευθεία. 

Τέλος πρέπει τα μάτια στη διάρκεια της κινήσεως τους να σταματούν για μερικά δευτερόλεπτα σε κάθε διαδοχικό σημείο παρατηρήσεως, αφού δεν μπορούν να βλέπουν όταν κινούνται. Η όραση τη νύχτα καταστρέφεται γρήγορα, αν δυνατό φως μπει μέσα στο μάτι. Αν είναι αδύνατο να το αποφύγουμε αυτό, όπως όταν πρέπει να μπει κάποιος σε κάποια φωτιζόμενη περιοχή ή να παρατηρήσει προσωρινά φωτιζόμενη περιοχή, τότε πρέπει να κλείσει και να σκεπάσει το ένα μάτι, για να διατηρήσει το μάτι αυτό την ικανότητα του να βλέπει στο σκοτάδι.

 Όταν το φως απομακρύνεται ή όταν εγκαταλείπεται η φωτιζόμενη περιοχή, τότε η ικανότητα για νυχτερινή όραση, που έχει διατηρηθεί στο μάτι που προφυλάξαμε, κάνει το άτομο ικανό να δει μέχρι και το άλλο μάτι να προσαρμοστεί πάλι στο σκοτάδι.

(ΕΕ 7-4, Ατομική Τακτική  Έκπαίδευση)

Όπως στρώσεις ...θα κοιμηθείς!

 (Αναδημοσίεση παλαιότερου άρθρου)

Υπνόσακκος με μανίκια κατάλληλος για στατικές αποστολές 

"Όπως στρώσεις θα κοιμηθείς" λέει η παροιμία και είναι αλήθεια! Φέρνοντας στο νου όλες τις φορές που έπρεπε να ετοιμάσω κατάλυμα έξω για ύπνο με χειμερινές συνθήκες, ξεχωρίζω μετά από πολλά χρόνια αυτές που πραγματικά με έκαναν να ζοριστώ, όντας αμάθητος και άπειρος. Το κρύο δεν με άφηνε να κοιμηθώ! Και τα πρωινά, όσοι από μας έκαναν το λάθος να αφήνουν τ' άρβυλα έξω από το σκηνάκι, έπρεπε πρώτα να τα ..κατουρήσουν για να μαλακώσουν και να βάλουν τα πόδια τους μέσα! Σκηνές απείρου ...κάλλους και οσμής!

Τελικά η εκπαίδευση και η τριβή, με έκανε πλέον να κάνω την προετοιμασία τυποποιημένα και να μπορώ να εξασφαλίζω λίγες ώρες ζεστού ύπνου πριν να συνεχίσω με τα .. δύσκολα! Το να παραμένεις ζεστός όταν κοιμάσαι είναι μεγάλη υπόθεση και πιστεύω ότι με καταλαβαίνουν αυτοί που έχουν ίδια εμπειρία.

Ας μιλήσουμε λίγο για το θέμα του ύπνου στο ύπαιθρο και την χρήση  τυποποιημένων υλικών ανάλογων με αυτά που χορηγούνται στο στρατό. Είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο μέρος του όγκου του φόρτου ενός στρατιώτη, διατίθεται για τα υλικά του ύπνου. Και αυτό γιατί η ανάπαυση ενός μαχητή  παίζει μεγάλο ρόλο στην διατήρηση της μαχητικής του ικανότητας.

Ο σύγχρονος υπνόσακος (sleeping bag)  του ελληνικού στρατού,  έχει προδιαγραφές για θερμοκρασία μέχρι και -20 βαθμούς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα κοιμηθείς άνετα σε τέτοια θερμοκρασία. Οριακά δεν θα κρυώσεις, αλλά μάλλον θα αισθάνεσαι άβολα. Υπολόγιζε γύρω στους -10, για κάπως άνετο ύπνο.  Καλός υπνόσακος, αλλά το βασικό του μειονέκτημα είναι ο όγκος του και εν μέρει και το βάρος του.

Σε τέτοιες  θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν ή χαμηλότερες αν τύχει, χρειάζεται να έχεις επί πλέον κάλυμμα ή 2 τέτοιους υπνόσακους, τον ένα μέσα στον άλλο ή κουβέρτα(ες). Δηλαδή αρχίζεις και φορτώνεσαι περισσότερο βάρος, αν μιλάμε για χιόνια. Αλλιώς, θα πρέπει να έχεις έναν πιο κατάλληλο υπνόσακο, που να κάνει για πολύ χαμηλές, πολικές θα έλεγα, θερμοκρασίες .

Υπάρχουν στο εμπόριο διάφορες μάρκες υπνόσακων που και μεγάλης αντοχής είναι και σε χαμηλές θερμοκρασίες σε κρατούν ζεστό, και μικρό όγκο έχουν συσκευασμένοι. Στις ειδικές δυνάμεις ξέρω πολύ καλά ότι έχουν ειδικά υλικά μέσα στα οποία συμπεριλαμβάνεται και τέτοιος υπνόσακος.

Αλλά δεν αρκεί μόνο ο υπνόσακος. Θα πρέπει ν' ακολουθείς και κάποιους βασικούς κανόνες, αν θέλεις να κοιμάσαι ζεστά σε οποιεσδήποτε συνθήκες και να μην υποφέρεις, όπως αυτοί στην φωτογραφία.  Κανόνες που βγαίνουν από την εμπειρία.

Συλλογή υλικών ύπνου

Η συλλογή υλικών ύπνου περιλαμβάνει το υπόθεμα ή υπόστρωμα, τον υπνόσακο, την εσωτερική επένδυση  του υπνόσακου και το εξωτερικό κάλυμμα του υπνόσακου ή/και ένα bivy bag.

Υπόθεμα από αφρολέξ

Το υπόθεμα είναι ένα σημαντικό υλικό για έναν καλό ύπνο. Σε κρατάει ζεστό και λειτουργεί σαν μονωτικό του υπνόσακου  από το παγωμένο έδαφος ή το χιόνι και την υγρασία.

Αυτοφούσκωτο υπόθεμα

Εδώ χρειάζεται ένα παχύ υπόθεμα είτε από αφρολέξ ή ένα αυτοφούσκωτο υπόθεμα, που αποτελεί θα έλεγα την τελευταία τεχνολογία στα υποθέματα. Μπορούν να πακεταριστούν καταλαμβάνοντας πολύ μικρό όγκο σε σχέση με τα κλασσικά αφρολέξ, ενώ ανοιγόμενα οι εσωτερικές τους κυψέλες γεμίζουν αέρα ο οποίος εγκλωβίζεται και φουσκώνουν, επιτρέποντας έναν άνετο ύπνο. Με μια βαλβίδα μπορείς να ρυθμίσεις τον παραμένοντα αέρα μέσα σ' αυτά.

Ο υπνόσακος πρέπει να είναι εύκολος στο χειρισμό και βέβαια μεγάλης αντοχής, χωρίς πολλά φερμουάρ για να μη φεύγει η θερμότητα από μέσα εύκολα. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει το φερμουάρ ν' ανοίγει και από μέσα πολύ γρήγορα, σε κατάσταση ανάγκης. Προτιμότερο είναι να έχει συνθετικό μονωτικό γέμισμα από πούπουλα, αν και τα τελευταία θεωρούνται καλύτερα για τη ζέστη. Το συνθετικό όμως, αν τυχόν βραχεί στεγνώνει πιο εύκολα και είναι μεγαλύτερης αντοχής.

Συσκευασμένος υπνόσακος 23 Χ 12 εκατοστά που όταν ανοίγει, έχει διαστάσεις 210 Χ 65 εκατοστά (Πηγή)

Οι σύγχρονοι υπνόσακοι είναι αδιάβροχοι και διαθέτουν γέμισμα που αντέχει στο νερό ώστε να  μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε πολύ υγρά περιβάλλοντα. Το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ο πολύ μικρός όγκος που έχουν, όταν τυλιχθούν και συσκευαστούν. Είναι σαν ένα κουτί ξηράς τροφής 4β. Για όσους ξέρουν αντιλαμβάνονται αμέσως τι μεγάλη εξοικονόμηση χώρου έχεις στο μπέργκιν σου.

Σημείο προσοχής είναι το μέγεθός του ώστε να μπορείς να χωράς άνετα, χωρίς να ζορίζεσαι για να μπεις με αποτέλεσμα να τον σκίσεις κάποια στιγμή, ή να χαλάσεις το φερμουάρ, και να μην μπορείς πλέον να ζεσταθείς.

Εξ' ίσου σημαντική είναι η εσωτερική επένδυση του υπνόσακου που θα πρέπει να διαπνέει και να είναι υδροαπωθητική. Δηλαδή να αφήνει την υγρασία που προκαλείται από το σώμα μας να βγαίνει αφήνοντας στεγνό το χώρο και να εμποδίζει αντίστροφα υγρασία να μπαίνει μέσα. Το να κοιμηθείς και να σηκωθείς το πρωί βρεγμένος, είναι ό,τι το χειρότερο μπορεί να σου συμβεί στο πολύ κρύο ή μέσα στα χιόνια. Μια κατάλληλη επένδυση θα μαζέψει την υγρασία του ύπνου έξω και μόλις σηκωθείς και την τινάξεις, η υγρασία που θα έχει παγώσει, θα φύγει με τη μορφή νιφάδων χιονιού. αν είσαι σε περιβάλλον με αρνητική θερμοκρασία.

Mummy sleeping bag  για ισχυρό ψύχος

Κυκλοφορούν και κουβέρτες τύπου fleece, αλλά η εμπειρία  μου έχει δείξει ότι δεν κάνουν για μέσα στον υπνόσακο διότι στον ύπνο κουβαριάζονται και δεν σε καλύπτουν σωστά. Το καλύτερο είναι να έχεις ένα λεπτό υπνόσακο από τέτοιο υλικό και να τον προσαρμόζεις εσωτερικά του κανονικού sleeping bag. Με την σωστή εσωτερική επένδυση του υπνόσακου πάντως, είσαι καλυμμένος.

Bivy bag. Ένα από τα πολλά που κυκλοφορούν στην αγορά

Τέλος έχοντας μαζί σου ένα κάλυμμα του υπνόσακου ή ακόμη καλύτερα ένα bivy bag, αυξάνεις τα όρια προστασίας σου από το κρύο μέχρι και 10 βαθμούς! Ειδικότερα στην περίπτωση του bivy bag, που στην ουσία είναι μια ατομική σκηνή, το υπόθεμα δεν γλιστράει κάτω από το σώμα σου και ο υπνόσακος μένει πάντα στεγνός.

Η προετοιμασία για ύπνο

Μόλις φτάσεις στο καθορισμένο σημείο διανυκτέρευσης, θα πρέπει να ετοιμάσεις τα .. στρωσίδια σου για να μπορείς να κοιμηθείς όσο το δυνατόν πιο άνετα. Κατ' αρχήν τοποθετείς το bivy bag σου ή στήνεις τη σκηνή σου μαζί με το "ζευγάρι¨σου ή την ομάδα σου, σε έδαφος που δεν θα σε κάνει γλιστράς. Στη συνέχεια απλώνεις το υπόθεμά σου και πάνω απ' αυτό ανοίγεις τον υπνόσακό σου τινάζοντάς τον ώστε να φουσκώσει με αέρα και να γίνει όσο το δυνατόν πιο ..αφράτος, πριν να μπεις μέσα. Έτσι η θερμοκρασία θα διατηρηθεί καλύτερα. Στο κεφάλι συνήθως τοποθετούμε το μπέργκιν μας, αλλά αυτό εξαρτάται από το χώρο που έχεις.

Δεν κοιμόμαστε ποτέ με τα ρούχα τα οποία φοράμε κατά τη διάρκεια της όποιας δραστηριότητας εκτελούμε. Τα βγάζουμε και τα τοποθετούμε ανάμεσα στον υπνόσακο και στο υπόθεμα, στην πλάτη μας δηλαδή, με τρόπο που δεν θα μας ενοχλεί. Έτσι μόλις σηκωθούμε, θα τα φορέσουμε ζεστά ενώ παράλληλα βελτιώνουμε την μόνωση στην πλάτη μας. Άλλοι τα διπλώνουν και τα κάνουν μαξιλάρι. Άλλοι προτιμούν να τα χώνουν στον υπνόσακο, αλλά δεν το συνιστώ. Θυμηθείτε τι έλεγα προηγουμένως περί υγρασίας. Εκτός του ότι μπορεί να είναι λερωμένα και έτσι λερώνεις και το εσωτερικό του υπνόσακου,

Με τι ρούχα μένουμε για να κοιμηθούμε; Είναι μια καλή ερώτηση που θέλει και μια καλή απάντηση. Εμπειρικά θα έλεγα ότι:

• Σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος από +15 έως και -5 βαθμούς μπορεί κάποιος άνετα να κοιμηθεί με τα εσώρουχα φανελάκι κοντομάνικο και σορτσάκι.
• Σε θερμοκρασία από -5 έως -20 βαθμούς φοράμε εσωτερική επένδυση ή  θερμοεσώρουχα και κάλτσες
• Σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από -20 βαθμούς θα χρειαστεί ίσως και ένα fleece άνω και κάτω με παρόμοιες κάλτσες 

Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε το κεφάλι μας και το λαιμό μας. Ένας σκούφος fleece τύπου μπαλακλάβα θα προστατέψει πολύ καλά στη διάρκεια του ύπνου, ή ακόμη και ένα κασκόλ.

Προσοχή! Δεν χρειάζεται υπερβολικό ντύσιμο για ύπνο, που μπορεί να μας προκαλέσει στο τέλος εφίδρωση.

Τα πόδια μας πρέπει να είναι στεγνά. Γι' αυτό, πριν φορέσουμε στεγνές κάλτσες, τα τρίβουμε με πούδρα ταλκ ώστε να απορροφηθεί οποιοδήποτε ίχνος υγρασίας. Το ταλκ τα προστατεύει από μύκητες και από την κακοσμία.

Τα άρβυλα δεν θα τα βγάλουμε βέβαια ...έξω εκτεθειμένα στο κρύο, αλλά  τα τοποθετούμε κάτω από τον υπνόσακο στο ύψος των γονάτων μας,  ώστε να διατηρούνται και αυτά ζεστά.

Για να βελτιώσουμε την κατάσταση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε  και μέσα στον υπνόσακο κυρίως στα πόδια και χημικές ατομικές θερμοφόρες μιας χρήσεως ή επαναλειτουργούμενες χημικές ή  ηλεκτρικές επαναφορτιζόμενες ή με μπαταρίες, ανάλογα με την προτίμησή που έχουμε. Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά είδη.

Για παράδειγμα επειδή είμαι λίγο ..παλιός, χρησιμοποιώ εδώ και πολλά χρόνια ατομική θερμάστρα τύπου ΖΙΡΡΟ. Την άναβα την κρατούσα στο σώμα μου όσο βρισκόμουν έξω και όταν ετοιμαζόμουν για ύπνο, την έβαζα μέσα στο sleeping bag για ζέστη και στη συνέχεια την ..έπεφτα και εγώ. 

Ατομική θερμάστρα

Μπορεί έξω να έκανε χαλασμό από κρύο και αέρα, αλλά τις λίγες ώρες  του ύπνου τις εκμεταλλευόμουν πολύ καλά. Κρατάει ζέστη άμα το φουλάρεις  με καύσιμο, 10 με 12 ώρες.

Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι ο υπνόσακος δεν αναπτύσσει θερμοκρασία. Απλά διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματός μας. Επομένως όσο καλύτερα είναι μονωμένος, τόσο περισσότερη ζέστη θα κρατήσει.

Μια άλλη εμπειρική μέθοδος για το ζέσταμα είναι με τη χρήση ζεστών πετρών ή ζεστού νερού , εφόσον μπορούμε ν' ανάψουμε φωτιά χωρίς να υπάρχει περιορισμός. κοντά στη φωτιά βάζουμε πέτρες στο μέγεθος της γροθιάς μας για να ζεσταθούν. Στη συνέχεια τις τοποθετούμε μέσα σε μια κάλτσα και την χώνουμε στον υπνόσακο να ζεστάνει. Ή μπορούμε να ζεστάνουμε νερό, να το βάλουμε σε πλαστικό μπουκάλι που να βιδώνει καλά για να μη χύνεται νερό και πάλι τυλιγμένο με κάλτσα ή κουκούλα, να το βάλουμε μέσα στον υπνόσακο για θέρμανση μέχρι να κοιμηθούμε.

Μέσα στον υπνόσακο, θα πρέπει να μπαίνουμε χορτάτοι, στεγνοί και ζεστοί, αν θέλουμε να κοιμηθούμε καλά. Σε περίπτωση που αισθανόμαστε λίγο κρύο, δεν φοράμε περισσότερα ρούχα, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, αλλά είναι προτιμότερο να ρίχνουμε το τζάκετ μας πάνω από τον υπνόσακο.

Η ατομική  προετοιμασία

Βασική αρχή είναι να είμαστε πάντα ενυδατωμένοι. Δηλαδή να πίνουμε νερό. Σε κρύες καιρικές συνθήκες το σώμα μας χρειάζεται πολύ νερό, καθώς οι πνεύμονές μας χάνουν πολύ υγρασία προσπαθώντας να ζεστάνουν τον κρύο και ξηρό αέρα του περιβάλλοντος.  Κατά μέσο όρο χρειαζόμαστε 2 με 4 λίτρα νερό την ημέρα, εφόσον καταβάλουμε και μεγάλη σωματική προσπάθεια.

Πριν από τον ύπνο,  αποφεύγουμε καφέδες, αλκοόλ και τσιγάρα. Η καφεΐνη είναι διουρητική και θα προκαλέσει απώλεια υγρών κατά τη διάρκεια του ύπνου μέσω της ούρησης. Το αλκοόλ, αν και φαινομενικά δημιουργεί το αίσθημα της ζέστης, στην πραγματικότητα προκαλεί διαστολή των αγγείων που έχει σαν αποτέλεσμα την γρήγορη απώλεια θερμότητας του σώματος. Η νικοτίνη είναι πολύ ισχυρή αγγειοσυσταλτική ουσία, που προκαλεί μείωση της ροής του αίματος στ' άκρα του σώματος και επιταχύνει περιπτώσεις κρυοπαγημάτων.

Θα πρέπει να τρώμε ένα ζεστό φαγητό που θα χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό μας σαν "καύσιμο" διατήρησης της θερμοκρασίας μας στο κρύο. Επιπλέον μπορούμε να έχουμε ξηρά τροφή με υψηλή θερμιδική αξία, όπως είναι οι σοκολάτες, οι σταφίδες κλπ. Αυτά μας δίνουν ακόμη περισσότερες θερμίδες για το κρύο.

Επίσης πριν πέσουμε για ύπνο, καλό είναι, αν οι συνθήκες το επιτρέπουν, να κάνουμε μερικές σωματικές ασκήσεις για να ζεσταθεί το σώμα μας και να διατηρηθεί αυτή η θερμοκρασία και μέσα στον υπνόσακο.  Και κάτι ακόμη! Θα πρέπει να έχουμε τελειώσει με τις σωματικές μας ανάγκες, γιατί είναι πολύ  ..άβολο να σηκώνεσαι μέσα στο κρύο ή και στο σκοτάδι, για να πας για ..ψηλό ή το χειρότερο, για ...χοντρό! Πάει ο ύπνος ...περίπατο!

Που θα κάνουμε τις σωματικές μας ανάγκες; Εξαρτάται από την κατάσταση. Αν είναι τακτική κατάσταση υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες για την αποφυγή  εγκατάλειψης ιχνών. Αν είναι απλή διαβίωση στο βουνό και πάλι καθορίζεται ένα συγκεκριμένο σημείο του χώρου διανυκτέρευσης γι' αυτό.

 Κατά την διάρκεια του ύπνου

Όταν κοιμόμαστε, θα πρέπει το κεφάλι μας να βρίσκεται έξω από τον υπνόσακο, ώστε η εκπνοή μας να γίνεται ελεύθερα στον αέρα. Αν χώσουμε το κεφάλι μας μέσα, τότε με την εκπνοή, θα μουσκέψει από την υγρασία όλος ο υπνόσακος και αυτό δεν το θέλουμε!

Αν  αρχίσουμε να ζεσταινόμαστε, ανοίγουμε λίγο το φερμουάρ για να πάρουμε αέρα, ή βγάζουμε το σκούφο. Αντίθετα αν αισθανθούμε κρύο ρίχνουμε το τζάκετ πάνω  από τον  υπνόσακο και μαζεύουμε πιο σφικτά την κουκούλα  του υπνόσακου γύρω από το κεφάλι μας για να περιορίσουμε τον κρύο αέρα να μπαίνει μέσα. Καλό είναι να έχουμε δίπλα μας κάτι φαγώσιμο με πολλές θερμίδες, ώστε να αναπληρώσουμε τις χαμένες από το κρύο. Σταφίδες είναι μια πολύ καλή λύση, χωρίς να αποκλείω και δημητριακά. Μετά από αυτό το γρήγορο μικρογεύμα, θα δείτε αμέσως να αισθάνεστε καλύτερα και θα συνεχίσετε πιο ήρεμα τον ύπνο.

Αν τελικά σας έλθει να ουρήσετε, παρά την ..απεγνωσμένη προσπάθεια να συγκρατήσετε την ανάγκη σας μέχρι την ώρα της έγερσης, υπάρχει μια κάποια λύση, εκτός από το να σηκωθείτε μέσα στο κρύο για να πάτε προς ..νερού σας. Αρκεί να είστε προετοιμασμένοι γι' αυτό! Η λύση ονομάζεται ουροσυλλέκτης, ή πιο εκλαϊκευμένα .."κατουρομπούκαλο" !

Ένα πλαστικό μπουκάλι με ευρύ στόμιο και με καπάκι που βιδώνει καλά. Κυκλοφορούν τέτοια μπουκάλια στο εμπόριο  με χυμούς ή άλλα αναψυκτικά. Μαρκάρετε το μπουκάλι με φωσφορίζουσα ταινία ώστε να το διακρίνετε εύκολα στο σκοτάδι και βάλτε το στο σακίδιο. Όταν κοιμάστε, έχετέ το κάπου δίπλα σας εύχερο,  ώστε όταν σας έλθει πιεστικά η ανάγκη το παίρνετε και το γεμίζετε.

 Είναι αυτονόητο ότι αμέσως μετά θα πρέπει να το βιδώνετε καλά και να το τοποθετείτε σε σημείο όπου δεν θα το βρείτε παγωμένο όταν σηκωθείτε μετά από κάποιες ώρες! Έτσι θα μπορείτε να το αδειάσετε, αν η .."τακτική κατάσταση" το επιτρέπει. Εξ' άλλου, αν αποβάλουμε τα ούρα, διευκολύνουμε και τον οργανισμό μας να εξοικονομήσει ενέργεια για θερμότητα, αφού δεν θα έχει και την υποχρέωση να θερμαίνει τα ούρα μέσα στην ουροδόχο κύστη μας, γιατί αυτό κάνει!

Δεν θέλω να παρακάμψω και την αντιμετώπιση της ίδιας περίπτωσης για γυναίκες! Υπάρχουν ειδικά υλικά ούρησης για τις γυναίκες για τέτοιες περιπτώσεις.

Ένας μικρός φακός τύπου LED είναι απαραίτητος σε πρώτη ζήτηση ειδικά μέσα στη νύκτα, ή ένα χημικό κερί που διαρκεί κάποιες ώρες έτοιμο για χρήση κάτω από το τζάκετ για να μη φαίνεται άσκοπα, αν δεν θέλουμε να φαίνεται φως.

Πιστεύω να κάλυψα αρκετά σημεία, για όσους δεν έχουν ζήσει αρκετά τέτοιες εμπειρίες. Καλές εξορμήσεις!

Ανιχνευτής