Κωνσταντίνος Κόρκας. Αναμνήσεις ενός Ιερολοχίτη...

Πριν από δύο ημέρες, ο Στρατηγός Κόρκας, έφτασε στα 101 χρόνια του! Γερό σκαρί, που άντεξε σε όλους τους καιρούς! "Ζωντανή ιστορία" ένδοξων αγώνων της πατρίδας μας! Ένας "ποταμός" εμπειριών, γνώσεων και ενθουσιασμού με ό,τι έχει να κάνει με την Ελλάδα! 

Έμαθα ότι ο Α/ΓΕΕΘΑ, με δύο Στρατηγούς, προερχόμενους από τις Ειδικές Δυνάμεις, τον τίμησαν με την επίσκεψή τους και του ευχήθηκαν! 

Ως μια ελάχιστη συμβολική πράξη αναγνώρισης του έργου του και της προσφοράς του στην πατρίδα, αναδημοσιεύω προηγούμενο άρθρο που περιγράφει την ιστορία του μέσα στον Ιερό Λόχο.

Υποβάλλω και εγώ τις θερμές μου ευχές στο Στρατηγό! Και του χρόνου να του ευχηθούμε και πάλι!

Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα

 

Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Κόρκας γεννήθηκε στο χωριό Πουλίτσα Κορινθίας το έτος 1921.

Αποφοίτησε από τη ΣΣΕ το 1943 με το βαθμό του Ανθλγού (ΠΖ).

Απεστρατεύθη το 1980 με το βαθμό του Αντιστρατήγου και με τον τίτλο του Επίτιμου Διοικητού της 1ης Στρατιάς.

Διοίκησε:

Τον 14 ΛΟΚ (1947 – 49)

Τη Γ’ ΜΑΚ (1954 – 55)

Το 3ο ΣΠ «ΡΙΜΙΝΙ» (1971 – 72)

Την ΧΙ ΜΠ (1973 – 74)

Το Β’ ΣΣ το 1974-1976

Το Δ’ ΣΣ του οποίου υπήρξε ο πρώτος διοικητής το 1976

Την 1η Στρατιά

Υπηρέτησε:

Στην Συμμαχική Δύναμη Μ.Ο. 4 – 133 Δύναμης το 1944.

Στο ΝΑΤΟ LSE το 1955 – 57.

Ως ΑΚΕΔ Βουκουρεστίου–Βουδαπέστης το 1968–70

Ως Α’ Υ/ΓΕΣ το 1977 και

Ως ΓΕΠΣ/ΓΕΣ το 1979 – 80.

Πολέμησε:

Στις επιχειρήσεις της Κρήτης (1941), της Β. Αφρικής (1942-43), στα νησιά του Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα (1943 – 45) και τέλος στις επιχειρήσεις της περιόδου 1947-49 όπου και τραυματίσθηκε δύο φορές.

Τιμήθηκε με τις εξής ηθικές αμοιβές:

α. Προαγωγή επ’ ανδραγαθία.

β. Χρυσό Σταυρό Φοίνικα μετά Ξιφών.

γ. Χρυσό Σταυρό Βασιλικού Τάγματος Γεωργίου Α ́.

δ. Σταυρό Ταξιαρχών Βασιλικού Τάγματος Φοίνικος.

ε. Σταυρός Ταξιαρχών Τάγματος Γεωργίου Α ́.

στ. Χρυσόν Αριστείον Ανδρείας (εξάκις)

ζ. Πολεμικό Σταυρό Β’ Τάξεως.

η. Πολεμικό Σταυρό Γ’ Τάξεως (επτάκις)

θ. Μετάλλιο Εξαιρέτου πράξεων (Τρις)

ι. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Β’ Τάξεως

ια. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ’ Τάξεως.

ιβ. Αναμνηστικό Μετάλλιο Πολέμου 1940-41.

ιγ. Αναμνηστικό Μετάλλιο Πολέμου 1941-45

ιδ. Βρετανικό Μετάλλιο Ανδρείας

ιε. Ανώτατο Παράσημο Εθνικής Αξίας της Γαλλίας.

(Ακολουθεί η Αναδημοσίευση)

 

Ο Τσιγάντες δίνει οδηγίες στους
άνδρες του 

Μια ακόμη πρωτότυπη αφήγηση, δημοσιεύτηκε πριν από μερικούς μήνες στο περιοδικό "Εθνικές Επάλξεις"του Συνδέσμου Επιτελών Εθνικής Άμυνας, (ΣΕΕΘΑ), δηλαδή των αποφοίτων της ομώνυμης Σχολής, που εδρεύει στην παλιά Σχολή Ευελπίδων (σημερινά δικαστήρια) αλλά στην πρόσοψη μέσα στο ωραίο νεοκλασικού ρυθμού κτίριο.

Η Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)  που δεν είναι στο ευρύ κοινό ιδιαίτερα γνωστή, αποτελεί θα μπορούσε κάποιος να πει, το διδακτορικό επίπεδο επιμόρφωσης, όχι μόνο στρατιωτικών, αλλά και ανωτέρων πολιτικών υπαλλήλων του δημοσίου, σε θέματα εθνικής πολιτικής και άμυνας της χώρας μας. Δεκάδες καθηγητές, πρέσβεις, ανώτατοι αξιωματικοί όλων των κλάδων, υπουργοί και άλλοι κρατικοί λειτουργοί, αλλά και καταξιωμένοι δημοσιογράφοι και εκπρόσωποι ή αρχηγοί κομμάτων, διέρχονται και δίνουν στους σπουδαστές τη "θέση" τους, για τις εθνικές και διεθνείς εξελίξεις.

Το τεύχος 111 του τριμηνιαίου περιοδικού, που δημοσιεύτηκε το Μάρτιο του 2015, αφιερώνεται στην ιστορική διαδρομή των Ιερών Λόχων, που εμφανίσθηκαν κατά καιρούς στην πατρίδα μας, ξεκινώντας από τον πρώτο Ιερό Λόχο των Θηβαίων και φτάνοντας στον σύγχρονο "Ιερό Λόχο", γιατί και σήμερα υπάρχει ένας!

Στέκομαι όμως περισσότερο στον Ιερό Λόχο Μέσης Ανατολής, που και αυτός δεν έγινε ευρέως γνωστός, ίσως γιατί δεν εξυπηρετούσε πολιτικά συμφέροντα! Οι επιχειρήσεις του όμως στο Αιγαίο, έμειναν ανεξίτηλες στις σελίδες της ιστορίας! Ήταν μια μονάδα θρύλος, στην οποία, τα περισσότερα αιγαιοπελαγίτικα νησιά οφείλουν την απελευθέρωσή τους από τους Ναζί.

Σήμερα, ελάχιστοι μαχητές Ιερολοχίτες βρίσκονται στη ζωή και μεταξύ αυτών ο Στρατηγός Κόρκας, που έχει αν και στα περασμένα 90 του, ακόμη κάτι από την ακμάδα του και αυτό το αντιλαμβάνεται αμέσως ένας συνομιλητής του!

Διατηρεί πολύ καλή μνήμη και θυμάται με το μικρό τους όνομα συμπολεμιστές του Ιερού Λόχου, αλλά και στρατιώτες του, μετέπειτα καταδρομείς, που πολέμησε μαζί τους σε επιχειρήσεις από το '41 μέχρι το '49. 

Στο περιοδικό, αφηγείται για μια ακόμη φορά την προσωπική του ιστορία, που όμως είναι συνυφασμένη με τη δημιουργία και την δράση του Ιερού Λόχου. Αλλά δεν είναι απλά μια ξερή αφήγηση! Είναι μια ζωντανή αφήγηση, που συνεπαίρνει τον αναγνώστη!

Επειδή το περιοδικό δεν είναι πολύ γνωστό, αν και περιλαμβάνει πάντα εξαιρετικά άρθρα, (όσοι ενδιαφέρονται για συνδρομή μπορούν ν' απευθυνθούν στο τηλέφωνο: 2108811853 ή email seethaee@gmail.com) θεώρησα σκόπιμο να αναδημοσιεύσω εδώ την αφήγηση του παλιού Ιερολοχίτη Στρατηγού, γιατί πραγματικά αξίζει!

Σήμερα, ο Στρατηγός είναι ίσως το μόνο στη ζωή ιδρυτικό μέλος της Λέσχης Καταδρομέων-Ιερολοχιτών, της πρώτης Λέσχης Καταδρομών που ιδρύθηκε στη χώρα μας και ταυτόχρονα του πρώτου πολεμικού σωματείου ειδικών δυνάμεων! Σ' αυτήν, μπορούν να εγγραφούν μέλη όσοι υπηρέτησαν  στις ειδικές δυνάμεις ανεξάρτητα από βαθμό, έφεδροι και μόνιμοι και ν' ασχοληθούν με διάφορες δραστηριότητες. Εδρεύει στο κέντρο της Αθήνας, Μαυρομιχάλη 15. (τηλ: 2103235907, www.lki.gr)

Παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε όλη την αφήγηση, που περιλαμβάνει τις προσωπικές του εμπειρίες από τη μάχη της Κρήτης, τη διαφυγή του στην Αίγυπτο μέσω Τουρκίας, την ένταξή του στον Ιερό Λόχο τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις της Β. Αφρικής, εναντίον του Afriκa Korps του Ρόμελ.   και στις επιχειρήσεις του Αιγαίου.

Ανιχνευτής

Επιμέλεια–Ιστορική Καταγραφή: Υπό Αντγου ε.α. κ. Σπύρου Μπελεγράτη, Προέδρου ΔΣ ΣΕΕΘΑ

Πρόλογος 

Η ιστορία της δημιουργίας του Ιερού Λόχου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα μπορούσε να νοηθεί ότι έχει τις απαρχές της και σε μια ίσως ξεχασμένη ιστορική περίοδο για την σημερινή πραγματικότητα. Ήταν τότε, που οι νέοι βλαστοί της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, όσοι βέβαια δεν είχαν αναχωρήσει για το μέτωπο και συνέχιζαν μέχρι τις 23 Απριλίου 1941 την εκπαίδευση τους στην Σχολή (326 πρωτοετείς Ευέλπιδες), διετάχθησαν να αναλάβουν καθήκοντα ασφαλείας στην πόλη των Αθηνών, λίγο πριν την επικείμενη κατάληψή της από τους Γερμανούς. Όμως στην ψυχή και την καρδιά εκείνων των νέων, φώλιαζε η δίψα για την ελευθερία, άλλα και την συνέχιση του αγώνα για την πατρίδα[1]. 

Ο Ανγος ε.α. Κ. Κόρκας, επίτιμος διοικητής Στρατιάς, σε ομιλία του το 2012 στο Πολεμικό Μουσείο, για την επέτειο των 70 χρόνων από ιδρύσεως του Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής  (πηγή ΓΕΣ) 

Επίδοση αναμνηστικής πλακέτας από τον τότε Α/ΓΕΣ Αντγο Αλκιβιάδη Στεφανή στην επετειο των 75 χρόνων από ιδρύσεως του Ιερού Λόχου.

Επιλέξαμε να ακολουθήσουμε τα βήματα του θρύλου και της ιστορίας, σε ένα πραγματικό περιδιάβασμά της με σύγχρονες μαρτυρίες, όπως του ιερολοχίτη Αντγου ε.α. Κόρκα Κωνσταντίνου, για να περιγράψουμε εκ του ασφαλούς ένα πραγματικό γεγονός, σε συνδυασμό με την υπάρχουσα βιβλιογραφία. Αναφερόμαστε όπως γίνεται κατανοητό, στην δημιουργία και την συμμετοχή στον αγώνα της χώρας μας, ενάντια στον φασισμό της εποχής, του σύγχρονου Ιερού Λόχου, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (Β΄ ΠΠ), 70 χρόνια μετά την λήξη του. 

Η Γερμανική Επέμβαση και Κατοχή 

Μετά την κατάληψη της πόλης των Αθηνών από τους Γερμανούς, οι τότε πρωτοετείς Ευέλπιδες υπό την ηγεσία λίγων φωτισμένων Αξιωματικών, θα βρεθούν μετά από περιπετειώδη αγώνα στην περιοχή Κολυμπάρι Χανίων[2], με δική τους καθαρά πρωτοβουλία[3], παρά τις επίσημες διαταγές της τότε ηγεσίας της Στρατιωτικής Δκσης Αθηνών (ΣΔΑ). Εκεί συμμετείχαν άμεσα και με την άφιξή τους, στις προετοιμασίες για την άμυνα της νήσου Κρήτης, υπό την ηγεσία του Νεοζηλανδού Στρατηγού Φράϋμπεργκ[4]. Ο δρόμος προς την Κρήτη βέβαια, δεν ήταν εύκολος, αφού κατεδιώκοντο συνεχώς από τις Γερμανικές δυνάμεις και ευρίσκοντο υπό την απειλή της Γερμανικής Αεροπορίας, η οποία και προσέβαλε την φάλαγγα των επιταγμένων οχημάτων της ΣΣΕ στην Πελοπόννησο, πριν τελικά πατήσουν το Κρητικό έδαφος[5]. Οι Γερμανοί επιθυμούντες τον πλήρη έλεγχο της Μεσογείου, επιχείρησαν την γνωστή συνδυασμένη αεραποβατική και αμφίβια ενέργεια για κατάληψη της νήσου («Unternehmen Merkur»-Επιχείρηση «Ερμής»), η οποία είχε επιτυχία ίσως για ένα απόλυτο λόγο, όπως αφουγκραζόμαστε από τα χείλη του τότε πρωτοετούς Ευέλπιδος Αντγου ε.α. σήμερα, Κόρκα Κωνσταντίνου: 

Στη Μάχη της Κρήτης 

Επιχείρηση "Ερμής". Διάταξη των τομέων αμύνης και ζωνών επιθέσεως της 20/5/1941, (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΙΣ).

«….Ήταν 20 Μαΐου1941, ημέρα κατά την οποία οι τότε πρωτοετείς Ευέλπιδες, θα λαμβάναμε τον βαθμό του Ανθυπασπιστή, για να αναχωρήσουμε με προορισμό τις Μονάδες του Στρατού μας ως Διμοιρίτες, όταν άρχισε η Γερμανική Επιχείρηση, για κατάληψη της Κρήτης. Η Σχολή Ευελπίδων, βρέθηκε στην Κυρία Προσπάθεια των Γερμανών, δηλαδή την επιχείρηση κατάληψης του Αεροδρομίου Μάλεμε. Εδώ ένα και μοναδικό ύψωμα, το ύψωμα 107, που δεσπόζει του Αεροδρομίου και το οποίο υπερασπιζόταν μια διμοιρία Νεοζηλανδών, έπαιξε τραγικό ρόλο στην διεξαγωγή της άμυνας, όταν για άγνωστους λόγους, εγκαταλείφθηκε για λίγο. 

Εμείς βλέπαμε από ψηλά την διεξαγωγή της λυσσώδους μάχης, - εξηγεί ο Στγός αλλά και συμμετείχαμε στις επιχειρήσεις για αντιμετώπιση της απειλής στον τομέα μας, έχοντας τα πρώτα θύματα[6]. Μετά την κατάληψη όμως του υψώματος 107 και παρά τις επίμονες προσπάθειες του Στρατηγού Φράιμπεργκ για ανακατάληψή του, οι Γερμανοί άρχισαν να γίνονται κύριοι του αεροδρομίου Μάλεμε, από το οποίο μετέφεραν γρήγορα και εκ του ασφαλούς νέες δυνάμεις. Στην ουσία, όταν έπεσε το Μάλεμε, έπεσε και η Κρήτη…. 

Η Διοίκησή μας μετά από διαταγή και διαβλέποντας την επικείμενη πλήρη κατάληψη του νησιού, μας διέταξε να πορευθούμε προς τα Σφακιά, με σκοπό ίσως την διαφυγή μας προς την Αίγυπτο. Διαπιστώνοντας όμως αδυναμία αναχωρήσεως από την Κρήτη, αλλά και μεταφοράς μας προς την Μέση Ανατολή, όπου θα μετέβαιναν η τότε Ελληνική Κυβέρνηση Τσουδερού, καθώς και μεγάλο μέρος των Αγγλικών δυνάμεων που έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις, διετάχθη την 28η Μαΐου 1941, η αυτοδιάλυσή μας…[7] 

Ήταν ίσως ένα μοιραίο λάθος, αφού αν είχε πραγματοποιηθεί η μεταφορά μας στην Αίγυπτο, θα είχαμε στην ουσία συντελέσει στην μερική, ή και συνολική ανασυγκρότηση του Στρατού μας, ως μικρά και πολύτιμα στελέχη. Ήμασταν τότε περίπου 300 έτοιμοι Διμοιρίτες, μπαρουτοκαπνισμένοι ήδη…».

Η Αιχμαλωσία και η Διαφυγή προς την Μέση Ανατολή 

Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, άρχισε η προσπάθεια σταθεροποίησής τους στο νησί, με τις πρώτες ωμότητες να διαπράττονται από τις δυνάμεις κατοχής. Μεγάλο μέρος από τους συμμετέχοντες στις επιχειρήσεις, θα συλληφθεί και θα μεταφερθεί σε στρατόπεδα αιχμαλώτων: 

«…Μετά την ουσιαστική λήξη των επιχειρήσεων, αρκετοί από εμάς συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στις παιδικές εξοχές (Χανιά και Ηράκλειο), αλλά και στην Σούδα, όπου είχαν δημιουργηθεί στρατόπεδα αιχμαλώτων[8]. Μείναμε φυλακισμένοι περίπου ένα τρίμηνο, αποκτώντας όμως τον σεβασμό του κατακτητή, αφού ξεχωρίζαμε ήδη από την τιμημένη στολή του Ευέλπιδος, που φορούσαμε. Μας κράτησαν ξεχωριστά ως Αξκούς και λαμβάναμε ήδη πλήρη μερίδα τροφής, πριν την τελική απελευθέρωσή μας και την επιστροφή στην Αθήνα, όπου επικρατούσε ο ζόφος της κατοχής. 

Εγώ και αδελφός μου, που πολέμησε στο Ελληνοαλβανικό μέτωπο και επέστρεψε τραυματίας, συλλάβαμε αμέσως σχεδόν την ιδέα, για μετάβασή μας κρυφά στην Μέση Ανατολή, για συνέχιση του αγώνα. Οι καταστάσεις ήταν δύσκολες και έπρεπε να πληρώσουμε οι ίδιοι τα έξοδα μεταβάσεως. Ανα-χώρησε πρώτα ο αδελφός μου, ώστε να μη συλληφθούμε και οι δύο μαζί, αφού το μέλλον σε τέτοια περίπτωση ήταν προδιαγεγραμμένο, δηλαδή εκτελεστικό απόσπασμα. Προσπάθησα να φύγω δύο φορές, καταβάλλοντας το αναγκαίο ποσό, περίπου 50.000 δραχμές της εποχής, την κάθε φορά…δεν κατέστη δυνατό… 

Κατά την τρίτη προσπάθειά μου, διεκπεραιώθηκα στην Κάρυστο, ήρθε ο καπετάν Γιάννης από την Κούλουρη νύκτα και με μετέφερε μαζί με άλλους σε μια άγνωστη περιοχή, νότια του σημερινού Τσεσμέ. Δεν γνωρίζαμε όμως αν βρισκόμασταν στις Μικρασιατικές ακτές και επομένως σε Τουρκικό έδαφος. Με μύριες προφυλάξεις βαδίσαμε για το πρώτο χωριό της περιοχής, για να διαπιστώσαμε σύντομα, ότι ήταν το χωριό Αλάτσατα, όπου ο Πρόεδρος της περιοχής (Μουχτάρης), καταγόμενος από την Κρήτη, μας βοήθησε σημαντικά, ενώ μας διευκόλυνε να μεταβούμε στο τότε Ελληνικό προξενείο του Τσεσμέ, όπου μας εδόθησαν και λίγα χρήματα. 

Από εκεί αναχωρήσαμε πάλι δια θαλάσσης, με την βοήθεια του προξενείου και προορισμό την Κύπρο, ακολουθώντας τις Μικρασιατικές ακτές, αφού η ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου ελέγχετο από τις δυνάμεις του άξονα, ενώ τα Δωδεκάνησα ευρίσκοντο τότε υπό Ιταλική κατοχή. Μετά από εξαιρετικά μεγάλες ταλαιπωρίες και δυσκολίες, αφιχθήκαμε σε μια έρημη ακτή του βόρειου τμήματος της Αγγλοκρατούμενης τότε Κύπρου, δυτικά της Κυρήνειας, αλλά οι Κύπριοι αδελφοί μας κάτοικοι της περιοχής, που αντιλήφθηκαν την ύπαρξή μας και διαπίστωσαν γρήγορα ότι είμαστε Έλληνες, μας υπεδέχθησαν με μεγάλη χαρά και τιμές. 

Μείναμε για 10 ημέρες περίπου σε «καραντίνα», προτού αναχωρήσουμε πάλι δια θαλάσσης, με προορισμό την Χάϊφα του Ισραήλ. Νοτίως της συγκεκριμένης πόλεως, είχε δημιουργηθεί κλιμάκιο του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ), στο οποίο αμέσως μεταφερθήκαμε, για να φορέσουμε στη συνέχεια, την τιμημένη στολή του Έλληνα Αξιωματικού…» 

Η Οργάνωση του Αγώνα στην Μέση Ανατολή 

«….Παράλληλα με τα διαδραματισθέντα γεγονότα στη χώρα μας κατά την διάρκεια των ετών 1940-41, στην ευρύτερη περιοχή του Καΐρου και Αλεξανδρείας, συνεπεία της υφιστάμενης τότε μεγάλης Ελληνικής μειονότητας[9], είχε γίνει προσπάθεια για δημιουργία μονάδων του Στρατού μας, με Έλληνες την καταγωγή εθελοντές, μετά την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, από την τότε Ελληνική κυβέρνηση. 

Στη βάση της συγκεκριμένης ενέργειας, στηρίχθηκαν και άλλες μετέπειτα προσπάθειες δημιουργίας Ελληνικών οργανωμένων Μονάδων και Σχηματισμών, εκτός του κυρίως Ελλαδικού κορμού. Πρέπει να σημειωθεί, ότι στο ευρύτερο θέατρο επιχειρήσεων της βορείου Αφρικής, την συγκεκριμένη περίοδο, γίνεται προσπάθεια, επικράτησης των δυνάμεων του άξονα, προεξαρχόντων των δυνάμεων του Ρόμελ[10], με το περίφημο «Afrika Korps». Στις ήδη υφιστάμενες αλλά και μετέπειτα δημιουργούμενες Μονάδες του Ελληνικού Στρατού εκτός συνόρων, εντάχθηκαν και πολλοί εθελοντές από την Ελλάδα, που διέφυγαν προς την Μέση Ανατολή.

 Όταν αφίχθηκε στην Αίγυπτο η κυβέρνηση Τσουδερού[11], μία Ελληνική Μονάδα με έδρα το Κάϊρο και εθελοντές από την Ισμαηλία, την Αλεξάνδρεια και γενικά την περιοχή του Σουέζ, ήταν ήδη οργανωμένη. Την Μονάδα αυτή ενίσχυσαν και οργάνωσαν καλύτερα, οι πρώτοι εθελοντές της Ταξιαρχίας Έβρου, εθελοντές απ’ όπου υπήρχε ελληνισμός την εποχή εκείνη (Αφρική, Κωνσταντινούπολη, Μέση Ανατολή, Αμερική κ.λ.π.), καθώς και άλλοι που μετέβησαν στην Αίγυπτο, κυρίως μέσω Τουρκίας, μετά την κατάληψη της χώρας μας από τον κατακτητή. Ορισμένες από αυτές τις Μονάδες, απετέλεσαν την προμετωπίδα αλλά και την δεξαμενή στελεχών, από την οποία δημιουργήθηκε, ο Ιερός Λόχος, που έγραψε σελίδες δόξας κατά την νέα ιστορική περίοδο, στο μέτωπο της βορείου Αφρικής και στην συνέχεια στην χώρα μας….» 

«…..Μετά την παρουσίασή μας στο κλιμάκιο του ΕΣ της Χάιφα, ενταχθήκαμε στο 5ο Τάγμα της 2ης Ελληνικής Ταξιαρχίας, που δημιουργήθηκε στην περιοχή. Ο αδελφός μου εν τω μεταξύ, είχε τοποθετηθεί σε αντίστοιχη Μονάδα της 1ης Ελληνικής Ταξιαρχίας. Ήταν αρχές του έτους 1942 και στην ουσία μέχρι να καταφθάσουμε μαζί με άλλους τότε συναδέλφους στην Μέση Ανατολή, χρειασθήκαμε περί τους τρεις μήνες. Στην ίδια περιοχή και περίοδο, έγιναν και τα πρώτα επεισόδια, μεταξύ στελεχών διαφορετικών πολιτικών προσανατολισμών, προκαλώντας την επέμβαση της τότε εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης, αλλά και του Αγγλικού παράγοντα. 

Περί της αρχές το ιδίου έτους, έφθασε στην Μέση Ανατολή και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος[12], άνθρωπος ιδιαίτερα μορφωμένος, ο οποίος ανέλαβε Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τσουδερού και Υπουργός Εθνικής Άμυνας. Στην ευρύτερη περιοχή του Ισραήλ – Παλαιστίνης, είχαν οργανωθεί τότε δύο συνολικά Ελληνικές Ταξιαρχίες, δύο Συντάγματα Πυροβολικού, το Κέντρο των Σχολών εντός του οποίου ήταν εντεταγμένοι περί τις δυόμιση χιλιάδες Αξκοί και στελέχη γενικότερα του Ελληνικού Στρατού…..»

Η δημιουργία του Ιερού Λόχου 

Ο νέος ΥΕΘΑ αντικατέστησε σχεδόν όλες τις Διοικήσεις, έλαβε μέτρα εναντίον αρκετών στελεχών και Αξιωματικών, δρώντας περιοριστικά σε αρκετούς από αυτούς (Μαρ – Απρ 1942). Την ίδια περίοδο εξεδόθη μία διαταγή, για την συγκρότηση του αρχικά ονομασθέντος «Λόχου Επιλέκτων» ή «Λόχου Αθανάτων» και Διοικητή τον Επίλαρχο Στεφανάκη Αντώνιο.

 «… Ήμουν από τους πρώτους που ζήτησα να ενταχθώ εθελοντικά στην συγκεκριμένη υπομονάδα, η οποία αριθμούσε τότε περί τα 80 στελέχη – αξκούς και θα υπήγετο απ’ ευθείας στην 2η Ελληνική Ταξιαρχία, που είχε τότε Δκτή τον Σχη Μπουρδάρα Αλιβιάδη[13]. Την 12η Σεπτεμβρίου 1942 και μετά την αρχική συγκρότηση του Λόχου, παρουσιάστηκε αυθορμήτως στο Λόχο, ο Σχης Χριστόδουλος Τσιγάντες[14], ο οποίος αντιμετώπισε την αντίθετη στάση μεγάλης μερίδας των ενταγμένων και παρόντων στο Λόχο Αξκών. 

Τον Τσιγάντε όμως, διέκρινε η ευστροφία και η διπλωματική αντιμετώπιση τέτοιων αντιδράσεων, αφού αντιμετώπισε την αντίθεση των παρισταμένων, με την εξής στιχομυθία “…Έχετε δίκιο για την αντίδρασή σας, αλλά εγώ γνωρίζω ότι είστε οι καλύτεροι πολεμιστές και Αξκοί.. αφήστε με να σας οδηγήσω στον πόλεμο για την Ελλάδα μας…” Υπόψη ότι ο Σχης Χριστόδουλος Τσιγάντες λόγω της αντίθεσής του προς την Κυβέρνηση Μεταξά, δεν είχε ανακληθεί από αυτήν το 1940, αναχώρησε για το εξωτερικό και ενετάχθη στην Λεγεώνα των ξένων της Γαλλίας και μάλιστα πολέμησε εναντίον των Γερμανών του Ρόμελ στο Μπίρ Χακίμ. Του απαντήσαμε, ότι “…εμείς την Ελλάδα θέλουμε να ελευθερώσουμε και τίποτε άλλο..” και έτσι έγινε δεκτός από την πλειοψηφία του νέου Ιερού Λόχου. 

Ο Τσιγάντες στη συνέχεια ορίσθηκε με Δγή διοικητής του Λόχου, ενώ μετά απ’ ευθείας επαφές με τον τότε Υφυπουργό Εθνικής Άμυνας, Βύρωνα Καραπαναγιώτη[15], επέτυχε την μεταστάθμευσή μας στην περιοχή του Μεάντι του Καϊρου, όπου ήταν ανεπτυγμένη και η 2α Μεραρχία των Νεοζηλανδών του Στρατηγού Φράιμπεργκ, γνωστή σε μας από την μάχη της Κρήτης. Υπόψη, ότι ο συγκεκριμένος Στρατηγός, είχε συμμετάσχει και στις αποτυχημένες αποβατικές επιχειρήσεις των συμμάχων το 1915 (Α΄Π.Π.), για παραβίαση των στενών του Ελλησπόντου στην περιοχή της Καλλίπολης, όπου είχε τιμηθεί “επ’ ανδραγαθία” με το ανώτατο παράσημο του Ηνωμένου Βασιλείου, το “Victoria Cross”, το οποίο ελάχιστοι Αξκοί και στελέχη, ελάμβαναν μέχρι τότε. 

Θα πρέπει επίσης να τονισθεί, ότι ήταν ένας εξαιρετικός αξιωματικός και φιλέλλην…» «….Στην περιοχή Μεάντι, αρχίσαμε την εκπαίδευσή μας, ως λόχος πολυβόλων Vickers, με αντιαρματικό συγκρότημα. Με πρωτοβουλία και ενέργειες του Χριστόδουλου Τσιγάντε, εντάχθηκαν στον Ιερό Λόχο αρκετά έμπειρα και ικανά επιπλέον στελέχη, μεταξύ των οποίων και ο Ανδρέας Καλίνσκης, ο Καραβίτης (Υδκτής του Λόχου), ο Δουζίνας, αλλά και άλλοι, ανεξαρτήτως του Σώματος ή Κλάδου των ΕΔ από τον οποίο προήρχοντο. 

Ο Τσιγάντες ο οποίος έλκει την καταγωγή από την οικογένεια ομογενών της Ρουμανίας, ήταν επίσης Αξκός ιδιαίτερα μορφωμένος και απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής, διέγνωσε ότι στην ευρύτερη περιοχή του Καμπρίτ[16] στο Σουέζ, ήταν ανεπτυγμένο ένα Σύνταγμα Καταδρομών (SAS) του Αγγλικού Στρατού (1rst Regiment of Special Forces), το οποίο ήταν ένα εκ των καλυτέρων αντιστοίχων Συνταγμάτων, αν όχι το καλύτερο. 

Στο συγκεκριμένο συγκρότημα, υπηρετούσαν και εξέχουσες προσωπικότητες της Αγγλίας, όπως οι Λόρδοι Τζορτζ Τζέλικο[17] και Μπήτυ. Στο Σύνταγμα αυτό, ενταχθήκαμε για περαιτέρω εκπαίδευση[18] ως ειδικές δυνάμεις, αλλά και εκπαίδευση Αλεξιπτωτιστού. Ήμουν από τους πρώτους 42 εθελοντές που έλαβα εκπαίδευση αλεξιπτωτιστού, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το άλμα των αλεξιπτωτιστών τότε, πραγματοποιείτο από ειδική οπή, στο κάτω μέρος της ατράκτου των αεροσκαφών της εποχής (Αεροσκάφη “Ουέλινγκτον”). 

Παράλληλα, την 1η Νοεμβρίου 1942 ο Λόχος Πολυβόλων, ονομάσθηκε Ιερός Λόχος, με το ρητό “Η Τάν ή επι Τάς” και το δόγμα “Ο Τολμών Νικά”…». 

Στην Πρώτη Γραμμή των Συγκρούσεων – Επιχειρήσεις στο Μέτωπο της Βορείου Αφρικής 

«…Μετά το πέρας της εκπαίδευσής μας, άρχισε η ανάθεση πραγματικών αποστολών μάχης, στις οποίες έλαβα μέρος από τους πρώτους (12 στελέχη στην πρώτη, 24 στην δεύτερη)[19], ενώ την ίδια περίοδο διεξάγεται όπως είναι γνωστό και η περίφημη μάχη του Ελ Αλαμέιν (22 Οκτ - 02 Νοε 1942). Για συμμετοχή στις επιχειρήσεις, ετοιμάσθηκε το σύνολο του Λόχου, ενώ ταυτόχρονα ενισχύθηκε με πολεμικό υλικό, όπως τα νέα τότε οχήματα τύπου jeep (αμερικανικής κατασκευής), επί των οποίων προσαρμόσθηκε και βαρύς οπλισμός. Έτσι τα νέα jeeps, κατέστησαν εξαιρετικά οχήματα μάχης, αφού διέθεταν 3 συνολικά πολυβόλα, δηλαδή ένα δίδυμο πίσω, ένα στην θέση του οδηγού καθώς και ένα βαρύ των 13,5΄΄, στην θέση του συνοδηγού….» 

«….Την 25η Ιανουαρίου 1943, ο Λόχος προωθήθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου[20], η οποία εκείνη την εποχή ήταν Δυτικά της Λιβύης και συγκεκριμένα στα σύνορα της χώρας αυτής με την Τυνησία, πλησίον της περίφημης ισχυρά οργανωμένης από τους Γερμανούς τοποθεσίας Μάρεθ (Mareth)[21], η οποία ως γνωστό είναι φύσει οχυρά τοποθεσία, με υψηλά υψώματα [22].

 Όταν ο Λόχος έφθασε στην συγκεκριμένη περιοχή επί του παραλιακού άξονα, είχε πραγματοποιηθεί και η απόβαση των Αμερικανών στο Δυτικό τμήμα της Βορείου Αφρικής (περιοχές Αλγερίου – Καζαμπλάνκας). Επειδή υφίσταντο μεγάλες δυνάμεις των συμμάχων στο συγκεκριμένο θέατρο επιχειρήσεων, ενώ το μέτωπο ήταν αρκετά στενό, ο Αρχιστράτηγος των Συμμαχικών Στρατευμάτων Μοντγκόμερι, μας διεμήνυσε ότι δεν απαιτείτο προς το παρόν τουλάχιστον, η συμμετοχή μας στον αγώνα.

Ο Γάλλος Στρατηγός Leclerc τοποθετεί το σήμα του Ιερού Λόχου στη στολή του στην Τυνησία, το 1943, το οποίο μόλις του επιδόθηκε από το Σχη Τσιγάντε διοικητή του Ιερού Λόχου (αριστερά): Αρχείο ΓΕΣ/ΔΙΣ

Ο Τσιγάντες όμως με την βοήθεια του Λόρδου Τζέλικο και του τότε Πρίγκηπα Πέτρου, μετέπεισε τον Αρχιστράτηγο, με αποτέλεσμα να δοθεί διαταγή για μετακίνησή μας στο νότιο τμήμα του μετώπου. Διανύσαμε περί τα 250 χιλιόμετρα προς Νότο, ως επί το πλείστον σε έδαφος ερήμου, για να τεθούμε εμπροσθοφυλακή των Γαλλικών δυνάμεων (Δύναμη L) του Στρατηγού Λεκλέρκ[23]. Tην 14η Φεβρουαρίου 1943, ο Ιερός Λόχος έφθασε στο Νταλούτ[24], στα σύνορα Λιβύης Τυνησίας, ως εμποσθοφυλακή της δυνάμεως L, η οποία αναπτύχθηκε αμυντικά στην περιοχή “Κσάρ Ριλάν” (Ksar Ghilane ή KsarRillan)[25], με τον Ιερό Λόχο στις Γενικές Προφυλακές, ήτοι ακριβώς στην πρώτη γραμμή.

Σε συμπλοκή, έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος στην περιοχή, ο Ανθλγός Αγλαμίσης Ιωάννης και συνελήφθη τραυματίας, ο εφ. Ανθλγός Καλαμίδας Ευστάθιος. Συμμετείχαμε στις επιχειρήσεις στην νέα τοποθεσία αμύνης των δυνάμεων του άξονα και ιδιαίτερα στις επιχειρήσεις στην περιοχή “Κσάρ Ριλάν”, όπου διεξήχθη τριήμερος λυσσώδης αγώνας και επιχειρήσεις των συμμάχων (10 Μαρ 1943). 

Εκεί εχάθησαν ο Ανθστής Ταουσόπουλος και ο Ανθλγός Αναγνωστίδης Άρης (αγνοούμενοι). Μετά την υπερκέραση όμως της τοποθεσίας Μάρεθ από την Νότια πλευρά από τον Μοντγκόμερι, κυρίως δια της Μεραρχίας του Στρατηγού Φράιμπεργκ (πλησίον της περιοχής Κσάρ Ριλάν), βρεθήκαμε και πάλι κοντά σε γνωστές για μας Νεοζηλανδικές δυνάμεις του υπόψη στρατηγού, στον οποίο τεθήκαμε από την 3η Απριλίου 1943 “υπό διοίκηση”, με την έγκριση βέβαια του αρχιστρατήγου…. 

Έτσι ο Ιερός Λόχος ετέθη εμπροσθοφυλακή της 2ας Ν/Ζ Μεραρχίας, η οποία υπερκέρασε την γραμμή Μάρεθ και κατέλαβε στη συνέχεια την πόλη Γκαμπές (Gabes)[26]. Σε μάχες που διεξήχθησαν στην περιοχή, έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι, ο Ανθλγός Λαφογιάνης Ανδρέας και ο Ίλαρχος Μπουρδάκος Γρηγόριος…» «….Μετά την απελευθέρωση της πόλης Γκαμπές, αναπυχθήκαμε και πάλι στην πρώτη κυριολεκτικά γραμμή του μετώπου, ως εμπροσθοφυλακή της 2ας Νεοζηλανδικής Μεραρχίας (Φράιμπεργκ)[27] και κινηθήκαμε κυρίως προς Βορρά, αφικνούμενοι μετά από αγώνα, στην παραλιακή πόλη Σφάξ και στην συνέχεια στη Σούς[28]. 

Πολεμούσαμε μεταφέροντας το μήνυμα της ελευθερίας από την ιδιαίτερή μας πατρίδα και ελευθερώναμε πρώτοι εμείς μία μία τις παραλιακές πόλεις της Μεσογείου, από τις δυνάμεις των Γερμανών. Οι κάτοικοι μας ρωτούσαν τι εθνικότητας είμαστε και όταν άκουγαν ότι προερχόμαστε από την Ελλάδα και είμαστε Ελληνικός Στρατός, οι αυθόρμητες συγκινητικές ιαχές του πλήθους που μαζεύονταν στις παρυφές των πόλεων, μας έκαναν ιδιαίτερα υπερήφανους… ενώ η ιαχή “Vive la Crece”, απηχούσε τα συναισθήματα του Γαλλόφωνου τότε πληθυσμού της περιοχής… Σημειώνεται ότι στην τελευταία μεγάλη πόλη που απελευθερώσαμε (Σούς), ο Δήμαρχος της περιοχής έσπευσε να προϋπαντήσει τα δύο πρώτα εξοπλισμένα Ελληνικά τζιπ που έφθασαν στις παρυφές της, ενώ παρέδωσε τα κλειδιά της πόλης στον Δκτή μας, τον Σχη Χριστόδουλο Τσιγάντε…» 

«…Συνεχίσαμε προελαύνοντες προς την επόμενη τοποθεσία επιβραδύνσεως των Γερμανών, στην οποία για να λάβουμε επαφή, έπρεπε να διασχίσουμε μια μεγάλη ρεματιά, την οποία οι Γερμανοί για καθυστέρηση της δικής μας προχωρήσεως, είχαν παγιδεύσει ναρκοθετήσει καταλλήλως. Κάτοικοι όμως τις περιοχής, που είχαν διαγνώσει την ελληνική καταγωγή μας, μας προειδοποίησαν, με απο- τέλεσμα να αποφύγουμε τις απώλειες, κυρίως για την προπομπό των δύο πρώτων εξοπλισμένων οχημάτων. Επί του κυρίως παραλιακού άξονα προχωρήσεως και σε μια περιοχή κατάφυτη από ελαιώνες, προσβληθήκαμε από κατάλληλα τοποθετημένη ενέδρα των Γερμανών, ευτυχώς χωρίς απώλειες. 

Ανατρέψαμε την ενέδρα με την βοήθεια Νεοζηλανδικών αρμάτων μάχης, που μας ακολουθούσαν ως κύρια δύναμη, με κόστος δύο νεκρούς Ν/Ζ και ενός άρματος ….» 

Ο Σχης Τσιγάντες με άνδρες του Ιερού Λόχου, παρακολουθεί τους Γερμανούς αιχμαλώτους στο μέτωπο της Β. Αφρικής , μετά τη νίκη των συμμάχων (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΙΣ)

«….Συνεχίζαμε πάντα εμπρός και στην πρώτη γραμμή του μετώπου, πολεμώντας τον κατακτητή της χώρας μας, με την ελπίδα να βρεθούμε και να τον αντιμετωπίσουμε στην πατρίδα μας. Μπροστά μας τώρα διαγραφόταν η φύσει οχυρά επόμενη τοποθεσία των Γερμανών, με την επωνυμία Ανφινταβίλ (Enfidaville), η όποια κείται κοντά στην αρχαία Καρχηδόνα[29] και διαγράφεται κυρίως από Β προς Ν, αρχίζοντας από τις Μεσογειακές ακτές. 

Στην τοποθεσία αυτή, πρώτες έλαβαν επαφή με τον εχθρό οι δικές μας δυνάμεις, ενώ άρχισαν να προωθούνται και άλλες κύριες των συμμάχων, για την τελευταία αποφασιστική μάχη. Είχαμε όμως εξαντλήσει όλα μας τα αποθέματα για την διεξαγωγή του αγώνα και εν αναμονή του ανεφοδιασμού μας από φορτηγό όχημα που μας απεστέλλετο με τα αναγκαία εφόδια –τρόφιμα, καύσιμα, πυρομαχικά και κυρίως νερό διαπιστώσαμε ότι το όχημα περνούσε κατά λάθος προς τις αντίπαλες γραμμές.

 Δυστυχώς όμως το όχημα μαζί με τους επιβαίνοντες έπεσαν στα χέρια των Γερμανών, παρά τις βολές προειδοποίησης που εμείς βάλαμε για να αποτρέψουμε την λάθος προώθησή του. Οι οκτώ άνδρες του υπόψη οχήματος[30], παρέμειναν υπό αιχμαλωσία περίπου ένα μήνα, πριν επιστρέψουν στις γραμμές μας. Στην περιοχή ουσιαστικά έλαβε χώρα, η τελευταία μας μάχη στο βορειοαφρικανικό μέτωπο, ενώ στην συνέχεια την 17η Απρ 1943 μας δόθηκε διαταγή, να επιστρέψουμε στο Κάιρο, πλησίον των πυραμίδων, όπου ήταν η έδρα μας. 

Επιστρέψαμε στο Κάιρο στις 02 Μαΐου 1943, ενώ ακολούθως πάλι με διαταγή, ο Λόχος μεταστάθμευσε στην περιοχή του Στρατοπέδου «El Basa», πλησίον των Λιβανικών συνόρων (22 Μαΐου 1943), όπου είχε επίσης στρατοπεδεύσει και η Αγγλική Ταξιαρχία Καταδρομών (SAS, SBS, LRDG)[31]. Στον χώρο αυτό άρχισε και η επί πλέον ενίσχυση του Λόχου με άλλους περίπου 50 Αξιωματικούς, ενώ για πρώτη φορά πήραμε και περί του 300 στρατιώτες.…."

Ένα είδος ιστιοφόρου (Καΐκι) που χρησιμοποιούσαν για μεταφορά προσωπικού  του Ιερού Λόχου στο Αιγαίο.

«…..Την 3η Σεπτεμβρίου 1943, ανακοινώθηκε ότι έγινε μεταστροφή της Ιταλίας, οπότε οι Γερμανοί έλαβαν κατάλληλα περιοριστικά μέτρα στην χώρα μας, στα οποία περιλαμβάνονταν και εν ψυχρώ εκτελέσεις μεγάλων τμημάτων του Ιταλικού Στρατού, όπως στην Κεφαλονιά (περί τις 10.000 θύματα βομβαρδισμών και εκτελέσεων) και στον Ισθμό της Κορίνθου όπου ερίφθησαν περί τους δέκα συρμούς τραίνων, με επιβαίνοντες Ιταλούς. 

Στην Κρήτη παράλληλα, βασικό πλέον ορμητήριο των Γερμανών στην Μεσόγειο, ήταν ή έδρα της 22ας Γερμανικής Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας (airborne division), ενώ Δκτής στην περιοχή ήταν ένας άκαμπτος, αδίστακτος και σκληρός Αξκός, υπό το όνομα Αντγος Friedrich-Wilhelm Müller. Ο υπόψη Δκτής έλαβε την εντολή από την ανωτάτη Γερμανική Διοίκηση, για ανακατάληψη της Δωδεκανήσου, η οποία ως γνωστό μέχρι τότε τελούσε υπό Ιταλική κατοχή, ενώ Αγγλικές δυνάμεις είχαν ήδη καταλάβει επίκαιρα σημεία στο ανατολικό Αιγαίο, όπως οι νήσοι Σάμος, Λέρος Κάλυμνος μέχρι την Νάξο και την Πάρο. 

Εν τω μεταξύ, είχε πραγματοποιηθεί και η απόβαση των συμμάχων στη Σικελία (10η Ιουλίου του 1943) και στη συνέχεια στην Ιταλική χερσόνησο (Καλαβρία), με αποτέλεσμα την απαίτηση επί πλέον ενισχύσεων στο συγκεκριμένο Θέατρο Επιχειρήσεων. 

Επί του πρακτέου όμως, ο Τσόρτσιλ(32) επιθυμούσε η απόβαση να πραγματοποιηθεί για την απελευθέρωση της Ελληνικής χερσονήσου, προκαλώντας την ισχυρότατη αντίδραση του Στάλιν, ο οποίος εξέδωσε και ανακοίνωση για ευνόητους λόγους, στην οποία τόνιζε ότι:

 “…οποιαδήποτε συμμαχική ενέργεια επί της χερσονήσου του Αίμου, θα θεωρηθεί ενέργεια εναντίον των συμφερόντων της Ρωσίας”…»

«…..O Τσόρτσιλ όμως είχε ήδη εκδώσει διαταγή για προετοιμασία αποβατικής δύναμης, η οποία θα άνοιγε νέο μέτωπο στα Δωδεκάνησα… Για διασύνδεση με το περιβάλλον της μάχης και απ’ ευθείας επαφή με τον τοπικό πληθυσμό, η δύναμη αυτή, θα χρειαζόταν και Ελληνική συμμετοχή, η οποία μετά την σφοδρή αντίδραση των Ιταλών, καθορίσθηκε σε μόνο μια Δρία του Ιερού Λόχου, υπό Αγγλικά διακριτικά. Η Δρία αυτή οργανώθηκε με Δκτή τον Ανχη Μεσσηνόπουλο Φώτιο, αλλά ουσιαστικό Δρίτη τον Υπλγό Αντώνιο Ρήγα. Η δύναμή της αριθμούσε περί τα 45 άτομα, ενώ ομαδάρχης της 1ης ομάδας, ήταν ο υποφαινόμενος. 

Ολόκληρη η αποβατική δύναμη συγκεντρώθηκε στην περιοχή της Ισμαηλίας, Πορτ Σάϊδ, Σουέζ και Καμπρίτ, απαρτιζόμενη από 3 περίπου Μεραρχίες, δυνάμεις Καταδρομών, Μονάδες Γκούρκας και ειδικό κατά βάση εξοπλισμό…»

«…..Την 1η Σεπτεμβρίου 1943, επιβιβαστήκαμε σε αποβατικά πλοία, χωρίς να γνωρίζουμε τον προορισμό μας (Δρία Μεσσηνόπουλου), ενώ κατά τον πλου μάθαμε ότι είναι η νήσος Ρόδος και η αποστολή μας αφορούσε την εκκαθάριση τμημάτων επάκτιων πυροβόλων, που στήριζαν την άμυνα της νήσου. Ακριβώς όμως εκείνη την στιγμή, εδόθη εντολή από τον Αρχιστράτηγο των Συμμαχικών δυνάμεων Αϊζενχάουερ, για διάθεση των μεγάλων μονάδων επιφανείας του Στόλου της Μεσογείου, αλλά και αεροσκαφών μακράς ακτίνας δράσης, στο μέτωπο της Ανατολής που επιέζετο, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η αποστολή μας…. Έτσι έληξε άδοξα η σχεδιασθείσα επιχείρηση απόβασης στη Ρόδο και εμείς επιστρέψαμε στην Παλαιστίνη…».

Ιερολοχίτες κατά τη διάρκεια της μάχης της Νάξου. Αρχείο Κόρκα Κ.

«…. Στα Δωδεκάνησα όμως παράλληλα, είχαν αρχίσει προσπάθειες των Άγγλων κυρίως δια του Λόρδου Τζορτζ Τζέλικο, να προσεταιρισθούν μυστικά τις εκεί ευρισκόμενες Ιταλικές δυνάμεις του Ναυάρχου Καμπιόνι, με το μέρος των συμμάχων. Παράλληλα η Γερμανική Διοίκηση της Κρήτης, εξέδωσε άμεσα διαταγή επιχειρήσεων για κατάληψη ολόκληρου του τμήματος των Δωδεκανήσων, ενώ στη Ρόδο είχαν ήδη εισρεύσει περί τις 4-5000 Γερμανικές Δυνάμεις. Ταυτόχρονα, Βρετανικές δυνάμεις Καταδρομών και της 234 Ταξιαρχίας Μάλτας, κατέλαβαν τα νησιά Καστελόριζο, Σύμη, Κώ, Λέρο, Πάτμο, Ικαρία, Αστυπάλαια, Κάλυμνο, Σάμο, Λειψοί, Φούρνοι κ.α. 

Υπόψη, ότι Δκτής των ευρισκομένων στην Κρήτη Γερμανικών Δυνάμεων, Γερμανός Στρατηγός Friedrich Müller, ορισμένος από τον ίδιο το Χίτλερ μετά την απαγωγή του Στρατηγού Κράιπε, με απ’ ευθείας μετάθεσή του από το μέτωπο πλησίον της Μόσχας στην Κρήτη, ήταν ο επονομασθείς «χασάπης της Σεβαστουπόλεως», ήταν εκείνος που διέταξε την εκθεμελίωση της Κανδάνου, ήταν εκείνος που διέταξε πλήθος ωμοτήτων κατά του άμαχου πληθυσμού της Κρήτης και ήταν εκείνος που πριν την αποχώρηση των Γερμανικών δυνάμεων από την Βαλκανική, ορίσθηκε και Στρατάρχης ολόκληρης της Χερσονήσου του Αίμου. 

Χαρακτηρίσθηκε από την χώρα μας εγκληματίας πολέμου, εδικάσθη μετά την επικράτηση των συμμάχων στην Ευρώπη, οδηγήθηκε σε δίκη και καταδικάσθηκε στην εσχάτη των ποινών την 21η Μαΐου 1948, ως εγκληματίας πολέμου…Υπό τις εντολές του συγκεκριμένου Γερμανού Στρατηγού, ξεκίνησε το 1943 και ολοκληρώθηκε, η ανακατάληψη από τις Γερμανικές Δυνάμεις υπό τον Στρατηγό Φόν Κλέεμαν, της Κάσου, της Καρπάθου (6.000 αιχμάλωτοι), της Ρόδου (22.000 αιχμάλωτοι), της Σύμης της Λέρου, της Κω (6.000 αιχμάλωτοι), της Καλύμνου κλπ, όπου δηλαδή είχαν επικρατήσει Ιταλικές και Αγγλικές δυνάμεις….».

«…. Εν τω μεταξύ, ο Ιερός Λόχος πραγματοποίησε πολεμικό άλμα στη Σάμο (33), για απελευθέρωση του νησιού. Ταυτόχρονα στην Λέρο ενεργούσε και ομάδα Καταδρομών του Ιερού Λόχου (ομάδα Ζαχαράκη)34, η οποία κατά τις ενέργειες για κατάληψη της νήσου από τους Γερμανούς, διέφυγε προς τις Μικρασιατικές ακτές, χάρις στην επινοητικότητα του Λόρδου Jellico επικεφαλής του SBS (Special Boat Service), ο οποίος ως ιδιαίτερα γλωσσομαθής, παρέστησε τον Γερμανό Αξκό. Παράλληλα και πριν την κατάληψη της νήσου και αφού έγινε γνωστός ο κώδικας συνεννόησης των Γερμανών, εδόθη εντολή για να σπεύσει βοήθεια από την Σάμο, προς της Λέρο.

Ο Ιερός Λόχος επιβιβάστηκε σε δύο αντιτορπιλικά και έσπευσε προς το νησί. Όταν όμως φθάσαμε κοντά στην είσοδο του λιμένα Λακίου της Λέρου, εδόθη επείγουσα διαταγή από το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής, για άμεση επιστροφή μας στη Σάμο, λόγω της επικείμενης πλήρους κατάληψης της νήσου από τους Γερμανούς….»

«…..Κατά το χρονικό διάστημα 12-16 Νοε 1943, διεξήχθησαν οι επιχειρήσεις στη Λέρο, ενώ στις 19 Νοε 1943 άρχισε και ο βομβαρδισμός της Σάμου. Ταυτόχρονα οι Γερμανοί από την θάλασσα επί σκαφών επιφανείας, μετεβίβαζαν με ηχητικά συστήματα δια ζώσης την εντολή, για παράδοση των Ιταλικών και Συμμαχικών Δυνάμεων του νησιού, συμπεριλαμβανομένου και του Ιερού Λόχου. Σε αντίθετη περίπτωση, θα προέβαιναν σε άμεση δήωση του νησιού. Λόγω της ευρύτερα διαμορφωμένης κατάστασης στο Θέατρο επιχειρήσεων του Αιγαίου, ο Άγγλος Αρχιστράτηγος της Μέσης Ανατολής Ουίλσον, έδωσε εντολή εκκένωσης του νησιού. 

Ο Τσιγάντες όμως με τον Ιερό Λόχο, δεν μπορούσε να εγκαταλείψει Εθνικό Έδαφος… Μόνο κατόπιν διαταγής της κυβέρνησης Τσουδερού από την Μέση Ανατολή, εγκαταλείψαμε με ιδιαίτερη συγκίνηση την Σάμο, διαφεύγοντας με πλοιάρια προς τις Μικρασιατικές ακτές, στην περιοχή Κουσάντασι, όπου μείναμε για 10 περίπου ημέρες. Μαζί μας διέφυγαν 800 αντάρτες, 8000 περίπου Ιταλοί και 12.000 πρόσφυγες. Οι Ιερός Λόχος μεταφέρθηκε στη συνέχεια με τραίνο στην περιοχή Ελ Λατζούν της Παλαιστίνης, όπου ενισχύθηκε για δεύτερη φορά με 500 περίπου Αξκους, με αποτέλεσμα να οργανωθεί ως Σύνταγμα (35). Έτσι η δύναμή του, από τα 80 έως 100 στελέχη της αρχικής του συγκρότησης, έφθασε στις 1200 περίπου ψυχές περίπου, ενώ παράλληλα αρχίζει η εντατική αναδιοργάνωση και η επιπλέον εκπαίδευσή του…»

«… Την 24η Σεπτεμβρίου του έτους 1943 και μετά την μεταστροφή της Ιταλίας (6 Σεπ 1943), επισυνέβη ένα σημαντικό γεγονός στην όλη εξέλιξη των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην Γερμανική Καγκελαρία, στην οποία ήταν παρόντες όλοι οι Στρατάρχες και οι Αρχηγοί των Επιτελείων. Το θέμα ήταν η αντιμετώπιση της κατάστασης μετά την επικράτηση των συμμάχων, σε μεγάλο μέρος της Ιταλικής Χερσονήσου.

Η επικρατέστερη θέση του Γερμανικού επιτελείου, ήταν η σύμπτυξη όλων των Γερμανικών δυνάμεων της Βαλκανικής, επ’ ωφελεία άλλων μετώπων, στα οποία η Γερμανική Διοίκηση αντιμετώπιζε δυσκολίες. Υπόψη ότι στην Βαλκανική, η Γερμανία διέθετε τότε, περί τις 38 Μεραρχίες, ενώ μετά την μάχη του Στάλινγκραντ (36), είχε ήδη ξεκινήσει η Ρωσική αντεπίθεση. Ο Χίτλερ, ενώ το ίδιο βράδυ συμφώνησε, το επόμενο πρωί φώναξε τους επιτελείς του και τροποποίησε την εντολή του, απαιτώντας την απόσυρση μέρους των Γερμανικών δυνάμεων από την χερσόνησο του Αίμου, κυρίως του τότε Γιουγκοσλαβικού εδάφους. Στην Ελλάδα οι Γερμανοί διέθεταν εκείνη την περίοδο 9 Μεραρχίες(37), από τις οποίες διέταξε να μην αποσυρθούν σε κάθε περίπτωση από την χώρα δύο, εκείνες δηλαδή που είχαν έδρα την Κρήτη και την Ρόδο, με την εντολή να παραμείνουν στη θέση τους, έστω και αν το Βερολίνο κατελαμβάνετο, για τους εξής λόγους: 

α. Αν δεν υφίσταντο Γερμανικές Δυνάμεις στην Βαλκανική, οι σύμμαχοι θα πραγματοποιούσαν ταχεία μεταφορά δυνάμεων στη χώρα μας και στη συνέχεια θα προσέβαλλαν το μαλακό υπογάστριο των Γερμανικών δυνάμεων, κατά το πρότυπο του Μακεδονικού Μετώπου, στον Α΄ Π.Π. 

β. Οι Αεροπορικές βάσεις των συμμάχων στην Μέση Ανατολή, εύκολα και ταχύτατα θα μεταφέρονταν στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα οι σύμμαχοι να αποκτήσουν στρατηγικά σημεία, από τα οποία θα απειλούσαν την Γερμανική βιομηχανία. 

γ. Οι σύμμαχοι θα γίνονταν κύριοι ή θα απειλούσαν σύντομα πλουτοπαραγωγικές πηγές στη Βαλκανική, όπως τα Ρουμανικά πετρέλαια.

δ. Η Τουρκία (επιτήδειος ουδέτερος) με 46 Μεραρχίες, ήταν δυνατό να προσεταιρισθεί εύκολα από τους συμμάχους

ε. Το σπουδαιότερο όμως γεγονός ήταν, ότι το 80% σε μερικά κύρια μεταλλεύματα που απαιτούσε τότε η Γερμανική βιομηχανία (κυρίως κασσίτερος και αλουμίνιο), μετά την εξέλιξη των επιχειρήσεων, αποστέλλονταν από την Ελλάδα και την Τουρκία. 

Η ακολουθία των γεγονότων στη συνέχεια, κατέδειξε αυτήν ακριβώς την διάσταση, κυρίως βέβαια μετά την δημιουργηθείσα κατάσταση, από την συμμαχική απόβαση στην Νορμανδία (06 Ιουν 1944), αλλά και την πίεση των Συμμάχων στην Στρατιά του Κέσσερλιγκ, που ενεργούσε στην Ιταλική χερσόνησο. Έτσι μετά την εισβολή των συμμάχων στα Γερμανικά εδάφη και την κατάληψη του Βερολίνου από τους Σοβιετικούς, τα γεγονότα πήραν μορφή χιονοστιβάδας…..»

Την 12η Οκτ 1944, οι Γερμανοί αποχωρούν από την Αθήνα και τον Ηπειρωτικό κορμό της χώρας μας, αλλά διατηρούν ακόμα δυνάμεις στο Αιγαίο και ιδιαίτερα στα Δωδεκάνησα και την Κρήτη. Στις 14 Οκτ 1944 εισήλθε στην Αθήνα το πρώτο τμήμα του Ελληνικού Στρατού της Μέσης Ανατολής, δηλαδή η Β΄ Μοίρα του Ενισχυμένου πλέον Ιερού Λόχου. 

Ακολούθησε σειρά Καταδρομικών και άλλων επιχειρήσεων από το σύνολο σχεδόν του Ιερού Λόχου, για να επιτευχθεί η σταδιακή απελευθέρωση της πλειοψηφίας των νήσων του Αιγαίου, πλην ορισμένων Γερμανικών φρουρών των Δωδεκανήσων και της Κρήτης, οι οποίες παρεδόθησαν στους Συμμάχους και τον Ελληνικό Στρατό (Ιερός Λόχος), με την λήξη του Πολέμου για τον Ευρωπαϊκό χώρο, τον Μάιο του επομένου έτους (1945). 

Στο Αιγαίο, ο Ιερός Λόχος εξετέλεσε 33 καταδρομικές επιχειρήσεις και 207 περιπολίες. Σοβαρές καταδρομικές επιχειρήσεις πραγματοποιήθηκαν στις νήσους Σύμη, Τήλο, Νάξο, Μήλο, Λήμνο, Σάμο,
Μυτιλήνη και τέλος στη Ρόδο.

 Πίνακας επιχειρήσεων Ιερού Λόχου στο Αιγαίο (1943-1945)

1. Απόβαση και παραμονή στη Σάμο (31 Οκτωβρίου μέχρι 19 Νοεμβρίου 1943)
2. Καταδρομική επιχείρηση στη Σάμο (7 έως 18 Μαρτίου 1944)
3. Καταδρομική επιχείρηση στα Ψαρά (30 έως 31 Μαρτίου 1944)
4. Καταδρομική επιχείρηση στη Λέσβο (3 έως 4 Απριλίου 1944)
5. Καταδρομική επιχείρηση στην Ίο (Ν27/28 Απριλίου μέχρι 28 Απριλίου 1944)
6. Καταδρομική επιχείρηση στην Αμοργό (29/30 Απριλίου μέχρι 2 Μαΐου 1944)
7. Καταδρομική επιχείρηση στην Πάρο (9/10 Μαΐου μέχρι 18 Μαΐου 1944)
8. Δεύτερη καταδρομή στη Σάμο (15 Μαΐου μέχρι 16 Ιουνίου 1944)
9. Καταδρομική επιχείρηση στη Χίο (27 Μαΐου μέχρι 5 Ιουνίου 1944)
10. Ειδική καταδρομική επιχείρηση εναντίον Λαγκάδας Χίου (9 έως 19 Ιουνίου 1944)
11. Ειδική καταδρομική επιχείρηση στο κόλπο Γέρας Μυτιλήνης (20/21 Ιουνίου μέχρι 21 Ιουνίου 1944)
12. Καταδρομική επιχείρηση στην Κάλυμνο (29 Ιουνίου μέχρι 2/3 Ιουλίου 1944)
13. Καταδρομική επιχείρηση στη Σύμη (Ν12/13 Ιουλίου μέχρι 14 Ιουλίου 1944)
14. Καταδρομική επιχείρηση στην Κάρπαθο (23 έως 25 Αυγούστου 1944)
15. Καταδρομική επιχείρηση στη Σαντορίνη (27 έως 31 Αυγούστου 1944)
16. Καταδρομική επιχείρηση στην Κω (6 Σεπτεμβρίου μέχρι 8 Σεπτεμβρίου 1944)
17. Καταδρομική επιχείρηση, κατάληψη και απελευθέρωση της Χίου (8 Σεπτεμβρίου 1944)
18. Καταδρομική επιχείρηση, κατάληψη και απελευθέρωση της Μυκόνου (25 Σεπτεμβρίου μέχρι 28 Σεπτεμβρίου 1944)
19. Καταδρομική επιχείρηση, κατάληψη και απελευθέρωση της Σάμου (4 Οκτωβρίου 1944)
20. Είσοδος δύναμης Ιερού Λόχου στην απελεύθερη από τους Γερμανούς Αθήνα (14 Οκτωβρίου 1944)
21. Καταδρομική επιχείρηση, κατάληψη και απελευθέρωση της Νάξου (13 Οκτωβρίου μέχρι 15 Οκτωβρίου 1944)
22. Καταδρομική επιχείρηση, κατάληψη και απελευθέρωση της Λήμνου (16 Οκτωβρίου μέχρι 17 Οκτωβρίου 1944)
23. Καταδρομική επιχείρηση, κατάληψη και απελευθέρωση της Μήλου (23 Οκτ 1944 και παραμονή μονάδας μέχρι 9 Μαΐου 1945)
24. Καταδρομική επιχείρηση, στη Τήλο (27 Οκτωβρίου μέχρι 28 Οκτωβρίου 1944)
25. Καταδρομική επιχείρηση, στη Νίσυρο (1 Φεβρουαρίου μέχρι 2 Φεβρουαρίου 1945)
26. Καταδρομική επιχείρηση, (δεύτερη), στη Τήλο (1 Μαρτίου 1945)
27. Ειδικές καταδρομικές επιχειρήσεις, στη Ρόδο (1 Μαΐου μέχρι 2 Μαΐου 1945) 

Καθώς το ρολόι της Ιστορίας τρέχει ασταμάτητα, γράφοντας νέες σελίδες δόξας για τον ιερό Λόχο στις απαρχές του έτους 1945, φθάνουμε ουσιαστικά στην λήξη του Β΄ Π.Π.

Προσωπικό του Ιερού Λόχου στην Κάλυμνο το 1945. Ο νεαρός τότε Κόρκας, τέταρτος από αριστερά. (Αρχείο Κόρκα Κ.)

«..Έτσι στις 29 Απριλίου 1945, υπογράφεται η παράδοση της Στρατιάς Κέσσερλινγκ στην Ιταλία, ενώ στη συνέχεια στις 5 Μαΐου 1945 υπογράφεται η παράδοση των Γερμανικών Στρατιών του βορρά στον Μοντγκόμερι και αντίστοιχα στις 07 Μαΐου 1945, η παράδοση των αντιστοίχων του νότου στον Αϊζενχάουερ. Η υπογραφή του τέλους του πολέμου στην Ευρώπη, γίνεται και από τους Σοβιετικούς, τις πρωινές ώρες της 9ης Μαΐου 1945, στο Βερολίνο (Στρατάρχης Ζούκοφ). 

Υπογραφή παράδοσης Δωδεκανήσων στη βρετανική διοίκηση, από τον Γερμανό Στρατηγό Βάγκνερ. (Πηγή)

Παράλληλα και ακριβώς μια ημέρα πριν στην νήσο Σύμη, δηλαδή την 8η Μαΐου 1945 παρόντος και του υποφαινόμενου(38), υπογράφεται η παράδοση των Γερμανικών φρουρών των νήσων της Δωδεκανήσου, που δεν είχαν απελευθερωθεί ακόμη από τον Ιερό Λόχο και ανήκαν βέβαια στην Γερμανική Μεραρχία, με έδρα την Ρόδο. Πρόκειται για τις Γερμανικές φρουρές Ρόδου, Κω, Καλύμνου, Λέρου, και Μήλου, οι οποίες παρεδόθησαν άνευ όρων. Το σκηνικό στην Σύμη διαγράφεται ως ακολούθως: 

Ο Ταξίαρχος Μόφατ υπογράφει το πρωτόκολλο παράδοσης των Γερμανών, παρουσία του Βρετανού ναυτικού διοικητή πλοιάρχου Λεγκ , του υποδιοικητού του, Σχη Μπάιρντ και του διοικητή του Ιερού Λόχου, Σχη Τσιγάντε (δεξιά) (Πηγή)

Παρόντες ήταν ο Ταξίαρχος Μόφατ (James Moffat) εκ μέρους του Αγγλικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, ο Σχης Τσιγάντες Χριστόδουλος, ένας Γάλλος και ένας Βρετανός Σχης. 

Από την Ρόδο έρχεται ο Γερμανός Δκτής της 999 Γερμανικής Μεραρχίας Στγος Βάγκνερ (F.H.C. Wagner) και αφού ανέγνωσε το πρωτόκολλο παράδοσης, το υπέγραψε. Στη συνέχεια παρέδωσε και τον ατομικό του οπλισμό (πιστόλι) και αναχώρησε για Στρατόπεδο αιχμαλώτων, στη βόρειο Αφρική. 

Ο Άγγλος Ταξίαρχος Μόφατ, στραφείς προς τον Χριστόδουλο Τσιγάντε παρέδωσε το πιστόλι του Γερμανού Στρατηγού, με την εξής φράση “…αυτό το τρόπαιο, ανήκει στον Iερό Λόχο, τον απελευθερωτή των νήσων του Αιγαίου…” 

Στις 22.30 της ίδιας ημέρας, υπογράφεται στην βίλα Αριάδνη της Κνωσού στην Κρήτη και η τελευταία παράδοση των Γερμανών του Β΄Π.Π., δηλαδή της εκεί ευρισκομένης Γερμανικής Μεραρχίας, που αριθμούσε τότε περί τις 20.000 άνδρες, οι οποίοι στη συνέχεια επιβιβάσθηκαν προφανώς κατόπιν συμφωνίας, σε δύο οπλιταγωγά στην περιοχή της Σούδας και αναχώρησαν για την Βόρειο Αφρική (Στρδο Αιχμαλώτων)….»

«…. Στις 10 Μαΐου 1945 άρχισαν να συνεδριάζουν στο Παρίσι οι Υπουργοί Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) των Μεγάλων Δυνάμεων, ώστε μαζί με τους αντιστοίχους των νικητών, να καθορίσουν το μέλλον των Ευρωπαϊκών Χωρών και της Ευρώπης γενικότερα. Η Ελλάδα ως γνωστό εζήτησε την παραχώρηση της Βορείου Ηπείρου, της νήσου Σάσωνος κοντά στο Δυρράχιο, την Κύπρο και τα Δωδεκάνησα. 

Για την Κύπρο που τότε ήταν υπό Αγγλική κατοχή, διαμηνύθηκε στη χώρα μας ότι ήταν «διμερές» θέμα, ενώ για τις λοιπές απαιτήσεις της, συνάντησε την σθεναρή αντίδραση των Σοβιετικών κυρίως. 

Ένα χρόνο περίπου μετά, με την σύμφωνη γνώμη του ΥΠΕΞ της Ρωσίας Μολότοφ, υπεγράφη η ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στη χώρα μας, τα οποία βέβαια είχε απελευθερώσει ο Ιερός Λόχος… Τον Ιούλιο του έτους 1945 ο Ιερός Λόχος επέστρεψε στην Αθήνα, όπου και στη συνέχεια την 15η Σεπ 1945 αποσυγκροτήθηκε, με απόφαση της τότε Κυβέρνησης..»

«… Η προσφορά του Ιερού Λόχου προς την πατρίδα, είναι σίγουρα μεγάλη. Ως κυριότερα όμως στοιχεία της συνεισφοράς του, θα μπορούσαν να νοηθούν τα εξής:

 α. Συμμετοχή στον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας μας και ιδιαίτερα των νήσων του Αιγαίου αλλά και την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων 

β. Απετέλεσε τον κύριο παράγοντα για την δημιουργία των μετέπειτα μονάδων Καταδρομών, Αλεξιπτωτιστών και του δόγματος Ανορθόδοξου Πολέμου.

γ. Τα υφιστάμενα μνημεία στις νήσους του Αιγαίου από τη δράση του, παραμένουν η κύρια παρακαταθήκη, αλλά και συμβόλαια τιμής για την σύγχρονη ιστορία της χώρας μας, θυμίζοντας τους αγώνες για την ελευθερία της….»

Επίμετρο

Ο ιστορικός μελετητής των σελίδων της ιστορίας που εγράφησαν με τη δράση του Ιερού Λόχου κατά τον Β΄ ΠΠ, είναι σίγουρο ότι αισθάνεται δέος και συγκίνηση. Αναγνωρίζει μέσα στην τρίχρονη περίπου πορεία του στα θέατρα επιχειρήσεων του Αιγαίου και του βορειοαφρικανικού μετώπου, την τόλμη, την δίψα για ελευθερία, την αυταπάρνηση, την φιλοπατρία την ανδρεία και τέλος την ειλικρινή αγάπη για την πατρίδα, όλων εκείνων που πύκνωσαν τις τάξεις του ως απλοί στρατιώτες του έθνους (κυριολεκτικά), όταν η πατρίδα ήταν υπό κατοχή και σήμανε προσκλητήριο. 

Ταυτόχρονα όμως είναι σαφές, ότι ο ηρωικός «Ιερός Λόχος» του Β΄ Π.Π., απετέλεσε και τον πρόδρομο των σημερινών Ειδικών Δυνάμεων, ήτοι Μονάδων με επιθετικό πνεύμα, ατσαλένια ορμή και υψηλό ηθικό. Προς τούτο και δικαιωματικά, στο όνομα της ιστορικής αλήθειας, απενεμήθησαν στην Πολεμική Σημαία του στις 07 Αυγούστου 1945, ο Ταξιάρχης Αριστείου Ανδρείας και ο Πολεμικός Σταυρός Α’ Τάξεως, για την εξαίρετη τριετή πολεμική δράση του (1942-45).

Η διαπίστωση αυτή, μας υποχρεώνει παράλληλα να συμπεράνουμε για μια ακόμα φορά, ότι το ωραιότερο ιδανικό, το ιδανικό της ελευθερίας, δεν μας το χάρισαν. Το κατακτήσαμε με αγώνες και αίμα. Προς τούτο μέσω αυτής της στήλης, στρέφουμε ευλαβικά το μυαλό μας, στους τάφους των επιφανών και αφανών ηρώων του Ιερού Λόχου, που μας έδωσαν μαζί με την ελευθερία και την ευτυχία μιας περήφανης ζωής σήμερα, καταθέτοντας τίμιο και αμάραντο στεφάνι, στο όνομα της αιώνιας μνήμης τους.

Παραπομπές

[1] Στις 23 Απριλίου 1941, οι προελαύνουσες Γερμανικές δυνάμεις, είχαν φθάσει στο ιστορικό Χάνι της Γραβιάς

[2] Από τους 326 συνολικά Ευέλπιδες Iης, δεν μετέβησαν στην Κρήτη 26 για διαφόρους λόγους (Αντγου Φωτόπουλου Χρήστου «Η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων» Σελ. 536 - Β’ τόμος).

[3] Αντγου Φωτόπουλου Χρήστου «Η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων» Σελ 513 (Β’ τόμος). 

[4] Υποστράτηγος Bernard Cyril Freyberg, 1st Baron Freyberg (21 March 1889 – 4 July 1963) Νεοζηλανδός Στρατηγός

(http://en.wikipedia.org/wiki/Bernard_Freyberg,_1st_Baron_Freyberg)

[5] Η Φάλαγγα των επιταγμένων οχημάτων της ΣΣΕ, ακολούθησε το δρομολόγιο Αθήνα-Νεμέα-Τρίπολη-Σπάρτη-Γύθειο στη συνέχεια επιβίβαση των Ευελπίδων σε πλωτά μέσα (καΐκια) και ακολούθως Πλύτρα (δια θαλάσσης) - Αγία Πελαγία Κυθήρων οδικώς προς Κήθυρα - Κολυμπάρι Χανίων (δια θαλάσσης). Πλησίον της Νεμέας και στην Περιοχή Όρμου Ξύδης – Πλύτρα (Δκα ακρωτηρίου Μαλέας)

[6] Πρόκειται για την εμπλοκή στη μάχη, των οργανωθέντων 2 Λόχων Ευελπίδων επί των μικρών λόφων Κολυμπαρίου, με τις Αεροκίνητες Γερμανικές Δυνάμεις, που ερίφθησαν πλησίον του Α/Δ Μάλεμε. Κατά την διάρκεια της μάχης έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι, οι Ευέλπι-δες Ιης Ιατρούλης Νικόλαος και Κουβελίδης Γεώργιος (Μπερδεκλή Γεωργίου, «Οι αναμνήσεις ενός Ευέλπιδος του 40» σελ. 76 και 77) 

[7] Με επικεφαλής τον Ανθλγό (ΠΖ) Κωνσταντίνο Πρασά, μόνο 12 Ευέλπιδες Ιης θα κατορθώσουν να διαφύγουν προς την Μέση Ανατολή, εκείνη την περίοδο.

[8] Στρατόπεδα αιχμαλώτων δημιουργήθηκαν την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στις περιοχές Μάλεμε, Αγίων Αποστόλων, Σούδας, Χανίων και Ρεθύμνου («Η ΣΣΕ» Χρήστου Φωτόπουλου σελ. 530Β΄)

[9] Η Ελληνική κοινότητα της Αιγύπτου την περίοδο της ακμής της αριθμούσε περί της 140.000 ψυχές (http://www.mfa.gr/blog/ dimereis-sheseis-tis-ellados/aigyptos/).

[10] Το 1941 του ανατίθεται η διοίκηση της 15ης Μεραρχίας Πάντσερ και της 5ης Ελαφράς Μεραρχίας. Αυτές θα αποτελέσουν τον πυρήνα του γνωστού ως «Afrika Korps» («Σώμα της Αφρικής»), γερμανικού εκστρατευτικού σώματος στη Βόρεια Αφρική. Βασική αποστολή του συγκεκριμένου Σώματος, ήταν να βοηθήσει τον εκεί ευρισκόμενο ιταλικό στρατό, ο οποίος, έχοντας πολύ κακό οπλισμό, ατάλαντους ηγέτες και χαμηλό ηθικό, είχε υποστεί σχεδόν συντριβή, από τις Βρετανικές δυνάμεις. 

[11] Στις 23 Απριλίου, μια εβδομάδα σχεδόν πριν την πτώση της Αθήνας στους Γερμανούς, η κυβέρνηση Εμμανουήλ Τσουδερού η οποία ανέλαβε μετά την Κυβέρνηση του αυτόχειρα πρωθυπουργού Κορυζή και ο τότε Βασιλιάς Γεώργιος, μετακινήθηκαν από την Αθήνα στην Κρήτη, ενώ ένα μήνα αργότερα, στις 24 Μαΐου, με την απώλεια και της Κρήτης, μετέβησαν στην Αίγυπτο.

[12] Το Φεβρουάριο του 1942 οι κατοχικές αρχές, αντιλήφθηκαν τη δράση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου ως επί κεφαλής - ιδρυτού της αντιστασιακής ομάδας ΠΕΑΝ (Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων) στη χώρα μας και προσπάθησαν να τον συλλάβουν, ενώ τον καταδίκασαν ερήμην σε θάνατο, με απόφαση ιταλικού στρατοδικείου. Στις 31 Μαρτίου 1942, διέφυγε μυστικά, μαζί με τη σύζυγό του Θεανώ Πουλικάκου στην Ερυθραία της Μικράς Ασίας, από όπου μετέβη στην έδρα της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης, στο Κάιρο. Εκεί διορίστηκε Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εθνικής Αμύνης, της Κυβέρνησης Τσουδερού.

[13] Πρόκειται για τον πατέρα της μετέπειτα πολιτικού και καθηγήτριας Πανεπιστημίου Κέλλυς Μπουρδάρα.

[14] Ο Συνταγματάρχης Τσιγάντες Χριστόδουλος, απόφοιτος της ΣΣΕ τάξεως 1916 και ο αδελφός του Ιωάννης τάξεως 1920, ήταν ομογενείς που γεννήθηκαν στην Τούλτσα [σημερινή Τουλτσέα] της Ρουμανίας και ήλθαν εθελοντές στην Ελλάδα για τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Ήταν απόφοιτος της Γαλλικής Σχολής Πολέμου, ομιλούσε 5 γλώσσες, ανήκε στους Δημοκρατικούς Αξκούς, συμμετείχε στο Βενιζελικό κίνημα του 1935 ενέργεια για την οποία καταδικάσθηκε σε ισόβια και καθαιρέθηκε. Του δόθηκε αμνηστία της ποινής του μετά την παλινόρθωση, αλλά όχι της καθαίρεσής του. Διέθετε πνεύμα ευρύ και σύγχρονο για την εποχή του. 

Χαρακτηριζόταν από την σταθερότητα χαρακτήρα, αλλά και ευελιξία με διπλωματικές ικανότητες όπου απαιτείτο, ενώ φαίνεται να ήταν ειδικός, κατάλληλος και μοναδικός δια τον Ιερό Λόχο. Από το έτος 1940 μέχρι το 1941, υπηρέτησε στη Λεγεώνα των Ξένων στη Λιβύη και την Ερυθραία. Μετά την αυθόρμητη παρουσίασή του στην ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση, στο Κάιρο (1941), του δόθηκε από τον τότε βασιλιά αμνηστία της καθαίρεσης, ενώ ταυτόχρονα ανακλήθηκε με τον τελευταίο βαθμό που κατείχε, στις τάξεις του ελληνικού στρατού, αναλαμβάνοντας την ηγεσία του Ιερού Λόχου (1942)

[15] Συμμαθητής του Σχη Χριστόδουλου Τσιγάντε και αρχηγός της τάξεως 1916, της ΣΣΕ

[16] Καμπρίτ (Qabrit) Πόλη ανατολικά της Αλεξάνδρειας και Βως Καΐρου, στην ανατολική πλευρά του Νείλου ποτ. 

[17] Λόρδος Τζώρτζ Τζέλικο (George Jellicoe 1918-2005) Έφεδρος Βρετανός Ταγματάρχης, πρώην υπουργός της βρετανικής κυβέρνησης του Χιθ, πρόεδρος της συντηρητικής πτέρυγας της Βουλής των Λόρδων, ο οποίος είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του, τον ναύαρχο νικητή της Γιουτλάνδης (Α΄ Π.Π.), τον τίτλο του Earl. 

[18] H εκπαίδευση περιλάμβανε αντικείμενα Ανορθόδοξου Πολέμου, Εκπαίδευση Αλεξιπτωτιστή, Εκπαίδευση στα Πλωτά Μέσα, τον Ναρκοπόλεμο, Εχθρικό Οπλισμό, την Μηχανοδήγηση κ.λ.π. 

[19] Την 13η Νοεμβρίου 1942, ομάδα από 8 Ιερολοχίτες (Αλεξανδρής, Ματθαίου, Καραβίτης, Καζακόπουλος, Μπουρδάκος, Ρήγας, Παπαδόπουλος και Τριανταφύλλου) μετείχαν σε Κ/Δ επιχειρήσεις στην έρημο της Λιβύης, μαζί με τμήματα των SAS. Στις 04 Δεκ 1942 τμήμα με 60 ιερολοχίτες, υπό την Δκση του Ανχη Φραδέλλου μεταφέρεται στην Βεγγάζη με τορπιλακάτους, προκειμένου να αποκόψει την υποχώρηση του Ρόμελ στο Στενό του κόλπου Σύρτης και Ελ Αγκέϊλα. Η επιχείρηση ματαιώθηκε λόγω προώρου συμπτύξεως του Ρόμελ (συμμετείχε και ο τότε Ανθστής Κόρκας Κωνσταντίνος).

[20] Ταυτόχρονα αποστέλλεται στην Βυρηττό τμήμα 40 Ανδρών για εκπαίδευση στα πλωτά μέσα. Ο Ιερός Λόχος που προωθήθηκε προς την Τυνησία, διέθετε 35 εξοπλισμένα οχήματα τύπου jeep αμερικανικής κατασκευής.

[21] H γραμμή Μάρεθ (Mareth Line), ήταν μια οχυρωμένη τοποθεσία κοντά στην ομώνυμη πόλη, που κατασκευάσθηκε αρχικά από τους Γάλλους στην Νότια Τυνησία, λίγο πριν τον Β΄ ΠΠ, για άμυνα εναντίον των Ιταλικών δυνάμεων που εξορμούσαν από την Λιβύη (αποικίας της τότε φασιστικής Ιταλίας). Μετά την κατάληψη της Τυνησίας από τον άξονα (Επιχείρηση «Πυρσός»), χρησιμοποιήθηκε και για άμυνα εναντίον των συμμάχων.

[22]Την ίδια περίοδο και συγκεκριμένα την 14η Ιανουαρίου 1943, έπε σε ηρωικά μαχόμενος στην Αθήνα, ο αδελφός του Δκτή του Ιερού Λόχου, Γιάννης Τσιγάντες, αρχηγός της Τάξεως 1920 και της Μυστικής Οργάνωσης «ΜΙΔΑΣ 614». Η οργάνωση «ΜΙΔΑΣ 614» δημιουργήθηκε στην Ελλάδα της κατοχής, με προτροπή και κατεύθυνση του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. 

Προς τούτο απεστάλη στη χώρα μας από την Μέση Ανατολή ως επικεφαλής ειδικής ομάδας για οργάνωση της αντίστασης στη χώρα μας, ο Ιωάννης Τσιγάντες, στην οποία συμμετείχαν ανθυπολοχαγός Φώτης Μανωλόπουλος, ο ανθυπασπιστής Δημ. Γυφτόπουλος, ο ανθυπασπιστής Σπύρος Κώτσης, ο σμηνίτης ασυρματιστής Κωνσταντίνος Ρούσος και ο σμηνίτης ασυρματιστής Ιωάννης Μωραΐτης (http://tolmwnnika.blogspot.gr/2014/01/614.html).

[23] Jacques Philippe Leclerc, (1902-1947): Γάλλος Στρατηγός γνωστός για την φήμη του από τις επιχειρήσεις στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής και την είσοδό του ως απελευθερωτή του Παρισιού (http://www.britannica.com/EBchecked/topic/334366/Jacques-Philippe-Leclerc).

[24] Πρόκειται για την μικρή πόλη Nalut (μερικές φορές Lalut) που βρίσκεται περίπου στα μισά της διαδρομής μεταξύ Τρίπολης και Γκανταμές, στο δυτικό άκρο του ορεινού όγκου Nafusa (http://en.wikipedia.org/wiki/Nalut)

[25] Πρόκειται για περιοχή κοντά στο σημερινό Ksar Ghilane (ή Ksar Rhicane) που είναι μια όαση της νότιας Τυνησίας και μία από τις πύλες της ερήμου Σαχάρας. Ένα χιλιόμετρο ανατολικά, βρίσκεται επιτύμβια στήλη αναφερόμενη στον Στγό Leclerc, η επιγραφή της οποίας θυμίζει τις μάχες στην περιοχή (1943) και το πέρασμα των Γάλλων της δύναμης L (Ksar: Κάστρο)

[26] Gabes: Η Γκαμπές είναι πόλη και λιμάνι της Τυνησίας, που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, στον μυχό του ομώνυμου κόλπου.

[27] Η 2α Ν/Ζ Μεραρχία ήταν η δύναμη εμπροσθοφυλακής της 8ης Στρατιάς του Μοντγκόμερι

[28] Η πόλης Σούς (Sous) είναι η τρίτη μεγαλύτερή πόλη της Τυνησίας και ένα από τα εμπορικότερα λιμάνια της Μεσογείου. Η Σφαξ, ή Σαφάκις, είναι πόλη και λιμένας της Τυνησίας, η δεύτερη σε πληθυσμό της χώρας και πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού

[29] Η τοποθεσία καλύπτει ουσιαστικά την αρχαία Καρχηδόνα. Την αρχαία αυτή πόλη κατέλαβε το έτος 533 μ.χ. ο Στρατηγός του Ιουστινιανού Βελισάριος.

[30] Πρόκειται για 8 Ιερολοχίτες με επικεφαλής τον τότε Λγό Ρομπότη και Ανθλγό Θερμιώτη

[31] SAS (Special Air Service) SBS (Special Boat Service)  και LRDG (Long Range Desert Group)

[32] Τελικά οι σύμμαχοι αφού προώθησαν παραπλανητικές πληροφορίες για δήθεν επικείμενη απόβαση στην Ελλάδα (Επιχείρηση Κιμάς), προκειμένου να παραπλανηθεί ο εχθρός, την 10η Ιούλιου του 1943, διενήργησαν αποβατική ενέργεια στην Σικελία.

[33] Την Ν30/31 Οκτ 1943, διακόσιοι δύο (202) Ιερολοχίτες πραγματοποίησαν πολεμικό άλμα στην περιοχή Βλαμαρής Σάμου, συμπεριλαμβανομένου του τότε Ανθστή τότε Κόρκα Κωνσταντίνου, αλλά

και Σχη Τσιγάντε που ήταν ανεκπαίδευτος ως αλεξιπτωτιστής. Άλλοι 114 Ιερολοχίτες αποβιβάσθηκαν με πλοία.

[34] Ο τότε Άγγλος τοπικός διοικητής ταξίαρχος Τίνλευ έχοντας αντιρρήσεις, εισηγήθηκε αρμοδίως και το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Έτσι στάλθηκε συμβολικά ομάδα 6 Ιερολοχιτών υπό τον υπολοχαγό Ζαχαράκη Μανώλη και μέλη τους ανθυπολοχαγούς Μπίσια και Δημητριάδη τον ενωμοτάρχη Μίχο, τον λοχία Αδάμ και τον στρατιώτη Μουρμούρη  (Εφημερίδα των Ειδικών Δυνάμεων)

[35] Στις 17 Σεπ 1944 ο Ι. Λ. ονομάστηκε Ιερό Σύνταγμα.GSR ( Greek Sacred Regiment).

[36] Η μάχη του Στάλινγκραντ διεξήχθη από τις 17 Ιουλίου 1942 μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου 1943, ενώ μετά την μάχη και συντριβή των Γερμανών στο Κουρσκ (4-17 Ιουλ 1943), άρχισε η πλήρης εξέλιξη της αντεπίθεσης του Κόκκινου Στρατού.

[37] Μία ορεινή Μεραρχία στα Ιωάννινα, μία γραμμών συγκοινωνιών στη Θεσσαλονίκη, ανά μία Μερ/χία ΠΖ με έδρα στη Λάρισα, Αγρίνιο (104), Πειραιά(111), Πελοπόννησο (117), Μία ΤΘ Μεραρχία στη Πελοπόννησο, την 22 Αερομεταφερόμενη Μεραρχία στην Κρήτη και την 999 Μεραρχία ΠΖ με έδρα τη Ρόδο.

[38] Του τότε Ανθλγού ΚΔ Κόρκα Κωνσταντίνου

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (Ενδεικτική)

ΒΛΑΧΟΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ: Ιερός Λόχος 1942-1945 Αθήνα 2006 (Ελεύθερη Σκέψη)

ΜΑΝΕΤΑΣ Ι. Αντγος ε.α.: Ιερός Λόχος 1942-1945 - Αθήνα, Εκδόσεις Λογοθέτης 1996

ΜΠΕΡΔΕΚΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Υπτγος ε.α.: Αναμνήσεις ενός Ευέλπιδος του 1940 Εκδόσεις ΓΕΣ/ΤΥΕΣ, Αθήνα 2007

ΣΑΜΑΡΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛ: Λέρος η Μάλτα του Αιγαίου Έκδοση Ε.Ο. Λέρου, Λέρος 2001

ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Σ. ΧΡΗΣΤΟΣ Αντγος ε.α.: 1828 -1998 Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων Έκδοση ΓΕΣ/7οΕΓ Αθήνα 1998.

ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Αντγος ε.α.-ΠΕΡΙΣΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Υπτγος ε.α.-ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Υπτγος ε.α.: Ο Ελληνικός Στρατός στη Μέση Ανατολή (1941-1945) (Ελ Αλαμέιν-Ρίμινι-Αιγαίο). Αθήνα 1995, εκδ. ΓΕΣ/ ΔΙΣ.

ΓΕΣ/ ΔΙΣ: Η Μάχη της Κρήτης, Αθήνα 1982.