Το σαμποτάζ στη γέφυρα Ασωπού

Πηγή

22 Νοεμβρίου ! Ημέρα της εθνικής αντίστασης! Κάθε χρόνο συνηθίζεται να μνημονεύεται αυτή τη μέρα, η επιχείρηση "Χάρλινγκ" , δηλαδή  η καταστροφή της γέφυρας του Γοργοποτάμου, στις 25 Νοεμβρίου του 1942.

Και αυτό γιατί ήταν η μοναδική φορά που ανταρτικά σώματα, αντίπαλης ιδεολογίας, ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ, συνεργάστηκαν μεταξύ τους, (με συνδετικό κρίκο  Βρετανούς κομάντος) για να εκτελέσουν από κοινού το μεγάλο αυτό εγχείρημα! Όπως έγραψε αργότερα σε βιβλίο του  ο Κρις Γουντχάουζ, ένας από τους τότε Βρετανούς σαμποτέρ : 

"Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν μία κοινὴ ἐπιχείρηση, ποὺ ἲσως ποτὲ δὲν θὰ γινόταν ἂν δὲν ἦταν ὁ Ζέρβας καὶ δὲν θὰ σημείωνε ἐπιτυχία ἂν δὲν ἦταν ὁ Ἂρης Βελουχιώτης…"

Ο Ζέρβας σέρνει τον χορό και ακολουθεί ο Βελουχιώτης, γιορτάζοντας την καταστροφή της γέφυρας Γοργοποτάμου. (Πηγή)

Το πρώτο και τελευταίο ενωτικό πατριωτικό σαμποτάζ κατά των κατακτητών! Μετά άρχισε (ως συνήθως) πάλι η "πατριωτική" πολιτικο-ιδεολογική φαγωμάρα, που κατέληξε στα γνωστά αποτελέσματα.

Υπήρξε όμως και η καταστροφή μιας ακόμη γέφυρας της ίδιας σιδηροδρομικής γραμμής, της γέφυρας του Ασωπού, που έγινε αποκλειστικά από τους Βρετανούς. Η καταστροφή έγινε μερικούς μήνες μετά, τον Ιούνιο του 1942, για να ολοκληρώσει τη μεγάλη ζημιά και να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο το ρεύμα διοικητικής μέριμνας των Γερμανών μέσα στην Ελλάδα με τρένο. 

Γι' αυτήν την επιχείρηση, γράφει επίσης ένας άλλος Βρετανός. Θα έλεγα αυτός, τον οποίο αντικατάστησε ο Κρις Γουντχάουζ, στα καθήκοντα του αξιωματικού συνδέσμου με τους Έλληνες αντάρτες. Ο αντισυνταγματάρχης Μηχανικού, Έντι Μάγιερς! Αντικαταστάθηκε γιατί όπως λέγεται,  έδειξε εύνοια περισσότερο στον ΕΛΑΣ, απ' ό,τι στα άλλα ανταρτικά σώματα.

Ο Μάγιερς, έγραψε κι' αυτός ένα δικό του βιβλίο, με τον τίτλο: "Η ελληνική περιπλοκή", αναφερόμενος στις προσωπικές του εμπειρίες, με την ελληνική αντίσταση. Στον πρόλογο του βιβλίου του γράφει κάτι πολύ χαρακτηριστικό, αναφερόμενος στον ελληνικό λαό: 

"Το βιβλίο δημοσιεύεται εν μέρει γιατί μπορεί να περιέχει στοιχεία που να συμβάλλουν στην ιστορική τοποθέτηση των γεγονότων και εν μέρει για ν” αποτίσει, καθυστερημένα έστω, φόρο τιμής στους ανθρώπους που εργάστηκαν κάτω από τις διαταγές μου και σε πολλούς ιπποτικούς Έλληνες αντάρτες της ελληνικής Αντίστασης. Κυρίως όμως δημοσιεύεται για ν” αποτίσει φόρο τιμής στους άλλους, τους μεγαλύτερους ίσως, ήρωες της ελληνικής Αντίστασης: τον άοπλο λαό των βουνών· το λαό που άντεξε στην φοβερή τρομοκρατία των αντιποίνων του εχθρού, το λαό που δεν έβγαλε προδότες, το λαό που ανάμεσά του κινούμαστε πάντα ελεύθερα και που μας προμήθευε με τροφή, στέγη, οδηγούς και πληροφορίες για τον εχθρό. Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ ότι χωρίς την υποστήριξη αυτού του λαού, χωρίς το σχεδόν απίστευτο ψυχικό του σθένος, δεν θα μπορούσε να υπάρξει αποφασιστική Αντίσταση."

Γέφυρα Ασωπού (Πηγή)

Γράφει λοιπόν ο Μάγιερς για τη γέφυρα Ασωπού:

"Προς το τέλος του Γενάρη, είχαμε μάθει ότι τα τραίνα περνούσαν πάλι από τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Κατασκευάζοντας, βιαστικά, ξύλινα «φατνώματα», οι Ιταλοί κατάφεραν να βάλουν πάλι σε λειτουργία τη γέφυρα έξι βδομάδες μετά την ανατίναξή της.

Είχαμε λυπηθεί πολύ μαθαίνοντας ότι ο εχθρός είχε συλλάβει δεκατρείς αθώους Έλληνες από τη Λαμία, τους οποίους οδήγησε στη γέφυρα και τους εξετέλεσε, λίγες μόνο μέρες μετά την επίθεσή μας της 25ης Νοεμβρίου. Και δεν ήταν μόνο αυτό. Οι Ιταλοί είχαν συλλάβει και τον Κώστα Πιστόλη, τον δάσκαλο από τη Λαμία, που μας είχε φανεί τόσο χρήσιμος με τις πολύτιμες πληροφορίες που είχε μαζέψει για την αμυντική κατάσταση του εχθρού γύρω απ” τη γέφυρα. Ποτέ δεν ανακάλυψα αν τον είχαν προδώσει, αν είχε προδοθεί από την ίδια την απομάκρυνσή του από τη Λαμία ή αν είχε παραδοθεί μονάχος του για να σώσει τη ζωή των αθώων Ελλήνων. Πάντως, ενώ βρισκόταν στα χέρια της Γκεστάπο στην Αθήνα, είχε προφανώς ομολογήσει την ενοχή του, γιατί, παρά την προσωπική παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, είχε εκτελεσθεί. Άφησε μια χήρα και δυο παιδιά για τους οποίους άκουσα λίγο μετά το τέλος του πολέμου και στους οποίους — χαίρομαι που το λέω — κανονίστηκε να δοθεί κάποια βοήθεια.

Μ” αυτό τον τρόπο πέθαναν πολλοί γενναίοι Έλληνες που υπηρετούσαν την πατρίδα τους και την Συμμαχική υπόθεση. Ήταν μια τραγική συνέπεια της Αντίστασης. Αλλά πριν να καταδικάσει κανείς τον ανταρτοπόλεμο για τα εχθρικά αντίποινα που προκαλούσε, θα πρέπει να λάβει υπόψη του την υλική και ηθική συνεισφορά του προς τη νίκη και να σκεφθεί ακόμα ότι ο πόλεμος, αναπόφευκτα, δεν κάνει διάκριση ανάμεσα σε πολίτες και στρατιώτες. Το μακελειό που προκάλεσαν οι βάρβαροι βομβαρδισμοί του Γκαίρινγκ στον άμαχο πληθυσμό της χώρας μας, έχει το αντίστοιχό του στα εν ψυχρώ αιματηρά αντίποινα που υπέστησαν οι αθώοι κάτοικοι των καταχτημένων χωρών, εξαιτίας της γενναίας Αντίστασής τους προς τον Άξονα. Και τα δυο ήταν τρομερά, αλλά και τα δυο αποτελούσαν μέρος του τιμήματος για την τελική νίκη.

Στα μέσα του Φλεβάρη, άκουσα ότι οι Γερμανοί έπαιρναν σιγά – σιγά στα χέρια τους τη φρούρηση των γεφυρών από τους Ιταλούς. Σκεφτόμουν πως θάπρεπε να καταστρέψουμε μια ακόμα από τις μεγάλες γέφυρες της Ανατολικής Ρούμελης, όσο ακόμα φυλάγονταν από δευτέρας κατηγορίας Ιταλούς, γιατί ήξερα πως όταν θα τις αναλάβαιναν οι Γερμανοί, οι πιθανότητες επιτυχίας θα ήταν πολύ λιγότερες για μας. Το Κάιρο είχε επιδοκιμάσει την ιδέα και πριν ακόμα λάβουμε τις νέες οδηγίες για το συνδυασμένο σαμποτάζ του καλοκαιριού, ο Άρθουρ Έντμοντς είχε προσφερθεί να κάμει το εγχείρημα με τη βοήθεια των ανταρτών του Άρη. Ο στόχος που διαλέξαμε ήταν η γέφυρα του Ασωπού."

Την πολύ ενδιαφέρουσα συνέχεια, μπορείτε να την διαβάσετε ΕΔΩ.

Επίσης ένας Γερμανός ασχολήθηκε με την ιστορία της καταστροφής και της ανακατασκευής της γέφυρας Ασωπού τότε, ο Χέρμαν Φρανκ Μάγερ. Αξίζει να διαβαστεί το άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στο γερμανικό περιοδικό "THETIS" το 1997. Διαβάστε το ΕΔΩ

Ανιχνευτής