Το Συντονιστικό Κέντρο Ειδικών Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ

Εχθές στη βουλή συζητήθηκε η κύρωση του μνημόνιου κατανόησης (Memorandum of Understanding) που προσυπέγραψε η χώρα μας μαζί με τα άλλα μέλη της συμμαχίας σχετικά με την λειτουργία του Συντονιστικού Κέντρου Ειδικών Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ (NATO Special Operations Coordination Centre, NSCC).   

Είναι μια  προσπάθεια που ξεκίνησε από το 2006 με την "Πρωτοβουλία Μετασχηματισμού των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ" (NATO SOF Transformation Initiative, NSTI). H δημιουργία αυτού του Συντονιστικού Κέντρου με την  μικρή συμμετοχή της χώρας μας (2 αξιωματικοί, 1 υπαξιωματικός) που αποτελεί το 2,7% στο σύνολο των 150 περίπου θέσεων  του επιτελείου, αποσκοπεί στο "συμμάζεμα" των ειδικών δυνάμεων όλων των χωρών -μελών για την επίτευξη αποδεκτών από όλους επιχειρησιακών προδιαγραφών, ικανοτήτων και ετοιμοτήτων. 

Όχι ότι αυτό δεν υπήρχε σε όλες τις χώρες , αλλά περισσότερο ήταν προσανατολισμένες στην επίτευξη εθνικών επιδιώξεων παρά ..νατοϊκών! Τα πολεμικά μέτωπα της τελευταίας δεκαετίας, που ακολούθησαν   την παγκόσμια ανακατάταξη δυνάμεων πάσης φύσεως, την εμφάνιση  της παγκοσμιοποίησης και  των  ασύμμετρων απειλών και την απορρέουσα, ένεκα τούτου, εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε περιοχές επιχειρήσεων που δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί μέχρι και το τέλος του περασμένου αιώνα, έφεραν στο προσκήνιο την χρησιμότητα των ειδικών δυνάμεων για την αντιμετώπιση των νεοεμφανιζόμενων απειλών.

Φάνηκε το "κενό" συντονισμού στο χώρο των ειδικών δυνάμεων στα πλαίσια του ΝΑΤΟ από την 10ετία του '90 (Βοσνία-Κόσοβο) Μέχρι τότε και πριν την κατάρρευση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, όλα ήταν τακτοποιημένα, αφού η "απειλή", ήταν μία και μοναδική. Πολλές χώρες αρχικά, ίσως ηθελημένα, απέφευγαν την μεγάλη εμπλοκή των ειδικών δυνάμεών τους σε νατοϊκές υποχρεώσεις. Το θέατρο επιχειρήσεων του Ιράκ αλλά και του Αφγανιστάν που κόστισε πολύ όχι μόνο σε άψυχο αλλά και έμψυχο "υλικό",  ώθησε τους "μεγάλους"  να ξανασκεφτούν το θέμα και ν' αναζητήσουν το μοίρασμα του "φορτίου" με συμμάχους.

Ειδικές δυνάμεις ομοιογενώς εκπαιδευμένες, με κοινό δόγμα και ίδιες ή παρόμοιες επιχειρησιακές δυνατότητες, έστω και αν είναι πολυεθνικές, μπορούν να συνεργαστούν σωστά και ν΄ αποδώσουν το απαιτούμενο έργο προς όφελος της συμμαχίας. Αυτή είναι η επιδίωξη. Σε τι ωφελούνται οι χώρες-μέλη; Μοιράζονται τις γνώσεις, την νέα τεχνολογία και συμμετέχουν στις εξελίξεις που σημειώνονται στο χώρο των ειδικών δυνάμεων. Βασικά δεν απομονώνονται και δεν απαξιώνονται. Eιδικά με το σύστημα ενιαίων κέντρων εκπαίδευσης ειδικών δυνάμεων, όποιος προσφέρει χώρους και εγκαταστάσεις, ενισχύεται μέσα απ'τη συμμαχία σε υποδομές και εξοπλισμό.

Από την άλλη πλευρά, στο εθνικό πλαίσιο, οπωσδήποτε έχει προτεραιότητα το εθνικό συμφέρον και όλα πάνε καλά, αν αυτό συμπίπτει με το συμφέρον της συμμαχίας. Όταν όμως υπάρχει δίλημμα, γιατί θέσεις ή τάσεις της συμμαχίας, θίγουν εθνικά συμφέροντα, τότε υπάρχει πρόβλημα και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατάλληλο διπλωματικό τρόπο. Άλλωστε γι' αυτό υπάρχει η εθνική αντιπροσωπεία στα θεσμικά όργανα της συμμαχίας, πολιτική και στρατιωτική. Για να διαβλέπει έγκαιρα, δυνητικά προβλήματα και να τα αντιμετωπίζει. Το ότι η χώρα μας είναι μέλος της συμμαχίας, σημαίνει ότι αυτό εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα, προς το παρόν τουλάχιστον. Δεν θα εξετάσω όμως εδώ την σκοπιμότητα ύπαρξης αυτής της συμμαχίας ή όχι. Είναι θέμα που ξεφεύγει από το χώρο των ειδικών δυνάμεων και δεν θα επεκταθώ.

Η διάθεση και η χρήση  των ειδικών δυνάμεων στα πλαίσια της συμμαχίας είναι ένα αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής. Κατ' αρχήν σύμφωνα με τα νατοϊκά  ισχύοντα, οι χώρες -μέλη δηλώνουν σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα τις δυνάμεις που προσφέρουν σε περίπτωση κρίσεως-πολέμου και κατά τις συσκέψεις για την οργάνωση συγκεκριμένης Δύναμης Επιχειρήσεων καθορίζουν επακριβώς τις εθνικές τους μονάδες που δεσμεύονται. Το ίδιο προφανώς συμβαίνει για τη διάθεση των μονάδων ειδικών δυνάμεων ή ειδικών επιχειρήσεων. Άρα πρέπει όλοι να σκεφτούν προσεκτικά ποιές μονάδες ειδικών επιχειρήσεων θα δηλώσουν.

Στη συνέχεια υπάρχει δέσμευση ως προς την επιχειρησιακή ετοιμότητα και την μαχητική ικανότητα. Οι μονάδες αυτές θα πρέπει να έχουν οργάνωση, εκπαίδευση και εξοπλισμό σύμφωνα με τις προδιαγραφές που θέτει το ΝΑΤΟ και γι' αυτό θα αξιολογούνται από ειδικές συμμαχικές επιτροπές. Αυτό σημαίνει προμήθεια του όποιου εξοπλισμού κρίνεται απαραίτητος για την επίτευξη των συμμαχικών προδιαγραφών. Ένα άλλο που θα πρέπει να ξεκαθαρίζεται από την αρχή, είναι αν μια χώρα έχει αποφασίσει να είναι "παίκτης" ή "θεατής"! "Μετράει" διαφορετικά στην κάθε περίπτωση η συμμετοχή και βέβαια διαμορφώνεται ανάλογα το "ειδικό βάρος".

Πιο απλά για τη χώρα μας καλή είναι η συμμαχία και η συμμετοχή σ' αυτήν, αλλά χρειάζεται περίσκεψη και σωστή εκτίμηση  για την όποια εμπλοκή ειδικών δυνάμεων σε επιχειρήσεις. Σκεπτόμαστε πρώτα ελληνικά και μετά συμμαχικά και δεν εξυπηρετούμε ξένα συμφέροντα, ούτε εκθέτουμε το προσωπικό μας σε ανούσιους κινδύνους, αν δεν υπάρχει η επιβεβαιωμένη εθνική σκοπιμότητα. Δεν είμαστε και ούτε θα πρέπει να γίνουμε "δεξαμενή" αναπλήρωσης απωλειών άλλων. 

Υπάρχουν και άλλες φωνές και απόψεις που νομίζω ότι καλόν είναι να τις ακούει όποιος ενδιαφέρεται, για να έχει σφαιρική άποψη. Αλλά "αυτοί που έχουν τα γένια, έχουν και τα κτένια" όπως λέει  παροιμία. Είμαι βέβαιος ότι οι υπεύθυνοι χειριστές για το θέμα, ξέρουν τι κάνουν. Ας τους αφήσουμε λοιπόν να κάνουν τη δουλειά τους. 

Ανιχνευτής