Ο εγκλωβισμός

Ο εγκλωβισμός είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος καταστροφής ανταρτών, με την προϋπόθεση υπάρξεως επαρκών δυνάμεων, τόσο για τον επιτυχή αποκλεισμό και έλεγχο της περιοχής, στην οποία θα διεξαχθεί η επιχείρηση, όσο και για την καταστροφή των ανταρτών που βρίσκονται μέσα σ' αυτή. Ο εγκλωβισμός περιλαμβάνει τρεις φάσεις: 

Προπαρασκευή και κίνηση για κατάληψη της γραμμής εγκλωβισμού, με μυστικότητα για την επίτευξη του αιφνιδιασμού, ώστε να μη γίνει γνωστή η ενέργεια από τους αντάρτες και αρχίζουν να διαρρέουν, πριν από την ολοκλήρωση της κύκλωσης. 

Καταστροφή των εγκλωβισμένων ανταρτών, με αποστολή ισχυρών περιπόλων για αναγνώριση εντοπισμό ανταρτικών τμημάτων που επιχειρούν διαφυγή και εξουδετέρωσή τους., σε συνδυασμό με πυρά υποστηρίξεως πυροβολικού και αεροπορίας. Η περιοχή σταδιακά περισφίγγεται σε διαδοχικές προμελετημένες εδαφικές γραμμές. Η κυκλωμένη περιοχή μοιράζεται σε μικρότερα τμήματα και κάθε τμήμα αναλαμβάνεται από ισχυρό επιθετικό συγκρότημα για εκκαθάριση. 

Εκκαθάριση της περιοχής μετά την καταστροφή του όγκου των ανταρτικών δυνάμεων με εξονυχιστικό "κτένισμα" κάθε πιθανού σημείου απόκρυψης, ακόμη και του πιο απρόσιτου. 

Η παραπάνω ενέργεια σε κατοικημένες περιοχές, παρουσιάζει ιδιαιτερότητα, διότι υπάρχει άμαχος πληθυσμός που τον εκμεταλλεύονται οι αντάρτες είτε για παροχή βοήθειας και δημιουργία καθολικής αντίδρασης, αν είναι συμπαθούντες προς αυτούς, είτε με την ομηρία αντιδρώντων ή σημαινόντων προσώπων, για ώθηση των επιτιθεμένων σε πράξεις βίας, που θα προκαλέσουν αγανάκτηση στον πληθυσμό, με συνέπεια την προσχώρηση μεγάλου μέρους στους αντάρτες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στο υφιστάμενο αποχετευτικό δίκτυο υπονόμων.

Στην παραπάνω περίπτωση, μετά την επιτυχή απομόνωση και κύκλωση της περιοχής, ακολουθεί με κάθε μέσο ανακοίνωση της επικείμενης προσβολής της περιοχής, ώστε αυτοί που δεν είναι προσκείμενοι στους αντάρτες ή είναι αναποφάσιστοι, να επιδιώξουν να παραδοθούν παρά να σκοτωθούν, δημιουργώντας έτσι αναστάτωση και διάσπαση της συνεκτικότητας των ανταρτών.

Επιπλέον διατηρείται μία ισχυρή ταχυκίνητη και κατά προτίμηση αεροκίνητη εφεδρεία, που μπορεί να μεταφερθεί εύκολα σε οποιοδήποτε σημείο απαιτηθεί, ώστε να αποφευχθεί τοπική υπεροχή ανταρτών. Η κύρια αποστολή τους πρέπει πάντα να είναι η απαγόρευση της διαφυγής των ανταρτών.

Όλα τα παραπάνω συνέβησαν τον Φεβρουάριο του 2010 στην επαρχία Χελμάντ του Αφγανιστάν, κατά την επιχείρηση "Moshtarak" (στην γλώσσα Ντάρι: "Μαζί") που εκτελέσθηκε από τις συμμαχικές και Αφγανικές δυνάμεις, για την κατάληψη της πόλης Μάρζα (Marjah) που αποτελούσε προπύργιο των Ταλιμπάν και κέντρο διακινήσεως οπίου. Χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 15.000 στρατιώτες στην επιχείρηση.

Η Μάρζα βρίσκεται στο νότιο τμήμα της περιοχής Ναντ Άλι, μίας επίπεδης έκτασης με αγρούς, που διασχίζεται από πολλά κανάλια γεμάτα με τα νερά του ποταμού Χελμάντ και με διασκορπισμένους πλινθόκτιστους με λάσπη, οικισμούς. Είναι περίπου 40 χλμ νοτιοδυτικά της Λάσκαρ Γκα, πρωτεύουσας της επαρχίας Χελμάντ. Ο πληθυσμός της Μάρζα μαζί με τους περιβάλλοντες οικισμούς εκτιμάται σε 50.000 κατοίκους, ενώ σε όλη την επαρχία ζουν περίπου 600.000 κάτοικοι

Η Μάρζα είχε γίνει, μετά τις επιχειρήσεις των Αμερικανών πεζοναυτών το 2008 και το 2009 στην νοτιότερη περιοχή του Γκαρμσέρ, όπου καταδιώχθηκαν οι ανταρτικές δυνάμεις, το κέντρο διοικήσεως και ελέγχου των Ταλιμπάν. Εγκαταστάθηκαν διοικητές ανταρτών και διαχειριστές επεξεργασίας και διακίνησης ναρκωτικών. Η περιοχή με τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει, είναι εύκολη για άμυνα, δύσκολη σε επιθετικές ενέργειες και ο πληθυσμός, που στο πλείστο ασχολείται με την καλλιέργεια του οπίου, είχε από ανάγκη, πολύ καλές σχέσεις με τους αντάρτες και τους διακινητές ναρκωτικών, αφού εξασφάλιζε το εισόδημά του. Οι κυβερνητικές αρχές, αστυνομία και στρατός δεν είχαν την δυνατότητα να αποτρέψουν και να εμποδίσουν την διείσδυση και εγκατάσταση των ανταρτικών δυνάμεων και αποχώρησαν ή διαλύθηκαν.

Οι αντάρτες, για να διαφυλάξουν την περιοχή τους, οργάνωσαν τα μέτρα ασφαλείας, με εγκατάσταση παρατηρητηρίων για έγκαιρη προειδοποίηση (ΠΚΠ), έφτιαξαν πρόχειρα οχυρωματικά έργα για εγγύς αμυντική εγκατάσταση, παγίδευσαν και ναρκοθέτησαν με αυτοσχέδια μέσα όλα τα δρομολόγια εισόδου, εγκατέστησαν οδοφράγματα και επιτηρούσαν με κινητά αποσπάσματα την ύπαιθρο. Για να γίνει αντιληπτό το κέρδος που απεκόμιζαν οι αντάρτες, αρκεί ν' αναφερθεί ότι από κάθε "βιοτεχνία" επεξεργασίας ναρκωτικών, λάμβαναν σαν φόρο 1200$ τον μήνα. Αν υπολογίσετε 187 τέτοιες εγκαταστάσεις, έβγαζαν συνολικά μόνο από τη Μάρζα, 200.000$ μηνιαία και μόνο από αυτό! Έβγαζαν περισσότερα με την επιβολή και άλλων "ειδικών φόρων" που επέβαλε η σκιώδης κυβέρνηση που είχαν εγκαταστήσει.

Η δημόσια ανακοίνωση για επικείμενες επιχειρήσεις ξεκίνησε από τις αρχές Φεβρουαρίου του 2010. Την ίδια πρακτική ακολούθησαν και οι Πακιστανικές αρχές. Ο σκοπός της τόσο πρόωρης ανακοίνωσης, ήταν περισσότερο η ψυχολογική επίδραση στον πληθυσμό. Ήθελαν να παρακινήσουν τους μη συμπαθούντες να αποχωρίσουν, να αποδυναμώσουν τις γραμμές των ανταρτών και να αποφύγουν τις παράπλευρες απώλειες, όταν θα ξεκινούσαν οι επιχειρήσεις. Αυτό ήταν μία πολύ καλή σκέψη, όμως είχε σαν συνέπεια την έγκαιρη προετοιμασία των ανταρτών, οι οποίοι εμπόδισαν τον πληθυσμό να φύγει με καταναγκασμό και ναρκοθετήσεις και παγιδεύσεις δρομολογίων. Ήθελαν τον πληθυσμό σαν "ασπίδα" προστασίας, όταν θα έφθανε η ώρα της αναμέτρησης. Τελικά το 90% του πληθυσμού παρέμεινε στη περιοχή.

Αντάρτες Τάλιμπαν (Φωτ. Αρχείου)

Οι επόμενες ανακοινώσεις που εξέπεμψαν οι Νατοϊκές δυνάμεις προειδοποιούσαν τον κόσμο να μείνει κλεισμένος στα σπίτια του και να φυλάγονται όταν θα ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις. Ενημέρωναν ότι όποια ζημιά συμβεί σε ιδιωτικές περιουσίες εξ αιτίας των στρατιωτικών επιχειρήσεων, θα αποζημιωθεί. Επεδίωκαν την αποφυγή αντίστασης από τον πληθυσμό, για να σώσει τα σπίτια του. Επί πλέον αυστηροί κανόνες εμπλοκής είχαν εκδοθεί, προς τα συμμαχικά στρατεύματα,για την αποφυγή απωλειών προς τους αμάχους. Από πολιτικής πλευράς, η κυβέρνηση Καρζάϊ, απέσπασε την έγκριση της Αφγανικής Γερουσίας, για την διεξαγωγή της επιχείρησης. 

Η πρώτη φάση του εγκλωβισμού άρχισε και αυτή πολύ νωρίς, με εγκατάσταση βρετανικών και αμερικανικών στρατευμάτων σε εδάφη και σημεία τακτικής σημασίας. Παράλληλα ξεκίνησαν οι ειδικές επιχειρήσεις από τις αμερικανικές και βρετανικές ειδικές δυνάμεις με αποστολή τον εντοπισμό,την σύλληψη ή εξουδετέρωση διοικητών Ταλιμπάν που χαρακτηρίσθηκαν στόχοι "υψηλής αξίας". Το αποτέλεσμα ήταν η εξουδετέρωση 50 τέτοιων βαθμοφόρων στις τάξεις των ανταρτών. Στα πλαίσια των ψυχολογικών επιχειρήσεων, με ειδικά βλήματα πυροβολικού, μοιράσθηκαν προκηρύξεις στην τοπική γλώσσα, που περιείχαν ένα κατάλογο ονομάτων, των διοικητών και πολιτικών αρχηγών των Ταλιμπάν, με την επεξήγηση ότι τα συμμαχικά στρατεύματα έρχονται γι΄αυτούς και όλοι οι υπόλοιποι, αν δεν φύγουν, θα σκοτωθούν άδικα. Η κίνηση αυτή είχε μερική επιτυχία. Παρέμειναν όμως κατ' εκτίμηση, πάνω από 1000 αντάρτες μαχητές.

Βρετανοί  στρατιώτες στο Αφγανιστάν (Φωτ. Αρχείου)

Η δεύτερη φάση ξεκίνησε με την είσοδο στην κυκλωμένη περιοχή, ταχυκίνητων δυνάμεων Αμερικανών και Αφγανών, οι μονάδες των δευτέρων, πλαισιωμένων από Αυστραλούς στρατιωτικούς συμβούλους-εκπαιδευτές, τους γνωστούς OMLTs! 

Ισχυρές σε δύναμη περίπολοι, άρχισαν την αναγνώριση και τον εντοπισμό ανταρτών. Μαζικές αεροκινήσεις με ελικόπτερα CHINOOK, συνοδευόμενα από επιθετικά ελικόπτερα, αποβίβαζαν σε αναγνωρισμένες και ασφαλισμένες από ειδικές δυνάμεις, ζώνες προσγειώσεως, Βρετανούς, Αμερικανούς και Αφγανούς στρατιώτες ακόμη και στο εσωτερικό της πόλης. Παράλληλα, μαχητικά αεροσκάφη τακτικής αναγνώρισης, καθώς και μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναγνώρισης, (UAVs), συγκέντρωναν πληροφορίες για τις κινήσεις των Ταλιμπάν, πετώντας πάνω από την περιοχή και μέσω του συστήματος επικοινωνιών, διοχετεύονταν στα μαχόμενα τμήματα.

Μικτή περίπολος Βρετανών και Αφγανών  (Φωτ. Αρχείου)

Για την απρόσκοπτη κίνηση τμημάτων μέσα από τα κανάλια νερού, και για την αποφυγή παγιδεύσεων στα περάσματα που υπήρχαν, μονάδες του Βρετανικού και Αμερικανικού Μηχανικού, εγκατέστησαν πεζοπόρες ελαφριές γέφυρες αλουμινίου. Παράλληλα τμήματα μηχανικού μάχης ,προχωρούσαν στην εξουδετέρωση αυτοσχεδίων εκρηκτικών παγιδεύσεων. Η μάχη στα μέσα Φεβρουαρίου, επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση "νησίδων" αντιστάσεων ανταρτών, γιατί στο μεταξύ, βλέποντας οι αντάρτες τον όγκο των συμμαχικών δυνάμεων άρχισαν να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και να διαφεύγουν, παρά τις περί αντιθέτου, δηλώσεις τους. Οι πιό επικίνδυνοι, υπήρξαν οι ελεύθεροι σκοπευτές οι οποίοι επέφεραν απώλειες σε συμμαχικό προσωπικό.

Βρετανοί στρατιώτες στο Αφγανιστάν (Φωτ. Αρχείου)

Η εξουδετέρωση των κυρίων θυλάκων αντιστάσεως, σήμανε την έναρξη της τρίτης και δυσκολότερης φάσης, αυτής της εκκαθάρισης. Σ' αυτήν, συμμετείχαν κυρίως Αφγανικές στρατιωτικές μονάδες. Κατά την διάρκεια της επιχείρησης, πάνω από 20 στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων και των Αφγανών, έχασαν την ζωή τους, γύρω στους 100 έφτασαν τα θύματα μεταξύ των αμάχων, ενώ πάνω από 150 υπολογίζονται οι νεκροί των Ταλιμπάν.

Ύψωση της Αφγανικής σημαίας (Φωτ. Αρχείου)

Τελικά, προς το τέλος Φεβρουαρίου η πόλη ελευθερώθηκε από τους Ταλιμπάν, χωρίς αυτό να σημαίνει την ολοκληρωτική τους ήττα. Αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας αντικατέστησαν τα συμμαχικά στρατεύματα που έδωσαν μάχη, η αφγανική χωροφυλακή ανέλαβε την επιβολή του νόμου και της τάξης, και διοικητικές υπηρεσίες της κεντρικής κυβέρνησης αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης επανήλθαν σε λειτουργία. Η καθημερινή ζωή, τα μαγαζιά και οι αγορές, άρχισαν να λειτουργούν. Τα σχολεία δειλά-δειλά ξεκίνησαν και το αίσθημα ασφαλείας άρχισε σιγά-σιγά να επανέρχεται στους κατοίκους.Εναλλακτικές καλιέργειες αντί του οπίου, άρχισαν να εφαρμόζονται. 

Οι εκαθαριστικές επιχειρήσεις, παρόλα αυτά, ακόμη και σήμερα συνεχίζονται στην ύπαιθρο, και η ανησυχία δεν έχει ακόμη σβήσει. Στον σύνδεσμο: Helmand Blog - Afghanistan: Taliban Flee Marjah, For Now μπορείτε να δείτε ένα ρεπορτάζ για το θέμα. Οι Τάλιμπαν λειτουργούν βορειοανατολικότερα προς το παρόν, στην περιοχή του Τζαλαλαμπάντ, κοντά στα Πακιστανικά σύνορα.

Ο εμπνευστής της όλης επιχείρησης ήταν ο τότε διοικητής της ISAF, Καταδρομέας Στρατηγός Στάνλεϋ Μακ Κρύσταλ, αυτός που υπέβαλε την παραίτησή του στο Ομπάμα εξ αιτίας της τροπής που πήραν τα πράγματα από τις δημασιεύσεις του περιοδικού "Rolling Stone".Ο Στρατηγός έχασε την μάχη από τα ΜΜΕ, αφού ειρωνευτικά σχόλια που διατυπώθηκαν από τον ίδιο και περισσότερο από επιτελείς του, κατά της κυβέρνησης Ομπάμα δημοσιεύτηκαν και έγιναν γνωστά σ' όλο τον κόσμο. Κρίμα!

Η μάχη για την πόλη Μάρζα, καταγράφεται σε μία ακόμη σελίδα της στρατιωτικής ιστορίας τόσο των Βρετανών όσο και των Αμερικανών πεζοναυτών.Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι: 

• Η βασικές αρχές αντιμετώπισης ανταρτών δεν έχουν αλλάξει μέχρι σήμερα. Φαντασθείτε ότι όσα έγραψα στη εισαγωγή του άρθρου αναφέρονται σε ελληνικό εγχειρίδιο εκστρατείας του...1963 και επαναλαμβάνονται σε σύγχρονους κανονισμούς. 
• Οι ειδικές επιχειρήσεις, με καταδρομές, συλλήψεις προσωπικοτήτων και εξασφαλίσεις ζωνών προσγειώσεως έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του στρατιωτικού σκέλους της επιχείρησης "Moshtarak". 
• Η αποκοπή δεσμών μεταξύ ανταρτών και πληθυσμού πρέπει πάντα να είναι ο βασικός στόχος στην καταπολέμηση των πρώτων. 

Η άποψή μου για το θέμα αυτό είναι, ότι οι ειδικές επιχειρήσεις και ειδικώτερα η καταδρομή, συγκεντρώνει τα περισσότερα πλεονεκτήματα και είναι η πιο αποτελεσματική κα ενδεδειγμένη ενέργεια κατά ανταρτών διότι: 

• Στηρίζεται στον αιφνιδιασμό και όχι στην συγκέντρωση μεγάλων δυνάμεων. Απαιτεί μικρή δύναμη επιχειρήσεων. 
• Εξασφαλίζει την αφάνεια μέχρι τη στιγμή της προσβολής και αναγκάζει τους αντάρτες να εμπλακούν σε αγώνα, πράγμα που δεν το θέλουν. 
• Ο αιφνιδιασμός των ανταρτών και η τοπική υπεροχή σε χρόνο, τους επιφέρει σοβαρές απώλειες. 
• Κατευθύνεται στα κρησφύγετά τους με αποτέλεσμα να δημιουργεί δυσμενή επίπτωση στο ηθικό τους. 
• Τους αναγκάζει να παίρνουν αυστηρά μέτρα ασφαλείας και να διατηρούν ετοιμότητα μάχης, γεγονός που προκαλεί εκνευρισμό και κόπωση.
• Μπαίνουν στην ψυχολογία του αμυνόμενου και συνεπώς σταματούν οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια. 

Ανιχνευτής 

Πηγή: Helmand Blog Afghanistan