Η προμήθεια στρατιωτικών υλικών

Τον τελευταίο καιρό πολλά ακούγονται για τις προμήθειες των ενόπλων δυνάμεων και μάλιστα προχθές το βράδυ σε τηλεοπτικό σταθμό, παρουσιάστηκε ο πρώην διευθυντής  της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών εξοπλισμών, ή όπως αλλιώς λέγεται τώρα, για να πει τις απόψεις του.

Δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι οι στρατιωτικοί "αντιγράφουν" τις τεχνικές προδιαγραφές υλικών από προμηθεύτριες εταιρίες και στη συνέχεια προωθούν για έγκριση λόγω αδυναμίας και ίσως άγνοιας, αυτό, που τελικά οι εταιρίες επιδιώκουν. Αιωρήθηκε και μία υποψία χρηματισμού στο ενδιάμεσο.

Τα πράγματα δεν είναι έτσι, και τουλάχιστον μπορώ να μιλήσω με βεβαιότητα για τον χώρο των ειδικών δυνάμεων που ξέρω πολύ καλά. Σαφώς και ένας στρατιωτικός που ασχολείται με τα επιχειρησιακά θέματα δεν μπορεί να ξέρει σε βάθος τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες ενός υλικού. Αυτό που ξέρει όμως καλά, είναι τι επιχειρησιακές ανάγκες έχει,  με ποια υλικά και μέσα μπορεί  να καλύψει τις επιχειρησιακές του ανάγκες και τι ιδιότητες και λειτουργίες πρέπει να έχουν αυτά τα υλικά για να καλύπτουν τις επιχειρησιακές ανάγκες. Όλα αυτά περιλαμβάνονται σε μελέτες που υποβάλλονται σε αρμόδια  συμβούλια για γνωμοδότηση και έγκριση. Δεν είναι δουλειά του "ποδαριού", όπως θέλουν να το παρουσιάζουν κάποιοι άσχετοι με το θέμα. 

Περιγράφοντας την διαδικασία με τον πιο απλό τρόπο, θα έλεγα ότι και οι επιχειρησιακές ανάγκες δεν βγαίνουν αυθαίρετα. Είναι απόρροια μιας διαδικασίας που στηρίζεται σε θεσμικά κείμενα. Πάνω απ' όλα χαράσσεται η πολιτική της εθνικής άμυνας που τοποθετεί τους άξονες της αμυντικής μας πολιτικής. Αυτό είναι έργο της εκάστοτε κυβέρνησης. Επάνω σ' αυτήν ακριβώς την πολιτική, βασίζεται η στρατηγική των ενόπλων δυνάμεων, όπως και όλων των άλλων φορέων της χώρας.  

 Η στρατιωτική στρατηγική, μαζί με αξιολόγηση της διεθνούς κατάστασης σε βάθος, το λιγότερο 10ετίας,  προσδιορίζει με σαφήνεια τις απειλές και θέτει το πλαίσιο των απαραίτητων δυνατοτήτων που πρέπει να έχουν οι ένοπλες δυνάμεις για να αντιμετωπίσουν τις προσδιορισμένες απειλές. Ο κάθε κλάδος των ενόπλων δυνάμεων ξέρει τι έχει και σχεδιάζει το τι πρέπει να έχει, για να αποκτήσει τις δυνατότητες αποτροπής και αντιμετώπισης μιάς  προσδιορισμένης απειλής. Ο αμυντικός σχεδιασμός θέτει στόχους κατά κλάδο και ο κάθε κλάδος κατά όπλο ή κατηγορία  δραστηριοτήτων που καλύπτουν όλο το φάσμα των στρατιωτικών ενεργειών και λειτουργιών.

 Για να μην μακρυγορούμε, οι επιχειρησιακές απαιτήσεις είναι η πιο αναλυτική μορφή κατηγοριοποίησης των αναγκαίων υλικών, μέσων και έργων υποδομής για να αποκτηθούν ή βελτιωθούν οι δυνατότητες αποτροπής και αντιμετώπισης προσδιορισμένης απειλής. Και όλα αυτά γίνονται με εργασία πολλών ατόμων, σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και εξετάζονται από θεσμοθετημένα συμβούλια και επιτροπές, που έχουν μέλη εκτός από στρατιωτικούς και υπαλλήλους τεχνικούς και επιστήμονες, ειδικούς εμπειρογνώμονες, μέχρι να εισαχθούν σε προγράμματα, που ανά τακτά χρονικά διαστήματα, επικαιροποιούνται. Τέλος, αρχίζει η διαδικασία των προμηθειών όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία.

Όλα τα παραπάνω με ελάχιστες παραλλαγές στη φιλοσοφία, αλλά ίσως με σημαντική διαφορά σε ότι αφορά τα οικονομικά, ακολουθούνται απ'όλες τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Δεν είναι δυνατή , ούτε ορθή, η σύνταξη λεπτομερών κατασκευαστικών προδιαγραφών για κάποιο υλικό που κρίνεται αναγκαίο. Το βασικότερο είναι να περιγράφεται τι είναι επιχειρησιακά αναγκαίο και ποιές πρέπει να είναι οι επιδόσεις του στις συνθήκες που θα χρησιμοποιηθεί. Αυτό που χρειάζεται είναι να τεθούν συγκεκριμένοι κανόνες, περιορισμοί, όρια και συντελεστές μέτρησης και αξιολόγησης  των επιδόσεων. Αφήνονται οι κατασκευαστές ελεύθεροι να βρούν με ποιό τρόπο θα κατασκευασθεί το ζητούμενο υλικό και όταν έλθει η ώρα του διαγωνισμού, αποδεικνύουν αν το προϊόν τους είναι καλύτερο από τ' άλλα.

Αυτό πρέπει να  γίνεται.  Δεν είμαι ιδεαλιστής και ξέρω πολύ καλά ότι σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχουν ή βρίσκονται "παράθυρα" από επιτήδειους για να επωφεληθούν. Πάντα οι διάφοροι προμηθευτές προσπαθούν να προωθήσουν τα προϊόντα τους και "προσεγγίζουν" τους χειριστές τέτοιων θεμάτων. Όπως ξέρω ότι γίνονται και ανθρώπινα λάθη. Η διαδικασία που ακολουθείται όμως έχει πολλές δικλείδες ασφάλειας που οι "διαρροές" εντοπίζονται και τα λάθη είναι μηδαμινά. Εσκεμμένες αποφάσεις, μόνο  σε πολιτικό επίπεδο λαμβάνονται.

Επιτρέπεται κατά τον νόμο οι ενδιαφερόμενοι προμηθευτές, να επισκέπτονται, με έγκριση των Γενικών Επιτελείων, στρατιωτικές υπηρεσίες και να παρουσιάζουν τα υλικά τους, ώστε να ενημερώνεται το προσωπικό. Απαγορεύεται όμως η "πιστή αντιγραφή" προδιαγραφών. Αλλά ξέρετε κάτι; Εδώ "δουλεύει" και ο άγραφος νόμος της αγοράς. Αν αντιληφθεί κάποιος αντίζηλος τέτοια περίπτωση, "ξεσηκώνει" τον κόσμο με ενστάσεις και ασφαλιστικά μέτρα και σταματά διαδικασίες. Για "ψύλλου πήδημα" το κάνουν προμηθευτές και μπλοκάρουν τις προμήθειες που πολλές μπορεί να  είναι και άμεσης προτεραιότητας.

Η καθυστέρηση στις προμήθειες είναι βασικά θέμα οικονομικό. "Έλλειψις χρημάτων,στάσις εμπορίου". Αυτό είναι το πρόβλημα! Και ο κύριος Βασιλάκος που μίλησε προχθές, το ξέρει πολύ καλά!  Άλλη αιτία καθυστέρησης, είναι η αποτυχία διαγωνισμών που οφείλεται είτε στην αδυναμία προμηθευτών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της προκήρυξης του διαγωνισμού, είτε το χειρότερο να κάνουν ενστάσεις όπως είπα πιο πάνω. 

Όλες αυτές οι καθυστερήσεις είναι καταλυτικές για την διατήρηση της μαχητικής ικανότητας. Ούτε είναι λύση να "διαγράφεις" απειλές, για να μειώνεις τις επιχειρησιακές απαιτήσεις, άρα και το ύψος των αμυντικών δαπανών. Θέλει μεγάλη προσοχή γιατί διακυβεύεται έτσι η αμυντική δυνατότητα της χώρας. Ιστορικά παραδείγματα υπάρχουν πολλά.

Στο χώρο των ειδικών δυνάμεων, όπως το έχω περιγράψει σε προηγούμενο άρθρο, δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε τις πολλές φορές, χρονοβόρες διαδικασίες για να αποκτήσουμε υλικά που χρειάζονται τώρα ή καλύτερα ...χθές. Είναι δυνάμεις, που όπως συνεχώς τονίζεται, αποτελούν την αιχμή του δόρατος των υπολοίπων και ανά πάσα στιγμή μπορούν άμεσα να εμπλακούν σε θερμό επεισόδιο.  Το μόνο που έχω να πω γι' αυτούς που επιμένουν να μην καταλαβαίνουν, είναι ότι  αν δεν μπορούμε να διαθέσουμε τα υλικά και τα μέσα στους στρατιώτες μας που τα χρειάζονται, έχουμε αποτύχει!

Και για "του λόγου το αληθές", δείτε, πιέζοντας τη σύντμηση: USMC, πώς αναζητούν υλικά από την αγορά, οι Αμερικανοί πεζοναύτες,  για τις μονάδες ειδικών επιχειρήσεων που έχουν.

Σας χαιρετώ καταδρομικά,

Ανιχνευτής