"Μίδας 614"

Προτομή του Ι. Τσιγάντε, στη διασταύρωση Λεωφόρου Αλεξάνδρας  με την Πατησίων

Ο «Μίδας 614» ήταν οργάνωση που δημιουργήθηκε με εντολή του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής (ΣΜΑ) και ενισχύθηκε από τους Βρετανούς. Το ΣΜΑ ζήτησε από τον πολιτικό Παναγιώτη Κανελλόπουλο να στείλει το βενιζελικό (αντιβασιλικό) αξιωματικό Ιωάννη Τσιγάντε στην κατεχόμενη Ελλάδα για να δημιουργήσει ένα συντονιστικό όργανο της Αντίστασης. 

Η βρετανική SOE ήθελε να καταστρέψει καίρια σημεία του ελληνικού συγκοινωνιακού δικτύου για να δημιουργήσει προβλήματα στους Γερμανούς. Οργάνωσε λοιπόν μια αποστολή δολιοφθορέων στην Ελλάδα υπό τον Ιωάννη Τσιγάντε με βασικό σκοπό την καταστροφή της γέφυρας του Ισθμού της Κορίνθου. Τελικά συγκροτήθηκε μια 9μελής ομάδα ριψοκίνδυνων ανδρών. Οι 9 άνδρες ήταν ο (γεννημένος στη Ρουμανία) ταγματάρχης Ιωάννης Τσιγάντες (1897-1943) που ορίστηκε επικεφαλής της αποστολής, ο Μιλτ. Γιαννακόπουλος, ο Λοχαγός Πεζικού Παν. Ρογκάκος, ο ανθυπίλαρχος Βας. Ζακυνθινός, ο ανθυπολοχαγός Φώτης Μανωλόπουλος, ο ανθυπασπιστής Δημ. Γυφτόπουλος, ο ανθυπασπιστής Σπύρος Κώτσης, ο σμηνίτης ασυρματιστής Κωνσταντίνος Ρούσος και ο σμηνίτης ασυρματιστής Ιωάννης Μωραϊτης. 

Η 9μελής αποστολή αναχώρησε για την Βηρυτό. Στη συνέχεια μπήκαν μέσα σε ένα αγγλικό υποβρύχιο με το όνομα «Πρωτεύς». Αφού πήραν μαζί τους άφθονο υλικό βάρους 2 περίπου τόνων (εκρηκτικά, ασυρμάτους, όπλα κτλ) και 12.000 χρυσές λίρες Αγγλίας, ξεκίνησαν για το μεγάλο ταξίδι. Αποφεύγοντας αρκετές εχθρικές νηοπομπές, κατάφεραν τελικά να φθάσουν στον προορισμό τους. Τη νύχτα της 1ης Αυγούστου του 1942 το υποβρύχιο αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο, στην ακτή Κότρωνα της Μάνης. Μέσα στο σκοτάδι, οι 9 άνδρες μετέφεραν τα εφόδιά τους και τα έκρυψαν μέσα σε μια σπηλιά. Στην συγκεκριμένη περιοχή παρέμειναν για περίπου 10 μέρες, μεταφερόμενοι από σπηλιά σε σπηλιά. Στη συνέχεια κατάφεραν να βρουν ένα βενζινοκίνητο σκάφος και ένα ιστιοφόρο και με αυτά αναχώρησαν για τον Πειραιά στις 11 Αυγούστου 1942.

Ο Τσιγάντες στην Αθήνα φιλοξενήθηκε αρχικά στο σπίτι του αντιβασιλικού αξιωματικού (και ιδρυτή της ΕΚΚΑ) Δημήτριου Ψαρρού, του οποίου ήταν σύγαμπρος. Πραγματοποίησε πολλές επαφές με γνωστούς του αξιωματικούς, αλλά και ιδιώτες. Στα τέλη Αυγούστου εγκαταστάθηκε σε ένα σπίτι στην οδό Μεταξά στα Εξάρχεια. Πολλές φορές, το φως της ημέρας έβρισκε τον Τσιγάντε να γράφει ακατάπαυστα και τα διάφορα χαρτιά του να είναι όλα σκορπισμένα σε ένα τραπέζι. Ο ακούραστος ταγματάρχης απέστειλε πολλές εκθέσεις του στη Μέση Ανατολή καθώς και εκατοντάδες τηλεγραφήματα μέσω ασυρμάτου, τα οποία περιείχαν υψίστης σημασίας πληροφορίες. 

Χωρίς καθυστέρηση, έδωσε αμέσως προτεραιότητα στην πραγματοποίηση των παρακάτω ενεργειών : ανατίναξη της Γέφυρας των Καρυών (βόρεια της Λαμίας), επικοινωνία με το στρατηγό Ζυγούρη, εκτέλεση σοβαρών σαμποτάζ στο λιμάνι του Πειραιά, απόφραξη του Ισθμού της Κορίνθου και ίδρυση μυστικών βάσεων στα ανατολικά παράλια της Εύβοιας. Στο Σπύρο Κώτση ανέθεσε την αποστολή της ανατίναξης της γέφυρας Καρυών και της επικοινωνίας με το στρατηγό Ζυγούρη. Ο Κώτσης αναχώρησε για Λαμία στις 20 Αυγούστου 1942, εφοδιασμένος με μια πλαστή ταυτότητα μέλους της Ο.Ε.Δ.Ε. (χιτλερική οργάνωση). Τελικά, το σχέδιο ανατίναξης της γέφυρας Καρυών εγκαταλείφθηκε και η υιοθετήθηκε η ιδέα της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοπόταμου. Ο Τσιγάντες επικοινώνησε με το ΣΜΑ και πέτυχε την έγκριση της αλλαγής του σχεδίου. 

Όπως είπαμε και πιο πριν, συναντήθηκε με διάφορα πρόσωπα, όπως π.χ. με τον Δ. Ψαρρό (με τον οποίο είχε στενή συνεργασία), με το Στέφανο Σαράφη (με σκοπό τη δημιουργία ενόπλων ανταρτικών ομάδων στην περιοχή Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας) κ.α. Οι προσπάθειές του όμως δεν είχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα καθώς από τη μια διάφορες αντιστασιακές οργανώσεις θεωρούσαν ότι η αποστολή του Τσιγάντε είχε γίνει γνωστή στις αρχές κατοχής και υπήρχε κίνδυνος να αποκαλυφθούν και από την άλλη προκαλούσε ο τρόπος που ορισμένοι συνεργάτες του ξόδευαν τις λίρες που είχαν φέρει μαζί τους. Επίσης και ο ίδιος, δεν ελάμβανε πάντα όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

Ο ριψοκίνδυνος και εμφανίσιμος Ταγματάρχης, με τις πολλές κατακτήσεις στο γυναικείο φύλο, δεν πρόλαβε τελικά να ολοκληρώσει το έργο που είχε αναλάβει γιατί τον πρόλαβε … ο θάνατος. Στις 14 Ιανουαρίου του 1943, μετά από ένα ανώνυμο τηλεφώνημα, ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις περικύκλωσαν το κρησφύγετο του, σε υπόγειο διαμέρισμα πολυκατοικίας επί της οδού Πατησίων, στο κέντρο της Αθήνας. Ο Τσιγάντες υποδύθηκε τον αξιωματικό της αστυνομίας πόλεων και παρουσίασε πλαστή ταυτότητα αστυνομικού, χωρίς όμως να πείσει τους Ιταλούς.

Τελικά, και αφού προηγουμένως έκαψε βιαστικά τα αρχεία του, συνεπλάκη μαζί τους και σκοτώθηκε ηρωικά αν και πρόλαβε να σκοτώσει δύο καραμπινιέρους και να τραυματίσει άλλους τρεις. Ορισμένοι φανατικοί βασιλόφρονες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το θάνατο του Τσιγάντε. Μετά θάνατο προβιβάστηκε σε αντισυνταγματάρχη ως «πεσών επί του πεδίου της μάχης». Στο κτίριο όπου δολοφονήθηκε ο Ιωάννης Τσιγάντες τοποθετήθηκε αναμνηστική πλάκα το 1984.

Υπήρχε ένας μυστηριώδης προδότης στην ιστορία του Τσιγάντε, ο οποίος τηλεφωνούσε κάθε φορά στις κατοχικές αρχές και υποδείκνυε τα κρησφύγετά του, όμως ο Τσιγάντες πάντοτε κατάφερνε να ξεφύγει, εκτός της μοιραίας στιγμής στο διαμέρισμα της Πατησίων. Αν και έγιναν διάφορες έρευνες μεταπολεμικώς, δεν στάθηκε δυνατό μέχρι σήμερα να εξακριβωθεί ποιος πρόδωσε τον Τσιγάντε.

Στις 26 Ιανουαρίου 1943 και μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι, ο Βρετανός Κρις Γουντχάουζ φθάνει στην Αθήνα όπου πληροφορείται το φόνο του Τσιγάντε. Συναντάει τους 6 συνταγματάρχες της οργάνωσης «Θέρος» (Π. Σπηλιωτόπουλος, Στ. Κιτριλάκης, Θρ. Τσακαλώτος, Ευστ. Λιώσης, Αγ. Φιλιππίδης, Δ. Δόβας), αλλά απογοητεύεται γιατί αντιλαμβάνεται ότι οι 6 συνταγματάρχες δεν επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στο αντάρτικο. Στις 4 Φεβρουαρίου ο Γουντχάουζ εγκαταλείπει την Αθήνα για να επιστρέψει στο βουνό με τη βοήθεια του ΕΑΜ.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Σπύρος Κώτσης, αρχηγός για ένα διάστημα της οργάνωσης “Μίδας 614’’, όταν σκοτώθηκε ο Γιάννης Τσιγάντες, ήταν συνεργάτης της Λέλας Καραγιάννη. Κυκλοφορούσε με μια πλαστή ταυτότητα ως υπαστυνόμος, με το όνομα Γιάννης Καραχάλιος και έδρασε σε όλους τους τομείς: πληροφορίες, διαβιβάσεις, εξουδετερώσεις προδοτών και διασώσεις πατριωτών.

Πηγή