Το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στη Λάθρα της Κεφάλου γιορτάζει την 29η Αυγούστου. Ο καλοκαιρινός καιρός είναι συνήθως θαυμάσιος. Την παραμονή της γιορτής οι πολυπληθείς προσκυνητές και επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να τιμήσουν τον Άγιο στον απογευματινό Εσπερινό και στο βραδινό πανηγύρι να γευτούν πλούσια παραδοσιακά Κεφαλιανά εδέσματα. Ανήμερα στη πανηγυρική λειτουργία θα προσευχηθούν για την χάρη του.
Όλα αυτά υπό την σκιά της μεγάλης κατάφυτης Λάθρας και την συντροφιά του διπλανού μικρού φτωχού Θυμιανού (1).
Το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αντιμάχειας άρχισε να κατασκευάζεται λίγο πριν την έναρξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε κατά την πρώτη του περίοδο.
Η νυκτερινή προσέγγιση των τότε αεροσκαφών στο αεροδρόμιο παρουσίαζε δυσχέρειες προσανατολισμού, λόγω του επιμήκους σχήματος του νησιού και της ορεινής άκρας της Κεφάλου. Η ιταλική διοίκηση αποφάσισε τότε την κατασκευήν συστήματος νυκτερινών οπτικών φάρων σε κατάλληλη θέση .
Σαν επιχειρησιακά κατάλληλο μέρος επιλέχθηκε η περιοχή νότια του χωριού Κέφαλος και συγκεκριμένα η κορυφή του Θυμιανού. Ένας άλλος λόγος εκτός των φάρων που η θέση αυτή κρίθηκε σαν εξαιρετικά κατάλληλη ήταν οι ανάγκες αξιόπιστων ασυρμάτων επικοινωνιών με την κεντρική διοίκηση της Ρόδου και με την αεροναυτική βάση της Λέρου. Η θέση του λόφου αυτού με την άνετη οπτική επαφή ήταν εξαιρετική.
«Οι φάροι» όπως ήταν γνωστοί στη τοπική και όχι μόνο κοινωνία, ήταν τέσσερις ισχυροί λαμπτήρες τοποθετημένοι σε μεταλλικούς ιστούς ύψους περίπου οκτώ μέτρα. Η συστοιχία αυτή ήταν διατεταγμένη σε σειρά με απόσταση ιστού από ιστό περίπου δέκα μέτρα και έδειχνε την κατεύθυνση βορράς- νότος. Οι λαμπτήρες των τριών ιστών, που στερεώνονταν με συρματόσχοινα ήταν κόκκινοι. Ο λαμπτήρας του τέταρτου ιστού που ήταν από ισχυρότατα πακτωμένη μεταλλική στήλη τύπου σιδηροτροχιάς, ήταν περιστρεφόμενος προβολέας πυρακτώσεως χρώματος πρασίνου (από μακριά φαινόταν σαν άσπρος). Ο τελευταίος αυτός λαμπτήρας ήταν στην άκρη και έδειχνε την κατεύθυνση του βορρά, δηλαδή προς την Κάλυμνο περίπου.
Οι φάροι ήταν ηλεκτρικοί και τροφοδοτούνταν με ρεύμα μέσω καλωδίων από ηλεκτρομηχανή πετρελαίου που ήταν τοποθετημένη μακριά του φυλακίου, λόγω του θορύβου, σε σκέπαστρο στην ανατολική πλευρά του λόφου δίπλα στο ανερχόμενο μονοπάτι και σε απόσταση περίπου πενήντα μέτρων.
Τους φάρους ασφάλιζε και λειτουργούσε φυλάκιο του ιταλικού ναυτικού. Στη κατασκευή όλων των εγκαταστάσεων του φυλακίου εργάσθηκαν και κάτοικοι του χωριού Κέφαλος.
Με την κατάληψη της Κω από τους Γερμανούς το φυλάκιο διατήρησε την λειτουργία του και επανδρώθηκε από προσωπικό του 3ου γερμανικού λόχου του 11ου τάγματος που τμήμα του στρατωνίζονταν στη Κέφαλο και Ιταλούς υποστηρικτές τους.
Τον Σεπτέμβριο του 1944 η γερμανική κατοχή της Κω συμπλήρωνε ένα χρόνο. Ο πόλεμος είχε πλέον γείρει υπέρ των Συμμάχων και τα ναζιστικά στρατεύματα υποχωρούσαν σε όλα τα μέτωπα. Η Ελλάδα άρχισε να εκκενώνεται από τους κατακτητές που συμπτύσσονταν προς τα βόρεια από τον κίνδυνο αποκοπής από τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα.
Η φρουρά της Κω (2) ανήκουσα στη γερμανική διοίκηση Δωδεκανήσου ήταν καλά εξοπλισμένη, αλλά με φθίνουσα συνεχώς δύναμη. Λόγω της συμμαχικής δραστηριότητας οι φρουρές είχαν σχεδόν απομονωθεί με εμφανή τα προβλήματα εφοδιασμού και υποστηρίξεως. Όλα αυτά είχαν σαν συνέπεια τη μείωση του ηθικού. Ο πόλεμος είχε γίνει φανερό ότι μάλλον χανόταν.
Ο Θυμιανός είναι εύκολα προσβάσιμος από όλες τις πλευρές εκτός της νότιας που είναι βραχώδης και απότομη. Στις εγκαταστάσεις του φυλακίου οδηγούσε καροποίητος ανηφορικός δρομίσκος από το ΝΔ μέρος δεξιά της βραχώδους πλευράς του λόφου (δεν φαίνεται σήμερα). Ένα επιπλέον μονοπάτι (εμφανές σήμερα) ανερχόταν από την νότια πλευρά περιφερειακά.
Το φυλάκιο αποτελούνταν από ένα επιμήκη θάλαμο οπλιτών με ενσωματωμένο δίπλα μικρό μαγειρείο. Δυτικά και κοντά στους φάρους υπήρχε υπερυψωμένος οικίσκος (δωμάτιο) πιθανόν εστιατόριο ή αποθήκη. Ένας ακόμη μικρότερος οικίσκος υπήρχε δίπλα και δυτικότερα στον πρώτο.
Περιμετρικά υπήρχε αμυντική διάταξη επτά κτιστών θέσεων μάχης συνδεδεμένων στο μεγαλύτερο μέρος με όρυγμα μάχης στο μεγαλύτερο μέρος αυτού. Τρεις από αυτές στις άκρες ήταν βελτιωμένα πολυβολεία, δηλαδή έπαιρναν δυο και τρεις ημικαθήμενους χειριστές.
Μπροστά από τις θέσεις και σε απόσταση υπήρχε περιφερειακά αγκαθωτό συρματόπλεγμα απλής ποδιάς (3). Η είσοδος στο συρματόπλεγμα από τον κύριο ανερχόμενο δρόμο έκλεινε με κινητό εχίνο (4). Διέθετε ενσύρματη τηλεφωνική επικοινωνία με την Κέφαλο.
Το φυλάκιο ασφαλιζόταν με 24ωρο σκοπό σε οικίσκο στη βάση του λόφου στη διασταύρωση του αμαξιτού δρόμου Κέφαλος- Αγ. Ιωάννης με τον ανηφορικό δρομίσκο του φυλακίου Δυο οικόσιτα σκυλιά εξασφάλιζαν την έγκαιρη προειδοποίηση άγνωστου επισκέπτη.
Ο Ιερός Λόχος την εποχή εκείνη είχε έδρα την Σάμο. Ο διοικητής του συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες πληροφορηθείς από την τοπική αντιστασιακή ομάδα πληροφοριών για την ύπαρξη και τις λεπτομέρειες του στόχου, αποφάσισε να τον καταστρέψει και να συλλάβει αιχμαλώτους. Το αεροδρόμιο της Αντιμάχειας έπρεπε ν’ αποδυναμωθεί από νυκτερινές πτήσεις γερμανικών αεροσκαφών που ούτως ή άλλως έφθιναν μέρα με την μέρα. Αλλά και για ηθικούς λόγους στα πλαίσια των προσπαθειών για συνεχή παρουσία των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στα Δωδεκάνησα εν όψει αποφάσεων για το μέλλον τους.
Ο ντόπιος Ιερολοχίτης λοχίας Γιαννιός Διαμαντής διατάχθηκε να μεταβεί στη γενέτειρα του και να οργανώσει την συλλογή των πρώτων πληροφοριών. Ο Γιαννιός ήλθε σε επαφή με την αντιστασιακή ομάδα πληροφοριών της Κεφάλου και ιδιαίτερα με τον κτηνοτρόφο Παντελή Πίκο που διατηρούσε μάντρα κοντά στο φυλάκιο. Ο Πίκος συνήθιζε να επισκέπτεται πότε πότε το φυλάκιο και να προμηθεύει τους Γερμανούς με γαλακτοκομικά. Τον άφηναν έτσι να ακούει το ράδιο του φυλακίου μέχρι αργά το βράδυ μια συνήθεια ιδιαίτερα ευχάριστη. Έτσι, γνωρίζοντας ότι κάτι θα συμβεί πύκνωσε τις επισκέψεις του εκεί, χωρίς οι Γερμανοί ν’ αντιληφθούν κάτι. Οι πληροφορίες που συνέλεγε και μετέδιδε στον Γιαννιό ήταν συνεχείς και αξιόπιστες.
Πρόσφατα βέβαια είχαν πάρει τον Πίκο στο στρατόπεδο της Πλάκας για ανάκριση διότι άναβε λέει φωτιές ύποπτες. Απαλλάχτηκε με τη μεσολάβηση ενός γνωστού του ιταλού φασίστα αξιωματικού Νάσκα Καμίλιο(5). Η θέση του ήταν επίφοβη.
Την νύκτα λοιπόν της 3ης Σεπτεμβρίου με σκάφος ML (6) έφθασε στη περιοχή αναγνωριστική περίπολος με επικεφαλής τον Υπίλαρχο Ανδρέα Έρσελμαν. Αποστολή της η αθέατη ημερήσια παρατήρηση και η συλλογή λεπτομερών πληροφοριών. Επιστροφή στη βάση την επόμενη νύκτα. Η περίπολος αποβιβάσθηκε σε βραχώδες σημείο κοντά και νότια του υψώματος Καλανόζο (σημερινό υψ. Κερί με υψοδείκτη 217) στο ΝΑ μέρος του κόλπου της Κεφάλου. Οδηγός ο κτηνοτρόφος Πίκος Παντελής.
Αφού ενημερώθηκε από τον Γιαννιό εγκαταστάθηκε σε κρυμμένο παρατηρητήριο στη δυτική πλευρά του υψώματος Λάθρα κοντά στη κορυφή.
Με την κατόπτευση με κιάλια εντοπίσθηκαν επτά στρατιώτες, ενώ οι πληροφορίες ανέφεραν για ένδεκα, ένα λοχία αρχιφύλακα, εννιά οπλίτες και ένα Ιταλό τηλεφωνητή. Η περίπολος συνέταξε πλήρες σχεδιάγραμμα του εδάφους και των εγκαταστάσεων . Επέστρεψε κανονικά αφήνοντας πίσω τον Γιαννιό για συνέχιση της κατόπτευσης. Ο Κώος Ιερολοχίτης υπομονετικά, αλλά ενίοτε και με κίνδυνο, εκπλήρωσε την αποστολή του. Ήταν βέβαια οπλισμένος και θα πλήρωνε ακριβά την ζωή του.
Στη Σάμο με βάση τα προϋπάρχοντα δεδομένα και τις πληροφορίες της περιπόλου αναγνωρίσεως, σχεδιάσθηκε η επιχείρηση προσβολής. Ανέλαβε να την εκτελέσει συγκροτηθέν καταδρομικό τμήμα αποτελούμενο από δεκαέξι άνδρες, όλοι του ΙΙΙ Τμήματος της Α΄ Μοίρας του Λόχου υπό τον Έρσελμαν.
Προβλέφθηκαν δυο ομάδες κρούσεως καλυπτόμενες με πυρά από διμελείς ομάδες υποστηρίξεως η κάθε μια.
Η οργάνωση των ομάδων αποτελέστηκε από τους:
Ομάδα Κρούσεως «Α»
Υπίλαρχο Έρσελμαν Ανδρέα
Ανθυπολοχαγό Καλίνικο Ευάγγελο
Ανθυπασπιστή Σαρρή Κοσμά (Καταστροφέας)
Ανθπστή Παπαρέσκο Γεώργιο
Ανθπστή Κοντογιάννη Γεώργιο (Καταστροφέας)
Λοχία Παπάζογλου Ευάγγελο
Ομάδα Κρούσεως «Β»
Υπολοχαγός Μπαλτάς Ιωάννης
Επιλοχίας Γούδας Ιωάννης
Επιλοχίας Σπανός Ευστράτιος (Διαβιβαστής)
Λοχίας Σιδηρόπουλος Γρηγόριος (Διαβιβαστής)
Δεκανέας Παρισσίδης Αθανάσιος και
Δεκανέας Ραμποτάς Κωνσταντίνος
Ομάδα Υποστηρίξεως «Γ»
Ανθυπολοχαγός Ζώγας Γεώργιος
Λοχίας Γεωργούλας Αθανάσιος
Ομάδα Υποστηρίξεως «Δ»
Ανθυπασπιστής Τράντος Ιωάννης
Δεκανέας Ζύμαλης Γεώργιος
Οι ομάδες Κρούσεως έφεραν αυτόματα υποπολυβόλα Thomson, ενώ της Υποστηρίξεως οπλοπολυβόλα BREN.
Σύμφωνα με το σχέδιο θα γινόταν προσέγγιση και διείσδυση των ομάδων στον αντικειμενικό σκοπό από την νότια βραχώδη πλευρά. Αποκοπή του συρματοπλέγματος ταυτόχρονα σε τρία σημεία. Αμέσως μετά και αναλόγως αντιδράσεως της φρουράς, έφοδος των ομάδων Κρούσεως και εξουδετέρωση του φυλακίου με την υποστήριξη, αν χρειαζόταν, των πυρών της υποστηρίξεως.
Ακολουθούσε περισυλλογή χρησίμων υλικών και καταστροφή με εκρηκτικές ύλες επιβραδύνσεως 30 λεπτών των φάρων, της ηλεκτρομηχανής, του φυλακίου και των δυο οικίσκων. Η κάλυψη από κάθε τυχόν γερμανική ενίσχυση από την Κέφαλο θα γινόταν με προώθηση της ομάδος Υποστηρίξεως «Δ» στο δρόμο προς Κέφαλο αμέσως μετά την εκπλήρωση της αποστολής της στη κορυφή.
Το βράδυ 6η Σεπτεμβρίου το καταδρομικό τμήμα μεταφέρθηκε με το ML-1398 και αποβιβάσθηκε στις 02:30 στην ακτή προ του υψώματος Κερί. Κινήθηκε αμέσως προς τον χώρο καλύψεως και αναμονής που είχε ορισθεί στα ΝΔ του υψώματος Λάθρα. Έφθασε μετά από μια ώρα νυκτερινή πορεία και εγκαταστάθηκαν με ασφάλεια. Όλη την επόμενη ημέρα και μέχρι την 19:15 ώρα ασχολήθηκαν με την κατόπτευση της ζωής του φυλακίου από προωθημένη και καλυμμένη θέση παρατηρήσεως στην κορυφή του υψώματος και την εν γένει προετοιμασία της επιχειρήσεως. Το σχέδιο βελτιώθηκε και συμπληρώθηκε και κάθε ένας ενημερώθηκε στο έδαφος για το τι έπρεπε να κάνει.
Ο Πίκος τερμάτισε την τελευταία του επίσκεψη στο φυλάκιο νωρίς και έφυγε δικαιολογούμενος ευσχήμως. Κατέβηκε στους πρόποδες και συνάντησε τον Γερμανό σκοπό. Μαζί του ήλθαν και οι βοηθοί του (μπιστικοί). Είχαν εντολή να τον απασχολήσουν τουλάχιστον μέχρι τις 21:30 μέχρι να περάσουν τα τμήματα και ν’ ανέβουν στο συρματόπλεγμα.
Την 20:00 δόθηκε η εκκίνηση και το τμήμα άρχισε να προωθείται σύμφωνα με το σχέδιο προς τον αντικειμενικό σκοπό. Το πλεονάζον υλικό, σακίδια, ο ασύρματος κλπ αφέθηκαν καθ’ οδό υπό την φύλαξη του επιλοχία Σπανού σε καλυμμένο μέρος. Με απόλυτη ησυχία και ασφάλεια σκαρφάλωσαν στα βράχια χωρίς πρόβλημα.
Στις 21:20 οι άνδρες είχαν φθάσει στο συρματόπλεγμα. Η ομάδα «Α» στο κέντρο έφθασε στην είσοδο και βρήκε τον εχίνο ανοικτό οπότε εισήλθε κανονικά χωρίς να κόψει κανένα σύρμα. Η ομάδα υποστηρίξεως «Γ» ακολουθώντας το περιμετρικό μονοπάτι έκοψε το συρματόπλεγμα στο νότιο μέρος και αφού εισήλθε τάχθηκε απέναντι στην πόρτα του φυλακίου. Η ομάδα «Β» ακολουθούμενη από την ομάδα υποστηρίξεως «Δ» αφού ανέβηκε την βραχώδη πλευρά στο δυτικό της μέρος έκοψε το συρματόπλεγμα και εισήλθε και αυτή προσανατολισμένη προς τους φάρους. Το οπλοπολυβόλο τάχθηκε έτοιμο για βολή πίσω της.
Με την είσοδο των καταδρομέων άρχισαν να γαυγίζουν εντονότατα οι δυο σκύλοι του φυλακίου. Ο Έρσελμαν αμέσως διέταξε μεγαλοφώνως γενική έφοδο που εξαπολύθηκε με σφοδρότητα. Ρίχθηκαν σαρωτικές ριπές προς τα παράθυρα, τα ανοίγματα και τους λοιπούς χώρους για την αποθάρρυνση κάθε κινήσεως και τη δημιουργία συγχύσεως.
Η ομάδα «Α» κινήθηκε γρήγορα προς το φυλάκιο. Ο Ανθλγός Καλλίνικος, αφού πρώτα έριξε μερικές ριπές στο διπλανό μαγειρείο από τη είσοδό του, μπήκε πρώτος στο θάλαμο ανοίγοντας την πόρτα με δυνατή κλωτσιά. Βρήκε μέσα έξι άναυδους άνδρες τους οποίους με την απειλή του αυτομάτου τους ανάγκασε να σηκώσουν τα χέρια ψηλά. Δυο από αυτούς κινήθηκαν ν’ αρπάξουν τα τυφέκιά τους στον οπλοβαστό. Οι ριπές που δέχθηκαν τους έριξαν στο πάτωμα. Ο ένας τραυματίσθηκε, ενώ ο άλλος που ήταν ο Ιταλός εξέπνευσε. Αμέσως μπήκαν μέσα και ο λοχίας Παπάζογλου και ο Έρσελμαν. Τρίτος Γερμανός αναθαρρείς προσπάθησε να πιάσει κρεμασμένο πιστόλι, αλλά φιλοδωρήθηκε από τον Παπάζογλου με ανάλογη βολή και σωριάστηκε και αυτός τραυματισμένος.
Η υπόλοιπη ομάδα ερεύνησαν το φυλάκιο και τον γύρω χώρο περιμετρικά και συνενώθηκαν με τους υπόλοιπους. Ο αρχιφύλακας λοχίας βρέθηκε ξαπλωμένος και ακίνητος στο κρεβάτι του επιμελώς κρυμμένος ή προσποιούμενος τον κοιμισμένο.
Η ομάδα «Β» προσέγγισε τον σκοτεινό υπερυψωμένο οικίσκο. Ο υπολοχαγός Μπαλτάς έφεξε μέσα με τον ηλεκτρικό του φακό και ανακάλυψε δυο Γερμανούς κρυμμένους κάτω από το υπάρχον τραπέζι. Οι Γούδας και Παρισσίδης, όπως είχε σχεδιασθεί, ερεύνησαν τον δεύτερο οικίσκο πιο κάτω, αλλά δεν βρήκαν κανένα. Επιστρέφοντες όμως ξετρύπωσαν και συνέλαβαν ένα ακόμη κρυμμένο στον τοίχο του πρώτου οικίσκου. Ίσως να ήταν ο σκοπός που με τη φασαρία ανέβηκε δρομαίως.
Οι ομάδες υποστηρίξεως «Γ» και «Δ» τάχθηκαν κανονικά στις προβλεπόμενες θέσεις βολής, αλλά δεν χρειάσθηκε να εκτελέσουν πυρά διότι ο αιφνιδιασμός ήταν απόλυτος. Η ομάδα «Δ» σύμφωνα με την αποστολή της κατέβηκε γρήγορα τον λόφο και κινήθηκε προς τον αμαξιτό δρόμο προς Κέφαλο. Τάχθηκε σε αντέρεισμα λίγο πριν την πρώτη στροφή προς τ’ αριστερά. Ήταν η ώρα περίπου 22:00 όταν εμφανίσθηκε ο τελευταίος Γερμανός που εκτελώντας χρέη νεροκουβαλητή επέστρεφε από την πηγή. Οδηγούσε δυο μουλάρια φορτωμένα με μπιτόνια. Με την πρώτη ριπή του οπλοπολυβόλου αιφνιδιάσθηκε, παράτησε τα ζώα και χάθηκε στο σκοτάδι.
Στο φυλάκιο συγκεντρώθηκαν οι αιχμάλωτοι όλοι μαζί και δέθηκαν. Στους τρεις τραυματισμένους Γερμανούς προσφέρθηκαν οι πρώτες βοήθειες και επιδέθηκαν επιμελώς. Έγινε περισυλλογή οπλισμού, εγγράφων και λοιπών χρησίμων υλικών από τους ορισθέντες γ’ αυτό. Οι καταστροφείς υπονόμευσαν με εκρηκτικά τους προς καταστροφή στόχους. Οι τρεις τραυματίες και ο νεκρός Ιταλός αφέθηκαν μέσα στο φυλάκιο, οπότε αυτό εξαιρέθηκε του προγράμματος ανατινάξεων. Από τους Ιερολοχίτες ουδείς έπαθε το παραμικρό.
Ήταν η ώρα 22:00 όταν από το χωριό Κέφαλος ρίφθηκε φωτοβολίδα τριών αστέρων, προφανώς σύνθημα συναγερμού του γερμανικού λόχου. Μετά από 15 λεπτά διατάχθηκε η αναχώρηση μαζί με τους έξι αιχμαλώτους, αφού τοποθετήθηκαν τα εμπυρεύματα επιβραδύνσεως στα εκρηκτικά γεμίσματα.
Είχαν ήδη όλοι απομακρυνθεί όταν άρχισαν οι εκρήξεις στις εγκαταστάσεις των φάρων που μέχρι εκείνη την ώρα συνέχιζαν να λειτουργούν.
Η αποστολή είχε ολοκληρωθεί. Οι φάροι δεν υπήρχαν πλέον. Μαζί τους καταστράφηκαν επιπλέον ο οπλισμός των Γερμανών, δυο τηλέφωνα, το ραδιόφωνο και ένας προβολέας. Οι αιχμάλωτοι νομίζοντας ότι θα τους εκτελούσαν ήταν περίλυποι. Ηρέμησαν όταν τους διαβεβαιώθηκε ότι ήταν πλέον αιχμάλωτοι πολέμου. Ο πόλεμος είχε τελειώσει γι’ αυτούς.
Το τμήμα έφθασε στο σημείο επιβιβάσεως περί την ώρα 23:45. Καλύφθηκαν σε μικρή χαράδρα σε αναμονή του σκάφους ML που δεν είχε φανεί ακόμη. Η επιβίβαση έγινε στις 01:00 ώρα και στις 08:00 το πρωί της 8ης Σεπτεμβρίου φτάσανε στη Βάση τους Σάμο.
Ο Ιερολοχίτης Γιαννιός δεν έλαβε μέρος στη μάχη στα πλαίσια της πρακτικής ν’ αποφεύγεται η εμπλοκή ντόπιων για τον φόβο της αναγνωρίσεως και των τυχόν αντιποίνων στους οικείους τους.
Ο γερμανικός λόχος στη Κέφαλο με την έναρξη των πυροβολισμών που ακούστηκαν βαθιά από το φυλάκιο, σήμανε συναγερμό και νομίζοντας ότι υφίσταται επίθεση στο χωριό φώτισαν τον χώρο με φωτοβολίδες και έλαβαν θέσεις αμύνης σύμφωνα με το σχέδιό του. Όταν ακούστηκαν οι εκρήξεις από τον Θυμιανό και διαπιστώσαντες ότι το χωριό δεν προσβαλλόταν το κύκλωσαν περιμετρικά απαγορεύοντας σε οποιουδήποτε την είσοδο ή έξοδο. Το βράδυ δεν κοιμήθηκε κανείς, οι κάτοικοι παρέμειναν στα σπίτια τους φοβισμένοι. Εν τω μεταξύ κατέφθασε από την Αντιμάχεια ο διοικητής του λόχου υπολοχαγός Munch ο οποίος ανέβηκε στον Θυμιανό. Οι τραυματίες διακομίστηκαν στο νοσοκομείο της Κω και ο νεκρός θάφτηκε.
Πριν ακόμη χαράξει οι Κεφαλιανοί οδηγήθηκαν βιαίως στον ανοικτό (τότε) χώρο δίπλα στο νεκροταφείο και συνελήφθησαν 14 περίπου άρρενες σαν όμηροι που φυλακίστηκαν στην Αντιμάχεια. Το υπόλοιπο χωριό παρέμεινε υπό επιτήρηση.
Ο Πίκος συνελήφθηκε σαν ύποπτος, ανακρίθηκε και φυλακίσθηκε στο στρατόπεδο της Πλάκας. Ένας από τους τραυματίες Αυστριακός στρατιώτης ανέφερε ότι κάτι είχε υποψιαστεί με τις συνεχείς επισκέψεις του στο φυλάκιο τις τελευταίες ημέρες και ότι την ημέρα της επιδρομής είχε φύγει νωρίς. Ο ίδιος βέβαια αρνήθηκε τα πάντα.
Την κατάσταση εκτόνωσαν μερικώς οι μαρτυρίες των άλλων τραυματιών του φυλακίου που ανέφεραν ότι οι εχθροί ήταν καλά οπλισμένοι και με κοντά παντελόνια χαρακτηριστικό των Αγγλικών στρατευμάτων και επιπλέον το επιδεσμικό υλικό των τραυματιών έφερε Αγγλικές σημάνσεις.
Άρα δεν ήταν ντόπιοι. Το μεσημέρι οι κάτοικοι αφέθησαν στα σπίτια τους και οι όμηροι απελευθερώθηκαν. Το ίδιο αργότερα και ο Πίκος.
Στην αίσια έκβαση των αντιποίνων ίσως να συνετέλεσε και η ιπποτική συμπεριφορά των Ιερολοχιτών να περιποιηθούν τους τραυματίες. Σε άλλες περιπτώσεις τα αντίποινα ίσως να ήταν πολύ οδυνηρά. Αλλά τελείωνε και ο πόλεμος και όλοι σκεπτόντουσαν τα σπίτια τους στη ρημαγμένη πατρίδα τους.
Έτσι ο Θυμιανός πέρασε στην ιστορία. Η επιχείρηση των «φάρων» κατέχει περίοπτη θέση στη νικηφόρα δράση του Ιερού Λόχου στα Δωδεκάνησα. Ο εχθρός αιφνιδιάστηκε απολύτως και επιχείρηση στέφτηκε με πλήρη επιτυχία. Η επιτυχία οφείλονταν τόσο στην άρτια σχεδίαση και προετοιμασία όσο και στην δυναμική και ακριβή εκτέλεση. Όλα αυτά ίσως να μην ήταν δυνατά αν δεν υπήρχαν οι σημαντικές πληροφορίες και η συνδρομή του τοπικού δικτύου κατασκοπίας. Ιδιαίτερα των παραπάνω αναφερθέντων. Του Ιερολοχίτη Γιαννιού, του Κεφαλιανού Πίκου και όλων όσοι πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στη Πατρίδα.
Το φυλάκιο έκτοτε δεν ξαναλειτούργησε και εγκαταλείφτηκε. Ότι ήταν χρήσιμο μεταφέρθηκε αλλού. Μετά τον πόλεμο τα εναπομείναντα οικοδομικά και άλλα υλικά χρησιμοποιήθηκαν από τους Κεφαλιανούς για ιδιωτικούς σκοπούς.
Σήμερα κανείς δεν δίνει σημασία στον Θυμιανό εκτός από ευάριθμα κατσίκια από διπλανές μάντρες που απολαμβάνουν νωχελικά το χορταράκι που πλούσιο φύεται εκεί Ο προσεκτικός όμως επισκέπτης της κορυφής θα παρατηρήσει αρκετά άμορφα ερείπια και θεμέλια οικοδομημάτων.
Επίμονη παρατήρηση εντοπίζει απομεινάρια γυαλιών από τους σπασμένους λαμπτήρες μισοθαμένα μέσα στα χορτάρια. Μεταλλικά σκουριασμένα κομμάτια, προϊόντα των εκρήξεων θα βρει κανείς παντού. Ίσως και κάποιους σκουριασμένους κάλυκες από τις σφαίρες που ρίχθηκαν.
Κάθε Σεπτέμβριο ο καιρός είναι συνήθως θαυμάσιος. Η ηρεμία και η ησυχία είναι αφοπλιστικές ενώ η θέα γύρω θεσπέσια.
Επάνω στο λόφο λόγω υψομέτρου μονίμως σιγοψιθυρίζει το δροσερό βοριαδάκι. Αν αφουγκραστεί κάποιος, ίσως άθελα αισθανθεί ότι οι ευχάριστες ριπές του ανέμου θυμίζουν κάτι από την χροιά τους ήχους και τους κρότους της ηρωικής εκείνης πράξεως εκεί επάνω στον μοναχικό Θυμιανό.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
- Λάθρα: Λόφος υψομέτρου 415 μ που δεσπόζει του κόλπου της Κεφάλου ανατολικά της εκκλησίας, πλούσιος σε δένδρα. Φιλοξενεί σήμερα εγκαταστάσεις του πολεμικού ναυτικού. Θυμιανός: Χαμηλότερος λόφος δυτικά της εκκλησίας με υψόμετρο 300 περίπου μ. άδενδρος. Δεσπόζει στη δυτική πλευρά με πανοραμική θέα από βορρά, δυτικά, νότια. Πήρε το όνομά του από το αρχαίο θύμος (=θυμάρι) που φύεται εκεί ευρύτατα, αφήνοντας μια υπέροχη μυρωδιά.
- Η Γερμανική φρουρά της Κω την εποχή εκείνη αποτελούταν από το 957 Σύνταγμα Στρατηγείου Φύλαξης της 999 Μεραρχίας, με το 11ο Τάγμα και την 2η Μοίρα πυροβολικού με επτά πυροβολαρχίες, σύνολο 700 περίπου άνδρες. Η 999 Μεραρχία ήταν Σχηματισμός εσωτερικού για την κατοχή και φύλαξη περιοχών. Επανδρώνονταν με αξιωματικούς και υπαξιωματικούς της Βέρμαχτ, ενώ οι στρατιώτες ήταν κατά βάση ποινικοί και πολιτικοί κρατούμενοι, εθελοντές με αντάλλαγμα την αποφυλάκισή τους.
- Κανονικός φράκτης συρματοπλέγματος ύψους περίπου ένα μέτρο με επιπρόσθετη ενίσχυση εξωτερικά με συρμάτινη «ποδιά» για παρεμπόδιση προσεγγίσεως εύκολα.
- Εχίνος: Κατασκευή πόρτας σε συρματόπλεγμα από ξύλα χιαστί και συρματόπλεγμα.
- Νάσκα Καμίλιο: Ιταλός αξιωματικός του πυροβολικού φασιστικής νοοτροπίας. Τον Οκτώβριο του 1943 κατά την μάχη της Κω συντάχθηκε αμέσως με τους Γερμανούς. Έκτοτε και κατά την διάρκεια της γερμανοκρατίας παρέμεινε υπηρετών στη Κω. Το όνομά του έμεινε στη κοινωνία της Κω σαν συνώνυμο προδοσίας, καταπιεστή και κακού ανθρώπου.
- ML: Motor Launch. Βενζινοκίνητη άκατος εφόδου πολλαπλών ρόλων. Ήταν εξοπλισμένη με μικρού διαμετρήματος πυροβόλο και 2-3 πολυβόλα. Μπορούσε να μεταφέρει καταδρομικά τμήματα αναλόγως χωρητικότητας για αποστολές καταστροφών, αναγνωρίσεων, αλλά και για απλές μεταφορές.
- Ο Ιερός Λόχος είχε ειδική οργάνωση κατά τα πρότυπα των Βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων.
Πηγή
(Σημείωση: Η πηγή μεταγενέστερα της ανάρτησης, "μετακινήθηκε" από τον ιστό. Ο συντάκτης, στρατιωτικός ε.α., έχει κάνει μία άριστη εργασία, στην παρουσίαση αυτής της επιχείρησης του Ιερού Λόχου. Εχθές, 10/9/2011, ο ίδιος, σε ομιλία του, στο Πνευματικό Κέντρο Κεφάλου της Κω, παρουσίασε την επιχείρηση στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων "Ιπποκράτεια 2011")
(Σημείωση: Η πηγή μεταγενέστερα της ανάρτησης, "μετακινήθηκε" από τον ιστό. Ο συντάκτης, στρατιωτικός ε.α., έχει κάνει μία άριστη εργασία, στην παρουσίαση αυτής της επιχείρησης του Ιερού Λόχου. Εχθές, 10/9/2011, ο ίδιος, σε ομιλία του, στο Πνευματικό Κέντρο Κεφάλου της Κω, παρουσίασε την επιχείρηση στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων "Ιπποκράτεια 2011")
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε το σχόλιό σας, στα πλαίσια της ευγένειας και της ευπρέπειας.