Η απόβαση στη Σιγκαπούρη

Μια από τις μάχες, που δεν είναι και πάρα πολύ γνωστή τουλάχιστον στον ελληνικό χώρο, είναι η μάχη της Σιγκαπούρης που συνέβη από τις 8 έως και 15 Φεβρουαρίου του 1942, κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου, μεταξύ του Βρετανών  και Ιαπώνων με περιφανή νίκη των τελευταίων. Δύο αυτοκρατορίες της εποχής συγκρούσθηκαν για την επικράτηση του ισχυροτέρου στην περιοχή. Είναι μια μάχη που έχει να διδάξει πολλά στον γεωπολιτικό και στον στρατιωτικό τομέα.

Η Σιγκαπούρη, επίσημα Δημοκρατία της Σιγκαπούρης, είναι μια νησιωτική χώρα νότια της Μαλαισίας. Με έκταση μόλις 704 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι η μικρότερη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας και μπορεί να χαρακτηριστεί μια σύγχρονη πόλη-κράτος.

Ο Αυτοκρατορικός Ιαπωνικός στρατός εισέβαλε στη Μαλαισία και συνέχεια στη Σιγκαπούρη, καταλήγοντας στην επονομαζόμενη Μάχη της Σιγκαπούρης. Οι ελλιπώς προετοιμασμένοι Βρετανοί ηττήθηκαν σε έξι μέρες και παραδόθηκαν στο στρατηγό Γιαμασίτα (Tomoyuki Yamashita) στις 15 Φεβρουαρίου 1942, γεγονός που σήμερα χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη στρατιωτική ήττα στην ιστορία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Οι Γιαπωνέζοι μετονόμασαν τη Σιγκαπούρη «Σονάντο» που σημαίνει «νότιο νησί που αποκτήθηκε στην εποχή του Σόουα» και την κατείχαν μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου 1945.

Η ιαπωνική επιθετική ενέργεια για την κατάληψη της Μαλαισίας και τον έλεγχο των γραμμών επικοινωνιών μεταξύ Ινδικού και Ειρηνικού ωκεανού. (Πηγή)

Η Σιγκαπούρη, ήταν εκείνη την εποχή βρετανική αποικία και ένα από τα κρισιμότερα στρατηγικά σημεία της περιοχής, όντας μεγάλος εμπορικός κόμβος στην Άπω Ανατολή.  Είχε πάρει τ' όνομα "Γιβραλτάρ της Ανατολής". Και πράγματι έμοιαζε έτσι, αφού στην κυριολεξία είναι ένα νησί που χωρίζεται από την ηπειρωτική Μαλαισία από τα στενά του Τζοχόρ και συνδέεται με αυτήν με ένα υπερυψωμένο ανάχωμα μήκους ενός χιλιομέτρου, επάνω στο οποίο υπάρχει οδικός άξονας. Οι Βρετανοί την προστάτευαν με 85.000 στρατό, Άγγλους, Ινδούς και Αυστραλούς, πιστεύοντας ότι η Σιγκαπούρη ήταν ένα απόρθητο φρούριο.

Η αποβατική επιχείρηση που εκτέλεσαν οι Ιάπωνες παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για στρατιωτικούς μελετητές και αναλυτές. Ο "ΑΝΣΚ Σιγκαπούρη" ήταν η συνέχεια της εκστρατείας της Μαλαισίας για τις ιαπωνικές αυτοκρατορικές δυνάμεις. και οι επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα στη μαλαισιανή ζούγκλα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, γιατί έχουν να κάνουν με ειδικές επιχειρήσεις και θα μιλήσουμε γι' αυτό σε επόμενο άρθρο.

Οι Ιάπωνες, μετά τις επιτυχίες τους στη Μαλαισία, με τις ευέλικτες δυνάμεις τους και παρά την αριθμητική υπεροχή των αντιπάλων τους,  προσπερνώντας στατικές οχυρώσεις των Βρετανών και περιχαρακωμένες πόλεις και εκτελώντας αποβατικές ενέργειες σε μη αναμενόμενες περιοχές για τους Βρετανούς, κατόρθωσαν σε σύντομο χρονικό διάστημα να προσεγγίσουν τη Σιγκαπούρη.

Ο στρατός τους ήταν καλύτερα εκπαιδευμένος σε τακτικές συνεργασίας αρμάτων μάχης και πεζικού, στην εγγύς αεροπορική υποστήριξη και ήταν έμπειρος σε επιχειρήσεις, σε αντίθεση με τα αποικιακά βρετανικά στρατεύματα που δεν ήταν και ό,τι το καλύτερο από πλευράς μαχητικής ικανότητας. Παράλληλα, οι Ιάπωνες, είχαν αποκτήσει αεροπορική και ναυτική υπεροχή στην περιοχή.

Η Σιγκαπούρη ήταν η βάση της πρώτης διακλαδικής διασυμμαχικής διοίκησης του 2ου παγκοσμίου πολέμου, της Αμερικανο-Βρετανο-Ολλανδο-Αυστραλιανής Διοίκησης (ABDACOM). Ήταν σημαντική γιατί έλεγχε το θαλάσσιο πέρασμα μεταξύ Ινδικού και Ειρηνικού ωκεανού. Μετά την αποτυχία των συμμάχων  να κρατήσουν την μαλαισιανή χερσόνησο, όσοι απέμειναν, πέρασαν στην Σιγκαπούρη και ανατίναξαν στις 31 Ιανουαρίου 1942 το ανάχωμα που συνέδεε το νησί με την ξηρά, αποκλείοντας τη χρήση του από τους Ιάπωνες. Η ενέργεια αυτή, καθυστέρησε την ιαπωνική επίθεση  μερικές εβδομάδες.

Χάρτης αμυντικής διάταξης των βρετανικών δυνάμεων στο νησί της Σιγκαπούρης, τον Φεβρουάριο του 1942. Πιέστε για μεγέθυνση του χάρτη. (Πηγή)

Ο Γιαμασίτα, είχε όμως οργανώσει πολύ καλά το δίκτυο πληροφοριών μέσα στη Σιγκαπούρη και μάθαινε ανελλιπώς, όλες τις κινήσεις των Βρετανών και των συμμάχων τους. Έτσι γνώριζε πολύ καλά, ενισχυόμενος και από αεροπορικές αναγνωρίσεις, ότι στον βορειοδυτικό τομέα του νησιού οι Βρετανοί, θεωρώντας ότι το έδαφος είναι δυσμενές για τον επιτιθέμενο, λόγω της πυκνής τροπικής βλάστησης και του δύσβατου του εδάφους με πολλές ρεματιές και ποτάμια, είχαν αναθέσει την επιτήρηση σε μήκος  16 χιλιομέτρων στην 22 Αυστραλιανή ταξιαρχία. Ο διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων ήταν ο Βρετανός αντιστράτηγος Άρθουρ Πέρσιβαλ.

Το νησί είχε οργανωθεί για περιμετρική άμυνα, με χρησιμοποίηση 38 ταγμάτων πεζικού, (13 βρετανικών,  6 αυστραλιανών, 17 ινδικών, 2 μαλαισιανών) και 3 ταγμάτων πολυβόλων. Η κυρία αμυντική προσπάθεια είχε εκτιμηθεί στην βορειοανατολικό τομέα, λόγω των προσφορώτερων ακτών και επειδή οι Ιάπωνες με προσποίηση συγκέντρωσης δυνάμεων, έπεισαν την συμμαχική διοίκηση ότι εκεί θα γινόταν η κύρια επιθετική ενέργεια. Σημειωτέον ότι στα δυτικά του νησιού υπήρχε και στρατιωτικό αεροδρόμιο

Στην πραγματικότητα όμως, πέραν των ισχυρών βομβαρδισμών και αεροπορικών προσβολών εγκαταστάσεων διοικητικής μέριμνας και σταθμών επικοινωνιών, έκαναν με μυστικότητα συγκέντρωση δυνάμεων με αποβατικά πλοιάρια, ακριβώς εκεί που οι Βρετανοί είχαν αραιωμένη δύναμη επιτήρησης. Βορειοδυτικά! Στη διάθεσή τους είχαν 30.000 άνδρες, οργανωμένους σε 3 μεραρχίες. Είχαν βέβαια όπως είπαμε, το πλεονέκτημα της απόλυτης αεροπορικής αλλά και ναυτικής υπεροχής.

Ιαπωνική αποβατική ενέργεια στον βορειοδυτικό τομέα της Σιγκαπούρης. Πιέστε για μεγέθυνση εικόνας (Πηγή)

Το περίφημο βρετανικό πυροβολικό παράκτιας άμυνας  στη Σιγκαπούρη, ήταν παντελώς αναποτελεσματικό προς τα βόρεια του νησιού, γιατί περισσότερο είχε δοθεί έμφαση στην προστασία του λιμανιού της Σιγκαπούρης, ήταν δύσκολο στη μετακίνησή του και το βεληνεκές του δεν κάλυπτε όλο το νησί. Πέραν τούτου ούτε τα πυρομαχικά του ήταν αποτελεσματικά κατά αποβατικών στρατευμάτων στην ξηρά, αφού ήταν διατρητικά και όχι εκρηκτικά, προοριζόμενα κυρίως εναντίον εχθρικών πλοίων. 

Το βράδυ, στις 8 Φεβρουαρίου του 1942, οι Ιάπωνες, αφού είχαν σφυροκοπήσει το νησί και είχαν διαλύσει τις επικοινωνίες των συμμαχικών στρατευμάτων ξεκίνησαν την αποβατική τους ενέργεια, χρησιμοποιώντας μικρά πλοιάρια. Το πρώτο κύμα, αποτελούμενο από 4.000 άνδρες, προσέγγισε μέσα στο σκοτάδι την ακτή Σαριμπούν βορειοδυτικά και διασπάρθηκε μέσα στην πυκνή ζούγκλα. Οι Αυστραλοί, κάνοντας στατική άμυνα, εκτελούσαν πυρά όπου άκουγαν θορύβους, χωρίς να μπορούν να παρατηρούν τι πραγματικά συνέβαινε! Έτσι οι Ιάπωνες, κατά μικρά τμήματα, διείσδυσαν σε βάθος, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στους αμυνομένους. Η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των συμμαχικών ταγμάτων και επομένως η έλλειψη συντονισμού, προκάλεσε χάος και οδήγησε στην υπερκέραση και  στην υποχώρηση των αμυνομένων σε δεύτερη αμυντική τοποθεσία, όπως θα λέγαμε σήμερα, σε γραμμή ανασχέσεως. 

Ακόμη και τότε ο στρατηγός Πέρσιβαλ, πιστεύοντας ότι πρόκειται για παραπλανητική απόβαση, δεν απέσπασε εφεδρείες για να ενισχύσει τους Αυστραλούς. Στην ουσία η άμυνα των συμμάχων είχε πλέον διατρηθεί. Το στρατιωτικό αεροδρόμιο καταλήφθηκε από τους Ιάπωνες στις 9 Φεβρουαρίου. Η απόβαση των Ιαπώνων συνεχίσθηκε και βαρύ υλικό διεκπεραιώθηκε στο νησί της Σιγκαπούρης. Η Σιγκαπούρη, απομονωμένη και βομβαρδιζόμενη ήταν έτοιμη λεία στα νύχια του "Τίγρη της Μαλαισίας" όπως χαρακτηρίσθηκε ο στρατηγός Γιαμασίτα, για τις διαδοχικές νίκες του.

Το βράδυ της 9 Φεβρουαρίου 1942, 3 βρετανικά ταχύπλοα σκάφη επιχείρησαν καταδρομή κατά ιαπωνικών τμημάτων στην απέναντι ακτή των στενών του Τζοχόρ, με αποστολή να προσβάλουν αποβατικά πλοιάρια των Ιαπώνων και να προκαλέσουν βλάβη στο σταθμό επικοινωνιών τους. Έγιναν γρήγορα αντιληπτά και δέχτηκαν πυρά και από τις δύο πλευρές των στενών. Μπόρεσαν όμως να καταστρέψουν μερικά γιαπωνέζικα πλοιάρια και να επιστρέψουν πίσω στη βάση τους με ελάχιστες ζημιές. Ήταν ένα δείγμα του αποτελέσματος που φέρνει η ενεργητική αμυντική στάση και όχι η απόλυτη παθητική, την οποία εφάρμοζαν οι Βρετανοί κατά τη διάρκεια της μάχης. Δυστυχώς όμως, αυτή η προσπάθεια ήταν από τις ελάχιστες, αν όχι η μοναδική.

Το βράδυ της 10 Φεβρουαρίου, ο πρωθυπουργός της μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστον Τσόρτσιλ, φοβερά ανήσυχος και ενοχλημένος από τη στάση του στρατηγού Πέρσιβαλ, διεμήνυσε στον προϊστάμενό του τελευταίου και ανώτατο διοικητή των βρετανικών στρατευμάτων στην νοτιοανατολική Ασία, στρατάρχη Γουέιβελ, ότι περιμένει την απόλυτη συντριβή των Ιαπώνων, αφού ο Πέρσιβαλ έχει στη διοίκησή του πάνω από 100.000 άνδρες και δεν δικαιολογείται καμιά ήττα που θα είχε αντίκτυπο στο κύρος των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων, αλλά και στην υπόληψη του βρετανικού έθνους.

Δυστυχώς όμως ο κακός συντονισμός και η παθητική στάση των Βρετανών, οδήγησε στην πλήρη πτώση της άμυνας και ο στρατηγός Πέρσιβαλ, που αποδείχτηκε ανεπαρκής στην προκειμένη περίπτωση, οδηγήθηκε στην παράδοση άνευ όρων. Όπως αργότερα διατύπωσε ο Τσόρτσιλ, η αιχμαλωσία 50.000  βρετανικού αποικιακού στρατού στη Μαλαισία και άλλων 80.000 ανδρών στη Σιγκαπούρη, αποτέλεσε την πιο θλιβερή σελίδα στην ιστορία των Βρετανών.

Στο μεταξύ ενώ τα ιαπωνικά στρατεύματα προέλαυναν, προκαλούσαν μεγάλες θηριωδίες με μαζικές εκτελέσεις αιχμαλώτων, ανήμπορων πολιτών μέχρι και ασθενών σε νοσοκομεία. Οι εκτελέσεις ως επί το πλείστον, γινόντουσαν με τη χρήση ξιφολόγχης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δολοφονία ασθενών στο βρετανικό στρατιωτικό νοσοκομείο "Αλεξάνδρα". Ο Γιαμασίτα δεν μπόρεσε να προλάβει αυτές τις δολοφονίες, αν και διέταξε την άμεση εκτέλεση στρατιωτών του, που τις έπραξαν.

Ο στρατηγός Πέρσιβαλ, μετά την παράδοσή του μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων για "υψηλά πρόσωπα" κάπου στη Μαντζουρία, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου.

Ο Γιαμασίτα, δοκίμασε και αυτός το 1945 την πικρία της παράδοσης άνευ όρων, πέρασε στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο με απαγχονισμό, για τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε προσωπικό του κάτω από τη διοίκησή του τόσο στη Σιγκαπούρη, όσο και στη Μανίλα.

Δείτε παρακάτω, 2 χαρακτηριστικά ντοκιμαντέρ, που αφηγούνται την ιστορία της μάχης. Το  δεύτερο εξ αυτών, αποκαλύπτει τη συνεργασία Βρετανών με τον ιαπωνικό στρατό προ του πολέμου και την προσφερόμενη εκπαίδευση που παρείχαν στους μετέπειτα εχθρούς τους. Επίσης αναφέρεται και συμμετοχή Βρετανών αξιωματικών, σε ιαπωνικό δίκτυο κατασκοπίας, προφανώς για το χρήμα!

Η απληστία οδηγεί στην προδοσία!


Ανιχνευτής