Αυτός που ίδρυσε τις Δυνάμεις Καταδρομών στην Ελλάδα

(Αναδημοσίευση από άρθρο του 2016)

Γράφει ο Αντγος ε.α. Νικόλαος Λάζαρης

Παλαιότερη φωτογραφία του Στγου Καλίνσκη, με το βαθμό του Συνταγματάρχη μεταξύ αξιωματικών μονάδας, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων εναντίον των ανταρτών. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Πριν από 66 χρόνια, στις 21 Μαΐου 1956, άφηνε αυτή τη ζωή, χτυπημένος από την επάρατη ασθένεια, σε ηλικία 61 ετών ο Υποστράτηγος Ανδρέας Καλίνσκης, ο τιμημένος Ιερολοχίτης, πρώτος διοικητής των Δυνάμεων Καταδρομών. Όσοι έχουν υπηρετήσει στις Ειδικές Δυνάμεις, θα έχουν σίγουρα βρεθεί στο ΚΕΕΔ, όπου το στρατόπεδο έχει τ' όνομά του, υπάρχει η προτομή του και κάποια προσωπικά του αντικείμενα μέσα στη λέσχη του μονίμου προσωπικού.

Τιμήθηκε εν ζωή και τιμάται ανελλιπώς και μετά θάνατον. Η εικόνα του κοσμεί σχεδόν όλα τα γραφεία των διοικητών των σχηματισμών και μονάδων Καταδρομών!

Ίσως αρκετοί να μην γνωρίζουν καλά την ιστορία του και τις πράξεις του, γι' αυτό  μπορείτε να διαβάσετε την συνοπτική βιογραφία του, πιέζοντας ΕΔΩ!

Θα σταθούμε μόνο σε ορισμένα περιστατικά που εξάγονται από τα ιστορικά αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, της ΔΕΔ και έγκυρων εφημερίδων που φιλοξένησαν στο παρελθόν σχετικά άρθρα, στα οποία περιγράφονται δραστηριότητες και στοιχεία του χαρακτήρα του. 

Από τον Αύγουστο του 1945, ενώ ήταν επικείμενη η διάλυση του Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής, υπέβαλε στο ΓΕΣ, πρόταση διατήρησης ενός μικρού πυρήνα εμπειροπόλεμου προσωπικού, με σκοπό να δημιουργηθεί σε δεύτερο χρόνο, μια "Δύναμη Καταδρομών" της οποίας χαρακτηριστικό γνώρισμα θα ήταν ο συνδυασμός των δυνατοτήτων που παρουσίασε στις επιχειρήσεις του Αιγαίου ο Ιερός Λόχος, όπως και οι Βρετανοί SAS και SBS, δηλαδή εκτέλεση καταδρομικών ενεργειών από ξηρά, θάλασσα και αέρα. Εκείνη τη χρονιά, ενώ όλοι στην στρατιωτική ιεραρχία συμφώνησαν ως προς την ιδέα, δεν προχώρησαν στην υλοποίηση.

Ο Καλίνσκης, Ταξίαρχος πλέον, φωτογραφίζεται ανάμεσα σε αξιωματικούς των Καταδρομών κατά την επίσκεψη μονάδος. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Το 1946, όταν άρχισαν οι αντάρτες του "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας" (ΔΣΕ)  (όπως μετεξελίχθηκε τότε ο ΕΛΑΣ ) να προσβάλουν στην ύπαιθρο χώρα με μεγάλη ευκολία και επιτυχία τις δυνάμεις ασφαλείας και του στρατού της νόμιμης κυβέρνησης της χώρας και να τις κατανικούν, όλοι κατάλαβαν ότι κάτι διαφορετικό έπρεπε να γίνει! Έπρεπε με κάθε τρόπο να επιτευχθεί η ασφάλεια και να κερδηθεί η εμπιστοσύνη του ταλαιπωρημένου άμαχου πληθυσμού που, πριν προλάβει ν' ανασάνει από το τέλος της γερμανικής κατοχής, άρχισε να σφίγγεται και να πληγώνεται ξανά, από τον χειρότερο αδελφοκτόνο πόλεμο.

Οι αντάρτες στελεχώνονταν και με έμπειρους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, που ανήκαν παλιότερα στον ελληνικό στρατό, με πλούσια πολεμική δράση! Ξεκίνησαν με τον τρόπο που ήξεραν, σαν αντάρτες, με πολλά και ταυτόχρονα κτυπήματα του συμβατικού νεοσύστατου  και "άψητου" εθνικού στρατού, αλλά και της χωροφυλακής. Κέρδιζαν σχεδόν παντού!

Τότε ο Σχης Καλίνσκης, που υπηρετούσε στο ΓΕΣ, στη Διεύθυνση Πεζικού, το καλοκαίρι του 1946, υπέβαλε ξανά νέα πρόταση οργάνωσης ανεξάρτητων Λόχων Ορεινών Καταδρομών, (ΛΟΚ) ώστε κατάλληλα εκπαιδευμένοι, να μπορούν  να ενεργούν με τις ανταρτικές μεθόδους και να προσβάλουν τους αντάρτες όπου τους βρίσκουν. Ο σκοπός της συγκρότησής τους ήταν να πετύχουν τρία πράγματα:

• Να ακολουθούν από κοντά τους αντάρτες και να συλλέγουν πληροφορίες
• Να τους προσβάλουν αιφνιδιαστικά και να τους αφαιρέσουν την πρωτοβουλία κίνησης
• Να δημιουργήσουν αίσθημα ασφάλειας στον πληθυσμό

Έτσι τον Δεκέμβριο του 1946, εκδόθηκε η διαταγή του ΓΕΣ που καθόριζε τη συγκρότηση των πρώτων 40 ανεξάρτητων Λόχων Ορεινών Καταδρομών, που έμειναν στην ιστορία γνωστοί σαν ΛΟΚ! Αυτοί κατανεμήθηκαν στις περιοχές ευθύνης των τότε Σωμάτων Στρατού όπως παρακάτω:

• Α' ΣΣ οι 1ος έως 10ος ΛΟΚ
• Β' ΣΣ οι 11ος έως 25ος ΛΟΚ
• Γ' ΣΣ οι 26ος έως 40ος ΛΟΚ

Η αλήθεια είναι ότι αν και η πρόθεση ήταν καλή, η πολύ λίγη εκπαίδευση (μόνο ενός μηνός) σε αντικείμενα Καταδρομών δεν ήταν αρκετή για να τους μετατρέψει σε αποτελεσματικούς μαχητές! Επίσης δεν έγινε σωστή επιλογή προσωπικού και κυρίως στελεχών, που θα έπρεπε να προέρχονται οπωσδήποτε από αυτούς που πολέμησαν στη Μ. Ανατολή και ειδικότερα από τον Ιερό Λόχο! Και το κυριότερο, τέθηκαν υπό την διοίκηση σχηματισμών ή και μονάδων, των οποίων οι διοικητές και οι επιτελείς, είχαν άγνοια της τακτικής χρησιμοποιήσης τέτοιων τμημάτων, με αποτέλεσμα να τους χρησιμοποιούν σε στατικές αποστολές ασφαλείας και φρούρησης.

Δυστυχώς τ' αποτελέσματα των προσπαθειών δεν ήταν τ' αναμενόμενα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Ο Καλίνσκης τότε, τον Μάρτιο του 1947, πρότεινε τον ανασχηματισμό των Δυνάμεων Καταδρομών, με άμεση εποπτεία τους από το ΓΕΣ, μέσω μιας νέας Υποδιεύθυνσης Μονάδων Ορεινών Καταδρομών, ΥΜΟΚ, όπως την ονόμασαν, που θα ήταν ενσωματωμένη στη Διεύθυνση Πεζικού. Οι ανεξάρτητοι ΛΟΚ θα διαλύονταν, πλην τεσσάρων, των 32, 36, 39 και 40 ΛΟΚ που είχαν καλά αποτελέσματα στην περιοχή επιχειρήσεων του Γ' ΣΣ. 

Δημιουργήθηκαν οι πρώτες Μοίρες Καταδρομών, των οποίων την διεύθυνση είχε η ΥΜΟΚ με πρώτο διευθυντή τον Συνταγματάρχη Καλλίνσκη. Η ΥΜΟΚ, ήταν υπεύθυνη για την επιλογή προσωπικού και συγκρότηση μονάδων, για τις κατευθύνσεις εκπαιδεύσεως και για την εκπόνηση οδηγιών επί της ορθής τακτικής χρησιμοποίησης των ΛΟΚ.

Ο Καλίνσκης εποχούμενος σε τζιπ. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Οι πρώτοι 20 νέοι ΛΟΚ, συγκροτήθηκαν τον Μάρτιο του 1947 μετά από αυστηρή επιλογή και εκπαιδεύθηκαν στο Χαϊδάρι (μετέπειτα ΚΕΒΟΠ) με μέριμνα των παλαιών Ιερολοχιτών και την υποστήριξη Βρετανών συμμάχων SAS. Από τον Απρίλιο του 1947, άρχισε να λειτουργεί το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Μονάδων καταδρομών (ΚΕΜΚ) στη Βουλιαγμένη, από το οποίο πέρασαν όλοι οι Καταδρομείς που τοποθετήθηκαν στις Μοίρες ΚΔ κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Το έμβλημά τους, ήταν παρόμοιο με αυτό που έφεραν οι Βρετανοί κομάντος κατά τον 2ο ΠΠ, δηλαδή άγκυρα, με ένα τόμιγκαν και πτέρυγες αλεξιπτωτιστού, για να υποδηλώνουν τις επιχειρήσεις που μπορούν ν' αναλαμβάνουν, από αέρα, θάλασσα και ξηρά. Περισσότερες λεπτομέρειες για την συγκρότηση των Δυνάμεων Καταδρομών και την εξέλιξη των Ειδικών Δυνάμεων του Σ.Ξ., μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ.

Ξεκινώντας από την ζωή του στον Ιερό Λόχο, γράφει σε ένα άρθρο της εφημερίδας "ΕΣΤΙΑ" της 13 Ιουνίου 1987, ο τότε αρθρογράφος Ι.Π. Μιχαλόπουλος που όπως φαίνεται ήταν και ο ίδιος Ιερολοχίτης:

"Ο Καλίνσκης ήτο ο χαρακτηριστικός τύπος του Ιερολοχίτου. Πειθαρχικός, ευγενής, γενναίος και προσιτός εις τους πάντας... Γλωσσομαθής, έθετεν εις τον διδάσκοντα συνήθως Άγγλον αξιωματικόν ή υπαξιωματικόν το ερώτημα: "Θα μου επιτρέψη ο κ. ομιλητής μίαν παρατήρησιν;" Αλλά η παρατήρησις ήτο σχεδόν δυναμίτης και έφερεν εις δύσκολον θέσιν τον ομιλητήν. 

Συνεκέντρωνε φρύγανα από τα σπάνια της ερήμου και τα διετήρει εις τον σάκκον του. Κατά την ώραν της αναπαύσεως απευθύνετο εις οποιονδήποτε συνάδελφον και προσέφερεν σ' ένα κύπελλον τον ερατινόν, τον οποίον εκείνον έψηνεν με τα φρύγανα του σάκκου του. Ακούραστος, αθόρυβος. 

Ασφαλώς αν επρόκειτο να κατασκευασθή ο Ανδριάς του Ιερολοχίτου, ο Καλίνσκης θα ήτο το ιδεώδες πρότυπον..."

Όταν τον Οκτώβριο του 1943 εκτελέσθηκε το πρώτο (και μοναδικό) επιχειρησιακό άλμα του Ιερού Λόχου στη Σάμο, ο Καλλίνσκης τέθηκε επί κεφαλής του  1ου αεραποβατικού τμήματος. Μια παλιά εφημερίδα της Ρόδου του 1947, εξιστορεί το εγχείρημα του Ιερού Λόχου στη Σάμο, και προφανώς από τις μεταγενέστερες αφηγήσεις των Ιερολοχιτών που συμμετείχαν, περιγράφει την εικόνα που επικρατούσε μέσα στο αεροσκάφος που βρισκόταν ο Καλλίνσκης.

Όλοι είχαν τεταμένες τις αισθήσεις τους, από την υπερένταση που προκαλούσε το γεγονός ενός νυκτερινού επιχειρησιακού άλματος, έστω και αν θα έπεφταν σε ΖΡ που την είχαν εξασφαλίσει φίλιες δυνάμεις του νησιού! Ο Καλίνσκης κατά τη διάρκεια της πτήσης παρέμενε νηφάλιος, διαβάζοντας ένα βιβλίο που είχε πάρει μαζί του, μειώνοντας έτσι το φορτισμένο κλίμα έντασης των ανδρών του.

Στην καταδρομή της Λέσβου τον Απρίλιο του 1944, ο Καλίνσκης αναλαμβάνει τη διοίκηση του καταδρομικού τμήματος και εκτελεί την αποστολή με πλήρη επιτυχία.

Ξανά, αναλαμβάνει την καταδρομή στη Χίο τον Ιούνιο του 1944 και με την σχολαστικότητα που τον διέκρινε, ολοκλήρωσε με άψογο τρόπο την επιχείρηση. Υπάρχει επίσης η περιγραφή της καταδρομικής ενέργειας της Χίου και σε βιβλίο αγγλικής έκδοσης και γλώσσας!

Η επαγγελματική μεθοδικότητα, οι γνώσεις του  αλλά και η προσήνειά του ενέπνευσαν εμπιστοσύνη, σεβασμό και αγάπη στους συναδέλφους του,  συνεργάτες και υφισταμένους του, που τον ακολουθούσαν στις επιχειρήσεις. Ήξεραν ότι μαζί του η επιτυχία ήταν σίγουρη.

Δεν ήταν καθόλου τυχαία όπως φαίνεται, η επιλογή του και η τοποθέτησή του σε θέση του ΓΕΣ για την συγκρότηση Δυνάμεων Καταδρομών. Οι συνεχείς παρεμβάσεις του και οι προτάσεις του κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων 1947-1949 για την σωστή επιχειρησιακή και τακτική χρησιμοποιήση των Δυνάμεων Καταδρομών, σφραγίζουν την μετέπειτα εξέλιξη των σύγχρονων Ειδικών Δυνάμεων της χώρας μας.

Ο Υποστράτηγος Καλίνσκης, επιδίδει βραβεία σε νικητές Καταδρομείς αγώνων χιονοδρόμων (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

Μετά τον πόλεμο, μερίμνησε, σαν Διοικητής Δυνάμεων Καταδρομών με τον βαθμό του Υποστρατήγου πλέον, για την κατασκευή του μνημείου πεσόντων Καταδρομέων στον λόφο του Καβουρίου. Ο φακός της κινηματογραφικής μηχανής, αποθανάτισε τα αποκαλυπτήρια του μνημείου με την παρουσία  του βασιλικού ζεύγους και όλων των αρχών, τον Μάρτιο του 1953.

Δυστυχώς, οι πρώτοι 40 ΛΟΚ δεν μνημονεύονται στο μνημείο των Καταδρομών, το οποίο ξεκινά την καταγραφή ονομάτων και μονάδων από τις μετέπειτα ιδρυθείσες Μοίρες ΚΔ.  Ίσως επειδή διατέθηκαν  υπό διοίκηση μονάδων πεζικού, δεν υπήρχε συγκεντρωτικός έλεγχος και δεν καταγράφηκαν σε ημερολόγιο που τηρούσε αργότερα η Διοίκηση Καταδρομών. Δεν είναι γνωστό γιατί ο  Καλίνσκης αποφάσισε τότε, να μην τους συμπεριλάβει στο μνημείο. Είναι θέμα που χρειάζεται έρευνα και μελέτη των αρχείων της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, για να αποκατασταθούν οι Λόχοι και οι νεκροί τους. 

Στο πρώτο μνημόσυνο των Καταδρομών τον Σεπτέμβριο του 1950, στο ΚΕΜΚ της Βουλιαγμένης, ο Καλίνσκης  μίλησε με ένα πύρινο λόγο για τα πεπραγμένα και για το μέλλον των Καταδρομών, υπογραμμίζοντας τον ρόλο τους. Δυστυχώς, ο Στρατηγός έφυγε πρόωρα νικημένος από τον θάνατο και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει όσα είχε στο μυαλό του. Έφυγε, φορώντας τον πράσινο μπερέ, όπως ταιριάζει σε Καταδρομέα!

Η Λέσχη Καταδρομέων και Ιερολοχιτών, για να τιμήσει τον αείμνηστο Στρατηγό, διοργάνωσε (μετά από πρόταση του  εξέχοντος μέλους της, Στρατηγού Φωτόπουλου Χρήστου, ο οποίος υπηρέτησε και σαν επιτελής του Καλίνσκη) και τέλεσε στις 18 Μαΐου 2016, στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών στον τάφο του, ένα λιτό τρισάγιο. Παρέστησαν πολλοί παλαιοί και νέοι Καταδρομείς, όλων των βαθμών. Ο δε αειθαλής Στρατηγός Κόρκας, ο "Νέστορας" των Ειδικών Δυνάμεων και επίσης εξέχον μέλος της Λέσχης, επικέντρωσε επάνω του για μια ακόμη φορά, την προσοχή των παρισταμένων αφηγούμενος τις παλιές δόξες του Ιερού Λόχου και την συμβολή του Στρατηγού Καλίνσκη σε όλα όσα έγιναν.

 Ο τάφος του βρίσκεται πλέον υπό την εποπτεία της ΔΕΔ και διατηρείται σε ευρεπή κατάσταση, ενώ από πάνω του κυματίζουν πλάι-πλάι, η ελληνική σημαία και ο θυρεός των Ειδικών Δυνάμεων.