Αυτό επιδίωξαν τον Μάρτιο του 1948 οι εθνικές δυνάμεις για την κατάληψη του ορεινού όγκου της Μουργκάνας στον οποίο είχαν οχυρωθεί οι αντίπαλοι, οι αντάρτες, ο "δημοκρατικός στρατός Ελλάδας". Οι πρώτοι είχαν εκτιμήσει την δύναμη των δευτέρων γύρω στους 1200 μαχητές. Δύο ταξιαρχίες(75 και76) της VΙΙΙ Μεραρχίας Πεζικού, είχαν αναλάβει την κατάληψη αυτού του δύσκολου και απόκρημνου ορεινού όγκου , στις 2 Μαρτίου 1948 με την κωδική ονομασία, επιχείρηση "Πέργαμος".
Στα υψώματα Σκητάρι και Τσεροβίτσι, ήταν η κύρια αμυντική τοποθεσία του αντιπάλου. Το πρώτο, με υψόμετρο γύρω στα 1400 μέτρα, εκτιμήθηκε σαν το ζωτικό έδαφος της όλης αμυντικής διάταξης, αφού η κορυφή της Μουργκάνας ήταν ανοργάνωτη και δεν την κατείχαν ανταρτικά τμήματα.
Έπρεπε να καταληφθεί το Σκητάρι με νυκτερινή ενέργεια, για να μπορέσουν οι επιτιθέμενοι να κάμψουν την άμυνα του εχθρού. Η δύσκολη αποστολή ανατέθηκε τότε, στη Γ' Μοίρα Καταδρομών. Η μονάδα είχε μεταφερθεί στη Ζίτσα για να αναδιοργανωθεί και να προετοιμασθεί, μετά από επιχείρηση που είχε προηγηθεί στο χωριό Σκαμνέλι, της περιοχής των Ζαγορίων.
Από εκεί, αφού οργανώθηκε η καταδρομική δύναμη για τη αποστολή, ακολούθησε δύσβατα δρομολόγια κάνοντας πορεία την νύκτα και αποκρυπτόμενη την ημέρα, πέρασε τον ποταμό Καλαμά, διέσχισε τον ορεινό όγκο του Κασσιδιάρη και τα ξημερώματα της 2 Μαρτίου έφθασε χωρίς να γίνει αντιληπτή κοντά στο χωριό Κάτω Λάβδιανη. Η επιχείρηση της κατάληψης του Σκητάρι, είχε ορισθεί για τη νύκτα 2/3 Μαρτίου 1948.
Το βράδυ της 2 Μαρτίου, αφού λήφθηκαν όλα τα μέτρα ασφαλείας, οι καταδρομείς κύκλωσαν το χωριό και μπήκαν μέσα, όπου από τους κατοίκους, συγκέντρωσαν πληροφορίες για τους αντάρτες. Επιλέχθηκαν ντόπιοι οδηγοί και μετά από μελέτη του εδάφους, αποφασίσθηκε από τη Μοίρα η διείσδυση από ένα δύσβατο και απόκρημνο δρομολόγιο, που σύμφωνα με τις πληροφορίες ήταν το μόνο αφύλακτο, αφού θεωρήθηκε από τους αντιπάλους μάλλον εμπόδιο, παρά πρόσβαση.
Μέσα στο πυκνό σκοτάδι, με δριμύ κρύο, η καταδρομική δύναμη αναρριχήθηκε στους απόκρημνους βράχους των βαθιών χαραδρώσεων της Μουργκάνας, πέρασε από τις εχθρικές γραμμές κυριολεκτικά αθέατη και στις 6 το πρωί της 3 Μαρτίου, βρέθηκε ανενόχλητη στο Σκητάρι! Στις "πλάτες" των αντιπάλων! Απόλυτα επιτυχημένη διείσδυση! Λίγο πριν τα χαράματα τροχιοδεικτικές ριπές και και 2 φωτοβολίδες, έδωσαν το σύνθημα της κατάληψης του υψώματος. Η VIII Μεραρχία έπρεπε αμέσως να εκδηλώσει την επίθεσή της.
Έγινε αυτό! Αλλά πώς; Μόλις ξημέρωσε καλά και ο αντίπαλος κατάλαβε, άρχισε αλλεπάλληλες και λυσσαλέες αντεπιθέσεις εναντίον της καταδρομικής δύναμης, που βρέθηκε περικυκλωμένη από παντού. Για τον αντίπαλο ήταν θέμα επιβίωσης η ανακατάληψη του Σκητάρι. Όλη την ημέρα οι αντεπιθέσεις διαδέχονταν η μία την άλλη, με ιδιαίτερη σφοδρότητα.Τα πυρομαχικά της καταδρομικής δύναμης άρχισαν να μειώνονται επικίνδυνα, παρά την πειθαρχία πυρός.
Ένα Τάγμα πεζικού που είχε διαταχθεί να ακολουθήσει τους καταδρομείς και να τους αντικαταστήσει είχε εμπλακεί σε αγώνα με τους αμυνόμενους αντάρτες και είχε καθηλωθεί. Η επιθετική ενέργεια της VIII Μεραρχίας είχε "κολλήσει". Ζητήθηκε ανεφοδιασμός από αέρα, αλλά το αεροπλάνο "Ντακότα" που είχε αναλάβει αυτή την αποστολή, δεν μπορούσε να απογειωθεί από το αεροδρόμιο Ιωαννίνων λόγω του σφοδρού ανέμου που επικρατούσε στην περιοχή.
Δεν υπήρχε βοήθεια από πουθενά για τη Μοίρα. Ούτε με πυρά! Μεγάλο λάθος! Οι αντάρτες με το σκοτάδι, αφού είχαν αποτύχει όλη την ημέρα ν' ανακαταλάβουν το Σκητάρι, ξεκίνησαν με προπαρασκευή πυρών όλμων και κτυπούσαν για μία ώρα την καταδρομική δύναμη που είχε καλυφθεί όσο μπορούσε καλύτερα με περιμετρική αμυντική διάταξη και αντιστεκόταν σθεναρά. Στις 8 το βράδυ, έγινε μια νέα αντεπίθεση, που κι' αυτή αποκρούσθηκε από τους λοκατζήδες.
Η καταδρομική δύναμη βρισκόταν πλέον με ελάχιστες σφαίρες και δεν περίμενε άμεσα τουλάχιστον ενίσχυση. Αποφασίσθηκε από τον διοικητή της, μετά από ψυχρή εκτίμηση, η αποχώρηση και η εγκατάλειψη του υψώματος. Η διαταγή δόθηκε σε όλους και κατά τις 8 και μισή άρχισε η αποχώρηση που τελείωσε στις 2 το πρωί της 4 Μαρτίου.
Η μονάδα μπόρεσε να διαφύγει αθόρυβα και να εγκατασταθεί λίγο πριν ξημερώσει, σε υψώματα γύρω από την Κάτω Λάβδιανη. Την ίδια ώρα το Σκητάρι δεχόταν καταιγισμό πυρών εχθρικών όλμων, σαν προπαρασκευή νέας αντεπίθεσης. Με το πρώτο φως της ημέρας, ισχυρή δύναμη του "δημοκρατικού στρατού" εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση, που όμως ήταν εναντίον του ..κενού!
Οι απώλειες της Μοίρας ήταν νεκροί 1 αξιωματικός και 6 οπλίτες, τραυματίες 4 αξιωματικοί και 20 οπλίτες. Οι απώλειες των ανταρτών δεν προσδιορίσθηκαν. Βρέθηκαν 30 νεκροί. Οι τραυματίες παραλήφθηκαν από τους ίδιους.
Θέλει πολύ σκέψη και προσοχή η χρησιμοποίηση μονάδων καταδρομών σε τέτοιες αποστολές. Η Μοίρα τα πήγε καλά παντού, αλλά ..ατύχησε! Το σχέδιο ενίσχυσης ή συνένωσης απέτυχε! Κακή εκτίμηση και κακός συντονισμός των επιτελών σχεδιαστών της VIII Μεραρχίας; Ίσως! Η ψύχραιμη αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης από τον διοικητή της μονάδας, η άριστη εκπαίδευση, το ηθικό και η πειθαρχία των καταδρομέων, απεσόβησε τον πανικό και την καταστροφή.
Η αντίπαλη πλευρά βέβαια έχει την δική της άποψη για την όλη επιχείρηση! Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση; Θα μπορούσε! Η τότε αντίπαλη πλευρά! Πιστεύω να μην θεωρούν τον εαυτό τους αντίπαλο και σήμερα! Αν τον θεωρούν, μάλλον δεν πάμε καλά σαν λαός! Η διχόνοια αποτελεί είδος πολυτελείας για τη χώρα μας πλέον! Έχουμε τόσες εξωτερικές ορατές και δυνητικές απειλές, που δεν επιτρέπονται αυτά τα πράγματα! Μόνο ενωμένοι και μονοιασμένοι, μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε.
Η ιστορία όμως, ό,τι γράφει, δεν ...ξεγράφει! Και πρέπει να την ξέρουμε!
Ανιχνευτής
Πηγή: "Η Ιστορία των Μονάδων Καταδρομών" Εκδόσεις ΓΕΣ/3οΕΓ
Από εκεί, αφού οργανώθηκε η καταδρομική δύναμη για τη αποστολή, ακολούθησε δύσβατα δρομολόγια κάνοντας πορεία την νύκτα και αποκρυπτόμενη την ημέρα, πέρασε τον ποταμό Καλαμά, διέσχισε τον ορεινό όγκο του Κασσιδιάρη και τα ξημερώματα της 2 Μαρτίου έφθασε χωρίς να γίνει αντιληπτή κοντά στο χωριό Κάτω Λάβδιανη. Η επιχείρηση της κατάληψης του Σκητάρι, είχε ορισθεί για τη νύκτα 2/3 Μαρτίου 1948.
Το βράδυ της 2 Μαρτίου, αφού λήφθηκαν όλα τα μέτρα ασφαλείας, οι καταδρομείς κύκλωσαν το χωριό και μπήκαν μέσα, όπου από τους κατοίκους, συγκέντρωσαν πληροφορίες για τους αντάρτες. Επιλέχθηκαν ντόπιοι οδηγοί και μετά από μελέτη του εδάφους, αποφασίσθηκε από τη Μοίρα η διείσδυση από ένα δύσβατο και απόκρημνο δρομολόγιο, που σύμφωνα με τις πληροφορίες ήταν το μόνο αφύλακτο, αφού θεωρήθηκε από τους αντιπάλους μάλλον εμπόδιο, παρά πρόσβαση.
Μέσα στο πυκνό σκοτάδι, με δριμύ κρύο, η καταδρομική δύναμη αναρριχήθηκε στους απόκρημνους βράχους των βαθιών χαραδρώσεων της Μουργκάνας, πέρασε από τις εχθρικές γραμμές κυριολεκτικά αθέατη και στις 6 το πρωί της 3 Μαρτίου, βρέθηκε ανενόχλητη στο Σκητάρι! Στις "πλάτες" των αντιπάλων! Απόλυτα επιτυχημένη διείσδυση! Λίγο πριν τα χαράματα τροχιοδεικτικές ριπές και και 2 φωτοβολίδες, έδωσαν το σύνθημα της κατάληψης του υψώματος. Η VIII Μεραρχία έπρεπε αμέσως να εκδηλώσει την επίθεσή της.
Έγινε αυτό! Αλλά πώς; Μόλις ξημέρωσε καλά και ο αντίπαλος κατάλαβε, άρχισε αλλεπάλληλες και λυσσαλέες αντεπιθέσεις εναντίον της καταδρομικής δύναμης, που βρέθηκε περικυκλωμένη από παντού. Για τον αντίπαλο ήταν θέμα επιβίωσης η ανακατάληψη του Σκητάρι. Όλη την ημέρα οι αντεπιθέσεις διαδέχονταν η μία την άλλη, με ιδιαίτερη σφοδρότητα.Τα πυρομαχικά της καταδρομικής δύναμης άρχισαν να μειώνονται επικίνδυνα, παρά την πειθαρχία πυρός.
Ένα Τάγμα πεζικού που είχε διαταχθεί να ακολουθήσει τους καταδρομείς και να τους αντικαταστήσει είχε εμπλακεί σε αγώνα με τους αμυνόμενους αντάρτες και είχε καθηλωθεί. Η επιθετική ενέργεια της VIII Μεραρχίας είχε "κολλήσει". Ζητήθηκε ανεφοδιασμός από αέρα, αλλά το αεροπλάνο "Ντακότα" που είχε αναλάβει αυτή την αποστολή, δεν μπορούσε να απογειωθεί από το αεροδρόμιο Ιωαννίνων λόγω του σφοδρού ανέμου που επικρατούσε στην περιοχή.
Δεν υπήρχε βοήθεια από πουθενά για τη Μοίρα. Ούτε με πυρά! Μεγάλο λάθος! Οι αντάρτες με το σκοτάδι, αφού είχαν αποτύχει όλη την ημέρα ν' ανακαταλάβουν το Σκητάρι, ξεκίνησαν με προπαρασκευή πυρών όλμων και κτυπούσαν για μία ώρα την καταδρομική δύναμη που είχε καλυφθεί όσο μπορούσε καλύτερα με περιμετρική αμυντική διάταξη και αντιστεκόταν σθεναρά. Στις 8 το βράδυ, έγινε μια νέα αντεπίθεση, που κι' αυτή αποκρούσθηκε από τους λοκατζήδες.
Η καταδρομική δύναμη βρισκόταν πλέον με ελάχιστες σφαίρες και δεν περίμενε άμεσα τουλάχιστον ενίσχυση. Αποφασίσθηκε από τον διοικητή της, μετά από ψυχρή εκτίμηση, η αποχώρηση και η εγκατάλειψη του υψώματος. Η διαταγή δόθηκε σε όλους και κατά τις 8 και μισή άρχισε η αποχώρηση που τελείωσε στις 2 το πρωί της 4 Μαρτίου.
Η μονάδα μπόρεσε να διαφύγει αθόρυβα και να εγκατασταθεί λίγο πριν ξημερώσει, σε υψώματα γύρω από την Κάτω Λάβδιανη. Την ίδια ώρα το Σκητάρι δεχόταν καταιγισμό πυρών εχθρικών όλμων, σαν προπαρασκευή νέας αντεπίθεσης. Με το πρώτο φως της ημέρας, ισχυρή δύναμη του "δημοκρατικού στρατού" εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση, που όμως ήταν εναντίον του ..κενού!
Οι απώλειες της Μοίρας ήταν νεκροί 1 αξιωματικός και 6 οπλίτες, τραυματίες 4 αξιωματικοί και 20 οπλίτες. Οι απώλειες των ανταρτών δεν προσδιορίσθηκαν. Βρέθηκαν 30 νεκροί. Οι τραυματίες παραλήφθηκαν από τους ίδιους.
Θέλει πολύ σκέψη και προσοχή η χρησιμοποίηση μονάδων καταδρομών σε τέτοιες αποστολές. Η Μοίρα τα πήγε καλά παντού, αλλά ..ατύχησε! Το σχέδιο ενίσχυσης ή συνένωσης απέτυχε! Κακή εκτίμηση και κακός συντονισμός των επιτελών σχεδιαστών της VIII Μεραρχίας; Ίσως! Η ψύχραιμη αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης από τον διοικητή της μονάδας, η άριστη εκπαίδευση, το ηθικό και η πειθαρχία των καταδρομέων, απεσόβησε τον πανικό και την καταστροφή.
Η αντίπαλη πλευρά βέβαια έχει την δική της άποψη για την όλη επιχείρηση! Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση; Θα μπορούσε! Η τότε αντίπαλη πλευρά! Πιστεύω να μην θεωρούν τον εαυτό τους αντίπαλο και σήμερα! Αν τον θεωρούν, μάλλον δεν πάμε καλά σαν λαός! Η διχόνοια αποτελεί είδος πολυτελείας για τη χώρα μας πλέον! Έχουμε τόσες εξωτερικές ορατές και δυνητικές απειλές, που δεν επιτρέπονται αυτά τα πράγματα! Μόνο ενωμένοι και μονοιασμένοι, μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε.
Η ιστορία όμως, ό,τι γράφει, δεν ...ξεγράφει! Και πρέπει να την ξέρουμε!
Ανιχνευτής
Πηγή: "Η Ιστορία των Μονάδων Καταδρομών" Εκδόσεις ΓΕΣ/3οΕΓ
Κανενα "ελεος"για την αντιπαλη πλευρα πολεμησαν για να κανουν την χωρα αλβανια.Ακομη εχουν το σφυροδρεπανο και αναπολουν τον Σταλιν.Επισης το "αντιπαλη πλευρα" ειναι ακομη στο μυαλο τους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ "αντίπαλη" πλευρά δεν είχε ούτε έχει εχθρό το λαό, αλλά αυτους που θέλουν να τον κρατάνε δούλο. Και τότε και τώρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤότε οι "νικητές" - όχι οι οπλίτες, οι στρατηγοί του και τα πολιτικά αφεντικά τους- παρέδωσαν τη χώρα στον Πιουριφόι. Εστειλαν 1 εκατομύριο νέους στην ξενιτιά. Έστησαν ένα κράτος που η φυματοίωση και η πείνα θέριζε μέχρι το 1956-1959.
Εφαγαν τα ταμεία του κράτους και τις συντάξεις μας από το 1952 και το φαγοπότι συνεχίζετε μέχρι σήμερα.
Ως λαός είμασταν πάντα ενωμένοι. Όταν έπρεπε να διεκδικήσουμε το μέλλον μας, κάποιοι νομίζαν ότι το "παλιό" είναι ότι ..."καλύτερο".
Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος, ανάμεσα στις δυνάμεις του "Ελληνικού Στρατού" και του "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας", πέρα από απλοποιήσεις και ξόρκια, προσφέρεται για πολλά και χρήσιμα συμπεράσματα!