Δευτέρα 15 Μαΐου 2017

Λίγα λόγια για εξαρτύσεις μάχης

Σύγχρονη εξάρτυση μάχης, μαχητού ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων, προσαρμοσμένη στην αποστολή. (Φωτογραφία αρχείου ΓΕΣ) 
Η Μοίρα, περίμενε τον στρατηγό Διοικητή Καταδρομών για επιθεώρηση. Όλα φτιαγμένα στην εντέλεια. Έτοιμοι για αναμνηστικές φωτογραφίες. Οι εξαρτύσεις περιποιημένες, καθαρές, τετραγωνισμένες με επιμέλεια οι φυσιγγιοθήκες και ο γυλιός μάχης, με όλα τα "προβλεπόμενα δημόσια είδη". Οι κομάντος στητοί με καθαρές στολές και γυαλισμένα άρβυλα, περίμεναν υπομονετικά, τον επιθεωρητή. Οι αξιωματικοί και οι υπαξιωματικοί, στριφογύριζαν στα τμήματά τους για τις τελικές λεπτομέρειες! "Η οργάνωση μάχης ποτέ δεν σταματάει, παρά μόνο με την είσοδο στην μάχη", λέει μια από τις αρχές! 


Ήλθε λοιπόν ο επιθεωρητής στον χώρο της παράταξης. Πολεμιστής της Κορέας, αλλά και πιο μικρός είχε λάβει μέρος σε επιχειρήσεις κατά των ανταρτών. Μας είδε από μακριά, έχοντας ένα βλέμμα ικανοποίησης (έτσι μου φάνηκε τουλάχιστον) για την άψογη εμφάνιση και με ένα υπομειδίαμα, έδωσε την εντολή: Όλοι οι λόχοι με τους λοχαγούς τους και τα στελέχη τους, με τα όπλα χιαστί, αφού κάνουν τρία βήματα εμπρός, ώστε να περάσουν μακριά από τα μπέργκιν που ήταν δίπλα και δεξιά από κάθε άνδρα, να κάνουν στροφή δεξιά και να αρχίσουν να τρέχουν, κάνοντας ένα γύρο περιμετρικά του χώρου της παράταξης! 


"Περίεργη εντολή"μουρμουρίζαμε τρέχοντας. Και μετά ...άρχισε το πανηγύρι! Δεν προλάβαμε να διανύσουμε 100 μέτρα, και βλέπαμε, εικόνες απείρου κάλλους! Κράνη, να κουδουνίζουν στα κεφάλια, εμποδίζοντας την όραση του ιδιοκτήτη τους, αδιάβροχα και αντίσκηνα να λύνονται και να πέφτουν κάτω, γυλιούς μάχης να ανεβοκατεβαίνουν άτσαλα, φυσιγγιοθήκες να ανεβαίνουν στο στήθος, πτυοσκάπανα να πέφτουν κάτω, χιτώνια να βγαίνουν από την ζώνη και να κρέμονται... Με λίγα λόγια χάθηκε η "ομορφιά" και την θέση της την πήρε το "χάος"! 




Εξάρτυση και φόρτος μάχης ΜΚΔ της 10ετίας του '70. Σκηνή από παράταξη για επιθεώρηση, η οποία δείχνει την πρώτη γραμμή αξιωματικών. Φαίνεται χαρακτηριστικά ο τρόπος προσαρμογής που περιγράφεται εντός του κειμένου. Δεν ήταν ο βολικός τρόπος για οποιαδήποτε ενέργεια στο πεδίο. Τον χρησιμοποιούσαν πρακτικά μόνο για την επιθεώρηση. (Φωτογραφία αρχείου) 
Μόλις ολοκληρώθηκε ο γύρος, σταματήσαμε, περιμένοντας τα πρώτα σχόλια και τις παρατηρήσεις, Ο επιθεωρητής, χωρίς να πει άλλη λέξη, έδωσε την εντολή να συσκευάσουμε τις εξαρτύσεις μας, να τις προσαρμόσουμε σωστά, ό,τι μας ενοχλούσε να το αφαιρέσουμε αν ήταν περιττό, ή να του αλλάξουμε θέση αν ήταν αναγκαίο και να αναφέρουμε ετοιμότητα. Είχαμε πάρει την πρώτη ψυχρολουσία. Αρχίσαμε επί τόπου να διορθώνουμε τα πράγματα. Βγήκαν τα χαρτόνια και τα κόντρα πλακέ από τα σακίδια, προσαρμόσαμε τις εξαρτύσεις έτσι ώστε να μη φεύγουν,με τις φυσιγγιοθήκες δεξιά και αριστερά από το σώμα, και όλα τα άλλα απάρτια συλλογές κλπ καλά δεμένα και αγκιστρωμένα, με προτεραιότητα στο σακίδιο μάχης. 



Παρέλαση της Α' ΜΚ στα Χανιά, το 1975. Φαίνονται οι εξαρτύσεις FN, με τις δικές της φυσιγγιοθήκες, όπως τις βλέπετε στην επόμενη φωτογραφία. (Φωτο Αρχείου) 




Εξάρτυση FN με ενσωματωμένες φυσιγγιοθήκες. Άλλο ένα σετ φυσιγγιοθηκών προσαρμοζόταν κάτω απ' αυτές και δένονταν με κορδόνι στους μηρούς. 


Μόλις τελειώσαμε, (μας διέθεσε θυμάμαι, μισή ώρα γι' αυτά), έδωσε την εντολή στον διοικητή, η Μοίρα να εκτελέσει τροχάδην έναν ακόμη γύρο και να παραταχθεί. Αυτή την φορά, τα πράγματα ήταν πολύ πιο καλά. Λίγα πράγματα από δυο-τρεις, χαλάρωσαν ή έπεσαν. 

"Τώρα είσθε έτοιμοι για επιθεώρηση" μας είπε και ξεκίνησε. Ήξερε τι ζητούσε, μέσα από την εμπειρία του και μας πέρασε το μήνυμα.

Εξάρτυση μάχης Αμερικανών στρατιωτών κατά τον 2ο ΠΠ. Παρατηρείστε την άνεση και την προσαρμογή της εξάρτυσης και του γυλιού μάχης χωρίς ..χαρτόνια. (Πηγή)
Αυτό που έμεινε στο τέλος, σαν δίδαγμα, ήταν ότι οι εξαρτύσεις φέρονται για να εξυπηρετούν τον σκοπό τους και όχι για διακόσμηση. Πρέπει να κάνουν τον μαχητή να αισθάνεται άνετα σε οποιαδήποτε κίνηση στο πεδίο, μεταφέροντας τα απαραίτητα υλικά του. Πρέπει να υπάρχει η σωστή συντήρηση των υλικών, χωρίς εξεζητημένες απαιτήσεις ή ιδιοτροπίες, όπως η τοποθέτηση χαρτονιών για την "επίτευξιν της καλαισθησίας και ομοιομορφίας". Άλλο παρελάσεις και παρατάξεις, και άλλο επιχειρησιακή αξιολόγηση και επιθεώρηση!

Οι εξαρτύσεις της μεταπολεμικής περιόδου του 2ου ΠΠ, με σακίδιο πλάτης και περιφερειακό "σωλήνα" που περιλάμβανε κουβέρτα ή μάλλινο υπνόσακο καλυμένο με αδιάβροχο και από κάτω στη μέση άλλο γυλιό πάνω στον οποίο ήταν διπλωμένο το φύλλο του αντισκήνου με τα πασαλάκια και εντός αυτού..ατομικά είδη, αντικαταστάθηκαν στις Ειδικές Δυνάμεις σταδιακά από τις αρχές του '80, με τις εξαρτύσεις Μ71.

H STANAG 2311 έδινε τις τεχνικές προδιαγραφές και τις προϋποθέσεις:

  • Να μην εμποδίζει το κυκλοφοριακό  και το αναπνευστικό σύστημα,
  • Να μεταφέρει τις δυνάμεις του φόρτου στα μέρη του σώματος που έχουν μεγάλη αντοχή.
  • Να επιτρέπει τη μεταφορά φορτίων πέρα από το φόρτο μάχης (π.χ. Σταθμούς ασυρμάτου, δισάκια πυρ/κών, κιβώτια πυρ/κών, υπνόσακκο κ.λ.π).
  • Να επιτρέπει την απομάκρυνση από το σώμα με μία κίνηση.

Τότε, λίγα χρόνια αργότερα, είχα την τύχη να δω μιά ακόμη καλή εικόνα περί εξαρτύσεως, στην Γερμανία, στο Διεθνές Σχολείο Περιπόλων Μακράς Ακτίνας Δράσεως το γνωστό σαν ILRRPS και τώρα ISTC. Αρχές της δεκαετίας του '80, είχα εκεί, την πρώτη επαφή με τους SAS. Εξαρτύσεις "ραμμένες και κομμένες" επάνω στον μαχητή. Πολλές θήκες περιφερειακά στη μέση, με ιμάντες που έπεφταν ομαλά στους ώμους και κρατούσαν καλά το βάρος. Το κυριώτερο, ήταν χρηστικές. Δηλαδή, δεν προκαλούσαν πρόβλημα σε οποιαδήποτε κίνηση στο έδαφος, έρπυση, υπέρβαση εμποδίων, αναρριχήσεις ή καταρριχήσεις. Σε κάποια "φάση" είδα και τους SBS, οι οποίοι πέφτοντας με αλεξίπτωτο σε νερό, σε μια αμφίβια άσκηση, φορούσαν τις εξαρτύσεις τους, οι οποίες όμως ήταν κατασκευασμένες  από καουτσούκ, με πολλές θήκες για γεμιστήρες στο στήθος! Λαστιχένιες δηλαδή, με υλικό παρόμοιο με αυτό που κατασκευάζουν τις ελαστικές λέμβους!

Ιστορική  φωτογραφία  των Βρετανών αλεξιπτωτιστών, μετά από μάχη στα νησιά Φάλκλαντς. Η εξάρτυση μάχης της 10ετίας του '80 με τις πολλές θήκες περιμετρικά της μέσης, φαίνεται καθαρά. (Φωτογραφία αρχείου)
Παλιές καλές εποχές! Τότε, το '85, είχε οργανωθεί στο ILRRPS μια έκθεση ατομικού φόρτου Ειδικών Δυνάμεων (περιπόλων)  των χωρών του ΝΑΤΟ που ήταν και μέλη του Σχολείου. Η αλήθεια είναι ότι σαν χώρα δεν υστερούσαμε, παρά μόνο σε ορισμένα υλικά, όπως για παράδειγμα στον υπνόσακο λόγω όγκου, ή στην εσωτερική επένδυση του τζάκετ. Στην εξάρτυση δεν υπήρχε κάποια παρατήρηση, γιατί την θεωρούσαν ικανοποιητική.

Το ερέθισμα που προήλθε από την συνεργασία και ανταλλαγή γνώσεων με τους άλλους στρατούς, ήταν θετικό. Αρχίσαμε να εφαρμόζουμε στις μονάδες μας σιγά-σιγά, την ίδια φιλοσοφία, αξιοποιώντας τις Μ71, με την πρόσθεση πολλών φυσιγγιοθηκών γύρω από τη μέση, ώστε να μπορούμε να μεταφέρουμε τα απαραίτητα υλικά, πυρομαχικά και εφόδια μαζί μας.

Εξάρτυση μάχης ΚΔ το 1985. Ήδη είχαν παραληφθεί οι τύπου Μ71 για τις μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων. Συνήθως χρησιμοποιούνταν δύο τρίδυμες φυσιγγιοθήκες στην εξάρτυση, συλλογή Α' βοηθειών, υδροδοχείο και ο γυλιός μάχης στο πίσω μέρος, χωρίς ...χαρτόνια! Το πόντσος αναπόσπαστο κομμάτι τυλιγμένο προσεκτικά σε κύλινδρο, πάνω από τον γυλιό. Αιμοστατικός επίδεσμος, στον πάνω δεξιά ιμάντα ώμου.  (Φωτογραφία αρχείου)
Τώρα, το τι υλικά και εφόδια θα πρέπει να παραλαμβάνει κάποιος μαζί του, είναι θέμα προς συζήτηση, γιατί πάντα εξαρτάται από την αποστολή και την επιχείρηση στην οποία θα συμμετάσχει.

Ο κανόνας απλός, που εφαρμόζεται διεθνώς: "24 ώρες η εξάρτυση και 48 ώρες το μπέργκιν". Δηλαδή με ό,τι κουβαλάς στην εξάρτυση πρέπει να μπορείς να επιβιώσεις τουλάχιστον για 24 ώρες και άλλες 48 με αυτά του μπέργκιν! Αλλά και αυτό δεν είναι απαράβατος κανόνας! Εξαρτάται πάντα από τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Το αν είναι χρήσιμη ή όχι η εξάρτυση στον μαχητή, ή να το θέσω με άλλο τρόπο, αν ξέρει κάποιος να χρησιμοποιεί την εξάρτυσή του, φαίνεται από τον τρόπο που την φοράει και τον τρόπο που κινείται με αυτήν. Βασικά είναι θέμα εξάσκησης.

Όσο πιο πολύ χρησιμοποιείται ένα υλικό, τόσο καλύτερα εξοικειώνεται ο χρήστης μαζί του και βρίσκει τον καλύτερο τρόπο να το χρησιμοποιεί σε όλες τις καταστάσεις. Αν το αφήνει στο ράφι και περιμένει την τελευταία στιγμή να το φορέσει, μάλλον θα το ..πετάξει, γιατί θα του φανεί άχρηστο! Επομένως ο εμπειρικός κανόνας είναι να φοράς πάντα στην εκπαίδευση ή στην προπόνηση, ό,τι είναι απαραίτητο να έχεις μαζί σου στη μάχη.

Τα χρόνια πέρασαν και οι εμπειρίες και τα βιώματα σε συνεργασίες με συμμάχους, οδήγησαν τελικά στην διαμόρφωση της σημερινής εξάρτυσης των ειδικών δυνάμεων τύπου γιλέκου, (PLCE) που προσεγγίζει θα έλεγα, αυτή των Βρετανών.  Η εξάρτυση αυτή, που συμπληρώσε σχεδόν τα 20 χρόνια της, βγήκε καλή αν και υπήρχαν και πιστεύω ότι εξακολουθούν να υπάρχουν παρατηρήσεις για την πρόκληση εφίδρωσης λόγω του συνθετικού υλικού.

Εξαρτύσεις αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν.
Εδώ θα ήθελα να προσθέσω κάτι. Το τι είδους εξάρτυση μας χρειάζεται, δεν θα το βρούμε αντιγράφοντας τους ξένους! Θα πρέπει μόνοι μας να σκεφτούμε για ποιές δουλειές την θέλουμε, και τι επιχειρησιακές ανάγκες πρέπει να μας καλύπτει. Άλλες ανάγκες έχει ο μαχητής των ειδικών δυνάμεων, άλλες ο πεζός, άλλες ο πυροβολητής και άλλες ο αρματιστής! Άλλες οι ανάγκες σε ορεινές περιοχές με χιόνι και άλλες σε ξηρές νησιωτικές περιοχές. Αν προσθέσουμε και την αντιβαλιστική ικανότητα, ανεβάζουμε τον πήχυ ψηλά! Και μετά είναι και το βάρος! Πόσο πολύ θα ανέβει; Είναι άνετη και λειτουργική η εξάρτυση με υπερβολικό βάρος ;

Η υπερβολή δεν οδήγησε ποτέ σε επιτυχία. Στο Αφγανιστάν δεν μπορούσαν να κινηθούν από το υπερβολικό βάρος! Και επειδή δεν μπορούσαν να αντιδράσουν με ελιγμό σε ενέδρες που τους έστηναν οι Τάλιμπαν, οδηγήθηκαν στην εύκολη λύση, να έχουν μαζί τους όπλα μεγάλου βεληνεκούς, για να .. απωθούν μακρια τους αντάρτες χωρίς να κινούνται!

Είναι οικονομικό και λογικό όλοι να στηρίζονται στην ίδια πλατφόρμα, στην ίδια βάση, αλλά τα απάρτια αλλάζουν και διαφέρουν ανάλογα με την αποστολή του καθενός. Ομοιομορφία δεν μπορεί να υπάρξει. Τυποποίηση όμως ναι, είναι δυνατή, σε ό,τι αφορά τεχνικά χαρακτηριστικά και κατασκευή με δυνατότητα εύκολης και ταχείας προσθαφαίρεσης εξαρτημάτων (modularity).

Η σύγχρονη αντίληψη που επικρατεί στο χώρο των εξαρτύσεων και γενικά του ατομικού φόρτου, είναι:  Ό,τι κατασκευάζεται, να μπορεί να μεταβάλλεται εύκολα με προσθαφαιρούμενα μέρη ώστε να προσαρμόζεται στην ανάλογη κατάσταση εχθρού, καιρού και εδάφους. Μία περίπολος αναγνωρίσεως μπορεί να κουβαλάει φόρτο με μεγάλο  βάρος, αν θα πρέπει να διαβιώσει μέρες έξω! Σε μια καταδρομική ενέργεια όμως, όπως προσβολή ενός στόχου, δεν θα μπορεί να τα καταφέρει, αν δεν ελατώσει το βάρος της. Μία νυκτερινή έφοδος, απαιτεί ευκολία κίνησης για αθόρυβη προσέγγιση στα πρώτα στάδια. Δεν μπορεί να το κατορθώσει κάποιος, αν μεταφέρει μπέργκιν των 25 ή 30 κιλών.  Εδώ λοιπόν παίζει μεγάλο ρόλο η σωστά μελετημένη εξάρτυση μάχης. Θα πρέπει να επιτρέπει την εύκολη αφαίρεση απαρτίων, για την εκτέλεση συγκεκριμένης αποστολής!

Εξάρτυση νέου τύπου στο Αφγανιστάν. Συνδυασμός αλεξίσφαιρου γιλέκου εξαρτύσεως. Η ευκινησία ίσως επηρεάζεται από το βάρος. Η έρπυση με τέτοια εξάρτυση μάλλον επώδυνη. (Φωτογραφία αρχείου)
Δεν θα πρέπει να εντυπωσιάζουν οι επιβλητικές εξαρτύσεις εμπορίου, με πληθώρα θηκών μπροστά στο στήθος και όπου αλλού. Αν βάλετε κάποιον με τέτοια εξάρτυση να κάνει έρπυση 50 μέτρων σε ανώμαλο και βραχώδες έδαφος, ή θα του φύγουν όλα, ή δεν θα μπορεί να κινηθεί. Ίσως να είναι καλές για αστικό περιβάλλον για παράδειγμα, ή για κάποιον που δεν πρόκειται ποτέ συρθεί στο έδαφος!

Ένα πολύ καλό τεστ επιχειρησιακής αξιολόγησης για εξαρτύσεις είναι να φέρονται με όλα τα υλικά από δοκιμαστές-στρατιώτες, οι οποίοι θα διέρχονται από πάσης φύσεως εμπόδια  για να αντιλαμβάνονται τα τυχόν προβλήματα ευκινησίας και λειτουργικότητας, όπως για παράδειγμα την εύκολη αλλαγή γεμιστήρων που απαιτείται κατά την διάρκεια ανταλλαγής πυρών, ή την ασφαλή μεταφορά και ταχεία ρίψη χειροβομβίδων, κλπ. Η STANAG 2138, που θέτει κανόνες αξιολόγησης υλικών, ενθαρρύνει τέτοιες ρεαλιστικές μεθόδους.

Σακίδιο μάχης (Πηγή)
Σ' αυτό το "μήκος κύματος" εργάζεται σήμερα ο κόσμος των κατασκευαστών αυτού του είδους υλικών. Πρόσφατα, μια αμερικανική βιοτεχνία κατασκεύασε ένα μικρό σακίδιο εφόδου, το οποίο έχει το εξής χαρακτηριστικό. Διαθέτει τρεις ξεχωριστές θήκες: Μία για πρόσθετους γεμιστήρες, μία για συλλογή Α' βοηθειών και μία για άλλη γενική χρήση (τροφές, νερό κλπ). Το μικρό αυτό σακίδιο, το οποίο προσαρμόζεται εύκολα σε μπέργκιν, φέρεται μόνο του στην πλάτη συνδυαζόμενο με την εξάρτυση μάχης.

Καλή η σκέψη και αν "συνεργάζεται" με το μπέργκιν, δηλαδή μπορεί να αποτελεί  αποσπώμενο απάρτιό του είναι ιδανικό. Τέτοια σκέψη έκαναν και οι Αμερικανοί πεζοναύτες όταν πριν από μερικά χρόνια κατασκεύασαν το δικό τους νέο μπέργκιν.

Τελικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εξάρτυση μάχης, είναι και μια "προσωπική υπόθεση" του μαχητή, και πάντα όλα εξαρτώνται από την αποστολή του. Αν θέλει να μην έχει προβλήματα στο πεδίο, θα πρέπει μετά από δοκιμές, να προσαρμόσει την εξάρτυσή του στα δικά του δεδομένα. Θήκες, σταθεροποιήσεις ιμάντων, επένδυση σημείων τριβής για την αποφυγή τραυματισμών, υλικά και θέσεις τους εύκολη αλλαγή γεμιστήρων, πρέπει να τον απασχολούν συνεχώς. Ενδεχομένως κάποια υλικά, να τοποθετούνται σε συγκεκριμένα σημεία σε όλους, για την κάλυψη έκτακτης ανάγκης τραυματισμού του, όπως θέση αιμοστατικού επιδέσμου, ή συλλογής Α' βοηθειών, κλπ. Όποια και αν είναι η εξάρτυση, πρέπει κάποιος να την γνωρίζει καλά, για να μπορεί να τον υποστηρίξει. 

Για τους νεοσύλλεκτους, ο τρόπος χρήσεως της εξάρτυσης, θα πρέπει να αποτελεί ξεχωριστό και βασικό μάθημα στην βασική τους εκπαίδευση, από έμπειρους εκπαιδευτές, που ξέρουν και έχουν χρησιμοποιήσει εξάρτυση οι ίδιοι. Αλλιώς, ....τζάμπα ο κόπος!

Ανιχνευτής




1 σχόλιο :

  1. Σε εδάφη ορεινά και με χαμηλή η δασική βλάστηση θα πρέπει να είναι τελείως διαφορετική η εξάρτηση η παραλλαγή και ο οπλισμος....

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Γράψτε το σχόλιό σας, στα πλαίσια της ευγένειας και της ευπρέπειας.