Επιχείρηση "Nimrod"

Τον Αύγουστο του 2011, πέθανε στη Θεσσαλονίκη ένας πρώην SAS, ο John Mc Aleese. Πέραν του ότι αγαπούσε τη χώρα μας και είχε φιλικές σχέσεις με πολλούς Έλληνες κομάντος, το όνομά του έγινε γνωστό, ξεπερνώντας τους κλειστούς κύκλους του "Συντάγματος", σε όλη τη Μ. Βρετανία, γιατί ήταν ένας από αυτούς, που το 1980 έλαβε μέρος στην επιχείρηση "Nimrod". Ήταν μια επιχείρηση απελευθέρωσης ομήρων στην ιρανική πρεσβεία του Λονδίνου, που ανέβασε το γόητρο των σύγχρονων  SAS στα ύψη. Το άρθρο αυτό, αφιερώνεται στη μνήμη του.

Ο Salim μιλάει στο τηλέφωνο. 

Φωτογραφία τραβηγμένη από 

τρομοκράτη

Ήταν 30 Απριλίου του 1980, όταν έξι φανατικοί  αυτονομιστές από το Αραβιστάν, το νότιο τμήμα του Κουζεστάν, μία πλούσια σε πετρέλαια επαρχία του δυτικού Ιράν, κατέλαβαν αιφνιδιαστικά την πρεσβεία του Ιράν στο Λονδίνο, οπλισμένοι με αυτόματα όπλα, πιστόλια και χειροβομβίδες. Απαιτούσαν ανεξαρτησία της περιοχής τους από το καθεστώς του  τότε κυβερνώντος Αγιατολάχ Χομεϊνί, την απελευθέρωση των 91 πολιτικών κρατουμένων συμπατριωτών τους που ήταν φυλακισμένοι στο Ιράν και ένα αεροπλάνο για να πετάξουν αυτοί και οι όμηροί τους έξω από τη χώρα. Κράτησαν σε ομηρία επί 6 ημέρες 26 ανθρώπους.

Η βρετανική κυβέρνηση υπό την Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν άκαμπτη και διατύπωσε απερίφραστα, ότι δεν θα έκανε καμιά συμφωνία με τρομοκράτες. Αμέσως κινητοποιήθηκε το 22 Σύνταγμα SAS και το "B" Squadron, ένας τους λόχος δηλαδή, μεταξύ των οποίων ο τότε δεκανέας John Mc Aleese, έλαβε την αποστολή της απελευθέρωσης των ομήρων. O Λόχος αυτός, είχε αναλάβει την υπηρεσία αντιτρομοκρατικού τμήματος, εκείνη την χρονική περίοδο. Ήταν Λόχος Άμεσης Επέμβασης. Η επιχείρηση πήρε το κωδικό όνομα "Nimrod", το όνομα ενός μεγάλου βιβλικού βασιλιά και δεινού κυνηγού! Τυχαίο; Δεν νομίζω!

Το τμήμα εξοπλίσθηκε με όλα τα υλικά αναρρίχησης, σκάλες, αυτόματα όπλα ΜΡ5,  αμυντικές, επιθετικές, καπνογόνες χειροβομβίδες και χειροβομβίδες κρότου-λάμψεως και αντιασφυξιογόνες μάσκες. Αμέσως καταστρώθηκε ένα σχέδιο άμεσης ενέργειας, σε περίπτωση που η κατάσταση το επέβαλε. Δηλαδή, αν οι τρομοκράτες, άρχιζαν να σκοτώνουν ομήρους και θα έπρεπε να γίνει επέμβαση πριν από την ολοκληρωμένη σχεδίαση μιας εφόδου κατάληψης του κτιρίου. Κανονικά έπρεπε να συγκεντρωθούν λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία. Έτσι και έγινε.

Το διπλανό "δίδυμο κτίριο" της πρεσβείας, αναγνωρίσθηκε επιμελώς. Τοίχοι της πρεσβείας τρυπήθηκαν για να τοποθετηθούν κάμερες τύπου καλωδίου και μικρόφωνα παρακολούθησης "κατέβηκαν" μέσα από τις καπνοδόχους του κτιρίου. Φωτογραφίες τραβήχτηκαν σε όλες τις πλευρές του κτιρίου για μελέτη. Ομοίως με τηλεφακό από μακριά τραβήχτηκαν φωτογραφίες προσώπων που φαίνονταν ανάμεσα από τα παράθυρα, για αναγνώριση των δραστών.Τρυπάνια άρχισαν να δουλεύουν στους γύρω δρόμους για την κάλυψη των θορύβων προετοιμασίας των SAS. Μάλιστα, σε συνεννόηση με την βρετανική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, τα αεροσκάφη πετούσαν σε χαμηλότερο ύψος στον αεροδιάδρομο που υπήρχε πάνω από την περιοχή, για να ενισχύουν την φασαρία.

Παράλληλα σχεδιαγράμματα του κτιρίου μελετήθηκαν, ενώ ο συντηρητής του κτιρίου, απεκάλυψε ότι τα παράθυρα των δύο πρώτων ορόφων ήταν αλεξίσφαιρα! Άρα χρειάζονταν εκρηκτικά γεμίσματα για να σπάσουν. Με νυκτερινή αναγνώριση της δεύτερη νύκτα εντοπίσθηκαν οι φωταγωγοί του κτιρίου σαν πιθανά σημεία εισόδου. Οι όμηροι εντοπίσθηκαν στο δεύτερο όροφο σε ξεχωριστά δωμάτια οι άνδρες από τις γυναίκες. Το σχέδιο προέβλεπε τελικά, την χρήση έξι τετραμελών ομάδων, όπως παρακάτω:

• Μία ομάδα στην πρόσοψη του κτιρίου με καταρρίχηση στον πρώτο όροφο στο μπαλκόνι, η οποία θα ανατίναζε το παράθυρο και θα έμπαινε μέσα, όπως φαίνεται στο βίντεο που  τραβήχτηκε από το BBC (εκεί ήταν και ο μακαρίτης)
• Μία ομάδα με καταρρίχηση από το φωταγωγό στο εσωτερικό κλιμακοστάσιο του κτιρίου, η οποία θα κατέβαζε και εκρηκτικό γέμισμα αντιπερισπασμού.
• Δύο ομάδες στην πίσω πλευρά του κτιρίου με καταρρίχηση σε μπαλκόνια του δεύτερου ορόφου και πρώτου ορόφου θα ανατίναζαν τα αντίστοιχα παράθυρα και θα έμπαιναν μέσα.
• Μία ομάδα στην πίσω αυλή, του κτιρίου, θα ανατίναζε τις πόρτες της βεράντας, θα εκκαθάριζε το ισόγειο και θα επιτηρούσε το κλιμακοστάσιο. Επιπλέον θα ήταν η ομάδα υποδοχής των προσφύγων που θα απελευθερώνονταν.
• Μία ομάδα στην πίσω πλευρά του κτιρίου,θα έμπαινε από βοηθητική είσοδο, για εκκαθάριση  του υπογείου. 
• Επιπλέον, ελεύθεροι σκοπευτές θα κάλυπταν την όλη ενέργεια και εφεδρικές ομάδες θα ήταν έτοιμες για ενίσχυση. 

Έγιναν πολλές δοκιμές σε ομοιώματα κτιρίων και σε κατασκευές που προσομοίαζαν στο πραγματικό κτίριο. Είχα την τύχη να μιλήσω παλιά, με τον αρχηγό όλου του καταδρομικού τμήματος SAS, όταν συνυπηρετούσαμε μαζί, στο ILRRPS στη Γερμανία (σημερινό ISTC). 

Γιατί δεν χρησιμοποιήθηκαν αστυνομικές δυνάμεις γι' αυτή τη δουλειά; Εκείνη την εποχή δεν νομίζω ότι υπήρχε καταλληλότερο τμήμα για τέτοιου είδους επιχείρηση. Πάντως σίγουρα κάποιοι αστυνομικοί  είχαν ανοίξει συμβιβαστικό διάλογο μαζί με τους τρομοκράτες, για καθυστέρηση. 

Στις 5 Μαΐου 1980, στις 19.00, οι τρομοκράτες σκότωσαν ένα όμηρο και πέταξαν το σώμα του έξω από την πρεσβεία, σε αντίποινα της μη ανταπόκρισης στο αίτημά τους. Πέρασαν την "κόκκινη γραμμή" και το βρετανικό κυβερνητικό συμβούλιο χειρισμού κρίσεων, μπορούσε πλέον να κάνει χρήση βίας. Ήταν πολιτική της κυβέρνησης τότε, να μη γίνεται χρήση βίας σε καταστάσεις ομηρίας, εκτός εάν όμηροι σκοτώνονταν ή υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις για επικείμενο κίνδυνο θανάτου τους. Η εντολή εκτέλεσης της εφόδου δόθηκε. Ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που τα τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης,( BBC, ITV), μετέδωσαν ζωντανά επιχειρησιακή ενέργεια των SAS, αυτήν, στο εξωτερικό του κτιρίου της ιρανικής πρεσβείας. Μερικές από τις φωτογραφίες, έγιναν "σήμα κατατεθέν" του Συντάγματος. 

Στις 5 Μαΐου, 1980, στις 19.23, (23 λεπτά μετά το θάνατο ομήρου) άνθρωποι ντυμένοι στα μαύρα, με προσωπίδες,( ανάμεσά τους και ο John Mc Aleese), άρχισαν να κάνουν ξαφνικά ταχεία καταρρίχηση από την κορυφή του κτιρίου προς τα κάτω, με στόχο μπαλκόνια και παράθυρα δωματίων του πρώτου και του δεύτερου ορόφου, που είχε διαπιστωθεί ότι βρίσκονταν οι τρομοκράτες με τους ομήρους τους. Παράλληλα για αντιπερισπασμό, έγιναν εκρήξεις γεμισμάτων που είχαν κατεβάσει στο μεταξύ  από το φεγγίτη οι SAS. Ταυτόχρονα κόπηκε κάθε παροχή ρεύματος στο κτίριο και έγινε βιαία διέλευση της  εισόδου του, από την πίσω πλευρά. 

Χειροβομβίδες κρότου-λάμψεως χρησιμοποιήθηκαν, για να αποπροσανατολίσουν τους τρομοκράτες. Το πρώτο παράθυρο του πρώτου ορόφου ανατινάχθηκε από τον McAleese  και ακολούθησε η έφοδος της ομάδας του μέσα απ' αυτό, στη βιβλιοθήκη, αφού προηγήθηκε ρίψη δακρυγόνων. Κινούμενη κατά μήκος διαδρόμου η ομάδα σκότωσε ένα ένοπλο τρομοκράτη που είχε καλυφθεί σε παρακείμενο δωμάτιο.

Σε ένα άλλο δωμάτιο της πρόσοψης, βρισκόταν ο αρχηγός των τρομοκρατών, Άουν Αλί Μοχάμεντ με το κωδικό όνομα "Salim", ο οποίος παρακολουθούσε από παράθυρο. Τις προηγούμενες ημέρες είχε απελευθερώσει αρκετούς ομήρους, κυρίως γυναίκες, που παρουσίαζαν προβλήματα υγείας, αλλά η συμπεριφορά του είχε κάνει πλήρη στροφή την έκτη ημέρα, που εκτέλεσαν τον όμηρο. Μαζί του ήταν και ένας άλλος όμηρος, ένας Άγγλος αστυνομικός της φρουράς της πρεσβείας. Μόλις ακούσθηκαν πυροβολισμοί, ο τρομοκράτης έσπευσε προς την πόρτα και τότε ο αστυνομικός του επιτέθηκε και άρχισαν να παλεύουν στο δωμάτιο. Οι SAS μπήκαν μέσα και σκότωσαν τον τρομοκράτη.

Σε ένα άλλο δωμάτιο, που υπήρχε το Τέλεξ της πρεσβείας βρίσκονταν άλλοι όμηροι με δύο τρομοκράτες. Με το άκουσμα πυρών, οι τρομοκράτες άρχισαν να πυροβολούν τους ομήρους αδιακρίτως, σκοτώνοντας ένα και τραυματίζοντας άλλους.

Δεν πρόλαβαν όμως να ολοκληρώσουν γιατί τους πρόλαβαν οι SAS. Μόλις είδαν τους κομάντος, πέταξαν τα όπλα και κρύφτηκαν ανάμεσα στους ομήρους. Τους βρήκαν όμως, τους ξεχώρισαν και τους σκότωσαν. Αυτό ήταν και ένα από τα μελανά σημεία που μεταγενέστερα συζητήθηκαν πολύ, σε σχέση με τον χειρισμό αιχμαλώτων, από τους SAS.

Όσοι όμηροι εντοπίσθηκαν, καθοδηγήθηκαν από τους SAS να κατεβαίνουν τις σκάλες και να βγαίνουν στον κήπο της πίσω αυλής. Εκεί, για λόγους ασφαλείας, τους έβαζαν χειροπέδες  και τους ξάπλωναν μπρούμυτα, μέχρι να εξακριβωθεί η ταυτότητά τους. Κάποια στιγμή εντοπίσθηκε πέμπτος τρομοκράτης ο οποίος είχε αναμειχθεί και αυτός με του ομήρους που κατέβαιναν τις σκάλες και απειλούσε κρατώντας μια ρωσική  επιθετική χειροβομβίδα στο χέρι. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούσε να γίνει χρήση πυροβόλου όπλου. Ένας κομάντος από πίσω του μέσα στον πανικό που επικρατούσε, μπόρεσε να τον πλησιάσει και να τον κτυπήσει στο κεφάλι. Πέφτοντας στο πάτωμα ο τρομοκράτης δέχτηκε ριπή από MP5 και σκοτώθηκε επί τόπου.

Στην πίσω πλευρά του κτιρίου η επιχείρηση παρά λίγο να "σκαλώσει" κυριολεκτικά! Ένας κομάντος, κάνοντας ταχεία καταρρίχηση, κόλλησε στον αέρα όταν ο κρίκος του κατά περίεργο τρόπο δημιούργησε κόμπο με το σχοινί καταρρίχησης. Από κάτω του, ήδη είχε γίνει έκρηξη και είχαν εκτοξευθεί χειροβομβίδες κρότου-λάμψης. Οι κουρτίνες του δωματίου έπιασαν φωτιά, η οποία άρχισε να τον καίει. Έσπευσαν όμως συνάδελφοί του και κάποιος από πιο ψηλά έκοψε το σχοινί και έτσι σωριάστηκε στο μπαλκόνι ευτυχώς με ελαφρά τραύματα.

Όλοι οι όμηροι πλέον βρίσκονταν ξαπλωμένοι στον κήπο, αλλά ο αριθμός τους ήταν κατά ένα μεγαλύτερος. Έγινε έρευνα κατ' άτομο και ...βρέθηκε ο έκτος τρομοκράτης που είχε "μεταμφιεσθεί" σε όμηρο! Αυτός τελικά "ξέφυγε". Η όλη επιχείρηση είχε διάρκεια 17 λεπτά. Οι όμηροι διασώθηκαν πλην ενός, και από τους 6 τρομοκράτες οι 5 σκοτώθηκαν επί τόπου. Ο συλληφθείς, τυχερός που έζησε, έμεινε στη φυλακή μέχρι το 2008 οπότε αποφυλακίσθηκε.

Η ευθύνη πλέον μεταβιβάσθηκε στην αστυνομία, και οι SAS ξαναπέρασαν στην αφάνεια. Το κάποτε χαμηλό τους προφίλ όμως, άλλαξε για πάντα. Η θεαματική τους ημερήσια καταδρομή στο κτίριο της ιρανικής πρεσβείας, τους έκανε πασίγνωστους σε όλο τον κόσμο. Το έμβλημά τους και η ρήση "Who Dares Wins" έγινε αναπόσπαστο πλέον κομμάτι της βρετανικής κουλτούρας. Ειδικές δυνάμεις πολλών άλλων χωρών, μελέτησαν και υιοθέτησαν τις τεχνικές τους, που είδαν μέσα απ΄την τηλεόραση.

Ο μακαρίτης Mc Aleese που ήταν σεμνός, σε μια μεταγενέστερη της επιχείρησης συνέντευξη, είπε: "Μετά την επιχείρηση μας επισκέφθηκε η πρωθυπουργός,Μάργκαρετ Θάτσερ και μας ευχαρίστησε, λέγοντας πόσο υπερήφανους κάναμε τους πατριώτες μας. Εμείς ξέραμε απλά ποιά ήταν η αποστολή μας. Ήταν να ελευθερώσουμε τους ομήρους. Η μόνη μου δουλειά ήταν να κατέβω με το σχοινί, να τοποθετήσω εκρηκτικά, στο παράθυρο, να κρυφτώ και να πυροδοτήσω το γέμισμα και στη συνέχεια να κάνω έφοδο μαζί με τους υπολοίπους μέσα από το άνοιγμα στο εσωτερικό του κτιρίου".

Ο Σκωτσέζος Mc Aleese,  όπως το προδίδει και τ' όνομά του, υπηρέτησε 23 χρόνια στον βρετανικό στρατό, εκ των οποίων τα 17 στους SAS. Έλαβε μέρος  στις επιχειρήσεις της Βορείου Ιρλανδίας. Του απονεμήθηκε και ένα στρατιωτικό μετάλλιο για το τελευταίο. Σαν απόστρατος, ασχολήθηκε  με τη δουλειά του συμβούλου ασφαλείας σε εταιρείες του Ιράκ και του Αφγανιστάν.

Επίσης έγινε πολύ γνωστός στο ευρύ βρετανικό κοινό, γιατί συμμετείχε σε μια τηλεοπτική σειρά  του BBC το 2003, που αναφερόταν στην επιλογή, κατάταξη και εκπαίδευση των SAS. Στην Ελλάδα οργάνωσε εταιρεία ιδιωτικής ασφάλειας και ασχολήθηκε πολύ και σαν εκπαιδευτής του Airsoft . Παράλληλα δέθηκε με παλιούς καταδρομείς και συμμετείχε τα τελευταία χρόνια και σαν βαθμολογητής στον "Μακεδονομάχο" (Macedonian Fighter) Υπάρχει και ιστοσελίδα της εταιρείας του. 

 Δείτε παρακάτω ένα βίντεο για την επιχείρηση "Nimrod". 

Ανιχνευτής

Πηγή 1
Πηγή 2