Διαστρέμματα, θλάσεις και κατάγματα

Γράφει: ο Αντωνίου Παντελής

Καθηγητής Φυσικής. Αγωγής

Τι μπορούμε να κάνουμε όταν κατά την άσκηση μας παρουσιάζονται διαστρέμματα, θλάσεις ή κατάγματα;

Συνδεσμικοί τραυματισμοί (Διαστρέμματα)

Είναι συνηθισμένοι τραυματισμοί και πραγματοποιούνται όταν οι σύνδεσμοι δέχονται μεγάλα μηχανικά φορτία ή προσπαθούν να σταθεροποιήσουν την άρθρωση.

Πολλές φορές μπορούν να προκληθούν ακόμη και κατά τη διάρκεια του βαδίσματος, ενώ στα σπορ συχνά προκαλούνται όταν μετά την προσγείωση από άλμα 'γυρίσει' το πόδι του αθλητή. Συνοδεύονται από πόνο, συχνά οίδημα και ίσως δυσκολία στην κίνηση.

Αυτό λοιπόν που κάνουμε αρχικά είναι να μειώσουμε το οίδημα τοποθετώντας πάγο(1), να επιδέσουμε σφικτά με ελαστικό επίδεσμο και να μην αφήσουμε τον τραυματία να επιβαρύνει ξανά την τραυματισμένη περιοχή.

Η χρήση ψυκτικού δεν ενδείκνυται διότι λειτουργεί ως αναισθητικό, με αποτέλεσμα ο αθλητής να μην αντιλαμβάνεται τον πόνο, να επιβαρύνει την περιοχή και στο τέλος και τον τραυματισμό του.

Τα διαστρέμματα χωρίζονται σε πρώτου, δευτέρου και τρίτου βαθμού. Στα πρώτα αρκεί ο τρόπος αντιμετώπισης που περιγράψαμε, ενώ σε πιο δύσκολες καταστάσεις μπορεί να χρειαστεί ακόμη και η τοποθέτηση νάρθηκα ή γύψου.

Θλάσεις

Πολλοί συχνοί τραυματισμοί που μπορούν να προκληθούν είτε από υπερβολική φόρτιση π.χ στον στίβο είτε από άμεση πλήξη π.χ στο ποδόσφαιρο.

Διακρίνονται σε θλάσεις πρώτου, δευτέρου και τρίτου βαθμού και μπορούν αποκατασταθούν μέσα σε λίγες ημέρες ή αρκετές εβδομάδες. Κύρια συμπτώματα είναι ο πόνος και το οίδημα. Αυτά καταπολεμούνται με την τοποθέτηση πάγου(1) στην περιοχή και περίδεση.

Ο πάσχων δεν θα πρέπει να χρησιμοποιεί την τραυματισμένη περιοχή μέχρι την εξέταση από ιατρό. 

Κατάγματα

Το κάταγμα παρουσιάζεται πιο σπάνια από τους προηγούμενους τραυματισμούς, κυρίως σε αγώνες ποδοσφαίρου. Στο σημείο προκαλείται έντονος πόνος, οίδημα, παραμόρφωση, αδυναμία κίνησης ή μερικές φορές μη φυσιολογική κίνηση. Η αντιμετώπιση του κατάγματος απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή αφού μια λάθος κίνηση μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση.

Το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να ακινητοποιήσουμε το τραυματισμένο μέλος μαζί με τις αρθρώσεις. Γι’αυτό το σκοπό μπορούν να επιστρατευτούν από επίδεσμοι μέχρι ζώνες και ρούχα ή ακόμη και σανίδια(2). Αν υπάρχει αιμορραγία(3) θα πρέπει να υπάρχει σφικτό δέσιμο το οποίο θα χαλαρώνει και θα επανέρχεται, ενώ σε διαφορετική περίπτωση δεν απαιτείται σφικτή περίδεση καθώς αυτή δημιουργεί προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος.

Δύο σημεία που πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα είναι η μη ανάταξη του κατάγματος από μη ειδικό και η προσεκτική μεταφορά ατόμου με κάταγμα στον αυχένα και τη σπονδυλική στήλη(4). Αν κάποιος δεν γνωρίζει είναι προτιμότερο να φροντίζει για την ψυχολογική μόνο υποστήριξη του πάσχοντα περιμένοντας εξειδικευμένο άτομο για τη μεταφορά του.

Πηγή

Επεξηγήσεις

(1) Στην περίπτωση δραστηριότητας στο βουνό και γενικά στην ύπαιθρο, όπου δεν υπάρχει η διαθεσιμότητα πάγου (εκτός από την περίπτωση διαβίωσης σε χιονοσκεπείς περιοχές), είναι καλό να μεταφέρεται στο υγειονομικό σακίδιο σπρέι ή  ζελέ πάγου. Και τα δύο βρίσκονται εύκολα στα φαρμακεία.

(2) Υπάρχουν πολλοί αυτοσχέδιοι τρόποι που περιγράφονται σε διάφορα εγχειρίδια αλλά και στο διαδίκτυο.  Στο εμπόριο βεβαίως υπάρχουν σχετικά οικονομικοί τυποποιημένοι νάρθηκες που είναι ελαφρείς, εύκολοι στην μεταφορά και δεν καταλαμβάνουν όγκο. Μπορείτε να βρείτε νάρθηκες αλουμινίου, όπως και φουσκωτούς νάρθηκες εξ ίσου αποτελεσματικούς.  Η παροχή πρώτων βοηθειών διαφέρει ανάλογα με το κάταγμα. Αλλιώς αντιμετωπίζονται τα κατάγματα κνήμης για παράδειγμα και αλλιώς τα κατάγματα καρπού.

(3) Το σταμάτημα της αιμορραγίας είναι το υπ' αριθμόν ένα πράγμα που πρέπει να γίνει και σ' αυτό βοηθούν πολύ τα αιμοστατικά σκευάσματα και οι αιμοστατικοί επίδεσμοι. ή "Tourniquet" αγγλιστί Ένα καλό βιβλίο Α' Βοηθειών, κυκλοφορεί, γραμμένο από διασώστη και μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ.

(4) Τα κατάγματα αυχένα και σπονδυλικής στήλης είναι πολύ σοβαρές καταστάσεις. Αν ο διασώστης δεν κινδυνεύει, μπορεί να φροντίσει τον τραυματία με τους κατάλληλους ακινητοποιητές, αυχένα και σπονδυλικής στήλης και με το ανάλογο φορείο μεταφοράς. Αν όμως υπάρχει κίνδυνος από επικείμενη πυρκαϊά ή έκρηξη, ή από φονικά πυρά και πρέπει οπωσδήποτε να μετακινηθεί ο τραυματίας, πιάνουμε γερά τα ρούχα του θύματος στους ώμους, στέκοντας από πίσω του και στηρίζοντας τον αυχένα και το κεφάλι του στα αντιβράχια μας τον τραβάμε όσο μπορούμε πιο προσεκτικά, (όπως μας επιτρέπει η επικρατούσα κατάσταση) μακριά από την επικίνδυνη περιοχή. Το πώς ενεργεί ένας διασώστης μάχης, μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ.

Ανιχνευτής