Μάιος 1944. Η παράδοση των Γερμανών στη Σύμη και η ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων

Πηγή φωτογραφίας

(Αναδημοσίευση άρθρου)

Σε ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ, με τίτλο «Δωδεκάνησα από την Κατοχή στην Ενσωμάτωση» παρουσιάζεται η ιστορία της προσάρτησης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, από τη συνθηκολόγηση με την Ιταλία, τον Σεπτέμβριο του 1943 μέχρι την επίσημη κήρυξη και τελετή της Ένωσης στις 7 Μαρτίου του 1948.

Στο 14.54 λεπτό, αναφέρεται η συμβολή του Ιερού Λόχου στην απελευθέρωση των νησιών. Η αναγνώριση της συμβολής των Ελλήνων καταδρομέων-ιερολοχιτών, βγήκε αυθόρμητα από τα χείλη του Βρετανού ταξίαρχου που ήταν παρών στην παράδοση των γερμανικών δυνάμεων κατοχής που έγινε στις 8 Μαΐου του 1945 στη Σύμη, αλλά φάνηκε και από την αντίδραση του Γερμανού στρατηγού,  που παραδόθηκε. Διαβάστε παρακάτω ένα απόσπασμα από την εξαιρετική ιστορική περιγραφή εκείνης της στιγμής, από τον Γιάννη Βολονάκη:

"Την 8η Μαΐου του 1945 μια Γερμανική ακταιωρός, χωρίς οπλισμό, έφερε από τη Ρόδο τον Γερμανό στρατηγό Otto Wagener, ο οποίος επιβιβάστηκε σε αγγλικό πλοίο M.L. κοντά στο ακρωτήρι Αλωπός των Μικρασιατικών ακτών και συνοδεία του ελληνικού αντιτορπιλικού «Κρήτη», ήλθε στη Σύμη και αποβιβάστηκε στην τότε ξύλινη αποβάθρα, κοντά στο «Ρολόι», ενώ τμήμα ΄Αγγλων στρατιωτών του απέδωκε τιμές. 

Τον υποδέχτηκε εκεί ο ΄Αγγλος συνταγματάρχης Acland, με τον υπασπιστή του και πεζοί, μπροστά ο Wagener και οAcland και πίσω οι υπασπιστές τους, αμίλητοι και βιαστικοί, έφθασαν στο κτίριο και στο δεύτερο όροφό του, που επί Ιταλικής κατοχής ήταν Ειρηνοδικείο, υπεγράφη το πρωτόκολλο παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες και ο ΄Αγγλος Ταξίαρχος Moffat, ο ΄Αγγλος συνταγματάρχης Baird, ο Γάλλος πλοίαρχος Legge και βέβαια ο διοικητής των Ιερολοχιτών Χριστόδουλος Τσιγάντες.

Το υπογραφέν πρωτόκολλο παράδοσης είχε συνταχθεί σε μυστική συνάντηση συμμάχων και Γερμανών από την προηγούμενη ημέρα, ίσως σε κάποια Μικρασιατική ακτή.

Μετά την υπογραφή ο Γερμανός στρατηγός παρέδωσε το πιστόλι του στον ΄Αγγλο Ταξίαρχο Moffat και τότε ο Moffat το έδωσε στον Τσιγάντε, λέγοντας πως: «αυτό το τρόπαιο ανήκει σε εσάς και στον Ιερό Λόχο». 

Τότε ο Wagener συμφώνησε λέγοντας ένα JA, δηλαδή ναι. Λέγεται μάλιστα ότι ήθελε η παράδοση να γίνει στους Έλληνες, όμως δεν δέχτηκαν οι ΄Αγγλοι...."

Η υπογραφή παράδοσης των Δωδεκανήσων στις συμμαχικές δυνάμεις. Δεξιά, παρίσταται ο διοικητής του Ιερού Λόχου, Σχης Χρ,. Τσιγάντες, στον οποίον παραδόθηκε το πιστόλι του Γερμανού Στρατηγού των στρατευμάτων Κατοχής. (Πηγή φωτο. ΓΕΣ)

Στο ντοκιμαντέρ, πρόσωπα που συνδέονται με τα ιστορικά γεγονότα αφηγούνται τις αναμνήσεις τους. Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ, τότε πολιτικός σύμβουλος του αντιβασιλέα ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ αναφέρεται στην πρώτη επίσημη επίσκεψη της ελληνικής κυβέρνησης στα Δωδεκάνησα, που βρίσκονταν υπό βρετανική διοίκηση, με το θωρηκτό «Αβέρωφ» στις 14 Μαΐου 1945 και περιγράφει τις εντυπώσεις του. 

Ο ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΓΑΠΗΤΙΔΗΣ οικονομολόγος και μέλος της Εθνικής Αντιπροσωπείας στο Συνέδριο Ειρήνης στο Παρίσι (1946) ως εντεταλμένος για τα οικονομικά θέματα της συνθήκης Ελλάδας-Ιταλίας, εξηγεί τους όρους προσάρτησης των Δωδεκανήσων και μεταφέρει το κλίμα της Διάσκεψης. 

Ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, αφηγείται τις εντυπώσεις του από την ημέρα της παράδοσης της κυριαρχίας των Δωδεκανήσων (31 Μαρτίου 1947) από τους Βρετανούς στην ελληνική στρατιωτική διοίκηση και τον ναύαρχο Ιωαννίδη, τον οποίο συνόδευε όντας πολιτικός του σύμβουλος. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διηγήσεις του από την πρώτη μέρα που έφτασε στη Ρόδο σχετικά με την έντονη συγκίνηση των κατοίκων, τις αντιδράσεις του πλήθους και τη συνέχεια του εθνικού φρονήματος. 

Τέλος, αναφέρεται και η πρώτη μεταβατική περίοδος της ελληνικής διοίκησης μέχρι την επίσημη ενσωμάτωση στις 7 Μαρτίου 1948. Το καθεστώς της μεταβατικής περιόδου σχολιάζει ο πρέσβης ε.τ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ.

Δείτε το εξαιρετικού ενδιαφέροντος ντοκιμαντέρ, πιέζοντας ΕΔΩ 

Ανιχνευτής