Η περίπολος των Ψαρών

Πάντοτε πρέπει να γίνεται λεπτομερής συγκέντρωση πληροφοριών, εξονυχιστικός έλεγχος των υλικών και δοκιμές, πριν την ανάληψη μιας καταδρομικής επιχείρησης. Δεν έγινε μάλλον έτσι, στο τέλος του Μαρτίου του 1944, από μία περίπολο του Ιερού Λόχου που ανέλαβε αποστολή στα Ψαρά. (Περιηγηθείτε στο Χάρτη)

Η περίπολος των 10 ανδρών, οργανώθηκε από το Ιο Τμήμα του αντισυνταγματάρχη (τότε) Καλίνσκη και έλαβε την αποστολή να συλλάβει τη φρουρά του γερμανικού φυλακίου των Ψαρών που βρισκόταν, σύμφωνα με πληροφορίες, στην περιοχή Φάρου, να καταστρέψει τον ασύρματο του φυλακίου και να συλλέξει πληροφορίες.

Το βράδυ 29/30 Μαρτίου 1944 η περίπολος αναχώρησε από τη Βάση, χρησιμοποιώντας σαν πλωτό μέσο ένα γερμανικό συνοδό σκάφος G-58   που είχε κυριευθεί τις προηγούμενες ημέρες. Στις 0530ω. της επόμενης ημέρας, αποβιβάστηκε στα Ψαρά στον όρμο Κολυμπητής, βόρεια του νησιού, ανατολικά του Ακρ. Πριόνι και μετά από κίνηση  μιάμισης ώρας έφτασε στο εξωκλήσι του Αγ. Βασιλείου, πίσω από τα βορεινά υψώματα του χωριού όπου κρύφτηκε μέχρι το βράδυ. Ένας άνδρας της περιπόλου ανέλαβε να έλθει σε επαφή με γνωστούς του  κατοίκους του νησιού και να συγκεντρώσει ακριβείς πληροφορίες.

Το απόγευμα, επέστρεψε ο ιερολοχίτης φέρνοντας νέες πληροφορίες: 

• Το φυλάκιο δεν ήταν εκεί που νόμιζαν, δηλαδή στο φάρο του λιμανιού, αλλά σε ένα απομονωμένο φάρο νοτιοανατολικά του νησιού κοντά στο Ακρ. του Αγ. Γεωργίου.
• Οι Γερμανοί ήταν 1 υπαξιωματικός και 7 οπλίτες
• Το φυλάκιο προστατευόταν περιμετρικά από συρματόπλεγμα και η κύρια είσοδος ήταν από το Βορρά.
•  Ο σκοπός συνήθως είχε επάνω του πιστόλι και χειροβομβίδες. Δίπλα του υπήρχε στημένο οπλοπολυβόλο και ο τομέας του που επιτηρούσε ήταν νοτιοανατολικά του φάρου προς τη θάλασσα.
• Η πόρτα του φυλακίου πάντα ήταν ανοικτή και αμέσως μετά την είσοδο βρισκόταν ο οπλοβαστός με τον οπλισμό των ανδρών.

Ο περιπολάρχης, έστειλε μήνυμα στον κυβερνήτη του σκάφους να βρίσκεται από τις 21.15ω. στα Αντίψαρα και να παρατηρεί την απέναντι ακτή των Ψαρών για συνθηματικό φως. Εκεί θα ήταν και το σημείο επιβίβασης της περιπόλου. Τον προειδοποίησε ότι πιθανόν να υπάρχει στη γύρω περιοχή και γερμανικό περιπολικό σκάφος.

Στη συνέχεια η περίπολος, αφού  σχεδίασε τον τρόπο ενεργείας και έκανε τις τελικές προετοιμασίες, πήρε 2 νησιώτες σαν οδηγούς και κατά τις1900ω. κατευθύνθηκε προς το γερμανικό φυλάκιο. Για να είναι πιο άνετοι, άφησαν τον "περιττό" φόρτο σε μια αγροικία, πήραν μόνο οπλισμό και πυρομαχικά και έφυγαν.  Μαζί όμως  με τα τρόφιμα, άφησαν κατά λάθος;; και τις ..εκρηκτικές ύλες!  

Έφθασαν νύκτα στο στόχο και προσέγγισαν αθόρυβα το φυλάκιο. Διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε έξω σκοπός και πέρασαν ανενόχλητοι το συρματόπλεγμα. Η πόρτα του φυλακίου ήταν κλειστή.  Ο περιπολάρχης ζήτησε τα εκρηκτικά! Ποιά εκρηκτικά, αφού τα είχαν.."ξεχάσει"; Για να μη ματαιωθεί η επιχείρηση, προσπάθησαν να την παραβιάσουν, αλλά δεν  τα κατάφεραν. Ο θόρυβος ξύπνησε τους Γερμανούς, που αλαφιασμένοι πήραν τα όπλα και άρχισαν να πυροβολούν από τα παράθυρα, ρίχνοντας μαζί και χειροβομβίδες. Ένας ιερολοχίτης τραυματίσθηκε. Η περίπολος αντέδρασε με ρίψη χειροβομβίδων προς τα παράθυρα του φυλακίου και εκτοξεύοντας καταιγιστικά πυρά. 

Η αντίσταση των Γερμανών δεν κάμφθηκε, ενώ τα πυρομαχικά της περιπόλου εξαντλήθηκαν. Αν είχαν τα εκρηκτικά μαζί τους, θα μπορούσαν να διαλύσουν την πόρτα και να κάνουν έφοδο, αιφνιδιάζοντας τον αντίπαλο. Φαντάζομαι τη λύσσα του περιπολάρχη για αυτούς που άφησαν τα εκρηκτικά! Τώρα το μόνο που απέμενε ήταν η αποχώρηση. Έφυγαν προς τον όρμο Αγ. Νικολάου, όπου βρίσκεται και το νησάκι του Άη Νικόλα. Δεν έγινε καμιά επαφή με το σκάφος. Και εδώ μπέρδεμα! Η περίπολος, κουβαλώντας και τον τραυματία έφυγε πάλι προς τα βόρεια, προς το αρχικό σημείο επιβίβασης στον όρμο Κολυμπητή, όπου γύρω στις 03.00ω. επιβιβάστηκε στο σκάφος και επέστρεψε στη Βάση. 

Ατυχία ή κακός υπολογισμός με τα εκρηκτικά; Μετά τη στάση για την απόκρυψη φόρτων, δεν έγινε προφανώς ο έλεγχος υλικών που έπρεπε να παραληφθούν  για τον στόχο. Ή μήπως έγινε υποεκτίμηση της αντοχής του φυλακίου και της αξίας των εκρηκτικών υλών; Τι λέτε και για τον συντονισμό; Έλεγχος και πάντα έλεγχος!!

 Ό,τι και να ήταν, το πάθημα έγινε μάθημα σε όλους, για τις επόμενες επιχειρήσεις του Αιγαίου. Και τα πήγαν πολύ καλά!

Αυτοί που χάρηκαν ήταν οι Γερμανοί, που την γλύτωσαν πολύ φτηνά!!

Ανιχνευτής

Πηγή: "Ο Ελληνικός Στρατός στη Μέση Ανατολή" Εκδόσεις ΓΕΣ/ΔΙΣ 1995

          "Ιερός Λόχος 1942-1945" Αντιστρατήγου Ι.Κ. Μανέτα 1977