Επιχείρηση "ΝΙΚΗ" Το πέταγμα των αετών!

Αφιέρωμα για την μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο ριψοκίνδυνη νυκτερινή αερομεταφορά της Α' Μοίρας Καταδρομών από την Κρήτη στην Κύπρο την νύκτα 21/22 Ιουλίου 1974. 

(Απόσπασμα ομιλιών από την ημερίδα Ειδικών Δυνάμεων Νοεμβρίου 2016 στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών) 

Αεροσκάφος Nord Noratlas

Την νύχτα 21/22 Ιουλίου, σε μια πρωτόγνωρη για τα Ελληνικά δεδομένα επιχείρηση, τα μεταφορικά αεροσκάφη Νοράτλας μετέφεραν την Α´ Μοίρα Καταδρομών, από την Κρήτη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας. Ήταν η μοναδική επέμβαση της Ελλάδος στον αγώνα της Κύπρου. Η Μονάδα αυτή, με διοικητή τον ταγματάρχη Γεώργιο Παπαμελετίου, γλίτωσε το αεροδρόμιο Λευκωσίας, από τις τουρκικές απόπειρες για την κατάληψή του. Ο στρατηγός Κυριάκος, που τότε ήταν το 2ο Γραφείο της Μοίρας, περιγράφει την μεταφορά και την προσγείωση:

"Τώρα θα πω την εμπειρία μου από την αερομεταφορά, η οποία είναι περίπου παρόμοια με αυτές των υπολοίπων Αξιωματικών και ανδρών της Μοίρας. 

Επιβιβάστηκα εγώ και 32 κ/δ στο υπ’ αριθμ. 207 Α/Φ ΝΟΡΑΤΛΑΣ με την κωδική ονομασία «Νίκη 3» με κυβερνήτη τον επισμηναγό Στέφα Σωτήρη, συγκυβερνήτη τον επισμηναγό Νεονάκη Γεώγ. τον Ναυτίλο Ανθ/γό Δρίτσα Ιωάννη και Μηχανικό τον υποσμηναγό Παπαναστασίου Αθανάσιο. 

Με τον κυβερνήτη ήμασταν γνωστοί από τις ρίψεις Αλεξι­πτωτιστών. 

Στους καταδρομείς είχα πει ότι τα Α/Φ θα συνοδεύονται από μαχητικά Α/Φ της Π.Α. για να είναι ήσυχοι και ξεκούραστοι. 

Μετά την απογείωση την 22:42 ώρα και την ήρεμη διαδρομή ήρθε να διακόψει ένα δυνατό τράνταγμα και μια απότομη κλίση προς τα αριστερά . Όταν ισορρόπησε το Α/Φ πήγα και ρώτησα τον κυβερνήτη τι ακριβώς συνέβη. Μου είπε ότι κάτι παρουσίασε ο αριστερός κινητήρας, του οποίου μείωσα τις στροφές και να μην ανησυχώ. 

Η επιχείρηση θα ολοκληρωθεί, κινούμενοι σε παράλληλο ίχνος προς αποφυγή σύγκρουσης. Το ύψος που πέταγε το Α/Φ ήταν κάτω από τα 500 πόδια. Κατά την διαδρομή μας πέρασε το «ΝΙΚΗ 4», ήταν αυτό που καταρρίφθηκε. 

Στη συνέχεια και ενώ το Α/Φ πετούσε πάνω από τις Αγγλικές βάσεις με κάλεσε ο κυβερνήτης να του πω που είναι το τουρκικό χωριό Κοφίνου. Αφού περάσαμε πάνω από την Λεμεσό, και το Ζύγι το Α/Φ. έστριψε αριστερά προς την χαράδρα της Σκαρίνου. 

Την ώρα που βγαίναμε από την Χαράδρα προς την πεδινή περιοχή του Α/Δ αντικρίσαμε τα αντιαεροπορικά πυρά εναντίον των τριών Α/Φ. 

Σκέφθηκα ότι το Α/Δ έχει καταληφθεί από Τούρκους αλεξιπτωτιστές και αφού με διαβεβαίωσε ο κυβερνήτης ότι θα προσγειωθεί έτρεξα πίσω, σήκωσα τους καταδρομείς όρθιους για να μειωθεί η επιφάνειά τους. Το Α/Φ σε πολύ χαμηλό ύψος άρχισε να δέχεται πυρά, κυρίως τροχιοδεικτικά, θύμιζαν δε την γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου. Το αεροσκάφος άρχισε να γίνεται διάτρητο από τα αντια­ε­ροπορικά πυρά και τα διάφορα υγρά του μας κατάβρεχαν. 

Τέλος, προσγειώθηκε με πολύ θόρυβο και στάθμευσε εκτός διαδρόμου. 

Αμέσως και σε χρόνο λιγότερο από 5 λεπτά το Α/Φ είχε ξεφορτωθεί και οι κ/δ είχαν ταχθεί για μάχη γύρω από το Α/Φ. Εκείνη τη στιγμή ήρθε ο υπολοχαγός Ρούκας, ο οποίος μου ανέφερε ότι το Α/Φ του είχε δυο νεκρούς, τον Νόμπελη, τον Οικονομάκη και 6 τραυματίες. 

Διέταξα να συγκεντρωθούν σε ένα σημείο και άφησα τον οπλίτη ιατρό του Λόχου για να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες. Ο λόχος άρχισε να προχωρεί σε σχηματισμούς μάχης προς το κεντρικό κτίριο του 

Α/Δ. 

Μας ακολούθησαν τα πληρώματα των Α/Φ ΝΙΚΗ 3 & 6, τα οποία Α/Φ είχαν κριθεί ακατάλληλα για πτήση. Στον διάδρομο τροχοδρομούσε ένα Α/Φ για να απογειωθεί, ο κυβερνήτης του οποίου αντελήφθη τα πληρώματα σταμάτησε, τα πήρε και απογειώθηκε....."

Για την διατήρηση του αεροδρομίου σε ελληνικά χέρια, περιγράφει ο Συνταγματάρχης ε.α. Πλάτων Κολοκοτρώνης, τότε υπολοχαγός, διοικητής του 41 ΛΚ:

"Στις 23 Ιουλίου 1974, την επομένη της άφιξής μας στην ΚΥΠΡΟ, και περί ώρα 07:30 το πρωί ο Διοικητής της Α΄ ΜΚ Τχης ΠΑΠΑΜΕΛΕΤΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ μου δίνει διαταγή να πάρω το λόχο μου & να μεταβώ από την ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ που ευρισκόμαστε στο Α/Δ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ για ασφάλειά του. 

Ετοίμασα το λόχο μου και αφού τον ενημέρωσα για την αποστολή μας, επιβιβαστήκαμε σε λεωφορεία & δια μέσου της Λευκωσίας φθάσαμε στο Α/Δ. Εκεί με υποδέχθηκε ο Διοικητής των δυνάμεων του Α/Δ Τχης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. (Οι δυνάμεις του Α/Δ ήταν Διμοιρία της 33ης ΜΚΔ με τον Ανθλγό Κώτσαλη και τροχοφόρο άρμα της Εθνοφρουράς). Με ενημέρωσε για την κατάσταση που επικρατούσε, με έμφαση ότι περιμένει αεροπορική επίθεση και να καλύψω τους καταδρομείς. 

Έδωσα ανάλογες διαταγές στους Διμοιρίτες μου και πήγα να πάρω τηλέφωνο τον Διοικητή μου ότι έφθασα . Πριν προλάβω να τηλεφωνήσω έρχεται πάλι ο Τχης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ και με ενημερώνει ότι, οι ΤΟΥΡΚΟΙ ετοιμάζονται να επιτεθούν στο Α/Δ. Υπ όψιν ότι την προηγουμένη στις 16.00 είχε συμφωνηθεί κατάπαυση πυρός, μεταξύ Κυπριακών και τουρκικών δυνάμεων με παρέμβαση του ΟΗΕ. 

Αμέσως συγκεντρώνω το λόχο μου και δίνω διαταγή στους Διμοιρίτες να τάξουν τις Διμοιρίες τους για να αντιμετωπίσουμε την επικείμενη επίθεση των Τούρκων. 

Στον Υπλγό ΣΤΑΥΡΟ ΜΠΕΝΟ να μεταβεί με την Διμοιρία του στην ταράτσα του κεντρικού κτιρίου, όπου να ταχθεί, ενισχύοντας τον με αυτόματα όπλα και αντιαρματικά. 

Στον Ανθλγό ΗΛΙΑ ΣΙΑΚΑΒΕΛΑ και στον ΔΕΑ ΠΕΤΡΟ ΚΡΙΚΕΛΗ να πάρουν θέσεις με τις Διμοιρίες τους στο ισόγειο και μπροστά από το κεντρικό κτίριο. 

Δίνοντας συνεχώς οδηγίες, ήλεγχα τις θέσεις τους, καλύπτοντας κενά και αδυναμίες στην αμυντική διάταξη του Λόχου μου. Από την ταράτσα του κτιρίου παρακολουθούσα συνεχώς τις κινήσεις των Τούρκων. 

Ενώ συνεχίζετο η εγκατάσταση των ανδρών του Λόχου μου, φθάνει στο Α/Δ ο 42ος ΛΟΚ με Διοικητή τον Υπλγό ΡΟΥΚΑ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ και ο Διευθυντής του 3ου γραφείου της Μοίρας Τχης ΜΑΝΟΥΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, τους οποίους αμέσως ενημέρωσα για την επικρατούσα κατάσταση, θέσεις και προθέσεις Τουρκικών δυνάμεων, καθώς και την διάταξη των διμοιριών του λόχου μου. Αμέσως ο Τχης ΜΑΝΟΥΡΑΣ αναλαμβάνει την Διοίκηση της Διλοχίας και δίνει διαταγή στον Υπλγό ΡΟΥΚΑ να ταχθεί με τον 42 ΛΟΚ στα αριστερά του Λόχου μου. 

Αμέσως μετά φθάνει στο Α/Δ και ο 43ος ΛΟΚ με Διοικητή τον Λοχαγό ΚΙΟΥΤΣΟΥΚΗ ΙΩΑΝΝΗ. Κατόπιν διαταγής του Τχη ΜΑΝΟΥΡΑ τάσσεται στα δεξιά του Λόχου μου στο χώρο του Πύργου ελέγχου του Α/Δ. 

Ενώ ελάμβαναν θέσεις και οι άλλοι Λόχοι, ξεκινά η επίθεση των Τούρκων με άρματα και πεζικό. Αμέσως οι λόχοι αρχίζουν πυρά εναντίον των θέσεων των Τούρκων, κυρίως από το Λόχο μου που είχε ήδη πάρει θέσεις μάχης και ειδικά από την ταράτσα του κτιρίου, που ήλεγχε πλήρως τις κινήσεις των Τούρκων. 

Η έναρξη των πυρών βρήκε τον Διοικητή μας Τχη ΠΑΠΑΜΕΛΕΤΙΟΥ να δέχεται πυρά, ερχόμενος στο Α/Δ και σε απόσταση 200 μ. περίπου από το κτίριο, ευρισκόμενος ανάμεσα στα πυρά των Τούρκων και του 43 ΛΟΚ. 

Από τα πυρά τραυματίζεται ο Κύπριος οδηγός του. Ενημερώνει με τον ασύρματο τον Τχη ΜΑΝΟΥΡΑ, ο οποίος στέλνει το άρμα από τις δυνάμεις του Α/Δ να τον παραλάβει. Από ριπή των τουρκικών πυρών τραυματίζεται θανάσιμα ο αρχηγός του άρματος Αλχίας Ι. ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, στην προσπάθεια απεγκλωβισμού του Διοικητού μας, εκτελώντας πυρά εναντίον των Τούρκων. Τελικά ο Διοικητής μας έρχεται στο Α/Δ και αναλαμβάνει την διοίκηση της Μοίρας. 

Ομοίως, λίγο πίσω από το τζιπ του Διοικητού μας περί τα 300 μ, ακολουθούσαν 1 τζιπ Land Rover με τον Υποδιοικητή της Μοίρας Τχη ΑΒΡΑΜΙΔΗ ΑΓΓΕΛΟ και τον Διοικητή του ΛΥΠ Υπλγό ΝΤΟΥΒΑ ΝΙΚΟΛΑΟ και 1 τζιπ Land Rover με τον Τχη ΚΥΡΙΑΚΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ και τον Ιατρό της Μοίρας ΚΟΣΚΙΝΑ. Δέχθηκαν πυρά και τα 2 τζιπ με αποτέλεσμα να πέσουν σε χαντάκι στα αριστερά του δρόμου και να ανταλλάξουν πυρά με τους Τούρκους με τα όπλα που είχαν και να καθηλωθούν. 

Επί 2ωρο περίπου οι Τούρκοι προσπαθούν με συνεχείς επιθέσεις αρμάτων και Πεζικού να καταλάβουν το Α/Δ. Όμως τα εύστοχα και καταιγιστικά πυρά της Μοίρας, όχι μόνο δεν επέτρεψαν να επιτύχουν τα σχέδια τους, αλλά υπέστησαν μεγάλες απώλειες, με αποτέλεσμα να καθηλωθούν και να υποχωρήσουν. Οι απώλειες προκύπτουν από το ότι ασθενοφόρα και φορτηγά τους μάζευαν, μέχρι τις απογευματινές ώρες που φύγαμε , νεκρούς και τραυματίες, όπως παρακολουθούσα από την ταράτσα του κτιρίου. 

Αντίστοιχα οι δικές μας απώλειες ήταν, ο ελαφρός τραυματισμός στο χέρι του Καταδρομέα ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗ του 43 ΛΟΚ, ο ελαφρός τραυματισμός του Κύπριου οδηγού του Διοικητού μας ΓΙΑΝΝΑΚΗ και ο θανάσιμος τραυματισμός του αρχηγού του άρματος Αλχία Ι. ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ. 

Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι, πυρά δεχόμαστε και από το στρατόπεδο του ΟΗΕ, όπως ανέφεραν οι άνδρες των Λόχων. Οι δυνάμεις του ΟΗΕ στο Α/Δ ήταν κυρίως Εγγλέζοι. 

Λόγω της αποτυχίας των τουρκικών επιθέσεων και της αδυναμίας των να καταλάβουν το Α/Δ, καθώς και της έναρξης αντεπίθεσης των λόχων της Α΄ Μοίρας, έρχονται οχήματα των δυνάμεων του ΟΗΕ με λευκές σημαίες μπαίνοντας στα δίκτυα των ασυρμάτων μας και ζητούν από την Διοίκηση της Μοίρας να γίνει κατάπαυση πυρός, όπως και έγινε. 

Στην συνέχεια οι δυνάμεις του ΟΗΕ ζητούν από την Διοίκηση της Μοίρας να φύγει από το Α/Δ. Ο Τχης ΜΑΝΟΥΡΑΣ, που λειτουργούσε κατ εντολή του Διοικητού μας, αρνείται να φύγει η Μοίρα, αν δεν παραλάβουν πριν οι δυνάμεις του ΟΗΕ το Α/Δ και συγκεκριμένα το Μηχανοκίνητο Τάγμα των Καναδών. 

Μετά την άρνηση άρχισαν τα τηλέφωνα, πρώτα από την Διοίκηση του ΓΕΕΦ, μετά από τον Σχη ΚΟΜΠΟΚΗ Διοικητή Κ/Δ Κύπρου και τον Έλληνα Πρέσβη ΛΑΓΑΚΟ, ζητώντας να πάρει ο Διοικητής μας την Μοίρα & να εγκαταλείψει το Α/Δ. 

Ο Διοικητής μας αρνείται και πάλι να εγκαταλείψει το Α/Δ, αν δεν το παραλάβουν πρώτα οι δυνάμεις του ΟΗΕ. 

Αφού είδαν οι επικεφαλής των δυνάμεων του ΟΗΕ ότι δεν πρόκειται η Μοίρα να εγκαταλείψει το Α/Δ, υποχρεώθηκαν να το παραλάβουν, τοποθετώντας δυνάμεις τους στις θέσεις που είχαν οι λόχοι μας. 

Κατά την αποχώρηση μας έπεσαν στο Α/Δ βλήματα όλμου από τους Τούρκους και οι Καναδικές δυνάμεις του ΟΗΕ που μας αντικατέστησαν απήντησαν με πυρά. 

Έτσι το Α/Δ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ μέχρι σήμερα ελέγχεται από δυνάμεις του ΟΗΕ...."

Και η αφήγηση ενός πιλότου, του Υποπτέραρχου ε.α. Ανδρέα Στραβοπόδη (τότε) κυβερνήτη του αεροσκάφους ΝΙΚΗ 9. 

"Αφού καλησπερίσω όλους, θα ήθελα να γνωριστώ μαζί σας. Εγώ είμαι ίσως ο μοναδικός αεροπόρος στην αίθουσα. Είμαι ο κυβερνήτης του ΝΙΚΗ 9. Είμαι μέλος του συνδέσμου «Κομάντος 74» (σ.σ.εννοεί του πολεμικού σωματείου) και με αυτήν την ιδιότητα, ήλθα εδώ για ν’ αποτίσω φόρο τιμής, σ’ αυτούς που έπεσαν εκεί. 

Στους ανθρώπους, στα παληκάρια που μπήκανε μέσα και τους πήγαμε εκεί. Δεν τους γνωρίζω δεν ξέρω ποιοί είναι! Ξέρω ότι ήταν 38 και θα καταθέσω εδώ ενώπιόν σας, ότι είχα υποχρέωση τους 8 να τους κατεβάσω. Και μου ζητήθηκε από τους ίδιους να παραμείνουν και μείνανε! Και το αεροπλάνο πώς απογειώθηκε, πρέπει να είσαι αεροπόρος για να καταλάβεις. Δεν θα πω τίποτα άλλο! 

Θα προσθέσω όμως δύο-τρία πραγματάκια, δεν τα έχω γράψει, απ’ ό,τι θυμάμαι. Θα πω όμως το εξής: Ότι όσα είπε προηγουμένως, ο στρατηγός Κυριάκος, που ήταν μέσα στο ΝΙΚΗ 3, του συμμαθητή μου του Στέφα, ισχύουν περίπου για όλους. Το ίδιο ζήσαμε, το ίδιο κάναμε, το ίδιο προσπαθήσαμε. Θα πω επίσης ότι βοηθηθήκαμε, ναι καλά ακούσατε, από τους Αμερικάνους! Και βοηθηθήκαμε, στο αεροδρόμιο της Σούδας. Είναι γνωστό, έχει καταγραφεί στον τύπο, ότι τα αεροπλάνα, τα «κομπλάρανε» δηλαδή τα γέμισαν με καύσιμο, Αμερικάνοι. Όσοι είχαμε ανάγκη. Επίσης θα καταθέσω, ότι η ανατολική Μεσόγειος, ήταν διάσπαρτη από πολεμικά πλοία του 6ου αμερικανικού Στόλου. Δύο αεροπλανοφόρα, και απεριόριστος, αμέτρητος αν έλεγα θα ήταν υπερβολή, αριθμός πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων. Τα αντιληφθήκαμε κυρίως στην επιστροφή. Δεν μας ενόχλησε κανένας. 

Επίσης, επειδή από τους ομιλητές κάποιοι είπαν, ότι υπήρχε και εμπλοκή και άλλων δυνάμεων, θα καταθέσω, ότι εγώ προσωπικά και οι άλλοι απ’ ό,τι ξέρω, περάσαμε πάνω από το αεροδρόμιο της αγγλικής βάσης. Ουδείς μας ενόχλησε. Με κίνδυνο σίγουρα! Με ρίσκο! Μία αποστολή είχαμε να πάμε και ήταν δύσκολη. Είμασταν εκπαιδευμένοι γι’ αυτό. Ο ομιλών, έχει κάνει αναχαιτίσεις στο Αιγαίο, έχει πετάξει πυροσβεστικά, έχει πετάξει μεταφορικά και έχει περίπου 6.000 ώρες πτήσεων. 

Ήταν δύσκολη αποστολή! Στο «πήγαινε» και στο «έλα», το οποίο δεν έχει αναφερθεί. Ήταν υποχρέωσή μας. Εκεί όμως που υπάρχει πρόβλημα και δεν έχει διευκρινισθεί, ήταν όταν φτάσαμε, διότι εμείς, άλλα περιμέναμε, άλλα είχαμε ενημερωθεί και άλλα αντιμετωπίσαμε. Πραγματική κόλαση! Όπως σας το λέω! Τέσσερα είδη πυρών, πιθανώς και πέμπτο! Για να είμαι πιο σαφής: Αντιαεροπορικά Bofors! Στο δικό μου αεροπλάνο, έσκασε 50 μέτρα δεξιά! Δεν θέλω ν’ αναφερθώ σ’ αυτό! Ταρακούνισε το αεροπλάνο! Δύο αυτόματα, τετράδυμα, στη μία προέκταση του διαδρόμου και δύο στο τέλος, διότι βαρούσανε και στην απογείωση, όταν γυρίζαμε. Όταν προσγειωνόμασταν, είχαμε από δεξιά τους Τούρκους και βαρούσαν με Β-1, αυτά είχαν, αυτά βαρούσαν και αριστερά τους Έλληνες που βαρούσαν και αυτοί γιατί δεν ξέρανε. Και όταν φτάναμε κάτω, κατά ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, που εγώ δεν μπορώ να ξέρω, ναι ή όχι, βαρούσανε και οι ΟΗΕδες! Και ακόμα, βαρούσαν και οι Έλληνες που είχαν τα καλάσνικοφ, που τους είχανε μοιραστεί. 

Με συγχωρείτε, για κυρίες, τις κολοφωτιές τις ξέρετε και τις ξέρουμε! Είναι οι πυγολαμπίδες! Έτσι φαίνονταν από πάνω, τα πυρά που βαρούσαν. Και για όσους δεν ξέρουνε, θα σας πω ότι, ο ομιλών μετέπειτα ήταν και διοικητής της Μοίρας, όλα τα αεροπλάνα ήταν κτυπημένα, εκτός από δύο! Το πρώτο και το ένατο του ομιλούντος. Δεν ξέρω αν βοήθησε ο Άγιος Διονύσιος, εγώ είμαι Ζακυνθινός. Φαίνεται όμως, επειδή η επιχείρηση έγινε σε δύο κύματα, ότι, το πρώτο, του 1ου κύματος των οκτώ και το πρώτο του 2ου κύματος δεν προλάβανε να μας βαρέσουνε, με τα καλάσνικοφ από κάτω. 

Η επιστροφή, ήταν εξ ίσου δύσκολη. Αλλά πριν από την επιστροφή, είχε προηγηθεί η προσγείωση! Προσγείωση όταν λέμε, ή όταν μπαίνουμε στο αεροπλάνο και πηγαίνουμε, μη νομίζετε ότι ήταν σαν και αυτή που πάτε τώρα με την Ολυμπιακή! Εδώ το πράγμα διέφερε. Η προσγείωση έπρεπε να γίνει και έγινε, σε βομβαρδισμένο τροχόδρομο! Είναι ο βοηθητικός διάδρομος. Η διάμετρός του ως προς το πλάτος, είχε αποφασιστική σημασία. Αλλά μεγαλύτερη σημασία είχε, ότι δεν υπήρχε φωτισμός, και ότι απαγορευόταν η χρήση των “landing lights” δηλαδή των φώτων προσγείωσης. Ναι καλά ακούτε! Έξι λάμπες πετρελαίου! Δύο στην αρχή, δύο στο μέσον και δύο στο τέλος, έπρεπε να προσγειωθούμε, με φορτίο κατά 50% βαρύτερο, απ’ όσο έπρεπε. Η δε προσγείωση, αν σας λέγανε να την κάνετε σήμερα ως επιβάτες, ασφαλώς θα λέγατε όχι! Διότι κατέβαινε το αεροπλάνο, στολαρισμένο, δηλαδή κατέβαινε σαν ασανσέρ, για ν’ αποφευχθούν τα πυρά. Γι’ αυτό, εδώ έχω να ευχαριστήσω τον κύριο Κυριάκο, που είπε τα καλά λόγια για όλους εμάς. 

Η επιστροφή, ήταν εξ ίσου προβληματική. Διότι υπήρχε το μεγάλο πρόβλημα, του καυσίμου. Για όσους δεν το ξέρουνε, η πτήση ήταν 7,5 ώρες πήγαινε – έλα! Σύνολον, 480 μίλια στο πήγαινε, και 480 ναυτικά μίλια στο έλα! Έπρεπε λοιπόν και σχεδιάστηκε πλέον (η επιστροφή), με ευθύνη μας, βορειότερα, προς τα τουρκικά παράλια, γιατί; Διότι η αναχαίτιση η τουρκική είχε αρχίσει να δραστηριοποιείται. Τότε οι «σύμμαχοι», διέθεταν αναχαίτιση νυκτερινή, με F-102. Αντίστοιχη είχαν και οι Έλληνες. Δεν επεχείρησαν (αναχαίτιση) ποτέ, κατά την μετάβαση και κατά την επιστροφή που άρχισε να χαράζει, αρχίσαν και από την Αττάλεια και απογειώναν αεροσκάφη, τα οποία, τώρα μην κοιτάτε που έχουν εκπαιδευτεί, απογειούμενα από χαμηλό ύψος, αρχίζανε σιγά – σιγά και κατεβαίνανε γιατί; Γιατί δεν μπορούσαν να πετάξουν πάνω από θάλασσα. Ναι, καλά το ακούτε, πάνω από θάλασσα! Ήταν δύσκολο γι’ αυτούς! Έχουμε μαρτυρίες από τα ραντάρ, που τους βλέπανε ν’ απογειώνονται ν’ ανεβαίνουν και να γυρίζουν πίσω! Βεβαίως δεν απωθήσανε κανένα! Διότι πιο κάτω, όταν πέρασε η ημέρα, από πάνω, αυτό το οποίο ελέχθη προηγουμένως, υπήρχαν τα αναχαιτίστικα (δικά μας) αεροπλάνα. Αυτό επιβεβαιώνεται! 

Θα πρέπει επίσης να πω, ότι η επιχείρηση σχεδιάστηκε και για δεύτερη φορά! Θα πρέπει να το ξέρουνε οι στρατιωτικοί. Και σχεδιάστηκε και δεν εκτελέστηκε. Και σχεδιάστηκε οργανωμένα, με πλήρη σύνθεση της Μοίρας. Ο ομιλών είχε τεθεί συγκυβερνήτης, τότε στη δεύτερη επιχείρηση, του αρχηγού του σχηματισμού. Δεν εκτελέστηκε ποτέ. Δεν γνωρίζουμε τον λόγο. 

Τώρα για τα άλλα, τα γνωρίζετε και τα υφιστάμεθα. Θα πω μόνο τα εξής δύο πράγματα: Αργότερα βρέθηκα με το αεροπλάνο στη Νεάπολη και λυπήθηκα, διότι οι Τούρκοι αξιωματικοί, είχαν στο στήθος την Κύπρο (σ.σ. εννοεί παράσημο). 

Οκτώ μήνες αργότερα, πετώντας μ’ ένα Νοράτλας, προς το (αεροδρόμιο) Γκάρντερμοεν, είναι στην Νορβηγία, βρεθήκαμε στο Ραμστάιν. Στο Ραμστάιν, όταν πηγαίναμε να απογειωθούμε για το τελευταίο σκέλος, ένας Αμερικανός, σύμμαχος, ερώτησε κάποιον από μας, πάνω στον πύργο ελέγχου, ενώ από κάτω έβριθε ο τόπος από F-111, από Galaxy κλπ, λέει «με αυτά τα αεροπλάνα πήγατε στην Κύπρο;» «Ναι» του απαντάει, «αλλά δεν πήγα εγώ, πήγε ο κύριος» και με έδειξε. Ήλθε λοιπόν κοντά μου, εγώ ήμουν με την φόρμα, με χαιρέτησε στρατιωτικά μου είπε: 

« Congratulations Major, (συγχαρητήρια κ. Επισμηναγέ) εγώ δεν θα έκανα αυτή την επιχείρηση και θα είχα κάθε λόγο να δικαιολογηθώ στην πατρίδα μου, στον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, στον Αρχηγό της Αεροπορίας και στον διοικητή μου». Και σηκώθηκε και έφυγε. 

Είμαι ο Ανδρέας ο Στραβοπόδης .."

(Όλες οι πλήρεις αναφορές και ομιλίες, περικλείονται στο βιβλίο των Πρακτικών, καθώς και σε μορφή DVD εκδόσεως της Λέσχης Kαταδρομέων και Ιερολοχιτών. Διατίθενται έναντι μιας συμβολικής οικονομικής ενίσχυσης)