"Εξ' απ'ανέκαθεν" το πρόβλημα του κράνους απασχολούσε και συνεχίζει ν' απασχολεί τους στρατούς όλου του κόσμου, (άλλους λίγο και άλλους πολύ), σαν βασικό εξάρτημα της στολής μάχης.
Η ιστορία ξεκίνησε από πολύ παλιά! Το ζητούμενο ήταν και συνεχίζει να είναι, η προστασία του μαχητή από θανατηφόρα τραύματα στο κεφάλι. Η χρήση πυροβόλων όπλων, περιόρισε το κράνος στην αποστολή προστασίας από θραύσματα χαμηλότερης αποτελεσματικότητας μάλλον, παρά από σφαίρες που λόγω ταχύτητας και διατρητικότητας δεν αναχαιτίζονταν από τα απλά μεταλλικά κράνη. Εννοείται ότι και τα θραύσματα βλημάτων όλμων και πυροβόλων τρυπούν το μεταλλικό κράνος εντός της δραστικής τους ακτίνας.
 |
| Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές στη Νορμανδία (δεξιά), έρχονται σε επαφή με τμήματα πεζικού (αριστερά) φορώντας τα μεταλλικά κράνη Μ1. (Πηγή) |
Φύγαμε από την εποχή του μεταλλικού κράνους, όπως είναι το Μ1 που εξακολουθεί όμως να χρησιμοποιείται - αποσυρόμενο με αργό ρυθμό - σε μερικούς στρατούς, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο δικός μας και σχεδόν όλοι έχουν αρχίσει να καλύπτουν τις επιχειρησιακές ανάγκες τους με κράνη κατασκευασμένα από το υλικό Kevlar, προσπαθώντας να βελτιώσουν το επίπεδο προστασίας του προσωπικού τους.
Όσοι έχουν φορέσει το μεταλλικό κράνος και το έχουν χρησιμοποιήσει αρκετά, θα θυμούνται πιστεύω το πρόβλημα της προσαρμογής του με τους άβολους ιμάντες κεφαλής στο εσωτερικό πλαστικό κράνος, που (συνήθως) δεν μπορούσαν να προσαρμοστούν, γιατί (συνήθως) τα μεγέθη δεν ταίριαζαν!
Εκεί που κάπως τα πράγματα γίνονταν καλύτερα, πάντα μιλώντας για το κράνος Μ1, ήταν στις μονάδες αλεξιπτωτιστών, ξεκινώντας από την εκπαίδευση της ΣΧΑΛ. Το εσωτερικό υποσιάγωνο που έπιανε καλά το πηγούνι, ξεκινώντας από πίσω από τον αυχένα, σε συνδυασμό με την καλή προσαρμογή του εξωτερικού, "έδενε" στο κεφάλι και δεν γινόταν σαν κουδούνι! Έπρεπε να παραμένει σταθερό για την αποφυγή τραυματισμών.
Θυμάμαι πόσο προσπαθούσαμε να κάνουμε το εσωτερικό του κράνους πιο βολικό, γεμίζοντάς το όπου χρειαζόταν με αφρολέξ, κομμένο από παλιά στρώματα κρεβατιών για να μη χτυπάμε όταν περνούσαμε τις επίγειες εγκαταστάσεις της ΣΧΑΛ και στη συνέχεια στα άλματα! Μετά κυκλοφόρησαν στο εμπόριο τυποποιημένα προστατευτικά μαξιλαράκια που τα προσαρμόζαμε στον πίσω εσωτερικό ιμάντα για να μην κουνιέται καθόλου στο κεφάλι!
Και πάλι, όταν κάναμε βολές, υπήρχε δυσκολία στην σωστή σκόπευση, ειδικά από τη θέση του πρηνηδόν, γιατί το κράνος είτε έπεφτε μπροστά, είτε κόλλαγε πίσω στο λαιμό και εμπόδιζε την σωστή λήψη της θέσης βολής.
Στις ειδικές δυνάμεις, λόγω της φύσης της αποστολής, που κατά κανόνα απαιτεί αθόρυβη κίνηση το βράδυ, το κράνος έμενε πίσω ή μέσα στο μπέργκιν γιατί φορώντας το ακουγόταν ο μεταλλικός ήχος, αν τυχόν ξυνόταν σε κάποιο κλαδί, αλλά το κυριότερο, δεν μπορούσες και εσύ να ακούσεις καλά τι γίνεται γύρω σου! Έτσι δεν είχαμε και ιδιαίτερη ανησυχία, ξέροντας ότι φορώντας το αντί για καλό θα προκαλούσε κακό.
Υπήρχαν όμως και οι επιχειρήσεις που θα έπρεπε να φοριούνται υποχρεωτικά, ειδικά σε τακτικό αγώνα. Τότε έπρεπε το μέταλλο να καλύπτεται για να μην γυαλίζει από μακριά. Χρησιμοποιούσαμε τα δίχτυα παραλλαγής σε συνδυασμό με κάλυμμα, που νομίζω ότι είναι η καλύτερη λύση αν θέλεις να κάνεις σωστή παραλλαγή. Η ανάγκη για χρήση του κράνους, εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα. Έτσι σταδιακά μεταπέσαμε στα κράνη τύπου Kevlar, που παρέχουν μεγαλύτερη προστασία και προσαρμόζονται καλύτερα στο κεφάλι, αρκεί να είναι στο σωστό μέγεθος.
Αλλά ακόμη και στα κράνη Kevlar, υπάρχει κινητικότητα και εξέλιξη στον αμερικανικό στρατό και στους πεζοναύτες τους. Ειδικά οι εσωτερικοί ιμάντες προσαρμογής πάλι παρουσίαζαν πρόβλημα μέχρι τη στιγμή που ενισχύθηκαν ή αντικαταστάθηκαν με πλαστικά αφρώδη μαξιλαράκια. Παρά τις βελτιώσεις, οι ιμάντες προσαρμογής και το βάρος είναι δύο πράγματα που εξακολουθούν ν' απασχολούν τον κόσμο, πέρα από την παρεχόμενη προστασία. Το βάρος έφτασε στο 1 κιλό, από το 1,6 κιλά, που ήταν στα πρώτα κράνη Kevlar.
Οι Βρετανοί προχώρησαν στη χορήγηση του δικού τους κράνους ΜΚ-7. που κι' αυτό ζυγίζει 1 κιλό. Σε ένα μοντέλο τους, προοριζόμενο για τις ειδικές επιχειρήσεις, έφτασαν και τα 800 γραμμάρια! Η προστασία παραμένει βέβαια ακέραιη!
Ας μιλήσουμε όμως και λίγο για την προστασία και πώς προσδιορίζεται. Η αντοχή των νέων κρανών, μετράται με πολλές μεθόδους, παρόμοιες με αυτές που εφαρμόζονται και για την μέτρηση της προστασίας των αλεξίσφαιρων γιλέκων. Οι πιο επικρατέστερες και αποδεκτές διεθνώς, είναι:
1. Σε ό,τι αφορά βλήματα πυροβόλων όπλων η μέθοδος NIJ (US National Institute of Justice) του Εθνικού Ινστιτούτου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ η οποία ανάλογα με το διαμέτρημα του όπλου και την αντοχή του προς εξέταση υλικού στο κτύπημα της βολίδας, κατηγοριοποιεί τα επίπεδα προστασίας.
Το επίπεδο προστασίας των κρανών τύπου Kevlar, κυμαίνεται στο ΙΙΙ Α, που σημαίνει ότι αντέχουν σε σφαίρες διαμετρήματος 9 χιλιοστών με πλήρη μεταλλική επικάλυψη της βολίδας ονομαστικής μάζας 8,1 g και με ταχύτητα πρόσπτωσης 426 m/sec. Πιο απλά αντέχουν σε σφαίρες από πιστόλι ή υποπολυβόλο 9 χιλιοστών. Επίσης αντέχουν και σε σφαίρες διαμετρήματος 0,44 Magnum ημικαλυμμένες "Hollow point" (SJHP) ονομαστικής μάζας 10,2 g με την ίδια ταχύτητα πρόσπτωσης. Εννοείται ότι αντέχουν σε οποιοδήποτε άλλο μικρότερο διαμέτρημα. Οι σφαίρες όμως διαμετρήματος 5,56 και 7,62 χιλ. τρυπάνε αυτά τα κράνη, "ωσάν τυρό φέτα"!
Δείτε πώς τη γλύτωσε φτηνά ένας πεζοναύτης στο Αφγανιστάν, όταν έφαγε σφαίρα στο κράνος, που το διαπέρασε, χωρίς να του αγγίξει το κεφάλι, ευτυχώς γι' αυτόν!!
Δείτε και ένα τεστ αντοχής σε βολές διαφόρων διαμετρημάτων στο οποίο υπέβαλαν το kevlar δύο τύποι, και τι αποτελέσματα είχαν.
2. Επειδή στατιστικά, από παρατηρήσεις σε θέατρα επιχειρήσεων, έχει διαπιστωθεί ότι οι περισσότερες απώλειες μάχης δεν προέρχονται τόσο από πυροβόλα όπλα όσο από θραύσματα βλημάτων πυροβολικού και όλμων, ή άλλων εκρηκτικών μηχανισμών, έχει επικρατήσει διεθνώς και η εφαρμογή της διαδικασίας ελέγχου V50, που αναγράφεται στην Συμφωνία Τυποποίησης του ΝΑΤΟ (STANAG) 2920 για έλεγχο επιπέδου προστασίας από θραύσματα.
Τα κράνη Kevlar βρίσκονται γενικά στο επίπεδο F5 και F6 (Fragmentation level), που σημαίνει ότι προστατεύουν από θραύσματα ονομαστικής μάζας 1,1 g που εκσφενδονίζονται με ταχύτητα 600 έως 650 m/sec.
Θυμάμαι πόσο προσπαθούσαμε να κάνουμε το εσωτερικό του κράνους πιο βολικό, γεμίζοντάς το όπου χρειαζόταν με αφρολέξ, κομμένο από παλιά στρώματα κρεβατιών για να μη χτυπάμε όταν περνούσαμε τις επίγειες εγκαταστάσεις της ΣΧΑΛ και στη συνέχεια στα άλματα! Μετά κυκλοφόρησαν στο εμπόριο τυποποιημένα προστατευτικά μαξιλαράκια που τα προσαρμόζαμε στον πίσω εσωτερικό ιμάντα για να μην κουνιέται καθόλου στο κεφάλι!
Και πάλι, όταν κάναμε βολές, υπήρχε δυσκολία στην σωστή σκόπευση, ειδικά από τη θέση του πρηνηδόν, γιατί το κράνος είτε έπεφτε μπροστά, είτε κόλλαγε πίσω στο λαιμό και εμπόδιζε την σωστή λήψη της θέσης βολής.
Στις ειδικές δυνάμεις, λόγω της φύσης της αποστολής, που κατά κανόνα απαιτεί αθόρυβη κίνηση το βράδυ, το κράνος έμενε πίσω ή μέσα στο μπέργκιν γιατί φορώντας το ακουγόταν ο μεταλλικός ήχος, αν τυχόν ξυνόταν σε κάποιο κλαδί, αλλά το κυριότερο, δεν μπορούσες και εσύ να ακούσεις καλά τι γίνεται γύρω σου! Έτσι δεν είχαμε και ιδιαίτερη ανησυχία, ξέροντας ότι φορώντας το αντί για καλό θα προκαλούσε κακό.
Υπήρχαν όμως και οι επιχειρήσεις που θα έπρεπε να φοριούνται υποχρεωτικά, ειδικά σε τακτικό αγώνα. Τότε έπρεπε το μέταλλο να καλύπτεται για να μην γυαλίζει από μακριά. Χρησιμοποιούσαμε τα δίχτυα παραλλαγής σε συνδυασμό με κάλυμμα, που νομίζω ότι είναι η καλύτερη λύση αν θέλεις να κάνεις σωστή παραλλαγή. Η ανάγκη για χρήση του κράνους, εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα. Έτσι σταδιακά μεταπέσαμε στα κράνη τύπου Kevlar, που παρέχουν μεγαλύτερη προστασία και προσαρμόζονται καλύτερα στο κεφάλι, αρκεί να είναι στο σωστό μέγεθος.
Αλλά ακόμη και στα κράνη Kevlar, υπάρχει κινητικότητα και εξέλιξη στον αμερικανικό στρατό και στους πεζοναύτες τους. Ειδικά οι εσωτερικοί ιμάντες προσαρμογής πάλι παρουσίαζαν πρόβλημα μέχρι τη στιγμή που ενισχύθηκαν ή αντικαταστάθηκαν με πλαστικά αφρώδη μαξιλαράκια. Παρά τις βελτιώσεις, οι ιμάντες προσαρμογής και το βάρος είναι δύο πράγματα που εξακολουθούν ν' απασχολούν τον κόσμο, πέρα από την παρεχόμενη προστασία. Το βάρος έφτασε στο 1 κιλό, από το 1,6 κιλά, που ήταν στα πρώτα κράνη Kevlar.
Οι Βρετανοί προχώρησαν στη χορήγηση του δικού τους κράνους ΜΚ-7. που κι' αυτό ζυγίζει 1 κιλό. Σε ένα μοντέλο τους, προοριζόμενο για τις ειδικές επιχειρήσεις, έφτασαν και τα 800 γραμμάρια! Η προστασία παραμένει βέβαια ακέραιη!
Ας μιλήσουμε όμως και λίγο για την προστασία και πώς προσδιορίζεται. Η αντοχή των νέων κρανών, μετράται με πολλές μεθόδους, παρόμοιες με αυτές που εφαρμόζονται και για την μέτρηση της προστασίας των αλεξίσφαιρων γιλέκων. Οι πιο επικρατέστερες και αποδεκτές διεθνώς, είναι:
1. Σε ό,τι αφορά βλήματα πυροβόλων όπλων η μέθοδος NIJ (US National Institute of Justice) του Εθνικού Ινστιτούτου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ η οποία ανάλογα με το διαμέτρημα του όπλου και την αντοχή του προς εξέταση υλικού στο κτύπημα της βολίδας, κατηγοριοποιεί τα επίπεδα προστασίας.
Το επίπεδο προστασίας των κρανών τύπου Kevlar, κυμαίνεται στο ΙΙΙ Α, που σημαίνει ότι αντέχουν σε σφαίρες διαμετρήματος 9 χιλιοστών με πλήρη μεταλλική επικάλυψη της βολίδας ονομαστικής μάζας 8,1 g και με ταχύτητα πρόσπτωσης 426 m/sec. Πιο απλά αντέχουν σε σφαίρες από πιστόλι ή υποπολυβόλο 9 χιλιοστών. Επίσης αντέχουν και σε σφαίρες διαμετρήματος 0,44 Magnum ημικαλυμμένες "Hollow point" (SJHP) ονομαστικής μάζας 10,2 g με την ίδια ταχύτητα πρόσπτωσης. Εννοείται ότι αντέχουν σε οποιοδήποτε άλλο μικρότερο διαμέτρημα. Οι σφαίρες όμως διαμετρήματος 5,56 και 7,62 χιλ. τρυπάνε αυτά τα κράνη, "ωσάν τυρό φέτα"!
Δείτε πώς τη γλύτωσε φτηνά ένας πεζοναύτης στο Αφγανιστάν, όταν έφαγε σφαίρα στο κράνος, που το διαπέρασε, χωρίς να του αγγίξει το κεφάλι, ευτυχώς γι' αυτόν!!
Δείτε και ένα τεστ αντοχής σε βολές διαφόρων διαμετρημάτων στο οποίο υπέβαλαν το kevlar δύο τύποι, και τι αποτελέσματα είχαν.
2. Επειδή στατιστικά, από παρατηρήσεις σε θέατρα επιχειρήσεων, έχει διαπιστωθεί ότι οι περισσότερες απώλειες μάχης δεν προέρχονται τόσο από πυροβόλα όπλα όσο από θραύσματα βλημάτων πυροβολικού και όλμων, ή άλλων εκρηκτικών μηχανισμών, έχει επικρατήσει διεθνώς και η εφαρμογή της διαδικασίας ελέγχου V50, που αναγράφεται στην Συμφωνία Τυποποίησης του ΝΑΤΟ (STANAG) 2920 για έλεγχο επιπέδου προστασίας από θραύσματα.
Τα κράνη Kevlar βρίσκονται γενικά στο επίπεδο F5 και F6 (Fragmentation level), που σημαίνει ότι προστατεύουν από θραύσματα ονομαστικής μάζας 1,1 g που εκσφενδονίζονται με ταχύτητα 600 έως 650 m/sec.
Πέρυσι, στην έκθεση αμυντικών βιομηχανιών AUSA 2014 παρουσιάστηκε ένα πιο μοντέρνο κράνος που ζυγίζει γύρω στα 600 με 700 γραμμάρια και προορίζεται για τις ειδικές δυνάμεις. Η κατασκευάστρια εταιρεία, χρησιμοποιεί πολυαιθυλένιο πολύ υψηλού μοριακού βάρους και το κράνος κάνει για κάθε περιβάλλον παρέχοντας ταυτόχρονα την προστασία ΙΙΙΑ και V50 F6 για τακτική χρήση.
 |
| Ultra Light Weight- Ballistic Bump Helmet (Πηγή) |
To ULW- BBH (Ultra Light Weight- Ballistic Bump Helmet) όπως ονομάζεται, έχει ενσωματωμένες ράγες προσαρμογής διοπτρών νυκτερινής όρασης και αφήνει αρκετό χώρο στ' αυτιά, για την τοποθέτηση ακουστικών για επικοινωνία. Ο τρόπος συγκόλλησης των απαρτίων, γίνεται με ειδική μέθοδο, που δεν αφήνει πιθανότητα αποσυναρμολόγησης του κράνους σε δυνατό κτύπημα.
Παρά τις όποιες βελτιώσεις, πρέπει να πούμε την αλήθεια! Δεν είναι αρεστά στον χώρο των ειδικών δυνάμεων και μόνο εξ ανάγκης χρησιμοποιούνται σε ειδικές επιχειρήσεις περισσότερο τη νύχτα, για να μπορούν να προσαρμόζουν τις διόπτρες επάνω τους.
Να πώς περιγράφει στο βιβλίο του "Ο Αμερικανός ελεύθερος σκοπευτής" τη χρήση του κράνους του το 2005 στο Ιράκ, o βατραχάνθρωπος SEAL, Κρις Κάιλ.
"Ομολογουμένως, δεν φορούσα το κράνος μου τόσο συχνά. Ήταν ένα τυπικό κράνος που χορηγεί η υπηρεσία, ως επί το πλείστον άβολο και αναξιόπιστο, εκτός από την περίπτωση εξασθενημένων βολών και θραυσμάτων.
Είχα προσαρμόσει εσωτερικά μαξιλαράκια Pro-Tec για να μένει σταθερό στο κεφάλι μου. Παρόλα αυτά, πρόσθετε πολύ βάρος όταν ήμουν σε θέση βολής και ήταν πολύ δύσκολο φορώντας το, να συγκεντρώνεσαι στην παρατήρηση.
Είχα διαπιστώσει ότι και οι σφαίρες πιστολίου, μπορούσαν εύκολα να το διαπεράσουν και έτσι δεν έβλεπα τον λόγο να υπομείνω τη δυσφορία που προκαλούσε. Προτιμούσα το τζόκεϊ. Η μόνη εξαίρεση γι’ αυτό, ήταν τη νύχτα. Φορούσα το κράνος για μπορώ να προσαρμόζω επάνω του τη διόπτρα νυχτερινής όρασης."
Όπως βλέπετε, εξακολουθεί να επικρατεί η ίδια αντίληψη, όπως και πριν 30 ή 40 χρόνια, μέσα στις ειδικές δυνάμεις. Αλλά, μας αρέσει - δεν μας αρέσει, είναι ένα χρήσιμο εξάρτημα και σε σώζει σε πολλές περιπτώσεις. Πρέπει όμως να υπάρχει εξοικείωση και συνεχή χρήση όπου απαιτείται.
Για παράδειγμα, εξοικειώνεται καλύτερα κάποιος αν μπει στο πρόγραμμα σωματικής προπόνησης να φέρονται τα κράνη από το προσωπικό κατά τη διάρκεια του τρεξίματος. Τότε όλοι καταλαβαίνουν "τι εστί βερίκοκο" και αρχίζουν να ψάχνονται για τη σωστή προσαρμογή του, ώστε να μην γίνονται κουδούνια!
Δεν το συζητάω βέβαια ότι πρέπει όλοι να συνηθίζουν να τρέχουν με πλήρη εξάρτυση, αφού έτσι υποτίθεται ότι θα πολεμήσουν αν χρειαστεί! Αλλά γι' αυτό θα μιλήσουμε άλλη φορά.
Ανιχνευτής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε το σχόλιό σας, στα πλαίσια της ευγένειας και της ευπρέπειας.