Τα χρήσιμα τηλεσκοπικά μπατόν.

Τα μπατόν είναι ίσως το πιο χρήσιμο εργαλείο μετά το πιολέ. Βοηθούν στο να περπατάμε ασφαλείς, αλλά και να μειώνουμε τους κραδασμούς που καταπονούν το σώμα, ειδικά όταν φοράμε σακίδιο. Να ένας οδηγός που θα σας βοηθήσει να επιλέξετε τα σωστά, αλλά και να το χρησιμοποιείτε σωστά.

Υλικό αξόνων: Το αλουμίνιο είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο υλικό, αφού είναι ελαφρύ, οικονομικά προσιτό και ανθεκτικό. (Τα πιο άκαμπτα μπατόν δε λυγίζουν τόσο όταν ρίχνετε σ’ αυτά το βάρος σας. Αυτό σημαίνει επαρκή μεταφορά δύναμης όταν αφαιρείτε το βάρος σας από αυτά.) Τα πιο ισχυρά κράματα (που χρησιμοποιούνται σε υψηλής τεχνολογίας μπατόν) είναι θερμοκατεργασμένο αλουμίνιο 70/75, ενώ το πιο μαλακό 60/61 χρησιμοποιείται για μοντέλα για αρχάριους και παιδιά. Οι ετικέτες συχνά δεν παραθέτουν αυτές τις πληροφορίες, γι’ αυτό είτε τηλεφωνήστε στην εταιρεία είτε ρωτήστε έναν ενημερωμένο υπάλληλο στο κατάστημα.

Οι άξονες από carbon, από την άλλη, είναι 72% πιο σκληροί από το αλουμίνιο και 7,5% πιο ελαφριοί κατά μέσο όρο, όμως στοιχίζουν περισσότερο – έτσι είναι κατάλληλοι για ultralighters, οι οποίοι μετρούν πάνω απ’ όλα την εξοικονόμηση βάρους. Το carbon μπορεί να είναι εύθραυστο: μια χαρακιά μπορεί συχνά να κάνει τον άξονα να σπάσει ανεπανόρθωτα. (Το αλουμίνιο, αντίθετα, λυγίζει ή βουλιάζει πριν σπάσει.) Ως αντιστάθμισμα, τα πιο γερά μπατόν από carbon διαθέτουν παχιά τοιχώματα στους άξονες και/ή ανθεκτικά σχέδια ύφανσης. Και πάλι δεν μπορείτε να το μάθετε από την ετικέτα, γι’ αυτό πρέπει να ρωτήσετε τον κατασκευαστή ή στο κατάστημα.

Βάρος αιώρησης: Το καθαρό βάρος ενός μπατόν διαφέρει από το βάρος αιώρησής του (το πόσο ελαφριά αίσθηση δίνει κατά τη χρήση). Μια ελαφριά άκρη απαιτεί λιγότερη ενέργεια κατά τη χρήση. Οι ετικέτες δεν παραθέτουν στοιχεία γι’ αυτή την παράμετρο, γι’ αυτό δοκιμάστε πολλά μπατόν για να συγκρίνετε την αίσθηση.

Σχήμα άξονα: Επιλέξτε μπατόν με στενεμένο κάτω άξονα. Αυτό κάνει πιο ισχυρό το μπατόν στην περιοχή όπου δέχεται τη μεγαλύτερη επιβάρυνση (το τμήμα της άκρης) και μειώνει το βάρος αιώρησης. Ορισμένοι άξονες διαθέτουν διάταξη απορρόφησης ενέργειας, πράγμα που αυξάνει το βάρος τους, αλλά μειώνει τους κραδασμούς στους καρπούς, τους αγκώνες και τους ώμους – επιθυμητό αν κάνετε μεγάλες πεζοπορίες ή κατεβαίνετε από κακοτράχαλα μονοπάτια.

Μηχανισμοί μανδάλωσης: Αυτοί σας επιτρέπουν να προσαρμόζετε το μήκος, πολύ βασική ιδιότητα. 

Λαβές: Οι λαβές κατασκευάζονται από ανθεκτικό ελαστικό ή αφρώδες υλικό EVA, καθώς και από φελλό, ο οποίος ιδρώνει λιγότερο. Τα μεγέθη τους ποικίλλουν, ενώ υπάρχουν μοντέλα διαφορετικά για κάθε φύλο καθώς και για χειμώνα. Φοράτε γάντια ή χούφτες όταν δοκιμάζετε την εφαρμογή τους.

Έξτρα χαρακτηριστικά: Επιλέξτε ιμάντες καρπών για να μειώνετε την καταπόνηση των χεριών και των μπράτσων. Οι ιμάντες με μαλακή επένδυση βοηθούν να μη συγκαίγεστε από την τριβή. Επιλέγετε μοντέλα με ανταλλάξιμα καλαθάκια. Τα φαρδιά κρατούν τα μπατόν στην επιφάνεια του χιονιού ή της λάσπης.

ΧΡΗΣΗ 

Τα μπατόν μειώνουν την καταπόνηση των ποδιών γύρω στο 20% μεταφέροντας κάποιο βάρος στον κορμό. Είναι θέμα προτίμησης το πόσο βάρος θα ρίξετε στα μπατόν. 

Σε ίσιο έδαφος οι αγκώνες σας πρέπει να λυγίζουν στις 90 μοίρες. Για τις ανηφόρες κονταίνετε τα μπατόν έτσι ώστε να μπορείτε να τα τοποθετείτε ίσια – ή μετακινείτε τα χέρια σας από τους ιμάντες και κρατάτε το λαστιχένιο τμήμα (αν υπάρχουν) κάτω από τη λαβή. Επιμηκύνετε τα μπατόν για τις καταβάσεις, έτσι ώστε να μπορείτε να στηρίζεστε πάνω τους χωρίς να λυγίζετε τη μέση. Κονταίνετε το μπατόν που βρίσκεται προς την ανηφόρα όταν τραβερσάρετε.

Τα χέρια πρέπει να ξεπροβάλλουν μέσα από τους ιμάντες από κάτω. Με αυτό τον τρόπο, όταν πιέζετε το μπατόν προς τα κάτω, η πίεση κατανέμεται γύρω από το χέρι σας κι εξαλείφει την ανάγκη να πιάσετε σφιχτά το μπατόν.

ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ 

Ορισμένοι αλουμινένιοι ή πλαστικοί εξωτερικοί σφιγκτήρες ανοίγουν με τον καιρό, με αποτέλεσμα να μην κλειδώνουν στη θέση τους τα τμήματα του μπατόν όταν είναι κλειστός ο χειρομοχλός.

Ο διαστολέας μπορεί να ελευθερωθεί αν τον χαλαρώσετε υπερβολικά. Λύστε το πρόβλημα τραβώντας χωριστά τα τμήματα του μπατόν κι ύστερα περνώντας ξανά τον εσωτερικό διαστολέα.

Η υγρασία στο εσωτερικό των αλουμινένιων αξόνων μπορεί να προκαλέσει οξείδωση (μια λευκή σκόνη), η οποία εμποδίζει τα τμήματα του μπατόν να ολισθαίνουν ομαλά και κάνει πιο αδύναμο το μανδάλωμα. Αποφύγετε την οξείδωση χωρίζοντας τα τμήματα ύστερα από κάθε χρήση και αφήνοντας το εσωτερικό να στεγνώσει. Για να αφαιρείτε τη σκόνη της οξείδωσης, χρησιμοποιείτε ένα μακρύ βουρτσάκι.

Καθαρίζετε τις λαβές από ελαστικό ή EVA με ένα ύφασμα εμποτισμένο με σαπούνι. Για να αφαιρέσετε τις βρομιές από τις λαβές φελλού, τρίψτε τες με ένα λεπτό γυαλόχαρτο.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟYΝ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟI ΚΛΕΙΔΩΜΑΤΟΣ 

Εσωτερική περιστρεφόμενη διάταξη μανδάλωσης

Όταν περιστρέφετε τα τμήματα του μπατόν προς αντίθετες κατευθύνσεις, ένας πλαστικός διαστολέας μέσα σ’ έναν από τους άξονες μανδαλώνει κόντρα στα εσωτερικά τοιχώματα της άρθρωσης, εμποδίζοντας το τμήμα του μπατόν να γλιστρήσει. Οι περιστρεφόμενες διατάξεις μανδάλωσης είναι ο πιο ισχυρός διαθέσιμος μηχανισμός και δύσκολα χαλαρώνουν συμπτωματικά, όπως μπορεί να συμβεί με άλλες συσκευές. Αν όμως χαλαρώσουν, εκεί θα φανούν οι αρετές ενός ποιοτικού συστήματος. Όμως το κρύο μπορεί να τις εμποδίσει να μανδαλώνουν/ξεμανδαλώνουν αξιόπιστα, και είναι πιο δύσκολο να τις ρυθμίσει κανείς με γάντια ή με ιδρωμένα χέρια. 

Εξωτερικός σφιγκτήρας με χειρομοχλό

Το κλείσιμο του χειρομοχλού σφίγγει μια ζώνη από ανοξείδωτο ατσάλι, αλουμίνιο ή πλαστικό, η οποία συνενώνει τα δύο τμήματα. Το άνοιγμά της επιτρέπει τη ρύθμιση του μήκους του μπατόν. Αυτοί οι τρόποι μανδάλωσης είναι αξιόπιστοι σε θερμοκρασίες παγετού, όμως αντέχουν λιγότερο βάρος από τις περιστρεφόμενες διατάξεις μανδάλωσης προτού καταρρεύσουν (80 κιλά μάξιμουμ έναντι 140). Και πάλι όμως αυτή η δύναμη είναι μεγαλύτερη από αυτήν που ασκούν οι περισσότεροι πεζοπόροι. Κάποιοι τέτοιοι μηχανισμοί απαιτούν αρκετή δύναμη για να κλείσουν σφιχτά.

Πηγή: Ανεβαίνοντας