Η Β' Μοίρα στο Καρπενήσι

 ΛΟΚ (Πηγή ΓΕΣ)

Κατά το 2ο δεκαήμερο του Γενάρη του 1949 οι Ιη και ΙΙη Μεραρχίες του ΔΣΕ υπό τους Καπετάν Γιώτη και Διαμαντή αντίστοιχα, κατάλαβαν αιφνιδιαστικά το Καρπενήσι. Η μάχη για την κατάληψη του Καρπενησίου, αποτέλεσε μεγάλη,  αλλά προσωρινή επιτυχία για τον ΔΣΕ. Από την άλλη πλευρά, θεωρήθηκε σαν μια  πολύ μεγάλη απώλεια και  επικίνδυνη κατάσταση για τον εθνικό στρατό, που θα είχε επίπτωση σε όλη την ευρύτερη περιοχή.

Η μάχη αυτή, σήμερα λογίζεται σαν  ένα ακόμη  εθνικά δυσάρεστο και αιματηρό γεγονός  του εμφύλιου πολέμου. Ίσως οι μνήμες να υποθάλπουν την διχόνοια! Η ιστορία όμως  ό,τι γράφει δεν ξεγράφει, είτε αρέσουν είτε δεν αρέσουν γεγονότα και πράξεις που συνέβησαν. 

Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες της μάχης,  που μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει  σε συνδέσμους που παραπέμπω. Υπάρχουν όμως στοιχεία, που  για ένα στρατιωτικό μελετητή, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, όπως για παράδειγμα η υποκλοπή των συνθηματικών ασφάλειας φρουράς του εθνικού στρατού και η διείσδυση των ανταρτικών δυνάμεων με αυτό τον τρόπο, μέσα στην οχυρωμένη τοποθεσία. Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες των τοποθεσιών που έγιναν μάχες γύρω από τηνπόλη, πιέζοντας ΕΔΩ.

ΔΣΕ  (Πηγή)

Θα αναφερθώ στη Β' Μοίρα Καταδρομών, που μαζί με την Α' Μοίρα συμμετείχε  στην προσπάθεια ανακατάληψης της πόλης.  Στις 20 Ιανουαρίου 1949, και αφού είχε ενημερωθεί για την κατάσταση στο Καρπενήσι, η Μοίρα μέσα σε άσχημες καιρικές συνθήκες, κινήθηκε με κάθε πρόσφορο μέσο από την Πελοπόννησο που βρισκόταν, προς την περιοχή του Αγρινίου. Υπόψη ότι ο ΔΣΕ μπήκε στην πόλη στις 21-1-49 και την κράτησε για 19 ημέρες.

Η αποστολή που της ανατέθηκε ήταν:  "προσβολή των νώτων του εχθρού και αποκοπή των οδών διαφυγής του προς Βορράν, προς ενίσχυσιν των τμημάτων του εθνικού στρατού των δρώντων εκ της περιοχής ΛΑΜΙΑΣ προς απελευθέρωσιν του ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ".

Ήταν μια αποστολή τακτικής υποστήριξης του συμβατικού στρατού, όπως οι περισσότερες σχεδόν κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων κατά των ανταρτών. 

Η επιχείρηση ανακατάληψης που γινόταν κάτω από το Α' Σώμα Στρατού (Διοικητής Αντγος Θ. Τσακαλώτος) σχεδιάστηκε προσεκτικά και στις 28 -1-49 η Μοίρα ξεκίνησε από το Αγρίνιο για να συναντήσει λίγο αργότερα στην τοποθεσία Τρίκορφο-Σουφλή Ράχη, πάνω από το χωριό Αγ. Γεώργιος,(ΒΔ της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών) τμήματα των ανταρτών, που προφανώς είχαν τον έλεγχο του δρομολογίου. Το πρωί της 1-2-49, η Μοίρα, ξεκίνησε επιθετική ενέργεια με αγώνα πεζικού και μετά από 2 ημέρες κατέλαβε την τοποθεσία. Οι απώλειες μάχης ήταν σημαντικές κυρίως για τ' ανταρτικά τμήματα.

Στις 3 του μήνα, η Μοίρα με 3 Λόχους, επιτέθηκε μέσα σε ακραίες καιρικές συνθήκες και ισχυρό ψύχος κατά της Μαύρης Ράχης, μιας απόκρημνης τοποθεσίας που κρατούσαν με πείσμα οι αμυνόμενοι (νότια του χωριού Δ. Φραγκίστα). Η κόπωση, ο καιρός και η ισχυρή αντίσταση των αμυνομένων, είχαν σαν αποτέλεσμα την μη επίτευξη της κατάληψης. Οι καταδρομείς, έμειναν για λίγες μέρες στο Τρίκορφο προκειμένου να αναπληρώσουν δυνάμεις και ν' ανεφοδιαστούν.

Στις 7-2-49 μετά από αγώνα, η Μαύρη Ράχη "έπεσε" και η Μοίρα, σε συνδυασμό με ενέργεια της "αδελφής" Α' Μοίρας,  άρχισε καταδίωξη προς το ύψωμα Προφήτη Ηλία Βίνιανης, το οποίο κατέλαβε την επόμενη μέρα. Παράλληλα τα πρώτα τμήματα του εθνικού στρατού, έμπαιναν στην πόλη, μετά την αποχώρηση των ανταρτικών δυνάμεων που κατόρθωσαν να διαρρεύσουν εκτός του κλοιού των αντιπάλων τους, με κατευθύνσεις διαφυγής δυτικά και νότια και όχι προς Βορρά, όπως είχε εκτιμηθεί από τον εθνικό στρατό.

Φάλαγγα ανταρτών (Πηγή)

Η Β' Μοίρα ακολούθησε κατά πόδας μια ανταρτική δύναμη (Διαμαντή) με κατεύθυνση προς Προυσό και Ναυπακτία. Οι αντάρτες  όμως είχαν κατορθώσει να ξεφύγει. Έκτοτε συνέχισαν να καταδιώκονται χωρίς σταματημό! Το δόγμα του στρατού για τη διεξαγωγή του ανταρτοπόλεμου  είχε αλλάξει! "Νυχθημερόν καταδίωξις"! Τμήματα ελαφριά και ταχυκίνητα χωρίς σταθερή βάση!

 Όπως αναφέρει στ' απομνημονεύματά του ο Στρατηγός Ζαφειρόπουλος: "Διά την εκκαθάρισιν θα εδημιουργείτο κινητή δύναμις κρούσεως προς καταδίωξιν, αποδιοργάνωσιν και εξόντωσιν των συμμοριακών συγκεντρώσεων εν τη άνω περιοχή. Το ιδιάζον εν τη συλλήψει του σχεδίου τούτου, είναι ότι εις τας δυνάμεις ταύτας κρούσεως δεν καθωρίζετο ως αντικειμενικός σκοπός εδαφική ζώνη, αλλ' ο συμμοριακός όγκος εις οιανδήποτε περιοχήν και εάν ευρίσκετο ή κατέφευγε καταδιωκόμενος".

Η μάχη για την κατάληψη και ανακατάληψη του Καρπενησίου έκανε το γύρο του κόσμου εκείνη την εποχή και μάλιστα μετά την κατάρριψη από τους αντάρτες πολεμικού αεροσκάφους της τότε "Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας" που είχε συγκυβερνήτη ένα Αμερικανό πιλότο, ο οποίος εκτελέσθηκε επί τόπου, μετά την αναγκαστική προσγείωση που έγινε.  Δείτε τα:  επίκαιρα στιγμιότυπα της Paramount news εκείνης της εποχής.

Λίγο αργότερα, στις 11 και 12 Φεβρουαρίου,  επιχειρήθηκε από τον ΔΣΕ η κατάληψη της Φλώρινας με παταγώδη αποτυχία! Είναι ενδιαφέρουσα η περιγραφή που δίνεται σε ειδική στρατιωτική έκθεση στελεχών του ΔΣΕ.

Αυτό που λέω εγώ είναι ότι πήγε χαμένη τόση νεολαία με ενεργητικότητα και εξυπνάδα σε μάχες μεταξύ συμπατριωτών! Θα πει κανείς ότι αυτό το κουσούρι το κουβαλάει η φυλή μας από παλιά! Έτσι οι νικημένοι του πολέμου (λέγε Γερμανοί) σήκωσαν "μούρη" και κουνάνε το δάκτυλο πια σε μας. Σπαταλήσαμε και σπαταλάμε τη φαιά μας ουσία για να βρίσκουμε τρόπους να βγάλουμε ό ένας το μάτι του άλλου.

Ανιχνευτής

Πηγή "Ιστορία Μονάδων Καταδρομών ΓΕΣ/3ο ΕΓ"