Οι Λοκατζήδες και οι Σαμποτέρ

Ελληνες καταδρομείς με αγγλικό οπλισμό και τζάκετ τύπου "Αλάσκα" (Πηγή)

Μία ακόμη καταδρομική επιχείρηση που έλαβε χώρα κατά την διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, ήταν αυτή που εξελίχθηκε τον Απρίλιο του 1948, στο χωριό Μαστρογιάννη Αγράφων, γνωστό με τη σημερινή του ονομασία Αμάραντος .

Η Γ' Μοίρα Καταδρομών διατέθηκε τότε, στο Τακτικό Στρατηγείο Εθνοφρουράς Καρδίτσας (ΤΣΕΚ) για να αντιμετωπίσει τους αντάρτες του ΔΣΕ που είχαν κατορθώσει να ελέγχουν μεγάλα τμήματα της περιοχής, να εκτελούν προσβολές φυλακίων του εθνικού στρατού και σταθμούς χωροφυλακής. Η κατάσταση που επικρατούσε τότε στη χώρα μας, θυμίζει πολύ το Αφγανιστάν σήμερα!

Τμήμα του ΔΣΕ (πηγή)

Η προτεραιότητα δόθηκε στην εξουδετέρωση των ανταρτών της περιοχής Αγράφων. Γι'αυτό το σκοπό, η Μοίρα είχε πλήρη πρωτοβουλία ενεργειών. Αφού έγινε εκτίμηση της κατάστασης, η διοίκηση της Μοίρας αποφάσισε να προσβάλει τους αντιπάλους της στη βάση τους, παρά να αρχίσει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην πεδιάδα της Καρδίτσας.

Σχεδιάστηκε κατόπιν αυτού καταδρομική επιχείρηση με σκοπό την προσβολή ενός Λόχου Σαμποτέρ του ΔΣΕ, που από τις συγκεντρωθείσες πληροφορίες, είχε εγκατασταθεί γύρω από το χωριό Μαστρογιάννη. Ποιοί ήταν και τι εκπαίδευση ελάμβαναν οι Σαμποτέρ; Την απάντηση την δίνει ο ίδιος ο διοικητή τους, μακαρίτης τώρα, Αντώνης Βρατσάνος.

Ήταν οι επίλεκτοί τους, οι δικοί τους καταδρομείς, που σε συνδυασμό με τους ελεύθερους σκοπευτές τους, κτυπούσαν τον αντίπαλό τους ενεδρευτικά, ή οργάνωναν εκρηκτικές ενέδρες, με παγιδεύσεις εκρηκτικών υλών και προκλήσεις καταστροφών και δολιοφθορών. Η συγκρότηση του ΔΣΕ, περιελάμβανε και μια Ταξιαρχία σαμποτέρ,.

H καταδρομική επιχείριση ήταν εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη, διότι στ' Άγραφα είχαν συγκεντρωθεί εκτός από τη ταξιαρχία του Αμάρμπεη (τρία τάγματα)  ακόμα έξι τάγματα του Αρχηγείου της Ρούμελης τα οποία είχαν διαφύγει από τον κλοιό της επιχείρησης "ΧΑΡΑΥΓΗ" του Α' Σώματος Στρατού.

Μετά από λεπτομερή προετοιμασία της Μοίρας και παρά την επιδημία γρίπης από την οποία  είχε προσβληθεί  το προσωπικό, η καταδρομική δύναμη ξεκίνησε τη διείσδυσή της, τη νύκτα 12/13 Απριλίου από το χωριό Καλλιφώνι ,  κάτω από δυνατή βροχή και ισχυρό κρύο. Ακολουθήθηκε ένα απίθανο δρομολόγιο, σχεδόν διπλάσιο του κανονικού, προκειμένου να μη γίνει η δύναμη αντιληπτή από υπάρχοντα φυλάκια και παρατηρητήρια των ανταρτών. Πριν από πρώτο φως της 13 Απριλίου  έφθασαν αφανείς στα υψώματα, γύρω από το Μαστρογιάννη.

Οι Καταδρομείς έλαβαν όλα τα απαραίτητα μέτρα εγγύς ασφάλειας και εγκαταστάθηκαν παρατηρητές σε κατάλληλα,  αλλά απίθανα σημεία. Όλη η δύναμη κρύφτηκε μέσα στη θαμνώδη έκταση της περιοχής. Καλή παραλλαγή για την εποχή τους, αφού δεν υπήρχαν τα σημερινά όργανα νυκτερινής παρατήρησης και οι θερμικές διόπτρες. Μέτραγε όμως η πειθαρχεία θορύβων, κινήσεων και φώτων το βράδυ.

Μετά το πρώτο φως, διαπιστώθηκε ότι σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των 300 μέτρων, από τις θέσεις της Μοίρας, υπήρχαν αντάρτες παρατηρητές. Αυτή η διαπίστωση, επιβεβαίωσε τις πληροφορίες περί ύπαρξης του Λόχου Σαμποτέρ σ' εκείνο το σημείο. Αποφασίσθηκε η συνεχής παρακολούθηση των κινήσεων των ανταρτών κατά την ημέρα για εξακρίβωση της ακριβούς θέσης τους και για συγκέντρωση και άλλων πληροφοριακών στοιχείων, για την εκτέλεση της καταδρομής τη νύκτα 13/14 Απριλίου.

Κατά τις 11 το πρωί, τα παρατηρητήρια ανέφεραν για κίνηση μικρο ομάδων ένοπλων ανταρτών, που κινούνταν κοντά στα υψώματα όπου είχε κρυφτεί η Μοίρα. Αμέσως κινήθηκαν ομάδες Καταδρομών με έρπυση και εγκαταστάθηκαν ενεδρευτικά σε κατάλληλα σημεία.

Χωρίς ούτε ένα πυροβολισμό, οι αντάρτες υφαρπάχτηκαν, αφοπλίστηκαν και οδηγήθηκαν στο σταθμό διοίκησης της Μοίρας. Κατά την ανάκριση που ακολούθησε, τα είπαν όλα! Έτσι, οι απαραίτητες πληροφορίες υπήρχαν για την λεπτομερή σχεδίαση της προσβολής.

Το μεσημέρι όμως της ίδιας ημέρας, παρατηρητές ανέφεραν ότι δύναμη 40 ανταρτών με λίγα μεταγωγικά ζώα κατέβαιναν προς την πεδιάδα, κινούμενοι επάνω σε μονοπάτι που πέρναγε  κοντά από τις θέσεις των Καταδρομέων. Τότε έγινε αντιληπτό ότι οι συλληφθέντες ήταν η πλαγιοφυλακή της δύναμης των Σαμποτέρ, που κατέβαινε πάλι στην πεδιάδα της Καρδίτσας για νέα επιδρομή και σαμποτάζ. Φαντασθείτε πόσο σίγουροι ήταν για τον εαυτό τους που ξεκίναγαν μέρα μεσημέρι χωρίς μέτρα ασφάλειας. Εντύπωση κάνει το γεγονός ότι περίπολος τους αιχμαλωτίστηκε  και κανένας δεν ανησύχησε μετά από ώρα!

Δύο Λόχοι Καταδρομών, έλαβαν εντολή να επιτεθούν στο Λόχο Σαμποτέρ. Τα σχέδια άλλαζαν ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης. Υπήρχε  ευελιξία! Οι Λόχοι κινήθηκαν από καλυμμένο δρομολόγιο σχεδόν τροχάδην, για να  προλάβουν την ανταρτική δύναμη σε μειονεκτική θέση. Επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στους Σαμποτέρ. Η μάχη είχε σύντομο τέλος. Όσοι αντάρτες δεν σκοτώθηκαν, πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Κάποιοι διέφυγαν. Όλο το υλικό τους που ήταν φορτωμένο στα ζώα, κατελήφθη άθικτο.

Όσο παρέμεινε η Μοίρα στην περιοχή δεν εμφανίστηκαν Σαμποτέρ στον κάμπο. Είχε χαθεί πλέον το αίσθημα της ασφάλειας για τους αντάρτες, γιατί δεν γνώριζαν πότε και που θα συναντούσαν τους λοκατζήδες! Μία επιτυχής καταδρομή επέφερε την αβεβαιότητα.

Η καταδρομική ενέργεια στοίχισε στους αντάρτες 17 νεκρούς (ευρεθέντες) και 10 αιχμαλώτους. Δεν εξακριβώθηκε ο αριθμός τραυματιών και ίσως νεκρών που παραλήφθηκαν από τους διαφυγόντες.


Ανιχνευτής

Πηγή "Η Ιστορία των Μονάδων Καταδρομών του ΓΕΣ"