Πόση ζημιά κάνουν; Πώς αντιμετωπίζονται; Απλές ερωτήσεις που ο κάθε μαχητής θα πρέπει να ξέρει τις απαντήσεις. Η προσεκτικά μελετημένη εκπαίδευση στην αντιμετώπιση αυτών των τραυμάτων ή καλύτερα των ειδικών καταστάσεων που δημιουργούν, σώζει ζωές. Πολύ περισσότερο στο χώρο των Ειδικών Δυνάμεων όπου λόγω της φύσης των αποστολών τμήματα βρίσκονται πολύ μακριά από κέντρα ιατρικής υποστήριξης. Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο άρθρο, η φιλοσοφία της εκπαίδευσης πρέπει να εστιάζεται στο "Κάνε το μόνος σου".
Ας πούμε λίγα πράγματα για την τραυματική βλητική. "Είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος της επιστήμης της βλητικής, που ασχολείται με τη μελέτη των επιπτώσεων στο ανθρώπινο σώμα που προκύπτουν από βλήματα και σύγχρονα όπλα μάχης, που εισέρχονται μέσα του ή/και το διαπερνούν. Η βαρύτητα των τραυματισμών που δημιουργούνται, εξαρτάται από τα συστήματα και τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος που κάθε φορά προσβάλλονται, καθώς και από τα χαρακτηριστικά του βλήματος" γράφει σε μία παρουσίαση για το θέμα, ένας ειδικός.
Τα τραύματα από πυροβόλα όπλα είναι μία σύνθετη και περίπλοκη κάκωση. Συχνά μάλιστα, υπάρχει δυσαναλογία μεταξύ του μεγέθους του τραυματικού παράγοντα και της κάκωσης που προκύπτει. Η εκτίμηση της σοβαρότητας του τραυματισμού δεν είναι πάντα εύκολη.
Τα βλήματα, στα οποία οφείλονται τα τραύματα, χαρακτηρίζονται από τη μορφή, το σχήμα, τη διάμετρο, το μήκος, το βάρος καθώς και το υλικό κατασκευής τους. Το μέγεθος και η φύση της οποιασδήποτε κάκωσης από βλήμα επηρεάζεται από τους εξής παράγοντες:
- Την ταχύτητα του βλήματος
- Το όπλο που χρησιμοποιήθηκε.
- Τη μάζα του βλήματος.
- Το σχήμα του βλήματος.
- Τον τύπο της «τροχιάς», (σταθερός, μικρής σταθερότητας, ασταθής).
- Τον ιστό-στόχο που θα υποστεί την κάκωση.
- Την ύπαρξη επαφής ή όχι με οστό.
- Το μήκος που θα διανύσει το βλήμα μέσα στους ιστούς.
Η ενέργεια που περικλείεται στο κινούμενο βλήμα εξαρτάται κυρίως από την ταχύτητά του και λιγότερο από τη μάζα του. Έχει υπολογιστεί ότι η κινητική ενέργεια ενός βλήματος από πολεμικό τυφέκιο κυμαίνεται συνήθως στα 1500-3000 Joules και από πιστόλι στα 300-500 Joules. Η μεταδιδόμενη στους ιστούς ενέργεια είναι ανάλογη του βαθμού επιβράδυνσης του βλήματος. Δηλαδή, όσο μεγαλύτερη επιβράδυνση υποστεί ένα βλήμα κατά τη δίοδό του από τους ιστούς, τόσο μεγαλύτερη κινητική ενέργεια θα διοχετεύσει σε αυτούς και τόσο μεγαλύτερες κακώσεις θα προκαλέσει.
Η επιβράδυνση τον βλήματος μέσα στους ιστούς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, οι σημαντικότεροι των οποίων είναι:
- Η πυκνότητα τον ιστού. Όσο πιο πυκνός και στερεός είναι ένας ιστός, τόσο μεγαλύτερη επιβράδυνση θα προκαλέσει και τόσο μεγαλύτερη ενέργεια θα απορροφήσει.
- Η προσπίπτουσα επιφάνεια του βλήματος. Μεγάλη προσπίπτουσα επιφάνεια συναντά μεγαλύτερες αντιστάσεις με συνέπεια μεγαλύτερο βαθμό επιβράδυνσης.
- Το σχήμα του βλήματος. Βλήμα με ανώμαλο σχήμα και επιφάνεια θα υποστεί μεγαλύτερη επιβράδυνση από τη βολίδα με το σύνηθες κωνοειδές σχήμα.
- Ο κατακερματισμός του βλήματος κατά την πρόσκρουση στους ιστούς ή η παραμόρφωση αυτού θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη επιβράδυνση και μεγαλύτερες κακώσεις.
- Η ταχύτητα τον βλήματος. Σε χαμηλές ταχύτητες ο βαθμός επιβράδυνσης είναι μεγαλύτερος με συνέπεια να διοχετεύεται στους ιστούς μεγαλύτερη ενέργεια.
Στην πραγματικότητα η βολίδα κάνει τρεις κινήσεις: την κύρια κίνηση που είναι κατά μήκος της τροχιάς της και προκαλείται από την αρχική ωστική δύναμη της εκπυρσοκρότησης, την περιστροφική κίνηση περί τον οβελιαίο άξονά της και τέλος τις ταλαντώσεις που η βολίδα υφίσταται λόγω της ατμοσφαιρικής αντίστασης που ονομάζονται εκκρεμοειδείς κινήσεις και που στην ουσία είναι μεταβολές της γωνίας που σχηματίζει η τροχιά της βολίδας με τον οβελιαίο άξονά της.
Η δίοδος του βλήματος από τους ιστούς θα προκαλέσει διατομή και άμεση καταστροφή ιστών. Η «πρόσκαιρη» κοιλότητα που αρχικά θα δημιουργηθεί (διατηρείται για 5-30μsec) οφείλεται στην παροδική και απότομη μετατόπιση και τάση που υφίστανται οι ιστοί. Η τάση αυτή είναι κάθετη προς την πορεία του βλήματος.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη ρήξη ή απλή θλάση των ιστών που δέχονται τις πιέσεις. Ο βαθμός της ρήξης ή της θλάσης επηρεάζεται από τις φυσικές ιδιότητες του ίδιου του ιστού. Έτσι, ένας ελαστικός ιστός, π.χ. οι πνεύμονες, όχι μόνο θα απορροφήσει μικρό ποσό ενέργειας από το βλήμα, αλλά και οι καταστρεπτικές συνέπειες της ενέργειας που θα απορροφηθεί δεν θα είναι μεγάλες. Αντίθετα ένας πυκνός-ανελαστικός ιστός και ιδιαίτερα εάν είναι σε μη εκτατό χώρο που αποτελείται από κάψα ή από οστά, (π.χ. το συκώτι, η σπλήνα ή ο εγκέφαλος) θα υποστεί πολύ μεγαλύτερες κακώσεις.
Στο παραπάνω σχήμα μπορούμε να παρατηρήσουμε ένα παράδειγμα τραύματος που προκαλείται από μία σφαίρα μεγάλης ενέργειας με σταθερή τροχιά που θα διανύσει ικανή απόσταση (τουλάχιστον 20 εκατοστά) μέσα στο σώμα. Συγκεκριμένα στο αρχικό τμήμα προκαλείται μικρής έκτασης βλάβη των ιστών. Στο μεσαίο τμήμα η σφαίρα χάνει τη σταθερότητα της τροχιάς της και περιστρέφεται προκαλώντας μεγάλου βαθμού και έκτασης βλάβη στους ιστούς, («πρόσκαιρη» κοιλότητα). Αν στη παραπάνω περιοχή συναντήσει οστό, τότε προκαλείται σε αυτό οπή ή κάταγμα. Το κάταγμα μπορεί να είναι απλό ή συντριπτικό.
Στη δεύτερη περίπτωση,όπως φαίνεται στο σχήμα 2, (συντριπτικό κάταγμα ή «υψηλής ενέργειας») τα οστικά τεμάχια που θα σχηματιστούν και θραύσματα του βλήματος, θα προκαλέσουν επιπρόσθετες βλάβες στα γύρω μαλακά μόρια. Τελική απόληξη της πορείας της σφαίρας είναι να εξέλθει, προκαλώντας μικρής έκτασης βλάβες στους ιστούς, με τραύμα εξόδου παρόμοιο με το τραύμα εισόδου.
Συμπερασματικά, αν η σφαίρα διανύσει εντός του ιστού μια μικρή απόσταση (περίπου 10 εκατοστά) και εξέλθει, προκαλεί μικρής έκτασης βλάβες στους ιστούς. Αντίθετα αν η απόσταση που θα διανύσει είναι περίπου 10-15 εκατοστά, η οποία είναι και η πιο συνηθισμένη, προκαλεί μεγάλης έκτασης βλάβες στους ιστούς και το τραύμα εξόδου είναι μεγαλύτερο από το τραύμα εισόδου. Αν όμως η σφαίρα είναι «μικρής ενέργειας», τότε δεν θα περιστραφεί και δεν θα δημιουργήσει κοιλότητα. Ένα άλλο σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι σε περίπτωση που η σφαίρα συναντήσει τον ιστό έχοντας «ασταθή τροχιά», τότε το τραύμα εισόδου είναι μεγάλο, γιατί προκαλείται εξ' αρχής τραύμα, ανάλογο με την περιοχή.
Πρέπει να τονισθεί ότι η σωστή αρχική εκτίμηση και αντιμετώπιση των τραυμάτων καθώς επίσης και η μεθοδική αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα παρουσιασθούν είναι καθοριστικά για την τελική έκβαση της κάκωσης. Τα τραύματα θεωρούνται κατά κανόνα σηπτικά καθόσον πραγματοποιείται διασπορά σε βάθος μικροβίων και ξένων σωμάτων, λόγω της αρνητικής πίεσης που δημιουργείται εντός του τραύματος καθώς το βλήμα εισέρχεται στο τραύμα από την πύλη εισόδου και εξέρχεται από την πύλη εξόδου.
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες που αναλύθηκαν, μπορούν να προκαλέσουν ακαριαίο θάνατο ή διάφορες σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, όπως:
Προς αντιμετώπιση των παραπάνω περιστατικών στο πεδίο της μάχης, πρέπει να δίνεται μεγάλη έμφαση στην εκπαίδευση. Υπάρχουν πολύ καλά στρατιωτικά δημοσιεύματα για το θέμα. Βρήκα ένα πολύ κατατοπιστικό βοήθημα που εκπονήθηκε από στρατιωτικό γιατρό, και αναφέρεται συγκεκριμένα για το χώρο των Ειδικών Δυνάμεων. Μπορείτε να το διαβάσετε, πιέζοντας τον σύνδεσμο: Soldier 21.
Μπορείτε επίσης να δείτε τα τραύματα που προκαλούν διάφορα διαμετρήματα και τύποι όπλων, όπως παρακάτω:
Πιστόλια
Πιστόλια
 |
| Πιστόλι 0.38 |
 |
| Πιστόλι 0,45 |
 |
| Πιστόλι .357 Magnum |
 |
| Τυφέκια διαμετρήματος 7,62 χιλ. δυτικής και ανατολικής προέλευσης |
 |
| Τυφέκια 7,62 χιλ. νέου τύπου |
 |
| Συγκριτικός πίνακας ιχνών τραυμάτων από πυρομαχικά διαμετρήματος 5,56 και άλλων διαμετρημάτων |
 |
| Συγκριτικός πίνακας ιχνών τραυμάτων από διάφορα διαμετρήματα και είδη πυρομαχικών |
Ανιχνευτής
Aν ειναι λιγο μεγαλυτερο απο 0.50 πειραζει?
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.thefirearmblog.com/blog/2011/09/01/afghan-soldier-took-14-5mm-bullet-to-head-and-survived/