Ποιό είναι το σωστό διαμέτρημα;

Πηγή ΓΕΣ/ΔΕΔ

Στις επιχειρήσεις στα θέατρα επιχειρήσεων του Ιράκ και του Αφγανιστάν, έχουν διατυπωθεί παρατηρήσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα των πυρών τυφεκίων, διαμετρήματος 5,56 χιλ. Πεζοπόροι περίπολοι των Βρετανών στο Αφγανιστάν, έχουν αναφέρει την αδυναμία τους ν' ανταποδώσουν πυρά που δέχονται από ατάκτους Ταλιμπάν κρυμμένους σε υψώματα, από αποστάσεις 900 έως και 1000 μέτρων, χρησιμοποιώντας τα γνωστά ρώσικα ΑΚ47. Τα δικά τους τυφέκια 5,56 χιλ. δεν είχαν τόσο μεγάλο βεληνεκές. Ο Βρετανικός στρατός αναγκάσθηκε να εφοδιάσει τις περιπόλους του, με τυφέκια 7,62 χιλ. για να μπορούν να ανταπεξέρχονται στην αποστολή τους.

Η αλήθεια είναι ότι στο χώρο των Ειδικών Δυνάμεων έχει γίνει πολλή συζήτηση διεθνώς, για το ποιό είναι το καταλληλότερο διαμέτρημα φορητού οπλισμού, για τις ειδικές επιχειρήσεις. Η εμπειρία επάνω σ' αυτό το θέμα, έχει δείξει ότι τελικά, όλα τα υπάρχοντα διαμετρήματα χρειάζονται στις ειδικές επιχειρήσεις. Δεν μπορεί κάποιος να "γράψει συνταγή"! Μία από τις βασικές αρχές των ειδικών επιχειρήσεων, είναι η "προσαρμογή προσωπικού και μέσων, στον στόχο". Δηλαδή από το τί θέλεις να κάνεις, εξαρτάται πόσους μαχητές και ποίους θα πάρεις, τι υλικά και μέσα θα χρειασθείς και βέβαια ποιό διαμέτρημα πρέπει να χρησιμοποιήσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι μονάδες ειδικών δυνάμεων πρέπει να διατηρούν μία "δεξαμενή" οπλισμού διαφόρων διαμετρημάτων, από την οποία κατά περίπτωση, θα "αντλούν" ό,τι τους χρειάζεται για να εκτελέσουν το έργο που αναλαμβάνουν. 

Σε ό,τι αφορά την σύγκριση διαμετρήματος μεταξύ 5,56 χιλ. και 7,62 χιλ. μπορώ να πω αβίαστα ότι υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ένας σημαντικός λόγος που οι περισσότεροι σύγχρονοι στρατοί οδηγήθηκαν στο μικρότερο διαμέτρημα, ήταν διότι μειωνόταν αισθητά το βάρος του μαχητού, σχεδόν στο μισό, από πλευράς οπλισμού και πυρομαχικών. Πολύ σημαντικό από πλευράς απόδοσης στο πεδίο της μάχης, αν φαντασθείτε ότι στο χώρο των ειδικών δυνάμεων ο ατομικός φόρτος μπορεί να φτάσει και στα 35 κιλά! Το δραστικό βεληνεκές των σύγχρονων τυφεκίων 5,56 χιλ. αποδίδει μέχρι τα 500 μέτρα θαυμάσια. Οι βολίδες τύπου Μ 855 ή SS 109, δεν έχουν την διατρητικότητα που έχουν οι αντίστοιχες 7,62 χιλ. αλλά είναι οι καταλληλότερες σε στενές εμπλοκές, διότι αποφεύγονται οι παράπλευρες απώλειες, ιδιαίτερα αμάχων, στην περίπτωση αγώνα κατοικημένων τόπων, εφόσον δεν διαπερνούν μεσοτοιχίες και πρόχειρα προκαλύματα. Άλλωστε, αν η διατρητικότητα είναι το ζητούμενο, υπάρχουν ειδικά διατρητικά πυρομαχικά σ' αυτό το διαμέτρημα.

Στις ειδικές επιχειρήσεις, που κατά κανόνα η εμπλοκή είναι σε κοντινές αποστάσεις, από 0 έως και 300 μέτρα, όπως έχει εξαχθεί στατιστικά από τις επιχειρήσεις της τελευταίας 15ετίας, το διαμέτρημα 5,56 χιλ. είναι ιδανικό. Αυτό που προσπαθούν όλοι, είναι να βελτιώσουν το πυρομαχικό, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό σε μεγαλύτερες αποστάσεις, ακριβέστερο και με μειωμένη κατά πολύ τη λάμψη εξόδου από την κάννη. Ήδη οι Αμερικανοί πεζοναύτες έχουν κατασκευάσει τέτοιου είδους πυρομαχικά πιλοτικά, τα έχουν διαθέσει στις μονάδες στο Αφγανιστάν και αναμένουν τα συμπεράσματα. Είναι ο τύπος ΜK 138 Mod 0 ή SOST (Special Operations Science and Technology). Επί πλέον κατασκευάζονται και "πράσινα" πυρoμαχικά, τα Μ 855 Α1, δηλαδή βολίδες που δεν περιέχουν μόλυβδο, (Lead Free Slugs, LFS ) ούτε βαρέα μέταλλα όπως είναι το Στρόντιο, αλλά ειδικό κράμα με καλή τελική επίδοση. Οι Σουηδοί και οι Νορβηγοί έχουν από καιρό "πράσινα" πυρομαχικά σε χρήση.

To διαμέτρημα 7,62 χιλ. από την άλλη πλευρά, είναι εξόχως διατρητικό, έχει μεγάλο βεληνεκές, είναι ιδανικό για την υποστήριξη της κίνησης τμημάτων, δίνει την δυνατότητα σ' ένα εκπαιδευμένο μαχητή σκοπευτή ακριβείας ή ελεύθερο σκοπευτή, να προσβάλει στόχους και πάνω από 1000 μέτρα, αλλά τα τυφέκια και η βολίδα είναι βαρύτερα. Επιπλέον παρουσιάζουν έντονη οπισθοδρόμηση, "κλώτσημα" πιο λαϊκά , που επηρεάζει την σωστή σκόπευση σε βολές "κατά ριπάς", όταν πρόκειται για αγώνα "εκ του συστάδην". Η μεγάλη του διατρητικότητα, αποτελεί μειονέκτημα σε στενές εμπλοκές, όταν οι παράπλευρες απώλειες δεν είναι επιθυμητές.

Η ουσία είναι ότι χρειάζεται ορθή και συστηματική εκπαίδευση και στους δύο τύπους πυρομαχικών ώστε να μπορεί ο μαχητής να εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματά τους. Η κακή εκτίμηση αποστάσεων, ανέμου επιλογής στόχου και γενικά η ελλειπής ατομική τακτική εκπαίδευση, είναι το βασικό στοιχείο αποτυχίας στις βολές. Αν προστεθεί η πίεση της μάχης, όπου ένας ανεκπαίδευτος δεν σηκώνει κεφάλι να παρατηρήσει και να εντοπίσει στόχο και δεν εκτελεί πυρά, ή πυροβολεί στην τύχη, γίνεται εύκολα αντιληπτό το ολέθριο αποτέλεσμα. Δεν φταίνε σ' αυτό τα διαμετρήματα. 

Παρ' όλα αυτά, υπάρχει μία τάση από κατασκευαστικές εταιρείες να δημιουργήσουν ένα ενδιάμεσο διαμέτρημα, αυτό των 6,8 χιλ., το οποίο θα εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματα και των 2 προηγουμένων διαμετρημάτων, με αντίστοιχη ελαχιστοποίηση των μειονεκτημάτων τους. 

Προς το παρόν, για κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών, κατ' εντολή της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, (USSOCOM) έχει προχωρήσει από την εταιρία FNH η κατασκευή ειδικών τυφεκίων και διατίθενται για τις μονάδες ειδικών επιχειρήσεων. Με βάση τον τύπο Mark 17 (SCAR Heavy) 7,62 χιλ.,είναι δυνατή και η βολή πυρομαχικών 5,56 χιλ. με αντικατάσταση των απαραίτητων εξαρτημάτων, όπως της κάννης, του κλείστρου και του επικρουστήρα, με παράλληλη μηχανική μετατόπιση, του συστήματος σκανδάλης. 

Το Μark 17 είναι ελαφρύτερο από τα συνήθη τυφέκια 7,62 χιλ.(ζυγίζουν περίπου 4 κιλά,) και κατά μισό κιλό ίσως βαρύτερο από τα 5,56 χιλ.(ζυγίζουν περίπου 2,5 κιλά). Με αυτό τον τρόπο ανάλογα με την κατάσταση, οι μαχητές  μπορούν να μετατρέπουν το τυφέκιο στο διαμέτρημα που επιθυμούν. Ειδικότερα στο Αφγανιστάν, που οι προσβολές γίνονται από αποστάσεις μεταξύ 300 και 900 μέτρων, όπως έχει εξαχθεί από την μελέτη των αναφορών συμπλοκών των τελευταίων 5 χρόνων είναι ό,τι το καλύτερο. 

Ανιχνευτής